2. Diktatura në Shqipëri.
Sipas teorisë komuniste sistemi kolektiv pa prone private mund të arrihej
duke shkatërruar sistemin ekzistues me anën e revolucionit proletar ose
luftës së armatosur. Sipas saj, forca lëvizëse e shoqërisë ishte lufta e
klasave e cila ishte e përjetshme. Pas revolucionit, forcimi dhe përjetësimi
i pushtetit të ri realizohej me anën e diktaturës se proletariatit që
nënkupton vendosjen e dhunës mbi arsyen, komisaret politike mbi
specialistet, izolimin mbi lirinë, mungesën e ligjit mbi shtetin ligjor. Për
t’u realizuar diktatura e proletariatit u ngritën institucione dhe organizma
shtypëse kryesisht të fshehta, autoritare dhe frikësuese. Sipas kujtimeve që
nga fëmijëria dhe nga sa kam dëgjuar, mbaj mend, që gjermanet ikën
natën e 28 nëntorit 1944 dhe Shkodra pa brigadat partizane që hynë dhe
parakaluan me29 nëntor. Natën e 28 nëntorit u vra ne Shkodër një furrtar i
cili kishte shkelur ndalim qarkullimin. Rreth e rreth Shkodrës para 28-es
ishin dëgjuar te shtëna të vazhdueshme, por nuk u muar vesh të ishte bere
ndonjë lufte. Bombat që shpërthenin ishin nga depot e ndezuara të
gjermaneve, sidomos tek shtëpia e Sulcebegut. Ne parakalimin e
brigadave partizane u panë të rreshtuar edhe qindra pjesëtare të çetave
balliste, zogiste etj të cilët ishin dorëzuar me porosi të komandave të tyre.
Shumica dërrmuese kishin hequr shqiponjën nga kapelja dhe kishin qepur
me ngut nga një yll të kuq.
3. EnvEr hoxha .
Lindi më 16 Tetor 1908 në lagjen
"Palorto", Gjirokastër. Por për ditëlindjen e
tij ekziston një çertifikatë lindje e përdorur
nga vet Enveri për tu regjistruar në
fakultetin e Montpelejesë e cila shumë qartë
tregon që ditëlindja e tij është 3 tetor 1908.
Enveri ishte djali i dytë pas Beqirit, dhe
vëllai i tre motrave Fahrie, Haxhos dhe
Sanijes. Nëna Gjylihani qe një grua e fortë
dhe ambicioze, babai Halili ishte një burrë i
ndershëm por naiv i cili bënte punë të
rëndomta. Hoxhajt ishin musliman dhe i
kishin shërbyer Perandorise Osmane brez
pas brezi. Ata kishin ardhur
nga Dropulli para 3 shekujsh. Enveri u
edukua dhe u ndikua ne formimin e
karakterit nga xhaxhai i tij të cilin e thërriste
baba Ceni, ndërsa babait Halilit i cili kishte
emigruar para lindjes së tij në SHBA, i
thërriste xhaxha.
4. krijimi i partiSë komuniStE
ShqiptarE .
Merita më e madhe historike e Enver Hoxhës për këtë
periudhë qëndron në faktin se ai kuptoi thellë
domosdoshmërinë jetike të krijimit të Partisë Komuniste të
Shqipërisë si kusht vendimtar për mobilizimin, organizimin
dhe udhëheqjen e popullit në luftën për çlirim kombëtar e
shoqëror. Të gjitha forcat e përpjekjet e tij ai ia kushtoi
realizimit të kësaj detyre themelore. Shumë shpejt krijoi
lidhje të shëndosha me militantë të tillë komunistë si Qemal
Stafa, Vasil Shanto etj, dhe së bashku me ta, luftoi e punoi
për t’i dhënë fund situatës së grindjeve e përçarjeve që
ekzistonin midis grupeve të atëhershme komuniste dhe për
të krijuar në baza marksiste-leniniste Partinë Komuniste të
Shqipërisë. Më 8 nëntor 1941, pas dy vjetësh pune të
palodhur e të pandërprerë, përfaqsuesit e të tre grupeve
komuniste, të Korçës, të Shkodrës dhe të të rinjve
themeluan Partinë Komuniste Shqiptare.
5. Masat e para të pushtetit të ri ishin:
1. Regjistrimi i vullnetareve për ne brigadën partizane të Shkodrës
të krijuar një ditë pas çlirimit.
