Presentación acerca das linguas en Galicia

1. Linguas e educación
en Galicia
Henrique Monteagudo
Universidade de Santiago de Compostela

2. 1. A diversidade lingüística:
mundial, europea,
española / peninsular

3. 1. As linguas máis faladas no mundo: mapa

4. 2. As linguas máis faladas do mundo: número de falantes

5. 3. As linguas oficiais dos estados da Europa occidental

6. 4. Linguas oficiais da Unión Europea centro-oriental

7. 5. Linguas minorizadas e minorías transfronterizas
en Europa occidental

8. 6. Linguas e modalidades lingüísticas peninsulares

9. 7. As linguas co-oficiais

10. 8. As linguas de España: datos estatísticos

11. 2. Nocións básicas de
sociolingüística: bilingüismo
individual e social

12. 9. Competencia lingüística: destrezas
ORAL ESCRITA
RECEPTIVA ENTENDER LER
PRODUTIVA FALAR ESCRIBIR

13. 10. Bilingüismo individual (1)
 Competencia en dúas linguas / uso de dúas
linguas
 Ambilinguismo: bilinguismo perfecto
 Bilinguismo parcial:
 Interferencias lingüísticas
 Alternancia / mestura de códigos
 Especializacion: funcional, temática, interlocutores

14. 11. Bilingüismo individual (2)
 Lingua inicial e lingua segunda: adquisición e
aprendizaxe
 Circunstancias, contextos e motivacións para a
adquisición ou aprendizaxe da segunda lingua
 Bilingüismo inicial
 Bilingüismo non inicial: aprendizaxe formal / informal;
uso instrumental / integrativo
 Bilingüismo substractivo: abandono / mantemento da
lingua inicial (semilinguismo)

15. 12. Bilingüismo social e diglosia (1)
 Bilingüismo social: copresenza de dúas
linguas nunha sociedade
 Lingua e grupo lingüístico. Comunidade
lingüística.
 Distribución social das linguas:
 Lingua inicial: a adquirida cando se aprende a falar.
Lingua das familias / transmisión primaria
 Competencia lingüística: destrezas orais / escritas
 Uso lingüístico: dominios de uso lingüístico

16. 13. Bilinguismo social e diglosia (2)
 Dominios de uso / funcións sociais
 Privados e informais: familia, amigos e
amigas, colegas, veciños
 Públicos e formais: escola / traballo, medios
de comunicación, administración, relacións
comerciais, médicos, avogados,
descoñecidos

17. 14. Bilingüismo social e diglosia (3)
Bilingüismo social equilibrado: equilinguismo,
as dúas linguas son iguais = os dous grupos
lingüísticos son iguais
Bilingüismo social desigual (diglosia): as dúas
linguas non son iguais + os dous grupos
lingüísticos non son iguais

18. 15. Bilingüismo social desigual: diglosia (4)
Diferenzas entre as linguas
 Por grupos sociais: grupos étnicos, grupos
sociais
 Por funcións na comunicacion social
 Por cultivo da lingua
 Por prestixio

19. 16. Bilinguismo social desigual: diglosia (5)
 Diferenzas por grupos sociais: grupos étnicos,
grupos sociais > lingua e identidade
 Diferenzas por funcións na comunicacion
social:
 Funcións altas: dominios de uso públicos e
formais
 Funcións baixas; dominios de uso privados e
informais

20. 17. Bilinguismo social desigual: diglosia (6)
Por diferenzas no grao de cultivo da
lingua / por facilidade-dificultade de
acceso dos e das falantes á modalidade
cultivada (‘norma’)
Por prestixio: valoracion social positiva,
capacidade de suscitar emulación ou
imitación. Transferencia de prestixio.

21. 18. Bilingüismo social desigual: diglosia (7)
 Superposición / subordinación lingüística:
diglosia.
 Diglosia e procesos de substitución /
revitalización lingüística: bilingüismo
substitutivo, bilingüismo de transición,
bilingüismo restitutivo

22. 19. Marco político lingüístico
Constitución: principio persoal para o
castelán (deber), territorial para as outras
Estatuto de Autonomía:
 Cooficialidade ou dupla oficialidade
 O galego, lingua propia (territorialidade)
 Mandato normalizador: política de
compensación para o galego
 Non discriminación por razón de lingua:
favorable ao galego