สื่อประสมเรื่องแม่เหล็กและไฟฟ้า ชุดที่ 1 เรื่องแม่เหล็กและแรงแม่เหล็ก โดย นายสกัด รินฤทธิ์ ครู ชำนาญการพิเศษ โรงเรียนห้างฉัตรวิทยา อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง

2. สื่อประสมแม่เหล็กและไฟฟ้า ชุดที่ 1 เรื่องแม่เหล็กและแรงแม่เหล็ก จัดทาขึ้น
เพื่อให้นักเรียนสามารถอธิบาย คานวณหาปริมาณที่เกี่ยวข้อง นาความรู้ไปประยุกต์ใช้ใน
ชีวิตประจาวันและคิดสร้างสรรค์ได้ สาหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 รายวิชาฟิสิกส์
รหัสวิชา ว32224 โดยมุ่งเน้นให้นักเรียนมีพื้นฐานความรู้ในเนื้อหาอย่างแม่นยา ฝึกคิด
คานวณ ฝึกฝนให้นักเรียนประเมิน เปรียบเทียบสถานการณ์ กล้าตัดสินใจและให้นักเรียน
ได้แสดงออกทางความคิดเชิงสร้างสรรค์ เพื่อช่วยให้นักเรียนเกิดทักษะความรู้ ความเข้าใจ
การคิดคานวณ การประเมินและคิดสร้างสรรค์
สื่อประสมแม่เหล็กและไฟฟ้า ชุดที่ 1 เรื่องแม่เหล็กและแรงแม่เหล็ก ประกอบด้วย
แบบทดสอบวัดผลการเรียนรู้ประจาชุดสื่อประสม ภาพเคลื่อนไหว เอกสารประกอบการ
สอนเรื่องแม่เหล็กและแรงแม่เหล็ก กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1.1-1.3
สื่อประสมแม่เหล็กและไฟฟ้า ชุดที่ 1 เรื่องแม่เหล็กและแรงแม่เหล็ก มุ่งฝึกให้
นักเรียนสามารถทากิจกรรมการเรียนรู้ลักษณะกิจกรรมเดี่ยวและกิจกรรมกลุ่ม เพื่อให้
นักเรียน รู้ เข้าใจ คิดคานวณและคิดวิเคราะห์ได้
ผู้จัดทาหวังเป็นอย่างยิ่งว่าสื่อประสมแม่เหล็กและไฟฟ้า ชุดที่ 1 เรื่องแม่เหล็กและ
แรงแม่เหล็กนี้จะเป็นประโยชน์ในการใช้ประกอบการจัดการเรียนรู้เรื่องแม่เหล็กและไฟฟ้า
ต่อนักเรียนเพื่อให้เกิดทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น
มีวินัย มีความรับผิดชอบ ยอมรับสิทธิของกันและกัน
นายสกัด รินฤทธิ์
ก

3. หน้า
คานา ก
สารบัญ ข
บัตรคาสั่ง ค
บัตรคาชี้แจงสาหรับนักเรียน 1
บัตรจุดประสงค์การเรียนรู้ประจาชุดที่ 1 2
แผนผังการเรียนรู้ประจาชุดที่ 1 3
เอกสารประกอบการเรียนรู้ประจาชุดที่ 1 4
กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1.1 สร้างเสริมความรู้ 8
กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1.2 เชื่อมโยงความเข้าใจ 9
กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1.3 นาไปใช้ในการคานวณ 10
ข

