1. Ενότητα 5
Η ελεημοςύνη βαςύλιςςα των αρετών
ANTONIO CANOVA - Η ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ Η ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗ

2. Ο Ιωϊννησ ο Χρυςόςτομοσ
 Γεννόθηκε ςτην Αντιόχεια μεταξύ 344 και
354.
 Σπούδαςε ρητορικό, φιλοςοφύα,
θεολογύα και νομικϊ.
 Το 372 αφιερώθηκε ςτο μοναχικό βύο.
 Το 398 χειροτονόθηκε Αρχιεπύςκοποσ
Κων/πολεωσ.
 Ανϋπτυξε ευρύτατο ποιμαντικό,
κοινωνικό και φιλανθρωπικό ϋργο.

3.  Ο Ιωϊννησ ςτην ομιλύα του καυτηριϊζει τη
ματαιοδοξύα, την πλεονεξύα και τη
ςκληρότητα, ενώ εκθειϊζει την αγϊπη, τη
φιλοξενύα και την ελεημοςύνη, την οπούα
θεωρεύ βαςύλιςςα των αρετών.
 Η ελεημοςύνη αποτελεύ πνευματικό και
κοινωνικό αρετό ταυτόχρονα: ο
ϊνθρωποσ αναπτύςςει τη ςχϋςη του με το
θεό και υποβαθμύζει τισ διαφορϋσ από το
ςυνϊνθρωπό του.

4. Οι ϊνθρωποι πιο ςκληρού από τα ζώα
 Από τι προςπαθεύ να μασ αποτρϋψει ο
Ιωϊννησ ο Χρυςόςτομοσ;
μὴ γινώμεκα τῶν ἀλόγων κθριωδζςτεροι
 Ποιο εύναι το χαρακτηριςτικό των ζώων;
἖κείνοισ πάντα κοινὰ καὶ οὐδὲν τοῦ
ἄλλου πλζον ἔχει

5.  Ποια ςυμπεριφορϊ του ανθρώπου
αποδεικνύει ότι εύναι πιο ςκληρόσ από
θηρύο;
μυρίων πενιτων τροφὰσ μιᾷ
κατακλείων οἰκίᾳ
 Τι κοινό ϋχουν οι ϊνθρωποι μεταξύ τουσ;
οὐχ ἡ φφςισ ἡμῖν μόνθ κοινι,
ἀλλὰ καὶ ἕτερα πλείονα.

6. Τα κοινϊ ςτοιχεύα των ανθρώπων
οὐρανὸσ κοινὸσ καὶ ἥλιοσ καὶ ςελινθ
καὶ ἀςτζρεσ
καὶ ἀὴρ καὶ κάλαςςα καὶ γῆ καὶ ηωὴ
καὶ τελευτὴ
καὶ γῆρασ καὶ νόςοσ καὶ ὑγεία καὶ
χρεία τροφῆσ καὶ ἐνδυμάτων.

7. Τι θεωρεύ ϊτοπο ο Ι. Χρυςόςτομοσ;
τοὺσ ἐν τοςοφτοισ κοινωνοῦντασ ἀλλιλοισ
ἐν τοῖσ χριμαςιν οὕτωσ εἶναι πλεονζκτασ,
καὶ τὴν αὐτὴν μὴ διατθρεῖν ἰςονομίαν.
Τι προκαλεύ ο θϊνατοσ ςτον ϊνθρωπο;
Ὁ γὰρ κάνατοσ τῆσ μὲν ἀπολαφςεωσ
ἀπάγει, πρὸσ δὲ τὰσ εὐκφνασ ἄγει.

8. Η ελεημοςύνη βαςύλιςςα των
αρετών
 Για να ςωθούμε τι πρϋπει να κϊνουμε;
Γιατύ;
πολλῇ χρθςώμεκα τῇ ἐλεθμοςφνῃ. Αὕτθ
γὰρ ἐςτιν ἡ βαςίλιςςα τῶν ἀρετῶν
 Από τι θα μασ απαλλϊξει η ελεημοςύνη;
ἥ καὶ ἐξαιριςεται ἡμᾶσ τῆσ τιμωρίασ.

9.  Τι να κϊνουμε τα περιττϊ; Πώσ θα γύνει
αυτό;
Τὰ περιττὰ δὴ ποιιςωμεν χριςιμα, τὸν
πολὺν προζμενοι πλοῦτον
 Τι θα γύνει με μασ την ημϋρα τησ κρύςεωσ;
ὁ Θεὸσ μεταδώςει ἡμῖν ςυγγνώμθσ, κἄν
μυρία πεπλθμμελθκότεσ ὦμεν.

10. Η ϊλλη όψη του νομύςματοσ…..
 Πρϋπει να ελεεύ κανεύσ τη φτώχεια, αλλϊ όχι
να υποθϊλπει την αργύα. (Πλούταρχοσ)
 Η ελεημοςύνη διαφθεύρει και εκεύνον που
παύρνει. Επύςησ δε λύνει το πρόβλημα, γιατύ
το μόνο που κϊνει: αυξϊνει τη ζητιανιϊ. (Φ.
Ντοςτογϋφςκι)
 Η επαιτεύα εύναι πρϊξη βαθιϊ αντικοινωνικό
γιατύ επιτρϋπει ςε ϋνα ϊτομο να ζει ςε μια
κοινωνύα χωρύσ να προςφϋρει ςτα κοινϊ. (Θ.
Λιανόσ, Το Βόμα)

11.  Για τον ευςπλαχνικό ϊνθρωπο η
ελεημοςύνη μπορεύ να εύναι αποτϋλεςμα
ηθικού εκβιαςμού.
 Εύναι ταυτόχρονα ςυνενοχό για μια πρϊξη
μειωτικό και εξευτελιςτικό για τον επαύτη.
 Επύςησ, μπορεύ να εύναι μια πρϊξη με την
οπούα καθηςυχϊζει την κοινωνικό του
ςυνεύδηςη πεύθοντασ τον εαυτό του ότι ϋτςι
ϋχει εκπληρώςει τισ υποχρεώςεισ του προσ
την κοινωνύα, και
 ταυτόχρονα απομακρύνει τη ςκϋψη του
από ϊλλουσ τρόπουσ με τουσ οπούουσ θα
μπορούςαν να λυθούν τα κοινωνικϊ
προβλόματα και απϋχει από την κοινωνικό
δρϊςη. (Θ. Λιανόσ, Το Βόμα, 5/1/97)

12.  Η εξουςύα υπογραμμύζει την ανωτερότητϊ
τησ με την ελεημοςύνη.
 Η ελεημοςύνη εύναι ο βρυχηθμόσ του
τϋρατοσ που για να χορτϊςει, καταςπαρϊζει
την ουςύα τησ ανθρώπινησ ύπαρξησ.
 Η ελεημοςύνη ξεθωριϊζει το πιο ελεύθερο
πνεύμα. Ο ελεόμων δϋχεται την
κατωτερότητα των πλαςμϊτων που ελεεύ.
 Η ελεημοςύνη εύναι ϋνα ελϊχιςτο ποςοςτό
υπεραξύασ που ιςοφαρύζει την ευθύνη και
την ενοχό.
http://www.intellectum.org/2012/09/26/gour
met-cannibals/