1. Το νερό ηες Ελλάδας
Η λίμνε Υλίκε
Τν λεξό είλαη ε κνλαδηθή θπζηθή πξώηε ύιε πνπ δελ απνηειεί θαξπό
ζπγθνκηδήο. Ιζσο γη’ απηό ζε όινπο ηνπο πνιηηηζκνύο είλαη ζπλδεδεκέλν
κε ηελ έλλνηα ηεο δσήο. Γελ είλαη ηπραίν όηη νη πξώηνη πνιηηηζκνί
αλαπηύρζεθαλ δίπια ζε πδάηηλεο ιεθάλεο ζηε Μεζνπνηακία.
Σηελ αξραία Διιάδα, ην λεξό είρε ζπλδεζεί θαη κε άιιεο έλλνηεο όπσο ε
ίαζε, ε επδσία, ν πνιηηηζκόο. Τν γεγνλόο όηη πνιιέο από ηηο πεγέο ήηαλ
ηαπηόρξνλα ηόπνη ιαηξείαο, όπσο θαη ην ηζηνξηθό δεδνκέλν όηη ηαηξεία
δεκηνπξγνύληαλ ζπλήζσο θνληά ζε ηακαηηθέο πεγέο, ζπλδέεη ην
ζπγθεθξηκέλν ζηνηρείν κε ηελ πγεία θαη ηελ ηαηξηθή.
Πεξαηηέξσ, ζηνλ ρξηζηηαληζκό ην λεξό απέθηεζε θη άιιεο πηπρέο: έγηλε
κέζν εμαγληζκνύ (αγηαζκόο), αιιά θαη εηζόδνπ (βάπηηζε) ζηελ Δθθιεζία.
Πάληα εθιακβαλόηαλ σο δώξν, σο ζαύκα ηεο δσήο, αιιά θαη σο έλα
ζηνηρείν ηεο Φύζεο ην νπνίν ν άλζξσπνο ζα έπξεπε λα ππνηάμεη. Όπσο
ππνζηεξίδεη ν Μαλαζζήο Μήηξαθαο ζην βηβιίν ηνπ «Πνηνηηθά
ραξαθηεξηζηηθά θαη επεμεξγαζία λεξνύ» (Τδηόιαο 2001), ηα έξγα πνπ
ζπλδένληαη κε ηε δηαρείξηζε ηνπ λεξνύ (αλαρώκαηα, θξάγκαηα,
πδαηαγσγνί, αξδεπηηθά, πδξαγσγεία) ζεσξνύληαη καδί κε ηνπο λανύο ηα
εκβιεκαηηθόηεξα αλζξώπηλα έξγα, πνιύ πξηλ από ηα παιάηηα, ηα ζέαηξα
θαη ηα κνπζεία.
.

2. Η Διιάδα είλαη δηάζπαξηε κε πδξαγσγεία (θπξίσο ηεο ειιεληζηηθήο
επνρήο), κλεκεία δηαθόξσλ επνρώλ, θαηαθηεηώλ θαη εγεηώλ πνπ ζέιεζαλ
λα ζπλδέζνπλ ην όλνκά ηνπο κε κηα πδξνινγηθή θαηαζθεπή ή θαηλνηνκία,
ελώ ζηελ Κλσζό ην πξώην πξάγκα πνπ καζαίλνπλ νη ρηιηάδεο ηνπξίζηεο
από ηνπο μελαγνύο είλαη όηη εθεί είρε εθαξκνζηεί έλα ζύζηεκα δηαρείξηζεο
ηνπ λεξνύ γηα θαζεκεξηλή ρξήζε, ην νπνίν ζεσξείηαη από ηα πξώηα ζηελ
ηζηνξία.