4. เรียนรู้เรื่องแม่เหล็กและแรงแม่เหล็ก
กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1.1 สร้างเสริมความรู้
กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1.2 เชื่อมโยงความเข้าใจ
นักเรียนเรียนรู้เรื่องแม่เหล็กและแรงแม่เหล็ก ดังนี้
ศึกษาเนื้อหาเรื่องสนามแม่เหล็ก แรงแม่เหล็ก
จากภาพเคลื่อนไหวและเอกสารประกอบการเรียนรู้เรื่องแม่เหล็ก
และแรงแม่เหล็ก
นักเรียนทากิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1.1 สร้างเสริมความรู้
เป็นกิจกรรมที่ให้นักเรียนได้ฝึกเรียนรู้ด้วยตนเอง โดยเรียนรู้
จากภาพเคลื่อนไหว เอกสารประกอบการเรียนรู้และการ
อธิบายเพิ่มเติมจากครูผู้สอน นักเรียนสามารถค้นคว้าเพิ่มเติม
จากหนังสือเรียนและอินเทอร์เน็ตได้ (10 คะแนน)
นักเรียนทากิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1.2 เชื่อมโยงความ
เข้าใจ เป็นกิจกรรมที่ให้นักเรียนตอบคาถามโดยใช้องค์ความรู้มา
เป็นเหตุผลประกอบ (10 คะแนน)
บัตรคาสั่ง
ชุดที่ 1 แม่เหล็กและแรงแม่เหล็ก
ขั้นที่ 1
ขั้นที่ 2
ขั้นที่ 3
ค

5. กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1.3 นาไปใช้ในการคานวณ
แบบทดสอบหลังเรียนเรื่องแม่เหล็กและแรงแม่เหล็ก
1. นักเรียนศึกษาวิธีการคานวณเกี่ยวกับแม่เหล็กและ
แรงแม่เหล็ก จากภาพเคลื่อนไหวและการอธิบายเพิ่มเติม
จากครูผู้สอน
2. นักเรียนทากิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1.3 นาไปใช้ในการ
คานวณ เป็นกิจกรรมที่นักเรียนจะได้ฝึกการคิดคานวณ และ
เขียนแสดงวิธีทาอย่างละเอียด (30 คะแนน)
นักเรียนทาแบบทดสอบหลังเรียนเรื่องแม่เหล็กและ
แรงแม่เหล็ก โดยแบบทดสอบหลังเรียนประจาชุดที่ 1 แม่เหล็ก
และแรงแม่เหล็ก เป็นแบบปรนัย สถานการณ์และการคิด
คานวณ
ขั้นที่ 4
ขั้นที่ 5
ง

