B.ed semester-3 CC-7 Unit-4.1

1. Smt M.M.ShahCollege of Education
Wadhwancity,Surendranagar
B.Ed Semester-3
CC-7
શૈક્ષણિક પ્રત્યાયન કૌશલ્યો
Presentation by-
Dr. Jignesh Gohil
Asst Professor (English-Sanskrit)

2. 4.1 માહિતી પ્રત્યાયન અને
તકનનકના સ્રોતો

3. 1. માહિતી એટલે શું ?

4. માહિતી એટ્લે શું ? ‘માહિતી’ માટે અંગ્રેજીમાું શબ્દ છે- ‘information’ જે નો
શાબ્બ્દક અર્થ ર્ાય ‘જાિકારી’
 આપિે જે કાઈ જાિીએ છીએ તે ‘માહિતી’ છે.
 માહિતી એટલે અર્થપૂિથ નિચાર (meaningful data )
 facts provided or learned about something or
someone
 અર્થપૂિથ અને સઆયોજિત નિચાર એટલે માહિતી

5. 2. પ્રત્યાયન એટલે શું ?

6. 2. પ્રત્યાયન
એટ્લે શું ?
 પ્રત્યાયન માટે ઇંગ્લલશ શબ્દ છે ‘communicate’જે
લેહટન શબ્દ communis પરર્ી આવ્યો જેનો અર્થ
ર્ાય to share, to transmit
 અર્થપૂિથ માહિતીનું આદાન-પ્રદાન કરિાની પ્રહિયા
એટલે પ્રત્યાયન

7. પ્રત્યાયન
પ્રહિયા

8. 3. તકનનક એટલે શું?

9.  તકનનક મૂળ ઇંગ્લલશ શબ્દ technic પરર્ી તરી
આવ્યો.Technic નો અભ્યાસ કરતું શાસ્ત્ર એટલે
technology
• તકનનક એટ્લે કોઈ કળા કે કૌશલ્યાને રજૂ કરિાની
પધ્ધનત
• science of the mechanical or industrial arts.

10. તકનનકના
સ્રોતો
 1. Teleconference
(Audioconference)
21મી સદી પ્રત્યાયનની સદી છે, જે ઘિી બધી
ઉપલબ્ધીઓર્ી ભરેલી છે. ટેક્નોલોજીની આધનનક
શોધોમા ટેણલકોનફરન્સ એક એિી સનિધા છે જે એક
સમયે એક ર્ી િધ લોકો સાર્ે િાતચીત કરિા
ઉપયોગી છે. આ તકનીકનો ઉપયોગ ઘિી
કુંપનીઓમાું સુંસ્ર્ાકીય મીહટિંગોને સરળ બનાિિા
માટે ર્ાય છે.

11. Teleconference

12. Teleconferenceએટ્લે શું ?
 Teleconference એટલે ટેણલકમ્યનનકેશુંસના માધ્યમર્ી
મળવું.
 ટેણલફોન જેિા ઈલેક્રોનનક માધ્યમો દ્વારા બે અર્િા
િધ લોકોને એક સ્ર્ાને િોડી પ્રત્યાયન કરિાનું
માધ્યમ.

13. Teleconference
ની
લાક્ષણિકતાઓ
 ટેણલકમ્યનનકેશન ચેનલનો ઉપયોગ કરે છે
 બહનિધ સ્ર્ળોએ લોકોને ણલિંક કરે છે
 દ્વદ્વ-માગથ સુંચાર પ્રદાન કરિા માટે ઇન્ટરેબ્ક્ટિ સનિધા
આપે છે
 ટેણલફોન લાઇન અર્િા ઇન્ટરનેટના આધારે કાયથ કરે
છે

14.  સમય બચાિિો
 ઓછો ખચથ
 િાર્િગી સનિધા
 િપરાશની સરળતા
 એક સાર્ે િધ લોકો સાર્ે િાત કરી શકિી
 જીિુંત
 ગમે ત્યારે, ગમે ત્યાું ઉપયોગ કરી શકિો
 એકતાની ભાિના ઊભી ર્િી
ફાયદા

15. ગેરફાયદા
 ટેકનનકલ ખામીઓ
 નિડીયો-કોન્ફરન્સ કરતાું ણબનઅસરકારક
 અંતર એક મયાથદા
 િાિ-ભાિ ન િોઈ શકિા
 હટમ િકથના પ્રભાિમાું અસર

16. 2.
નિડીયો
કોન્ફરન્સ

17. નિડીયો
કોન્ફરન્સ
એટલે..
 નિડીયો કમ્યનનકેશુંસના માધ્યમર્ી મળવું.
 મોબાઈલ, કોમ્્યટર જેિા ઈલેક્રોનનક
માધ્યમો દ્વારા બે અર્િા િધ લોકોને એક
સ્ર્ાને િોડી પ્રત્યાયન કરિાનું માધ્યમ .