Ότι ζηε ζπαηάλε ηοσ νερού
Αλ θαη ε ρώξα καο δελ έρεη ζηελ παξνύζα θάζε πξόβιεκα λεξνύ, θαλείο
δελ γλσξίδεη γηα πόζν θαηξό ζα έρνπκε επάξθεηα. Οη πεξηζζόηεξνη αθόκε
ζπκνύληαη ηε ιεηςπδξία ηνπ 1993. Τόηε ηα απνζέκαηα λεξνύ είραλ
ιηγνζηέςεη ζε ηέηνην βαζκό, πνπ πνιινί Έιιελεο είραλ ελαπνζέζεη ηηο
πξνζεπρέο ηνπο ζηνλ νπξαλό. «Πξνζεύρνκαη γηα λα έρνπκε», έιεγε έλα
ηζηηάην ηεο επνρήο πνπ παξάθξαδε ην ζιόγθαλ «Πξνζέρνπκε γηα λα
έρνπκε» ηεο δηαθεκηζηηθήο θακπάληαο ηεο ΔΥΓΑΠ.
Φσξίο λα θηλδπλνινγνύκε, ηα απνζέκαηα λεξνύ ηεο πξώηεο κέξαο ηνπ
θεηηλνύ πδξνινγηθνύ έηνπο (1ε Οθησβξίνπ) βξίζθνληαλ ζην πην ρακειό
επίπεδν ησλ ηειεπηαίσλ επηά ρξόλσλ. Μόιηο 480 εθαη. θπβηθά κέηξα,
όηαλ ην 2006 ηα απνζέκαηα ήηαλ ππεξδηπιάζηα -1.140 εθαη. θπβηθά κέηξα.
Βέβαηα, έρνπκε πεξάζεη θαη ρεηξόηεξα. Τν 1990 είρακε 145 εθαη., ην 1991
305, ην 1992 176 θαη ην 1993 ην λαδίξ: 120 εθαη. θπβηθά κέηξα λεξνύ.
Σηνλ αληίπνδα, ηα πην βξόρηλα έηε ησλ ηειεπηαίσλ είθνζη πέληε ρξόλσλ
ήηαλ ηα 2003, 2004, 2005 θαη 2006, όπνπ ηα απνζέκαηα μεπεξλνύζαλ ην 1
δηζ. θπβηθά κέηξα. Η ελδερνκέλσο εηθόλα ζύγρπζεο πνπ δεκηνπξγείηαη
από ηα παξαπάλσ απνζαθελίδεηαη πιήξσο από ηηο ζρεηηθέο έξεπλεο ηεο
Eurostat. Σύκθσλα κε εθείλε ηνπ 2006, ε Διιάδα είλαη από ηηο πην
άλνκβξεο ρώξεο ηεο Δπξώπεο. Απηό νθείιεηαη αθελόο ζηνλ κηθξό αξηζκό
βξνρνπηώζεσλ, αθεηέξνπ ζηελ αδπλακία δηαθξάηεζεο ησλ απνζεκάησλ
ζηνπο ηακηεπηήξεο, θαζώο ππνινγίδεηαη όηη πεξίπνπ ην 40% ράλεηαη. Τν
πξόβιεκα είλαη νξαηό.

3. «Η ρξήζε λεξνύ γηα αλζξώπηλε θαηαλάισζε, ζε παγθόζκην επίπεδν
βξίζθεηαη ζην 10% επί ηεο ζπλνιηθήο. Τν ππόινηπν θαηαιακβάλεη ε
γεσξγία θαη ε βηνκεραλία. Δηζη, πξέπεη λα κεγηζηνπνηήζνπκε ηα νθέιε
από ηε ρξήζε ηνπ λεξνύ θαη λα απνθεύγνπκε ηε ζπαηάιε», ππνζηεξίδεη.
Η εηθόλα πνπ καο κεηέθεξε από ηελ εκπεηξία ησλ εξεπλώλ ηνπ ζηε
Θεζζαιία είλαη κάιινλ αλεζπρεηηθή.
«Σηε Θεζζαιία απηήλ ηε ζηηγκή αλνίγνπκε πεγάδηα ζηα 400 κέηξα,
δεισηηθό ηνπ όηη πξέπεη λα ςάμεη θάπνηνο αξθεηά βαζηά γηα λα βξεη λεξό.