6. 1. สื่อประสมแม่เหล็กและไฟฟ้า ชุดที่ 1 เรื่องแม่เหล็กและแรงแม่เหล็ก ใช้ประกอบการเรียนรู้
รายวิชา ฟิสิกส์ รหัสวิชา ว32224 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 เพื่อเป็นเครื่องมือในการพัฒนา
นักเรียน ทั้งด้านการคิดและการปฏิบัติ
2. สื่อประสมแม่เหล็กและไฟฟ้า ชุดที่ 1 เรื่องแม่เหล็กและแรงแม่เหล็ก เป็นสื่อประสมที่มี
เนื้อหาเกี่ยวกับเส้นสนามแม่เหล็ก ฟลักซ์แม่เหล็ก สนามแม่เหล็กจากกระแสไฟฟ้าผ่าน
เส้นลวดตัวนา แรงแม่เหล็กกระทาต่ออนุภาคที่มีประจุไฟฟ้า แรงแม่เหล็กกระทาต่อลวด
ตัวนาที่มีกระแสไฟฟ้าผ่าน แรงระหว่างลวดตัวนาที่มีกระแสไฟฟ้า ประกอบด้วย
จุดประสงค์การเรียนรู้ ภาพเคลื่อนไหว เอกสารประกอบการเรียนรู้ กิจกรรมการเรียนรู้
ที่ 1.1 –1.3 แบบทดสอบวัดผลการเรียนรู้เรื่องแม่เหล็กและแรงแม่เหล็ก
3. การใช้สื่อประสมแม่เหล็กและไฟฟ้า ชุดที่ 1 เรื่องแม่เหล็กและแรงแม่เหล็ก ให้นักเรียน
ปฏิบัติดังนี้
3.1 ศึกษาเนื้อหาความรู้จากเอกสารประกอบการเรียนรู้ประจาชุดที่ 1 แม่เหล็กและแรง
แม่เหล็ก
3.2 กิจกรรมเรียนรู้แบบเดี่ยว นักเรียนอ่านคาแนะนา ทาความเข้าใจจุดประสงค์ของ
กิจกรรมคาชี้แจง ศึกษาจากภาพเคลื่อนไหว เอกสารการเรียนรู้ แล้วทากิจกรรมตอบ
คาถาม รวมทั้งฝึกทักษะการคานวณ
3.3 กิจกรรมการเรียนรู้แบบกลุ่ม นักเรียนจับคู่กับเพื่อน ร่วมกันตอบคาถาม อธิบายโดยใช้
องค์ความรู้เป็นเหตุผลประกอบในการอธิบาย ตอบคาถาม
3.4 ทาความเข้าใจกับจุดประสงค์ของสื่อประสมแม่เหล็กและไฟฟ้า ชุดที่ 1 เรื่องแม่เหล็ก
และแรงแม่เหล็ก อ่าน ทาความเข้าใจกับเนื้อหาจากภาพเคลื่อนไหว เนื้อหาความรู้
เรื่องแม่เหล็กและแรงแม่เหล็ก ทากิจกรรมอย่างรอบคอบ โดยทาตามคาชี้แจง
ในแต่ละกิจกรรม คิดวิเคราะห์ ใคร่ครวญก่อนตอบคาถาม
4. นักเรียนจะศึกษาสื่อประสมแม่เหล็กและไฟฟ้า ชุดที่ 1 เรื่องแม่เหล็กและแรงแม่เหล็ก
ให้ประสบความสาเร็จตามที่คาดหวังไว้ ต้องปฏิบัติตามคาแนะนาอย่างเคร่งครัด ซื่อสัตย์
ต่อตนเองเสมอ มีความรับผิดชอบและมีวินัยในตนเอง นักเรียนจะเกิดความภาคภูมิใจใน
ตนเอง เมื่อนักเรียนสามารถแก้ปัญหาต่างๆ ได้ด้วยตนเองด้วยวิธีการที่ถูกต้องและ
เหมาะสม
1

7. ผลการเรียนรู้
สังเกต และอธิบายเส้นสนามแม่เหล็ก อธิบายและคานวณฟลักซ์แม่เหล็กในบริเวณ
ที่กาหนดรวมทั้งสังเกต และอธิบายสนามแม่เหล็กที่เกิดจากกระแสไฟฟ้าในลวดตัวนาเส้นตรงและ
โซเลนอยด์
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. นักเรียนรู้และเข้าใจเกี่ยวกับแม่เหล็กและแรงแม่เหล็ก
2. นักเรียนสามารถคิดคานวณเกี่ยวกับแม่เหล็กและแรงแม่เหล็กได้
อ่านและทาความเข้าใจ
คาชี้แจงของแต่ละกิจกรรม
ด้วยนะครับ
2

8. ภาพเคลื่อนไหว/เนื้อหาความรู้/เอกสารประกอบการเรียน
กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1.1 สร้างเสริมความรู้
แบบทดสอบวัดผลการเรียนรู้ประจาชุดที่ 1
กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1.2 เชื่อมโยงความเข้าใจ
ภาพเคลื่อนไหว/กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1.3 นาไปใช้ในการคานวณ
ไม่ผ่าน
ไม่ผ่าน
ไม่ผ่าน
ผ่านเกณฑ์การประเมิน
ไม่ผ่าน
3

