1. ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ
Στον ευθύ λόγο ακούμε, γράφουμε ή διαβάζουμε τα λόγια κάποιου όπως
ακριβώς τα είπε. π.χ.
-Ο καιρός θα χαλάσει → Πρόταση Κρίσεως
- Μην κάνετε φασαρία → Πρόταση επιθυμίας
- Ποιος είναι επιμελητής ; → Ευθεία ερώτηση
ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
Στον πλάγιο λόγο μεταφέρουμε τα λόγια κάποιου έμμεσα , δηλαδή σε
τρίτο πρόσωπο και χρησιμοποιούμε ρήμα εξάρτησης . Έτσι, στον πλάγιο λόγο
οι προτάσεις ανάλογα με το είδος τους σημειώνουν τις εξής μεταβολές:
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ
ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
Πρόταση Κρίσεως
Π.χ. Τα μαθηματικά βελτιώνουν τη
σκέψη
Ειδική πρόταση =Ο καθηγητής
υποστήριξε ότι μαθηματικά
βελτιώνουν τη σκέψη
Πρόταση επιθυμίας
π.χ. Άνοιξε την πόρτα τώρα!
Βουλητική πρόταση= Η μητέρα του
ζήτησε να ανοίξει την πόρτα εκείνη τη
στιγμή /αμέσως
Ευθεία ερώτηση
Π.χ. Πού θα βρω το κατάλληλο βιβλίο;
Πλάγια ερωτηματική πρόταση=
Αναρωτήθηκε που θα βρει το
κατάλληλο βιβλίο
Δευτερεύουσα πρόταση
π.χ. Κρύωσα , γιατί έμεινα έξω στο
κρύο (αιτιολογική)
Όταν θυμώνω (χρονική) , φωνάζω
ασταμάτητα (Κρίσεως)
Παραμένει δευτερεύουσα και
αλλάζει το πρόσωπο
Είπε ότι κρύωσε (η κύρια έγινε ειδική),
γιατί έμεινε έξω στο κρύο (παραμένει
δευτερεύουσα αιτιολογική)
Υποστήριξε πως , όταν θυμώνει
(χρονική), φωνάζει ασταμάτητα
Η υπογραμμισμένη πρόταση είναι
ειδική που προήλθε από την
αντίστοιχη κρίσεως
● Οι προτάσεις κρίσεως γίνονται ειδικές προτάσεις στον πλάγιο λόγο και
εξαρτώνται από τα ακόλουθα ρήματα: λέω , αναφέρω , υποστηρίζω , νομίζω,
θεωρώ , τονίζω , πιστεύω, υπογραμμίζω , ανακοινώνω , δημοσιοποιώ , έχω τη
γνώμη/ άποψη/ πεποίθηση / γνώση , κρίνω, διαπιστώνω , εκφέρω γνώμη/ κρίση,
άποψη, φαντάζομαι , υπαινίσσομαι , υποθέτω , δηλώνω, δείχνω , υποδεικνύω,
βλέπω , καταλαβαίνω , κατανοώ, εξηγώ συμπεραίνω
● Οι προτάσεις επιθυμίας γίνονται βουλητικές στον πλάγιο λόγο και εξαρτώνται
από τα ακόλουθα ρήματα: παρακαλώ , ζητώ , προτείνω, υποδεικνύω , προτρέπω,

2. παροτρύνω, παρακινώ , ικετεύω , αξιώνω , απαιτώ έχω την απαίτηση/ αξίωση /
προσδοκία, επιθυμία , εύχομαι , προσδοκώ , περιμένω , επιδιώκω , στοχεύω
● Οι ευθείες ερωτήσεις γίνονται πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις στον πλάγιο
λόγο και συνήθως είναι μετά από τα ακόλουθα ρήματα εξάρτησης : ρωτώ ,
ερευνώ, ψάχνω , παρατηρώ , αναρωτιέμαι , διερωτώμαι, γνωρίζω , υποπτεύομαι,
αμφιβάλλω, αγνοώ, διαπιστώνω, καταλαβαίνω, λογαριάζω , καθορίζω , ορίζω,
ανακαλύπτω,υπολογίζω,απορώ,προβληματίζομαι
Οι πλάγιες ερωτηματικές είναι δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις και
έχουν τη θέση αντικειμένου και υποκειμένου απρόσωπης έκφρασης. πχ
-Αναρωτιούνται ποια θα είναι η λύση του προβλήματος = Πλάγια , αντικείμενο
στο ρήμα της κύριας (αναρωτιούνται)
-Είναι αμφίβολο ποιος θα εκλεγεί νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας =
υποκείμενο στην απρόσωπη έκφραση «είναι αμφίβολο»