1. 2.0 STRUKTUR DAN FUNGSI SISTEM LIMFATIK DAN IMUNITI
2.1 Struktur Sistem Limfatik
Struktur sistem limfatik terdiri daripada anyaman pembuluh limfa yang luas dan
berhubung dengan kelompok kecil jaringan limfatik iaitu kelenjar limfa. Cairan yang
memasuki pembuluh limfa ini disebut limfa atau nama lainnya ialah getah bening.
Gambar Rajah 2.1: Struktur Kelenjar Limfa
Kelenjar getah bening ini termasuk dalam susunan retikuloendotel yang
tersebar luas di seluruh tubuh badan dan mempunyai fungsi yang penting iaitu
merupakan “barier” atau “filter” terhadap kuman-kuman ataupun bakteria-bakteria
yang masuk ke dalam tubuh dan turut berfungsi dalam membentuk sel-sel limfosit
darah. Struktur sistem limfatik ini juga terdiri daripada beberapa komponen utama
iaitu limfa (cecair jernih), pembuluh limfa (pembuluh yang membawa limfa), dan tisu
limfatik (struktur dan organ yang mengandungi tisu limfoid).
Gambar rajah 2.2 : Menunjukkan Struktur dan komponen Sistem Limfatik

2. 2.1.1 Limfa
Limfa ialah cecair jernih yang terdapat di dalam pembuluh limfa. Kandungan
kimia limfa, cecair tisu dan plasma adalah serupa. Oleh sebab demikian, limfa terdiri
daripada protein plasma yang keluar dari pembuluh darah. Limfa mengandungi
factor pembekuan dan boleh menjadi beku apabila tinggal beberapa lama secara in
vitro (luar dari badan).
Gambar Rajah 2.3 : Injap dalam Salur Limfa
Disamping itu, limfa juga mengandungi jumlah limfosit yang berbeza,
beberapa granulosit, enzim, antibodi, glukosa, garam galian atau mineral, karbon
dioksida dan sedikit oksigen.Selain itu, terdapat juga berbagai-bagai bahan lain turut
terdapat di dalam limfa dan kebanyakannya bergantung kepada lokasi pembuluh
limfa. Manakala, di dalam limfatik usus, kandungan lemak tidak larut air adalah tinggi
selepas makan, oleh yang demikian, limfa akan menjadi warna putih susu dan di
sebut kili.
2.1.2 Pembuluh Limfa
Pembuluh limfa merupakan salur-salur halus yang saling bersambungan dan
membentuk struktur seperti jaringan dan turut dikenali juga sebagai kapilari limfa.
Kedudukannya terletak di bawah kulit dan selaras dengan kapilari darah.
Pernukaannya juga nipis dan mempunyai sistem injap untuk mengelakkan
berlakunya “backflow”. Selain itu, ianya juga lebih telap daripada kapilari
darah.Kapilari limfa ini bermula di merata badan tetapi tidak di tisu yang tiada
ppembuluh darah, sistem saraf pusat, pulpa limfa dan sum-sum tulang.

3. Gambar rajah 2.4 : Struktur Pembuluh Limfa/Kapilari Limfa
Seperti kapilari darah yang bergabung untuk mebentuk venul dan vena,
kapilari limfa juga turut bergabung untuk membentuk kapilari limfa yang lebih besar.
Di samping itu, struktur pembuluh limfatik juga menyerupai struktur vena tetapi
mempunyai dinding yang lebih nipis, lebih banyak injap dan terdiri daripada nodus-
nodus limfa di aras-aras tertentu.
Selain itu, pengaliran limfa juga adalah disebabkan oleh pergerakan otot
rangka, tekanan intratoraks yang negatif semasa inspirasi dan kontraksi dinding
duktus limfatik yang lebih besar. Oleh sebab itu pembuluh limfa mempunyai injap
yang menhalang aliran balik. Kontraksi otot rangka akan menolakkan limfa kearah
depan sahaja dan mengalir ke dalam sistem vena.
Gambar rajah 2.5 : Struktur Salur Limfatik
Tissue cell

4. 2.1.3 Tisu Limfatik
Tisu Limfatik tersusun dalam tiga kumpulan, iaitu tisu limfatik pengumpul, nodul-
nodul limfatik dan organ limfatik.
a) Tisu Limfatik Pengumpul
Tisu limfatik pengumpul ialah tisu limfatik yang berkumpul dan tidak ditupi
oleh kapsul, dan terletak di dalam lamina propia (tisu perantaraan) membran
mucus trek gastrousus, trek pernafasan, trek uninari dan trek pembiakan.
b) Nodul Limfatik
Nodul limfatik terdiri daripada tisu limfatik yang berkumpul dan berbentuk
lonjong. Nodul ini tidak mempunyai kapsul tetapi mempunyai kawasan tengah
(pusat germinal) yang memberi pewarnaan pucat kerana mengandungi
limfosit dan kawasan periferi (korteks) yang memberi pewarnaan yang gelap
kerana mengandungi limfosit kecil. Nordul Limfatik ini membentuk tonsil di
dalam farinks dan kelompok peyer di dalam ileum usus kecil.
c) Organ Limfatik
Organ-organ limfatik di badan ialah nodus-nodus limfa, limfa dan kelenjar
timus. Semuanya mempunyai tisu limfatik dengan jaringan serat reticulum
yang ditutupi oleh kapsul tisu perantara. Septum berserat yang masuk ke
dalam dari kapsul dikenali trabekula.
Gambar rajah 2.6: Organ-organ Sistem Limfatik