9. เอกสารประกอบการสอน
วิชาฟิสิกส์ ว32224 ภาคเรียนที่ 2 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5
บทที่ 15 แม่เหล็กและไฟฟ้า กลุ่มสาระวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
เรื่อง แม่เหล็กและแรงแม่เหล็ก โรงเรียนห้างฉัตรวิทยา ครูผู้สอน นายสกัด รินฤทธิ์
@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
15.1 แม่เหล็กและแรงแม่เหล็ก
แม่เหล็ก (magnet) คือ วัตถุที่ดูดเหล็กได้ และวัตถุที่แม่เหล็กส่งแรงกระทาเรียกว่าสาร
แม่เหล็ก (magnetic substance) แรงที่เกิดขึ้นระหว่างขั้วแม่เหล็ก จะเป็นแรงกิริยา ปฏิกิริยา
ที่มา https://sites.google.com/site/beamskg7/ ที่มา http://www.legendnews.net/_m/article/content/content.php?aid=539341436
บริเวณที่แม่เหล็กส่งแรงกระทาไปถึง เรียกว่าสนามแม่เหล็ก (magnetic field) เมื่อโรยผงตะไบ
เหล็กในบริเวณสนามแม่เหล็ก ผงตะไบเหล็กจะถูกแรงแม่เหล็กกระทา ทาให้เรียงตัวเป็นแนว เรียก
แนวนี้ว่า เส้นแรงแม่เหล็ก หรือเส้นสนามแม่เหล็ก (magnetic field line) เมื่อนาแท่งแม่เหล็กไว้ใกล้กันจะ
เกิดแรงกระทาต่อกัน ดังรูป
ที่มา : https://ardra.biz/topik/contoh-gambar-garis-garis-gaya-magnet/
สนามแม่เหล็กโลก (Magnetosphere)
1
สนามแม่เหล็กโลกเกิดจากการกระบวนการไดนาโมของโลก กล่าวคือโลหะหนักที่มีสถานะ
เป็นของเหลวที่อยู่ในแกนโลกมีการหมุนวน ทาให้เกิดสนามแม่เหล็กที่เอียงทามุมประมาณ 10 องศา
1
สนามแม่เหล็กโลก. (มปป.). สืบค้นเมื่อ 2 มกราคม 2564. จากhttp://astro.phys.sc.chula.ac.th/IHY/Earth/Eart
h_magnetosphere.htm
4

10. จากแกนหมุนของโลก ที่ผิวโลกมีความเข้มของสนามแม่เหล็กโลกประมาณ 30,000 - 60,000
นาโนเทสลา และความเข้มจะค่อยๆ ลดลงเมื่ออยู่ห่างจากผิวโลกมากขึ้น
ที่มา : https://www.scimath.org/lesson-physics/item/7320-2017-06-14-16-05-39
ฟลักซ์แม่เหล็ก (magnetic flux)
ฟลักซ์แม่เหล็ก คือ เส้นแรงแม่เหล็กที่ผ่านพื้นที่หนึ่งๆ ขนาดของฟลักซ์แม่เหล็กมีหน่วยเป็น
เวเบอร์ (Wb) คานวณหาขนาดของฟลักซ์แม่เหล็กได้จากสมการ
เมื่อ คือ ขนาดของฟลักซ์แม่เหล็ก มีหน่วยเป็น เวเบอร์ (Wb)
B คือ ความหนาแน่นฟลักซ์แม่เหล็ก หรือขนาดของสนามแม่เหล็ก
มีหน่วยเป็น เวเบอร์ต่อตารางเมตร (Wb/m2
)
A คือ พื้นที่รองรับฟลักซ์แม่เหล็ก มีหน่วยเป็น ตารางเมตร (m2
)
 คือ มุมระหว่างทิศของสนามแม่เหล็กกับระนาบพื้นที่รองรับฟลักซ์แม่เหล็ก
การเคลื่อนที่ของอนุภาคที่มีประจุไฟฟ้าในสนามแม่เหล็ก
2
เมื่อวางอนุภาคที่มีประจุไฟฟ้า q ในสนามแม่เหล็ก ⃑ จากการทดลองถ้าประจุอยู่นิ่งจะไม่มีแรง
กระทาต่อประจุ q แต่ถ้าทาให้ประจุเคลื่อนที่เข้าไปในสนามแม่เหล็กด้วยความเร็ว ⃑ จะมีแรง
แม่เหล็ก ⃑ กระทาต่อประจุ q ในทิศตั้งฉากกับ ⃑ แรงที่กระทาต่อประจุ สามารถเขียนได้ดังนี้
⃑ ⃑ ⃑ หรือ F = qvB sin 
เมื่อ F คือแรงเนื่องจากสนามแม่เหล็กกระทาต่ออนุภาคที่มีประจุไฟฟ้า
มีหน่วยเป็น นิวตัน (Newton : N)
q คือขนาดของประจุไฟฟ้า มีหน่วยเป็น คูลอมบ์ (Coulomb : C)
2
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (มปป.). สืบค้นเมื่อ 2 มกราคม 2564. จาก https://ww
w.scimath.org/lesson-physics/item/7218-electromagnetics
5

