ιστορία Β γυμνασίου

1. Η ψυχαγωγία στο Βυζάντιο
Μαριάνθη Ειρήνη Κρούσκου

2. Περιεχόμενο
Εισαγωγή………………………………………………………….2
Ιππόδρομος………………………………………………………3
Πανηγύρια……………………………………………………….5
Λαϊκές γιορτές………………………………………………….6

3. Εισαγωγή
• Η ψυχαγωγία αποτελούσε ένα από τα κύρια
συστατικά στοιχεία της καθημερινότητας
των Βυζαντινών. Βεβαίως, σε κάποιες
περιπτώσεις, η ορθόδοξη εκκλησία
παρενέβαινε θέτοντας όρια ή θεσπίζοντας
απαγορεύσεις όταν θεωρούσε ότι μια
μορφή διασκέδασης ήταν βλάσφημη, αλλά
όλα αυτά καθόλου δεν εμπόδιζαν τους
Βυζαντινούς από το να απολαμβάνουν τις
μικρές χαρές της καθημερινότητας.
• Βασικό κέντρο ψυχαγωγίας στους Βυζαντινούς χρόνους ήταν
ο ιππόδρομος. Όλες σχεδόν οι μεγάλες πόλεις της
αυτοκρατορίας διέθεταν ιππόδρομο., ενώ ξακουστός ήταν
εκείνος της Κωνσταντινούπολης.

4. Ιππόδρομος
Ο Βυζαντινός ιππόδρομος συνδύαζε ποικίλα θεάματα. Οι Βυζαντινοί
μπορούσαν να παρακολουθήσουν εκεί πλήθος θεαμάτων: ιππικούς
αγώνες, θηριομαχίες, αγώνες μεταξύ μονομάχων, αλλά και άλλα,
λιγότερο αιματηρά θεάματα. Ακόμα, εκεί τελούνταν διάφορες
θρησκευτικές πομπές, ενώ γίνονταν και δημόσιες τελετές ή πολιτικές
συζητήσεις. Τα θεατρικά δρώμενα στον Ιππόδρομο περιορίστηκαν
σταδιακά εξαιτίας της κριτικής που ασκούσαν οι καλλιτέχνες στα μέλη
του κλήρου. Ωστόσο, οι αυτοσχεδιασμοί από μίμους, ακροβάτες και
μουσικούς δεν έλειψαν ποτέ από τους δρόμους των μεγάλων πόλεων.

5. Σχεδιάγραμμα

6. Πανηγύρια
Το πανηγύρι κατά κύριο λόγο αποτελεί θρησκευτική γιορτή που
τελείται για να τιμηθεί η μνήμη του αγίου στον οποίο είναι
αφιερωμένος ο ναός μιας περιοχής. Συχνά στον περίβολο του ναού ή
σε αδόμητο χώρο μπροστά του οι πιστοί συμμετέχουν σε διάφορες
εκδηλώσεις, όπως χορούς, τραγούδια ή φαγητό. Η εμποροπανήγυρη
είναι μια υπαίθρια αγορά, που στήνεται με την ευκαιρία ενός
πανηγυριού, και όπου γίνονται αγοραπωλησίες προϊόντων ή ζώων. Οι
εμποροπανηγύρεις συνήθως αποτελούν μη μόνιμες αγορές, που
συνδέονται με κάποια εορταστική εκδήλωση.

7. Λαϊκές Γιορτής
Οι λαϊκές μάζες στο Βυζάντιο διασκέδαζαν με διάφορα θεάματα στο
δρόμο: με σκύλους, πιθήκους, αρκούδες, φίδια, αλλά και άλλα,
περισσότερο εξωτικά ζώα, που τα περιέφεραν οι κύριοί τους και
εκτελούσαν διάφορα νούμερα, με σχοινοβάτες, θαυματοποιούς και
χορευτές, αλλά και με παραστάσεις κουκλοθέατρου, που δεν ήταν
άγνωστο στο Βυζάντιο. Ακόμα, τα μέλη των λαϊκών στρωμάτων
διασκέδαζαν σε λαϊκές ταβέρνες, τα καπηλειά, με κρασί και χορευτικά
θεάματα. Οι μεγάλες θρησκευτικές γιορτές έδιναν την ευκαιρία για την
οργάνωση πανηγύρεων. Επρόκειτο για γιορτές που είχαν και εμπορικό
χαρακτήρα και που γίνονταν συχνά κοντά σε κάποιο ναό, συνήθως έξω
από τις πόλεις, σε ανοικτό χώρο, όπου στήνονταν πρόχειρα παραπήγματα
και σκηνές. Από τις σημαντικότερες ήταν αυτή της Τραπεζούντας, των
Χωρών της Φρυγίας και τα Δημήτρια της Θεσσαλονίκης.