5. i) Nodus Limfa
Nodus limfa berbentuk lonjong atau seperti kacang hijau.
Berdiameter 1 hingga 25 mm panjang dan terdapat sepanjang sistem
limfatik. Nodus limfa selalunya berkumpul di bahagian tertentu di
badan. Setiap nodus limfa mempunyai lekuk di satu sisi yang di sebut
hilus. Hilus nodus limfa ini ialah tempat keluar pembuluh limfatiik
eferen. Banyak pembuluh limfatik aferen memasuki nodus limfa
melalui permukaan cembungnya. Nodus-nodus limfa mempunyai
fungsi penurasan, fagositik dan imunologi.
Gambar Rajah 2.7 : Struktur Nodus Limfa
ii) Limpa
Limpa ialah tisu limfatik yang terbesar dan terletak khususnya
dibahagian atas kiri kaviti abdomen diantara gaster dan diafgragma.
Organ ini seperti span, terletak di bahagian atas kiri ruang
abdomen iaitu dipermukaan perut. Limfa diliputi oleh kapsul berserat
seperti nodus limfa, limpa mempunyai trabekula dan hilus, tempat
yang ditembusi oleh pembuluh darah dan pembuluh limfatik.

6. Gambar rajah 2.8 : Limpa/ Spleen
iii) Kelenjar Timus
Kelenjar timus ialah tisu limfatik yang terdapat di bahagian
anterior dan atas kaviti toraks di antara kedua-dua paru-paru.
Sepasang kelenjar ini terletak pada ventral trakea dan atas sedikit
dari jantung. Ia mempunyai dua lobus dan setiap satu diliputi oleh
tisu perantara yang di sebut kapsul timus. Lanjutan yang masuk ke
dalam tisu timus dikenali sebagai trabekula yang membahagikan
lobus kepada lobul. Setiap lobul terdiri daripada korteks di tepi yang
menghasilkan pewarnaan gelap, dan medulla di dalam yang
menghasilkan warna pucat.
Gambar rajah 2.9: Struktur Kelenjar Timus

7. Korteks terdiri daripada limfosit dan dinilah berlakunya
pembentukan limfosit. Manakala, medula terdiri daripada banyak tisu
epitelium dan limfosit yang bertabur berjauhan.medula juga ada
mengandungi korpusel timus(Hassall), iaitu lapisan konsentrik sel
epithelium. Klenjar timus juga mencapai saiz maksimumnya seberat 40
g semasa baligh. Selepas itu, kelenjar timus akan terus mengecut dan
menjadi semakin kecil atau dengan kata lain mengalami atrofi.
Gambar rajah 2.10 : Kedudukan Kelenjar Timus Dalam Tubuh Badan
Manusia
iv) Sumsum tulang
Merupakan tisu yang fleksibel yang terdapat di dalam rongga interior
tulang dan berfungsi menghasilkan sel darah yang baru.
.
Gambar rajah 2.11 : Struktur Sum-sum tulang

8. 2.2 Sistem imuniti
Sistem imuniti ialah struktur dan proses biologi dalam sesuatu organism yang
bertindak melindungi organism tersebut daripada serangan penyakit dengan
mengenalpasti dan membunuh pathogen dan sel tumor. Oleh yang demikian, dalam
sistem imuniti ini Limfosit dan tisu limpoid yang terlibat.
2.2.1 Limfosit
Limfosit adalah sejenis sel darah putih yang terlibat dalam sistem imuniti pada
vertebrata. Limfosit dihasilkan nodus limfa yang yang terlibat dalam
penghasilan antibodi. Ada dua kategori besar limfosit, limfosit berbutiran
besar (large granular lymphocytes) dan limfosit kecil. Limfosit memiliki
peranan penting dan terpadu dalam sistem pertahanan tubuh. Limfosit
dihasilkan di sumsum tulang dan hati (pada fetus) dengan bentuk awal yang
sama tetapi kemudian berbeza. Limfosit dapat menghasilkan antibodi pada
kanak-kanak dan akan meningkat seiring dengan bertambahnya usia.
Gambar rajah 2.12 : Limfosit
2.2.2 Tisu Limpoid
Tisu limpoid merupakan sebahagian daripada sistem keimunan badan yang
membantu untuk melindungi badan daripada ancaman bakteria. Limfosit
mengandungi banyak tisu limpoid. Tisu limpoid termasuk nodus limfa, limpa,
tonsil dan adenoids(tisu yang mengembang pada bahagian belakang
kerongkong) serta thymus (kelenjar tanpa duktus pada dasar leher.) Tisu
dalam bidang perubatan bukan macam sehelai kertas tisu. Tisu ini
merupakan nama yang digunakan kepada sekumpulan sel yang mempunyai
fungsi yang spesifik.Selain itu,tisu dalam bidang perubatan tidak semestinya
ialah lapisan. Oleh itu, sum- sum tulang juga merupakan salah sejenis tisu.