11. v คือความเร็วของอนุภาคนั้น มีหน่วยเป็น เมตรต่อวินาที (m/s2
)
B คือขนาดของสนามแม่เหล็ก มีหน่วยเป็น เทสลา (Tesla : T)
 คือมุมระหว่างทิศของสนามแม่เหล็กกับทิศความเร็วอนุภาคไฟฟ้า
ถ้าประจุไฟฟ้าเป็นประจุบวก ทิศของแรง ⃑ หาได้จากผลการ cross product ของ ⃑ ⃑
พิจารณาได้โดยใช้กฎมือขวา ดังรูป โดยที่นิ้วชี้แทนทิศของ ⃑ นิ้วหัวแม่มือเป็นทิศของแรงที่กระทา
ต่อประจุ +q นิ้วกลางแทนทิศของสนามแม่เหล็ก ⃑
เมื่ออนุภาคไฟฟ้าถูกแรงกระทาในสนามแม่เหล็ก อนุภาคนั้นจะเคลื่อนที่เป็นรูปโค้งวงกลม
สามารถหารัศมีการเคลื่อนที่ได้จาก
เมื่อ R คือรัศมีของวงโคจรของอนุภาคไฟฟ้าในสนามแม่เหล็ก มีหน่วยเป็น
เมตร (metre : m)
m คือมวลของอนุภาคนั้น มีหน่วยเป็น กิโลกรัม (kilogram : m)
v คือความเร็วของประจุนั้น มีหน่วยเป็น เมตรต่อวินาที (m/s)
q คือขนาดของประจุไฟฟ้า มีหน่วยเป็น คูลอมบ์ (coulomb : C)
B คือขนาดของสนามแม่เหล็ก มีหน่วยเป็น เทสลา (Tesla : T)
 คือมุมระหว่างทิศของสนามแม่เหล็กกับทิศความเร็วอนุภาคไฟฟ้า
หากประจุไฟฟ้าเคลื่อนที่เข้าไปในบริเวณที่มีสนามแม่เหล็กโดยทามุม  ใดๆ กับสนามแม่เหล็ก
ประจุจะเคลื่อนเป็นเกลียวสปริง
เออร์เสตด นักฟิสิกส์ชาวเดนมาร์คเป็นผู้ค้นพบว่าเมื่อปล่อยให้กระแสไฟฟ้าผ่านเส้นลวดตัวนา
จะเกิดสนามแม่เหล็กวนรอบๆ เส้นลวดตัวนานั้น ในทิศทางการวนซึ่งหาได้จากกฎมือขวา โดยใช้มือ
v
⃑
B
⃑
F
⃑
6