18. Video
conference
ની
લાક્ષણિકતાઓ
 નિડીયો કમ્યનનકેશન ચેનલનો ઉપયોગ કરે છે
 બહનિધ સ્ર્ળોએ લોકોને ણલિંક કરે છે
 દ્વદ્વ-માગથ સુંચાર પ્રદાન કરિા માટે ઇન્ટરેબ્ક્ટિ સનિધા
આપે છે
 ઇન્ટરનેટના આધારે કાયથ કરે છે

19.  સમય બચાિિો
 િાર્િગી સનિધા
 િપરાશની સરળતા
 એક સાર્ે િધ લોકો સાર્ે િાત કરી શકિી
 જીિુંત
 ગમે ત્યારે, ગમે ત્યાું ઉપયોગ કરી શકિો
 એકતાની ભાિના ઊભી ર્િી
 િાિ-ભાિ સાર્ે પ્રત્યાયન અસરકારક બનાિવું
ફાયદા

20. ગેરફાયદા
 ટેકનનકલ ખામીઓ
 પ્રમાિમાું ખચાથળ (સ્િીન, ઇન્ટરનેટ િરૂરી )
 અંતર એક મયાથદા
 દરેક વ્યક્ક્ત માટે િાપરવું કહિન
 હટમ િકથના પ્રભાિમાું અસર

21. 3. E-mail

22. E-mail એટલે
શું ?
 E-mail એટલે elctronic-mail, ‘mail’ એટલે ‘પત્ર’
 ટૂુંકમાું E-mail એટલે ઈલેક્રોનનક માધ્યમ દ્વારા મોકલતો
પત્ર કે જેમાું માત્ર લખાિ િ નિીં ણચત્ર, નિહડઓ,
ઓહડયો કે અન્ય ફાઇલ પિ મોકલી શકાય
 RayTomlinson is credited with inventing email in 1972
 Gmail, yahoomail, reddifmail, hotmail િગેરે email
સનિિસ આપનાર કુંપની છે

23. E –mail
માળખું

24. Email ના
ફાયદા
 ઓછા ખચે એક કે િધ લોકો સાર્ે પત્ર-વ્યિિાર
 મલ્ટીમીહડયાની આપ-લે કરી શકાય
 લખાિ લખિા માટે અમયાથહદત િલયા
 સુંદેશની ત્િહરત આપ-લે
 Mail-data નો કાયમી સુંગ્રિ
 સલામત એકાઉન્ટ નસસ્ટમ
 સુંદેશા માટેની અખ ૂટ િલયા
 તમામ લોકો, સુંસ્ર્ા માટે સરળતાર્ી ઉપલબ્ધ

25. મયાથદાઓ
 બધા િ લોકો પાસે મેઈલ સનિધા કે સાક્ષરતા ન પિ
િોય
 મલ્ટી-મીહડયા મોકલિામાું સાઈિ ણલનમટ
 સ્પામ મેસેિ
 અકાઉન્ટની અસલામતી
 હડિાઇસ તેમિ ઇન્ટરનેટ િરૂરી

26. 4. Blog

27. Blog એટલે
શું ?
 બ્લોગ એટલે એક પ્રકારનું નનયનમત રીતે અપડેટ ર્તું િેબ
પેઇિ. Web અને log શબ્દો ભેગા ર્ઈને blog શબ્દ બન્યો
 બ્લોગને ‘હડજિટલ ડાઇરી’ અર્િા ‘રોિનીશી’ પિ કિી શકાય
 વ્યક્ક્ત કે ગ્રૂપ નનયનમત રીતે પોતાના નિચારો, અનભિો,
પ્રવૃનિઓ િગેરેને િેબ પેઈિ પર નોંધે