2. Mobilizimi me detyrim i atyre që nuk regjistroheshin dhe nisja e
tyre ne Jugosllavi, drejt Kosovës, drejt Berlinit.
3. Divizioni i Mbrojtjes i komanduar nga Petro Bollatovici u nis
krahinave për të zëne edhe shtypur të arratisurit.
4. U shpall shtetrrethimi nga Korparmata e Trete me komandant
Shefqet Peci për kontroll të arratisurish për kontroll armesh dhe
konfiskim "mallrash" që quheshin "të luftës".
5. Venia e triskave të bukës me 250 gram në ditë.
6. Krijimi i mencave të asistencës sociale nga Organizata
Amerikane e Ndihmave UNRRA.
7. Ne dhjetor te 1944 u përgatiten 60 vete për të dalë në gjyqin
special dhe pas tre muajsh u pushkatuan 17 prej tyre.
8. Behet një miting para bashkisë se Shkodrës. Mbahet një fjalim
dhe pastaj pa gjyq dënohen me vdekje dhe pushkatohen në vend
në mes të popullit 8 persona nder të cilët edhe Coku që ngriti
flamurin ne 1912 ne Lezhe
6. Metodat e diktaturës ishin :
1. Ngjallja e frikës : imperializmi,
revizionizmi, armiku i klasës,
sabotimi, bile u fol edhe për
buburrecin amerikan.
2. Fushata e mbledhjes se floririt,
tregtaret u tatuan me tatime të
jashtëzakonshme. Kush nuk i
paguante futej në burg. Janë të
njohura torturat për t’i detyruar të
paguanin. U krijua koncepti që çdo
tregtar ishte njeri i poshtër.
4. Fushatat "Lemi i pare shtetit" ishin të
zakonshme. Grumbullimi i drithit behej me
detyrim.
5. Huate shtetërore. Zhvillohej një
gare midis fshatareve dhe qytetareve
kush jep me shume, është me i miri.
Po s’e jipje vete, caktonin shumën
6. Shpallja kulak. Fshataret me të
gjalle, me te zotet, me punëtoret, me
të pasur shpalleshin kulakë,
shpronësoheshin, u merrej toka,
bagëtia, u vihej tatim u merrej tatimi
jetik.
7. U krijuan repartet e punës.
"Reaksionaret" i mblidhnin veçmas.
Pa arme, me kazma e lopata kryenin
pune të detyruar në ushtri, gurore,
toka të reja, këneta, bonifikime.
8. Internimet politike.
9. Aksionet ishin të pandërprera :
pune vullnetare, feste e pandërprere,
mitingje të vazhdueshme.
7. torturat.
1. Rrahje me dru deri sa të bëhen
plage dhe të bjere mishi.
2. Kruarje e plagëve të qelbëzuara
me dru
3. C'puarje e mishit më të djegur.
4. Elektrik ne veshe.
5. Futje e kripës ne mish.
6. Lagia me ujë të ftohtë.
7. Lenia pa buke deri në vdekje.
8. Lenia zhveshur ne të ftohte.
9. Jeleku i forcës.
10. Shtrëngimi i gishtërinjve me
pinca.
11. Varje me koke poshtë.
12. Lidhje për peme.
13. Lenie ne diell.
14. Përgatitje varri, pushke në gojë.
8. parlaMenti në periudhën e
pasluftës.
Zgjedhjet për Asamblenë Kushtetuese të pasluftës u
zhvilluan më 2 dhjetor 1945. Për herë të parë në votim
morën pjesë edhe gratë. Në këtë periudhë u miratua
kushtetuta e 14 marsit 1946, ku Asambleja Kushtetuese u
kthye në Kuvend Popullor. Në kushtet e mungesës së
pluralizimit politik në vend, Kuvendi Popullor ishte një organ
formal i cili mblidhej në sesione vetëm dy herë në vit. Në
vitin 1976 Kuvendi Popullor miratoi Kushtetutën e
Republikës Popullore Socialiste të Shqipërisë e cila ruajti më
tepër tiparet e një programi politik plotësisht të ideologjizuar
me ideologjinë e kohës. Roli i parlamentit mbetej fiktiv, sa
kohë që nuk sanksionoheshin zgjedhje të lira dhe as që
mund të flitej për pluralizëm.