12. ขวากาเส้นลวดตัวนา และให้หัวแม่มือชี้ไปตามทิศการไหลของกระแสไฟฟ้า สนามแม่เหล็กที่เกิดจะ
วนไปตามทิศของนิ้วทั้งสี่ที่กาเส้นลวดนั้น
ที่มา : https://srcaltufevo.ru/th/chto-takoe-vtoroi-uroven-vysshego-obrazovaniya-vysshee-obrazovanie-otlichiya.html
ขนาดของสนามแม่เหล็กที่เกิดหาได้จากสมการ
B = (2  10-7
)
เมื่อ B คือขนาดของสนามแม่เหล็กเหนี่ยวนารอบลวดตัวนาโลหะตัวนา หน่วย เทสลา
I คือกระแสไฟฟ้า หน่วย แอมแปร์
R คือระยะห่างจากตัวนาถึงจุดที่วัดขนาดสนามแม่เหล็ก หน่วยเมตร
เมื่อปล่อยกระแสไฟฟ้าเข้าไปในขดลวดที่พันเป็นเกลียว จะเกิดสนามแม่เหล็กไหลวนรอบ
เกลียวขดลวด ดังรูป ทิศการไหลวนของสนามแม่เหล็กนี้หาได้จากฏมือขวา โดยใช้มือขวากา
รอบขดลวด นิ้วทั้งสี่จะชี้วนตามการไหลของกระแสไฟฟ้า หัวแม่มือชี้ไปทางทิศขั้วแม่เหล็กขั้ว
เหนือ ขดลวดนี้เป็นเสมือนแท่งแม่เหล็ก เรียกชดลวดนี้ว่า โซเลนอยด์
https://srcaltufevo.ru/th/chto-takoe-vtoroi-uroven-vysshego-obrazovaniya-vysshee-obrazovanie-otlichiya.html
7

13. 1. ขั้วโลกทางภูมิศาสตร์ ขั้วแม่เหล็กโลก และเส้นแรงแม่เหล็กโลก ให้ถูกต้อง
2. สมการ = BA sin 
ที่มา https://physicskruadd.wordpress.com/2012/03/13/%
E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%
81%E0%B8%8B%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%
B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%AB%
E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%81/
คือ .......................................................................................... มีหน่วยเป็น .....................
B คือ .......................................................................................... มีหน่วยเป็น .....................
A คือ .......................................................................................... มีหน่วยเป็น .....................
 คือ .......................................................................................... มีหน่วยเป็น .....................
3. กฎมือขวา ใช้กับประจุไฟฟ้าบวกที่เคลื่อนที่ตัดกับสนามแม่เหล็ก ดังรูป
ที่มา https://webstarsnet.com/th/40-
flemings-left-hand-rule-and-
right-hand-rule.html
กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1.1 สร้างเสริมความรู้
คาชี้แจง เขียนคาตอบที่ถูกต้องลงในช่องว่าง
คะแนนเต็ม
10 คะแนน
คะแนนที่ได้
…..…คะแนน
ชื่อ - สกุล ..........................................................................................ชั้น ม.5/1 เลขที่ .............
8