9. 2.3 Fungsi Sistem Limfatik
Sistem limfatik mempunyai banyak fungsi seperti yang berikut:
a) Sistem limfatik mengalirkan cecair mengandungi protein dari ruang-ruang tisu
yang telah keluar dari pembuluh darah. Jadi protein yang tidak boleh diserap
semula secara langsung oleh pembuluh darah akan dikembalikan ke dalam
sistem kardiovaskular oleh sistem limfatik.
b) Sistem limfatik juga menghantarkan lemak dan trek gastrousus ke dalam
peredaran darah.
c) Tisu limfatik juga berfungsi memberi kawalan dan pertahanan, iaitu limfosit
dengan pertolongan makrofaj memberi perlindungan kepada badan daripada
sel-sel asing, mikrop dan sel barah.
d) Beberapa tisu limfatik seperti nodus limfa bersedia untuk membuang mikro,
sel darah dan bahan asing yang sangat kecil (debu dari paru-paru).
e) Limpa ialah tempat organ hasilan limfosit pemusnahan eritrosit dan tempat
organism daripada bahan asing dihalang daripada memasuki pembuluh
darah.
f) Kelenjar timus juga ialah tempat penghasilan limfosit untuk makanisme
pertahanan badan selain fungsi endokrin.
Rajah 2.1 : Fungsi Sistem Limfatik
Mengembalikan semula
cecair interstis ke dalam
sistem peredaran darah
dalam bentuk limfa.
Mengangkut asid
lemak dan gliserol.
sistem pertahanan
badan dengan
penghasilan limfosit di
nodus limfa.
membantu sistem
peredaran darah/
pelengkap kepada
peredaran darah.
suatu sistem sirkulasi
sekunder yang berfungsi
mengalirkan limfa atau
getah bening di dalm
tubuh.

10. RUMUSAN
Berdasarkan tugasan ini dapat disimpulkan bahawa sistem limfatik ini adalah amat
berkait rapat dengan sistem imuniti tubuh badan kita. Didapati sistem ini amat
penting terhadap kekebalan tubuh yang memainkan peranan dalam pertahanan
tubuh bagi melawan infeksi dan tumor. Selain itu, didapati juga cairan limfatik adalah
cairan putih mirip susu yang mengandung protein, lemak dan limfosit (sel darah
putih) yang semuanya mengalir ke seluruh tubuh melalui pembuluh limfatik.
Terdapat dua jenis sel limfosit iaitu Sel B dan Sel T. Sel B membantu melindungi
tubuh melawan bakteri dengan jalan membuat antibodi yang menyerang dan
memusnahkan bakteria. Dalam kondisi normal, sel limfosit merupakan salah satu
sistem pertahanan tubuh. Sementara sel limfosit yang tidak normal (limfoma)
biasanya berkumpul di kelenjar getah bening dan menyebabkan pembengkakan. Sel
limfosit ternyata tidak hanya melalui di dalam pembuluh limfa sahaja, malah sel ini
juga turut melalui ke seluruh tubuh di dalam pembuluh darah kerana limfoma ini
juga boleh keluar melaui kelenjar getah bening. Selain itu, ia juga terdapat di organ
lain seperti perut, hati, dan otak. Seterusnya, daripada tugasan ini juga kami dapati
penyakit yang selalunya melibatkan sistem ini ialah limfoma. Limfoma ialah tumor
yang berasal dari jaringan limfoid yang berkaitan dengan sistem limfatik dan sistem
imuniti tubuh. Data juga menunjukkan, penyakit ini lebih banyak terjadi pada orang
dewasa dengan angka tertinggi pada rentang usia antara 45 sampai 60 tahun. Makin
tua umur, makin tinggi risiko terkena penyakit ini. Oleh yang demikian, Alhamdulilah,
berdasarkan tugasan ini banyak pengetahuan baru yang kami perolehi dan amat
membantu dalam memahami tajuk sistem Limfatik dan Imuniti ini.