28. Blog ની
લાક્ષણિક્તાઓ
 બ્લોગ એક પ્રકારનું િેબ પેઇિ છે
 સામાન્ય રીતે બ્લોગ િેબ્સાઇટ કરતાું અનૌપચાહરક
િોય છે
 માહિતીને નિાર્ી જૂના તરફના િમમાું સાચિે છે.
છેલ્લે મૂકેલું પેલા િોઇ શકાય છે
 બ્લોગ િાુંચનારના અણભપ્રાય મેળિિાની સનિધા.
 જાિેરાત નું ્લેટફોમથ બનાિવું

32. Blog ના
ફાયદા
 વ્યક્ક્ત પોતાની માહિતી દનનયા સાર્ે શેર કરી શકે છે
 રોિ બરોિની પ્રવૃનતઓને જીિુંત સ્િરૂપે કાયમી સાચિી
શકાય છે
 જાિેરાતો દ્વારા કમાિી કરી શકાય છે
 પોતાના નિચારોને િાચા મળે છે
 સારો blogger ખ ૂબ પ્રનસગ્ધ્ધ મેળિી શકે
 િપરાશની સરળતા

33. Blogની
મયાથદાઓ
 િો અપડેટ ન ર્ાય તો નનરર્થક બની રિે છે
 ઇન્ટરનેટ હડિાઈસ ની િરૂહરયાત
 વ્યસ્તતામાું સમય માુંગી લેતું કાયથ
 Blog ર્ી અજાિ લોકો સધી માહિતી ન પુંિોચે

34. 5. BISAG

35. BISAG એટલે
શું ?
 Bhaskaracharya Institute for Space Applications
and Geoinformatics
 ગિરાત સરકાર દ્વારા દૂરિતી પ્રત્યાયન માટે
સ્ર્પાયેલ રાજ્ય કક્ષાની એિન્સી
 શરૂઆત- હડસેમ્બર 2003
 િેડ ઓહફસ- ગાુંધીનગર
 SATCOM નામના સેટેલાઈટના આધારે કામ કરે છે

36. ક્યા-ક્યા
ક્ષેત્રોમાું
કાયથરત ?
 કૃનિ
 િમીન-પાિી ખાતું
 િન-નિભાગ
 ડીજાસ્ટર મેનેિમેંટ
 નશક્ષિ

37. નશક્ષિમાું
BISAG
પ્રાર્નમક-માધ્યનમક કક્ષાએ – ‘િુંદેગિરાત’ ચેનલ
 ઉચ્ચ નશક્ષિ માટે – ‘સુંધાન’ ચેનલ

38. કાયો –
 નશક્ષક તાલીમ
 દૂરિતી નશક્ષિ
-નિનિધ નિિયો પર નિડીયો લેક્ચસથ
-એક્સપટથ લેક્ચસથ
 પ્રિચનો
 ઇન્ટરવ્ય
મખ્ય કાયો

42.  ‘સુંધાન’ ચેનલ ણલન્ક
 http://sandhan.kcgjournal.org/index.php/video-
lectures/

43. ફાયદા
 ગમે ત્યારે, ગમે ત્યાું નશક્ષિ મેળિી શકાય
 દૂરિતી નશક્ષિને પ્રોત્સાિન
 હડજિટલ નશક્ષિ, e -learning શક્ય બનાિે છે
 Two-Way Communication શક્ય બને છે
 નિદ્વાનો પાસેર્ી નિિય જ્ઞાન મળે છે
 આખા રાજ્યને નિદ્વાન નશક્ષકોનો લાભ મળે છે
 શૈક્ષણિક તાલીમો અસરકારક રીતે આપી શકાય છે
 મનોરુંિન સાર્ે જ્ઞાન અર્િા નશક્ષિ કાયથ
 એક ઉિમ શૈક્ષણિક સ્રોત

44. મયાથદાઓ
 ટેકનનકલ ખામીઓ
 ચેનલના સમય પત્રક મિબ શાળા-કોલેિમાું
વ્યિસ્ર્ા ના ર્િી
 શાળા-કોલેિ કક્ષાએ ઉત્સાિનો અભાિ
 માત્ર લાઈિ-લેકચરમાું િ Two-Way Communication
 નિદ્યાર્ી માત્ર શ્રોતા બની રિે
 મયાથહદત નિિય અને મયાથહદત નિિયાુંગમાું િ
ઉપયોગી

45. Prepared by
Dr Jigneshsinh Gohil
Asst Proffessor (English)
Smt M M Shah College of Education
Wadhwan, Gujarat