14. 3.1 หัวแม่มือแทนทิศของ ............................................ ..........................................................
3.2 นิ้วทั้งสี่ แทนทิศของ .........................................................................................................
3.3 นิ้วกลาง แทนทิศของ .......................................................................................................
4. เมื่ออนุภาคที่มีประจุไฟฟ้าเคลื่อนที่เข้าไปในสนามแม่เหล็ก จะเกิดแรงเนื่องจากสนามแม่เหล็ก
กระทาต่อประจุไฟฟ้า ดังสมการ F = qvB sin  เมื่อ
4.1 F คือ............................................................................................. มีหน่วยเป็น .............
4.2 q คือ............................................................................................. มีหน่วยเป็น .............
4.3 v คือ............................................................................................. มีหน่วยเป็น ..............
4.4 B คือ............................................................................................. มีหน่วยเป็น .............
4.5  คือ............................................................................................. มีหน่วยเป็น .............
5. เมื่อให้กระแสไฟฟ้าไหลในลวดตัวนาดังรูป จะเกิดสนามแม่เหล็กในทิศใด (เขียนหัวลูกศรแสดง
ทิศของสนามแม่เหล็ก)
6. ขนาดของสนามแม่เหล็กรอบลวดตัวนา หาได้จากสมการ -
เมื่อ B คือ ………………………………………………………………………………………………………………………
I คือ ………………………………………………………………………………………………………………………
R คือ ………………………………………………………………………………………………………………………
7. เมื่อให้กระแสไฟฟ้าไหลในขวดลวดโซเลนอยด์ เกิดสนามแม่เหล็กชั่วคราว
จงหาขั้วของสนามแม่เหล็กดังกล่าว
8. เมื่อนาลวดตัวนาไปวางไว้ในสนามแม่เหล็ก จะเกิดแรงกระทาต่อลวดตัวนา
คานวณหาขนาดของแรงได้จากสมการ F = ILB sin 
เมื่อ F คือ ....................................................................................หน่วย ..................
I คือ ....................................................................................หน่วย ..................
L คือ ....................................................................................หน่วย ..................
 คือ ....................................................................................หน่วย ..................
9

15. 1. นาแท่งแม่เหล็ก 2 แท่ง วางไว้ใกล้ๆ กันดังรูป จงเติมขั้วแม่เหล็กและหัวลูกศรของเส้นแรง
แม่เหล็กให้ครบ ถูกต้อง
2. สนามแม่เหล็กสม่าเสมอ ดังรูป ถ้าให้อนุภาคที่มีประจุไฟฟ้าเคลื่อนที่เข้าหาสนามแม่เหล็ก
อนุภาคดังกล่าวจะเคลื่อนที่อย่างไร (นาข้อความต่อไปนี้เติมลงในช่องว่าง เบี่ยงเบน ตรงไป เป็น
เกลียว)
ตาแหน่ง …………………………..
ตาแหน่ง …………………………..
ตาแหน่ง C …………………………..
ตาแหน่ง D …………………………..
3. ให้นักเรียนกาหนดทิศการไหลของกระแสไฟฟ้า
รอบขดลวดโซลินอยด์และระบุขั้วแม่เหล็กชั่วคราว
ที่เกิดขึ้นในขดลวดโซลินอยด์และเขียนเส้นแรงแม่เหล็ก
รอบๆ ขดลวดตัวนานี้ด้วย
4. อนุภาคที่มีประจุไฟฟ้า q เคลื่อนที่ทามุม  เข้าไปในสนามแม่เหล็กสม่าเสมอ B ถูกแรง เนื่อง
จากสนามแม่เหล็ก F กระทา ทาให้เคลื่อนที่เป็นส่วนโค้งของวงกลมรัศมี R จากสมการ
F = qvB sin  และ F = จงหาว่ารัศมี R จะเท่ากับเท่าใด
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………
กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1.2 เชื่อมโยงความเข้าใจ
คาชี้แจง อธิบายและตอบคาถามที่ถูกต้องลงในช่องว่าง
คะแนนเต็ม
10 คะแนน
คะแนนที่ได้
…..…คะแนน
ชื่อ - สกุล ..........................................................................................ชั้น ม.5/1 เลขที่ .............
ชื่อ - สกุล ..........................................................................................ชั้น ม.5/1 เลขที่ .............
N
N
q
q q
q
A
B C
D
10

