3. 1. Praca dyplomowa (magisterska) powinna
mieć charakter naukowy, to znaczy iż jej
powstanie ma być wynikiem obserwacji i
umiejętności poszukiwań empirycznych, a
także badań teoretycznych.
3
4. 2. Cel pracy naukowej powinien być determinowany
poznaniem istoty jakiegoś zjawiska,
funkcjonowania określonego przedmiotu.
3. Praca naukowa nie może podawać jedynie
faktów, czy też informacji. Jej istota opierać
powinna się na rozwinięciu cech twórczych.
4
5. 4. Aby spełnić te warunki naukowości,
należy obiektywnie dobrać materiał
badawczy, dokonać jego selekcji, a
następnie uporządkowania.
5. Dla osiągnięcia celu badawczego trzeba
przyjąć właściwa metodę, a rozwiązanie
oprzeć na logicznym wykładzie i głęboko
przemyślanej interpretacji uzyskanych
wyników.
5
6. W pracy dyplomowej weryfikacji podlega:
- sposób gromadzenia materiałów,
- uzasadnienie doboru literatury oraz
zdolność do jej krytycznego przeglądu,
- stosowane metody,
- poprawność toku wywodów,
- zdolność do prawidłowego formułowania
problemów,
- interpretacja wyników badań.
6
7. Pracom dyplomowym stawia się następujące
cele i zadania:
- czynne posługiwanie się nabytą w czasie studiów
wiedza i wykorzystanie jej w praktyce, bądź do
wnioskowania teoretycznego,
- rozszerzenie zdobytej wiedzy przez poszukiwania w
literaturze naukowej,
- stosowanie racjonalnych metod pracy naukowej,
- ćwiczenia w myśleniu naukowym,
- posługiwanie się jasnym i precyzyjnym językiem,
- obserwowanie i analizowanie zjawisk, zwłaszcza tych,
z którymi styka się dyplomant,
7
8. - dostrzeganie prawidłowości występujących
w obrębie tych zjawisk,
- budowa prawidłowych konstrukcji
myślowych,
- samodzielność myślenia przy opracowaniu
tematu,
- eksponowanie przewodniej myśli całej pracy,
- krytyczne ujmowanie treści dla zapewnienia
porządku
w prezentowanym wywodzie myślowym.
8
9. W trakcie pisania pracy dyplomant
powinien nabyć właściwe umiejętności
techniczne najpierw przy zbieraniu
materiałów, gromadzeniu, ich
klasyfikowaniu a następnie przetwarzaniu.
Nieodzownym warunkiem jest
poprawne posługiwanie się wyłożonym
wywodem w tekście pisanym.
9
10. Spośród wszystkich etapów
przygotowania pracy trzeba zwrócić uwagę na
obiektywizm badawczy, który objawiać
powinien się w umiejętności krytycznego
korzystania z piśmiennictwa naukowego.
Staje się to bardzo ważne szczególnie w
naukach społecznych i humanistycznych,
kiedy okres transformacji ustrojowej dał
możliwość racjonalnego spojrzenia na
niektóre fakty i zjawiska.
10
11. Zwrócić wreszcie trzeba uwagę na
potrzebę krytycznego stosunku piszących do
własnych badań i podjętej w pracy
problematyki.
Praca naukowa nie może mieć charakteru
komplikacyjnego (zbioru materiałów z innych
dzieł lub wręcz zestawienia części cudzych
prac).
11
12. Reasumując stwierdzić wypada, że
cechą pracy naukowej jest przede wszystkim
jej:
•element badawczy,
•odkrywczy, bądź
•klasyfikujący i
•porządkujący fakty i
•zjawiska.
12
13. Poza osiągnięciem celów typowo
dydaktycznych, należy zdać sobie sprawę z
naukowego celu pracy dyplomowej, czyli
stworzenia w większym lub mniejszym
stopniu "dzieła" o charakterze badawczym,
paranaukowym.
13
14. Praca dyplomowa, a szczególnie
magisterska, winna stanowić integralny
element badawczy danego zakładu (katedry),
w której powstaje.
Zatem jej tematyka powinna być mniej
lub bardziej związana z profilem badawczym
danej placówki.
14
16. Każdy tekst naukowy powinien odpowiadać
określonym zasadom metodologicznym.
Znany pedagog, W. Zaczyński wymienia sześć
zasad, których należy przestrzegać przy pisaniu
tekstów naukowych:
- zasadę strukturalizacji,
- zasadę źródłowości,
- zasadę dostatecznego uzasadnienia twierdzeń,
16
17. - zasadę ścisłości i dokładności,
- zasadę obiektywności i rzetelności,
- zasadę oszczędności słowa.
