Σημειώσεις για το μάθημα της Α' Γυμνασίου

1. Στην Αθήνα μετά τους Περσικούς πολέμους
κυριάρχησαν δυο κόμματα:

Το δημοκρατικό

Το αριστοκρατικό
Το πολίτευμα εξελίσσεται και γίνεται πιο
δημοκρατικό
Το δημοκρατικό πολίτευμα
σταθεροποιείται

2. Το δημοκρατικό πολίτευμα
σταθεροποιείται
Κύριοι εκπρόσωποι της νέας πολιτικής γενιάς είναι
ο Κίμωνο Κίμων, αρχηγός των αριστοκρατικώναριστοκρατικών και ο
ΠερικλήςΠερικλής, αρχηγός των δημοκρατικώνδημοκρατικών

3. ΚίμωνΚίμων
Η νομιμοφροσύνη του είναι παροιμιώδης:
Δέχεται αδιαμαρτύρητα τον εξοστρακισμό του (461
π.Χ.) και όταν η Αθήνα τον καλεί πίσω,
αναλαμβάνει επικεφαλής του στόλου, πεθαίνει
κατά την εκστρατεία εναντίον των Περσών στην
Κύπρο, αλλά οι Αθηναίοι κατακτούν τη νίκη (449
π.Χ.)

4. Όστρακο με το όνομα του Κίμωνα. (Μουσείο Αρχαίας Αγοράς,
Αθήνα.)

5. ΠερικλήςΠερικλής
Αν και κυριάρχησε για πολλά χρόνια
στην πολιτική της Αθήνας
(εκλέχτηκε συνεχόμενα 15 φορές
στρατηγός) και συγκέντρωσε στα
χέρια του εκτεταμένες εξουσίες,
ποτέ δεν ξέφυγε από τη
δημοκρατική νομιμότητα.
Καταγόταν από το γένος των
Αλκμεωνιδών, ήταν μαθητής του
Αναξαγόρα και εμφανίστηκε στην
πολιτική στο πλευρό του Εφιάλτη
Το δημοκρατικό πολίτευμα
σταθεροποιείται

6. Το πολιτικό πρόγραμμα του Περικλή
Το 462 π.Χ. το δημοκρατικό κόμμα,
εκμεταλλευόμενο την ανάμειξη του Κίμωνα στην
επανάσταση των ειλώτων στη Σπάρτη,
κατορθώνει να εξοστρακίσει τον Κίμωνα και να
πάρει την εξουσία.
Εφιάλτης και Περικλής θα αγωνιστούν για τη
δημοκρατικότερη εξέλιξη του πολιτεύματος. Ο
αγώνας τους θα κορυφωθεί με την αφαίρεση,
από τον Άρειο Πάγο, που ήταν το προπύργιο
του συντηρητισμού, κάθε πολιτικής εξουσίας.

7. Μετά τη δολοφονία του Εφιάλτη και την αποδυνάμωση του
Κίμωνα, ο Περικλής εφάρμοσε το προσωπικό του πολιτικό
πρόγραμμα:
- ισότητα όλων των πολιτών απέναντι στο νόμο
- δυνατότητα για όλους να διάγουν μια άνετη ζωή.
Μισθοφορία: οικονομική ενίσχυση για τους φτωχούς ώστε να
παρευρίσκονται στην Εκκλησία του Δήμου και να ασκούν
τα πολιτικά τους δικαιώματα. Ακόμη και οι φτωχότεροι είχαν
τη δυνατότητα να καταλαμβάνουν πολιτειακά αξιώματα.
Η Πολιτεία αναπτύσσει θεσμούς κοινωνικής προστασίας
(θεωρικά χρήματα)
Ανοικοδόμηση μεγάλων δημόσιων έργων, τα οποία
προσέφεραν εργασία σε πολλούς και άλλαξαν την όψη της
πόλης.
Το πολιτικό πρόγραμμα του Περικλή

8. *Η Ειρήνη του Καλλία εξασφαλίζει για τους
Αθηναίους ειρήνη με τους Πέρσες και απόλυτη
κυριαρχία στο Αιγαίο.
*Οι σχέσεις με τη Σπάρτη εξομαλύνονται με τη
σύναψη της Τριακονταετούς Ειρήνης (446 π.Χ.,
Τριακοντούτεις Σπονδαί).
Έτσι η Αθήνα, απερίσπαστη, θα ασχοληθεί με την
υλοποίηση ενός υψηλού πολιτιστικού,
καλλιτεχνικού και παιδευτικού οράματος.

9. Μετά τον εξοστρακισμό του Κίμωνα (462)
Εφιάλτης και Περικλής αγωνίστηκαν για τη
δημοκρατικότερη εξέλιξη του πολιτεύματος.
Το κυριότερο μέτρο τους ήταν η αφαίρεση από
τον συντηρητικό Άρειο Πάγο κάθε πολιτικής
εξουσίας.
Το δημοκρατικό πολίτευμα
σταθεροποιείται

10. Το Πολιτικό πρόγραμμα του Περικλή
Μετά τη δολοφονία του Εφιάλτη ο Περικλής κυριαρχεί
και εφαρμόζει το προσωπικό του πολιτικό
πρόγραμμα. Κατά τον Περικλή οι πολίτες πρέπει να
είναι όλοι ίσοι απέναντι στο νόμο αλλά και να ζουν μια
άνετη ζωή. Γι´ αυτό:

Καθιερώνει τη μισθοφορία, ένα είδος αποζημίωσης
για τους φτωχότερους για να μπορούν να
παρακολουθούν συνεδριάσεις της εκκλησίας του
Δήμου

Τα θεωρικά: η πολιτεία αναλαμβάνει να πληρώνει
το εισιτήριο για την είσοδο των φτωχών στο θέατρο

Συλλαμβάνει το σχέδιο μεγάλων δημόσιων
έργων που άλλαξαν την όψη της Αθήνας (Ακρόπολη,
Μακρά τείχη)