9. Vazhdim…………
Pas luftes se dyte boterore Shqiperia pati fatin te rreshtohej
perkrah fituesve dhe te fillonte sa me shpejte te ishte e
mundur ndertimin e shtetit, dhe themelimin e organeve te
domosdoshme te nje shteti sovran e te pavarur. Me 11 janar
1945 u shpall Republika e II`te Shqipetare, une preferoj ta
quaj republika e dyte pase pas shpalljes se pavarsise
shqiperia u shpall republike , principate, mbreteri prape
republike nga qeverite kukulla por duhet te kemi parasysh
se ne themelim te shtetit me 1912 ajo ishte republike dhe ky
status vazhdoi deri ne shpalljen mbreteri nga Ahmet Zogolli,
dhe pas luftes kemi nje rikthim ne objektivin e Ismail
Qemalit. Patjeter qe ka edhe qendrime te tjera ne kete pike.
10. Kushtetutat e miratuara gjate
periudhes se diKtatures.
Kushtetuta e 14 marsit 1946
1.U quajt ndryshe statusi i RPSH-se.
2.Asambleja kushtetuese u kthye ne
kuvend popullor.
3.Ekzistonte ndarja e pushteteve dhe
pavarsia e pushtetit gjyqesor.
4.Kuvendi popullor ishte organi me i larte
drejtues i shtetit shqipetar dhe organizmi
ligjvenes.
5.Organ i larte ishte edhe Presidiumi i
kuvendit popullor qe nga Kuvendi
popullor.
6.Presidiumi i kuvendit popullor shpallte
ligjet, shprehej per perputhshmerine e tyre
me statusin, ratifikonte traktatet
nderkombetare, shpallte mobilizimin e
pergjithshem te ushtrise etj.
7.Pushtetin ekzekutiv e ushtronte qeveria.
8.Pushtetin gjyqesor e ushtronte gjykata.
Kushtetuta e dhjetorit 1976
1.Shpalli Republiken Popullore Socialiste
te Shqiperise.
2.Legjitimoi diktaturen e proletariatit.
3.Ndaloi praktikimin e fese.
4.Ndaloi pronen private.
5.Vendosi ushtrine nen kontrollin e
drejtperdrejte te strukturave te larta
partiake.
6.Ndaloi rreptesisht marrjen e cdo lloj
ndihme dhe kredie nga jashte.
7.Ishte dokumenti qe forcoi karakterin
diktatorial dhe vetizolimin nderkombetar
te shtetit shqipetar.
11. renia e Komunizmit.
Mbas vdekjes së Enver Hoxhës më 1985, zëvendësuesi i tij, Ramiz
Alia, u përpoq ta ruante strukturën e sistemit ekzistues, por në të
njëjtën kohë tentoi të implementonte reforma, në mënyrë që të
revitalizonte ekonominë që në atë kohë po bënte në vend numero. Si
rezultat ai lejoi investime nga firma të huaja në Shqipëri dhe shtoi
marrëdhëniet diplomatike me vendet Perëndimore. Sidoqoftë me
rënien e komunizmit në Evropën Lindore në vitin 1989, shumë
segmente të shoqërise shqiptare filluan nja aktivizim politik më të
vendosur dhe filluan agjitimin kundër qeverisë. Grupet më aktive
ishin ato më të zhgënjyerat intelektualët, proletariati dhe rinia
studentore. Në përgjigje të kërkesave të tyre Ramiz Alia u dha
shqiptarëve të drejtën për udhëtim jashëte shtetit, zbuti fuqitë
ekzekutive të Sigurimit, rivendosi liritë fetare dhe adoptoi disa masa
të ekonomisë së lirë. Në dhjetor të 1990 Alia legalizoi krijimin e
partive politike, kjo sinjalizoi fundin e monopolit komunist mbi
ekzekutivin.
Masë mbas mase, kontrolli absolut i shtetit mbi shoqerinë shqiptare u
dobësua. Pasiguria politike, ekonomike dhe shoqërore solli rënien e
shumë qeverive midis 1990 dhe 1992. Në mars të vitit 1992 fitorja
vendimtare e Partisë Demokratike solli në fuqi Sali Berishën,
presidentin a parë të zgjedhur në një skenë demokratike dhe
elektorale qysh prej Fan Nolit.