16. 1. แพรงาม นาลวดมาขดเป็นรูปสี่เหลี่ยมพื้นที่ 2  10-4
ตารางเมตร วางไว้ในสนามแม่เหล็ก
สม่าเสมอ 5 เทสลา ฟลักซ์แม่เหล็กที่ผ่านขดลวด เมื่อระนาบของขดลวดทามุม 30 และ 0
กับสนามแม่เหล็กมีค่าเท่าใด
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. ประจุไฟฟ้าลบขนาด 3.2  10-19
คูลอมบ์ ถูกเร่งให้เคลื่อนที่ด้วยความเร็ว 2.5  105
เมตรต่อ
วินาที เข้าไปในบริเวณที่มีสนามแม่เหล็กขนาด 1.0 เทสลา โดยทิศของความเร็วตั้งฉากกับทิศ
ของสนามแม่เหล็ก จงหาขนาดของแรงที่กระทาต่อประจุไฟฟ้านี้
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1.3 นาไปใช้ในการคานวณ
คาชี้แจง แสดงวิธีทาให้ถูกต้อง ละเอียด ชัดเจน
คะแนนเต็ม
30 คะแนน
คะแนนที่ได้
…..…คะแนน
ชื่อ - สกุล ..........................................................................................ชั้น ม.5/1 เลขที่ .............
11

17. 3. โปรตอนตัวหนึ่งเข้ามาในสนามแม่เหล็กขนาด 2.0 เทสลา ด้วยความเร็ว 2  107
เมตรต่อ
วินาที ถ้าโปรตอนมีประจุไฟฟ้า 1.6  10-19
คูลอมบ์ จงคานวณหาแรงที่สนามแม่เหล็กนี้
กระทาต่อโปรตอน เมื่อโปรตอนเคลื่อนที่ทามุม 30 กับสนามแม่เหล็ก
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4. โปรตอนตัวหนึ่งเข้ามาในสนามแม่เหล็กขนาด 2.0 เทสลา ด้วยความเร็ว 2  107
เมตรต่อ
วินาที ถ้าโปรตอนมีประจุไฟฟ้า 1.6  10-19
คูลอมบ์ มีมวล 1.6  10-27
กิโลกรัม จงหารัศมีวง
โคจรการเคลื่อนที่ของโปรตอน เมื่อโปรตอนเคลื่อนที่ทามุม 30 กับสนามแม่เหล็ก
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5. ลวดตัวนาตรง ยาว 1 เมตร ให้กระแสไฟฟ้าไหลผ่าน 0.5 แอมแปร์ เกิดสนามแม่เหล็กรอบลวด
ตัวนานี้ จงหาว่าสนามแม่เหล็กที่วัดได้น้อยที่สุดอยู่ห่างจากลวดตัวนาเท่าไร
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
12

18. 6. เส้นลวดตัวนายาว 60 เซนติเมตร มีกระแสไฟฟ้าไหลผ่าน 10 แอมแปร์ และทามุม 30o
กับทิศ
ของสนามแม่เหล็กขนาด 1.5 เทสลา จงหาขนาดของแรงที่เกิดในหน่วยนิวตัน
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
A charged particle moving in a plane perpendicular to a magnetic field will move in a
circular orbit as shown in the diagram. What is the magnetic force on the particle with 25
C of charges?
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
ที่มา : https://braingenie.ck12.org/skills/105698
A wire of 62.0 cm length and 13.0 g mass is suspended by a pair of flexible leads in a
uniform magnetic field of magnitude 0.440 T (see figure) what are the magnitude and
direction of the current required to remove the tension in the supporting leads?
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ที่มา : https://web.njit.edu/~janow/Physics%20121%20Fall%202019/Solved%20Homework%20Problems%20-
%20HR/ProbHR09sol.pdf
13

19. เอกสารอ้างอิง
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (มปป.). แม่เหล็กไฟฟ้า (Electromagne
tics). สืบค้นเมื่อ 2 มกราคม 2564. จาก https://www.scimath.org/lesson-physics/item/7
218-electromagnetics
สนามแม่เหล็กโลก. (มปป.). สืบค้นเมื่อ 2 มกราคม 2564. จาก http://astro.phys.sc.chula.ac.th
/IHY/Earth/Eart h_magnetosphere.htm
14

20. วีดิทัศน์นาเสนอเรื่องแม่เหล็กและไฟฟ้า