(W. P. Z a c z y ń s k i. Poradnik autora prac seminaryjnych,
dyplomowych i magisterskich. Warszawa 1995, s. 32-44)
17
18. Pierwsza z nich dotyczy właściwej struktury
tekstu naukowego, w której muszą znaleźć się co
najmniej trzy elementy:
- wstęp,
- rozwinięcie zagadnienia (tematu),
- zakończenie (podsumowanie, wnioski).
Oczywiście, że ta bardzo ogólna struktura w szerszych
tekstach podlega znacznemu rozwinięciu o dodatkowe, niezbędne
elementy.
18
19. Tekst naukowy powinien być uporządkowany, a
układ treści zależy od cech i rodzajów związków
zachodzących pomiędzy poszczególnymi elementami
zawartymi w danej części informacji.
Stąd też tekst naukowy powinien charakteryzować
się występowaniem pewnych struktur:
-struktura opisu,
-struktura wyjaśnienia,
-struktura uzasadnienia,
- struktura sprawdzenia
(U. M o r s z c z y ń s k a, Katowice 1991)
19
20. Tekst naukowy musi charakteryzować
się rzetelną podbudową źródłową.
Przestrzeganie zasady źródłowości
powinno być dla autora każdego tekstu
zasadą naczelną, bowiem tylko źródło
zdobytych wiadomości jest warunkiem
uzyskania tekstu rzetelnego i wiarygodnego.
20
21. Każda praca, w tym także tekst naukowy, winien
wiernie odzwierciedlać opisywaną rzeczywistość.
W tym momencie wchodzimy niejako w sferę
etyki i moralności.
Stąd też należy w tym miejscu przywołać
łacińską maksymę: (zawsze prawda).
Niejednokrotnie autor tekstu będzie musiał
pewne fakty weryfikować, a do uzyskiwanych
wiadomości podchodzić z ciągłym krytycyzmem.
21
22. Kolejna zasada tekstu naukowego
opierać się winna na mocnym uzasadnieniu
stawianych tez i wygłaszanych opinii.
Zdarzyć się może, że w tekście pojawią
się tezy hipotetyczne i wówczas należy to
wyraźnie zaznaczyć, tak, aby czytelnik nie
odczytał tego jako fakt uzasadniony i
sprawdzony.
22
23. 1. Jednoznaczność myśli winna sprawiać,
że język potoczny należy uznać w pracach
naukowych za zupełnie nieprzydatny.
2. Jego stosowania autorzy prac
naukowych winni wystrzegać się w sposób
zasadniczy.
3. Przy sposobności warto zauważyć, że
najwięcej kłopotów sprawia posługiwanie się
jasnością sformułowań w fachowych hasłach
danej dyscypliny wiedzy.
23
24. 4. Niezwykle ważną wydaje się także
zasada jasności i prostoty.
5. Praca naukowa, wbrew obiegowych
opiniom, powinna być napisana językiem
jasnym i prostym.
6. Kto uważa, że jej naukowość można
podnieść lub poprawić poprzez
niezrozumiały dla czytelnika język, ten nie
chce być zrozumiałym, a przez to i
czytanym.
7. Praca naukowa jest dobra, jeśli jest
łatwa w czytaniu i jeszcze łatwiejsza w
rozumieniu.
24
25. Z jasnością i prostotą tekstu trzeba wiązać
ostatnią z wymienionych tu zasad, a mianowicie
zasadę oszczędności słowa.
Dotyczy ona wymogu unikania sztucznego
rozciągania tekstu, planowanych dłużyzn i przez to
niejednokrotnie zbytecznych powtórzeń.
Można nawet w tym miejscu zaryzykować
twierdzenie, iż dobry tekst, to tekst krótki, ale jasny i
myślowo przejrzysty.
25
27. Wyniki badań, ich interpretacja i wnioski mogą być
przedstawione w różnych opracowaniach naukowych.
Można je podzielić następująco:
-synteza,
-rozprawa,
-monografia,
- studium,
-artykuł naukowy,
- komunikat,
-referat,
-sprawozdanie,
-projekt badawczy,
-materiały z badań,
-pomoc dydaktyczna,
-poradnik (przewodnik),
-ekspertyza,
-koncepcja,
27
28. Prace naukowe mogą mieć różny charakter,
m.in. jako:
-prace koncepcyjne,
-prace metodologiczne,
-prace analityczno - syntetyczne,
-prace indywidualne,
-prace zbiorowe,
-serie wydawnicze,
-serie monograficzne,
- serie zeszytów naukowych.
28