Πξόθεηηαη γηα ηδηαίηεξα θνζηνβόξα εγρεηξήκαηα θαη κε πνηόηεηα λεξνύ
θαθή, ελώ ήδε ζηελ πεξηνρή ππάξρεη «πόιεκνο» γηα ην λεξό».

4. Οι βροτές ζηεν Ελλάδα
Σύκθσλα κε ηηο εθηηκήζεηο ησλ εηδηθώλ, ηνλ θεηηλό Σεπηέκβξην έπεζε
ζηελ ειιεληθή γε βξόρηλν λεξό θαηά 100% πεξηζζόηεξν από ό,ηη ηνλ
αληίζηνηρν κήλα πέξπζη. Σύκθσλα κε ηνλ θαζεγεηή, θ. Γεώξγην
Σηνπξλάξα, νη έληνλεο βξνρνπηώζεηο είλαη λεξά ηα νπνία θπξίσο γεκίδνπλ
ηνπο επηθαλεηαθνύο ηακηεπηήξεο, αιιά δελ πάλε ζην ππέδαθνο γηα λα
εκπινπηίζνπλ ηνπο πδξνθόξνπο νξίδνληεο. Απηνί ζέινπλ ηηο ζηγαλέο
βξνρέο, ηηο ιεγόκελεο πνηηζηηθέο, γηα λα έρεη ην λεξό ην ρξόλν λα
θαηεηζδύζεη. Οη έληνλεο θαηαηγίδεο δεκηνπξγνύλ θαη άιινπ είδνπο
πξνβιήκαηα.
Η βειηίσζε ηνπ βηνηηθνύ επηπέδνπ ζπλδέεηαη κε ηελ απμεκέλε
θαηαλάισζε ηνπ λεξνύ, ηόζν ζε άκεζν όζν ζε έκκεζν επίπεδν: έρνπκε
γθαδόλ, πηζίλεο, ζηληξηβάληα, ηδαθνύδη, έρνπκε ηε ζπλήζεηα λα θάλνπκε
κπάλην δύν θνξέο ηελ εκέξα», ζρνιηάδεη. Γύν ζέκαηα ηα νπνία ζπλήζσο
δηαθεύγνπλ ηεο πξνζνρήο, αιιά απνηεινύλ κείδνλα πξνβιήκαηα γηα ηνλ
ίδην είλαη ην δήηεκα ησλ παξάλνκσλ γεσηξήζεσλ ζηελ πεξηθέξεηα θαη ηα
πθάικπξα λεξά ησλ παξάθηησλ πεξηνρώλ. Γηα ην πξώην ν θαζεγεηήο
ξίρλεη ηελ επζύλε ζηνπο ηδηώηεο. Γηα ην δεύηεξν δήηεκα καο ελεκεξώλεη
όηη ζηηο παξάθηηεο πεξηνρέο έρεη ραζεί ε δπλακηθή ηζνξξνπία κεηαμύ ησλ
ζαιαζζηλώλ λεξώλ θαη ησλ ππνγείσλ. Απηό νθείιεηαη ζηελ ππνβάζκηζε
ηεο ζηάζκεο, πνπ θάλεη ηε ξνή λα θηλείηαη αλάπνδα, κε απνηέιεζκα ε
ζάιαζζα λα δηεηζδύεη ζηα ππόγεηα ύδαηα θαη όρη ην αληίζεην.

5. Αο ζεκεησζεί όηη ηα πξνβιήκαηα ηεο ιεηςπδξίαο ζην Αηγαίν, όπσο θαη ην
κείδνλ δήηεκα ηεο δηαρείξηζεο ησλ πγξώλ απνβιήησλ, απνηεινύλ κόληκν
πνλνθέθαιν εδώ θαη ρξόληα. Λύζεηο ππάξρνπλ. Τν πξόβιεκα ησλ
πθάικπξσλ λεξώλ, αιιά θπξίσο ην πξόβιεκα ηεο απνπζίαο πδαηηθώλ
πόξσλ ην νπνίν θνζηίδεη πνιιά ζην Γεκόζην αληηκεησπίδεηαη κε ηελ
αθαιάησζε. Σην Αηγαίν ιεηηνπξγνύλ κνλάδεο αθαιάησζεο ζηηο νπνίεο ην
παξαγόκελν λεξό θνζηίδεη αθξηβά θαη ζε ρξήκα θαη ζε ξύπνπο. Η
θπβέξλεζε έρεη ζέζεη σο ζηόρν κέρξη ην 2010 λα κελ ππάξρεη θαλέλα λεζί
κε πξνβιήκαηα λεξνύ. Μαθάξη!

6. Ιαμαηικές πεγές
Σρεκαηίδνληαη όηαλ ην βξόρηλν λεξό δηεηζδύεη ζην έδαθνο θαη δηαιύεη ηηο
δηάθνξεο ζηεξεέο νπζίεο κε ηηο νπνίεο έξρεηαη ζε επαθή, ιόγσ ηηο αύμεζεο
ηεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ. Η πεγή δηαβαζκίδεηαη αλάινγα κε ην ζηνηρείν πνπ
θπξηαξρεί. Δηζη, ππάξρνπλ νη «νμπαλζξαθηθέο» (Νηγξίηα, Σνπξσηή), πνπ
πεξηέρνπλ δηνμείδην ηνπ άλζξαθα, νη «ζεηνύρεο» (Λαγθαδάο,
Σηδεξόθαζηξν), πνπ πεξηέρνπλ πδξόζεην, νη «αιθαιηθέο» (Λνπηξάθη,
Αηδεςόο), πνπ πεξηέρνπλ όμηλν αλζξαθηθό λάηξην ή ιίζην, νη ξαδηελεξγέο
θ.ά.
Το νερό αποηελεί πεγή δωής
Τν λεξό πνπ ρξεηάδεηαη έλαο ελήιηθνο, αλά θηιό βάξνπο, ζε εκεξήζηα
βάζε θαη ππό θαλνληθέο ζπλζήθεο είλαη 35 κε 50 γξακκάξηα αλά θηιό. Τα
λήπηα ρξεηάδνληαη πεξηζζόηεξν: 100 κε 150 γξακκάξηα αλά θηιό. Τν 60%
ην ιακβάλνπκε από ην πόζηκν λεξό, ηνλ θαθέ, ην ηζάη, ηνπο ρπκνύο, ην
βξάζηκν ησλ ηξνθώλ. Τν 30% από ην γάια, ην θξαζί, ην θξέαο, ηα
ιαραληθά, ηα θξνύηα θαη ην ππόινηπν 10% από ηηο κπίξεο, ηα αλαςπθηηθά
θ.ιπ.
Αρταία Ελλάδα
Σύκθσλα κε ηελ ειιεληθή κπζνινγία, ν Πνζεηδώλαο θαη ε Αζελά ήηαλ νη
δύν Οιύκπηνη ζενί πνπ δηεθδίθεζαλ λα δώζνπλ ην όλνκά ηνπο ζηελ πόιε
πνπ είρε ηδξύζεη ν Θεζέαο ζην Λεθαλνπέδην ηεο Αηηηθήο. Ο εύζηθηνο
Πνζεηδώλαο πξνζέθεξε σο δώξν γηα ηελ πόιε ην λεξό, ελώ ε ζνθή Αζελά
ην ειαηόδεληξν. Οη θάηνηθνη ηεο πόιεο απέξξηςαλ ην δώξν ηνπ Πνζεηδώλα
θαη πξνηίκεζαλ εθείλν ηεο Αζελάο. Τν γεγνλόο απηό εμόξγηζε ηνλ ζεό ηνπ
Νεξνύ, πνπ ηελ θαηαδίθαζε λα ηαιαηπσξείηαη ζην δηελεθέο από
ιεηςπδξία.
Πεγή: Έζλνο, 12/4/2013