3. A VIDA NA IDADE ANTIGA
Durante a Idade Antiga :
· Apareceron os primeiros estados co seu
propio territorio, a súa forma de
goberno, a súa cultura e as súas
costumes.
· Comezaron a utilizarse os alfabetos. O
primeiro alfabeto coñecido é o inventado
polos fenicios.
· Apareceron as primeiras moedas, coas
que melloraron as relacións comerciais.
A historia de España: Prehistoria e Idade Antiga
5. Os iberos habitaban no litoral mediterráneo
e no Sur da Península.
Organizábanse en tribos independentes que,
moitas veces, estaban gobernadas por un rei o
un xefe tribal que sempre actuaba como o xefe
militar e única autoridade representativa.
Existía unha claser, de grandes propietarios
pero a maioría da poboación estaba formada
por guerreiros, campesiños, artesáns,
comerciantes e escravos
Dependendo da zona da península, había una
maior ou menor diferenza social entre a
nobreza e o pobo.
6. A maioría da poboación dedicábase á agricultura e á
gandería.
Cultivaban cebada, trigo e mijo así como plantas para
facer tecidos como o liño e o esparto.
Poblado ibero Enlace
Comerciaron con outros pobos do Mediterráneo e,
grazas ao contacto con eses pobos, difundiron o uso
do arado, introduciron o cultivo da vide e a oliveira e
aprenderon a conservar o peixe mediante a salgadura.
7. Utilizaron o torno para fabricar obxectos de
cerámica. Fabricaron recipientes para transportar
e almacenar todo tipo de produtos: ánforas,
tinajas, etc. Utensilios de servizo de mesa como
pratos, escudillas e copas e tamén relacionadas
con actividades relixiosas e funerarias.
Xeralmente, a cerámica está decorada e pintada
con debuxos de carácter xeométrico.
8. As esculturas iberas son prácticamente a única
fonte para aproximarnos ao aspecto físico das
súas xentes
Os temas representados eran as figuras humanas
e de animais, xa sexan reais ou fantásticos.
Video
Os materiais empregados eran a pedra, o bronce, a terracota
e o ferro
A escultura ibera divídese en dous grupos: As estatuas de
pedra de gran tamaño e as figuras que se ofrecían como
exvotos nos santuarios.
9. Sabían traballar moi
ben el hierro. Proba
diso son as armas que
se atoparon, entre as
que destacan as
falcatas, as puntas de
lanza…
Os iberos eran uns grandes
ourives. Apareceron restos
arqueolóxicos moi valiosos,
un dos máis coñecidos é o
tesouro de Villena.
10. Os iberos eran expertos xinetes,valentes e resistentes, s
defendíanse con escudos, xavelinas i espadas.
Estas eran cortantes
tanto de fronte como
polos costados.
A falcata, unha
espada curva, era a
súa arma máis temida.
O armamento do
guerreiro ibero era
moi similar nas
distintas tribos
11. Vivían en poboados situados en zonas elevadas para
defenderse mellor dos seus inimigos . A parte exterior
da construción servía de muralla e levantaban unha
torre de vixiancia.
12. Os materiais empregados na construción dunha casa
eran: a terra, a pedra, a madeira e o cal. Tiñan un
zócalo de pedra sobre o que se alzaban as paredes
de adobe. Despois as piedras e os adóbelos
revestíanse con barro, se enlucían e se encalaban.
Os chans eran de terra apisoada.
13. Os teitos eran planos y facíanse cun armazón de vigas que
se cubría cunha densa cuberta vexetal.
Tiñan varias habitacións: a zona principal que ocupa un
lugar preferente e onde se desenvolven as actividades
cotiás, as despensas onde se almacenaban as ánforas e
tinajas e outras dependencias que se destinan ao descanso,
o moenda ou os talleres.
14. Acuñaron moedas en bronce e prata. No anverso
había unha cara ,no reverso, un xinete e os letreiros
facían referencia á cidade onde se emitían.
A súa validez non estivo limitada ao territorio da
poboación que as emitía, tamén eran utilizadas e
aceptadas en outras cidades
Tamén coñecían a escritura
aínda que non se puideron
descifrar as súas
inscricións.
Atopáronse sobre pedras,
chumbo, moedas e cerámica.
15. Os iberos vestían unha túnica corta que axustaban
mediante un cinturón e engadían un manto de la, para
protexerse do frío e as mulleres utilizaban manto, chal
e veo.
Ámbolos dous calzaban sandalias de coiro.
16. Crían na outra vida e por iso incineraban aos seus
difuntos nuns lugares chamados necrópoles.
Colocaban as súas cinzas nunha urna de cerámica en
forma de copa e con tapa e enterrábanas nunha fosa
xunto co ajuar funerario composto por xoias , armas y
obxectos da vida cotiá.
17. A súa economía estaba
menos desenvolvida que
a dos iberos.
Dedicábanse á agricultura
e o pastoreo.
Os celtas habitaban o norte y o centro da
Península.
Organizábanse en tribos. Cada tribo
estaba formada por varios clans e cada
clan por varias familias
Mantiñan poucos intercambios comerciais e no
coñecían a escritura nin as moedas
18. Os primeiros celtas vivían en tribos pequenas, nas
que se atopaban varios clans e familias. No momento
en que a tribo se establecía nun lugar construían, en
zonas elevadas, poboados circulares, chamados
castros, protexidos por murallas e fosos
19. As casas eran de dimensións reducidas, circulares cunha
media de 4 ou 5 m. de diámetro. O máis habitual é que teñan
unha soa habitación. Citania de Sta Tecla
O tellado da vivenda era de forma cónica e cuberto con
ramas e palla. O pavimento facíase a base de terra pisada.
20. Traballaban moi ben os metais, especialmente o bronce e o
ferro. Eran moi bos ourives. Fabricaron moitas xoias, armas
e utensilios de metal
21. Acháronse un gran
número de pezas de
ajuares como fíbulas,
pendentes, colares,
brazaletes, cintos etc.
de metais que van
desde o ferro, o
bronce e metais
preciosos
As fíbulas eran pezas de metal que servían para unir e
soster partes da roupaxe, (cumprindo a función dos
modernos imperdibles). Os torques eran adornos
ríxidos para o pescozo, a modo de colares, usados
como símbolo distintivo polas altas xerarquías das
tribos.
22. O traballo artístico do metal tamén se
aplicou á decoración de escudos y
cascos y especialmente de espadas,
cuxas empuñaduras podían chegar a
estar enriquecidas con esmaltes,
marfiles y pedras preciosas.
23.
24. A partir do século IX antes de Cristo,
instaláronse, na costa mediterránea, varios
pobos que se dedicaban ao comercio.
Os máis importantes foron tres:
·Os fenicios
·Os gregos
·Os cartaxineses
Video
25. Os fenicios chegaron á Península cara ao 1100
a. C. atraídos pola súa riqueza en minerais como
o ouro e a prata. Procedían de Asia e eran moi
bos navegantes e excelentes comerciantes.
Instaláronse na costa andaluza onde fundaron
colonias como Gadir (Cádiz), Sexi (Almuñécar),
MalaKa (Málaga) y Abdera (Abra). Desde elas
comerciaban cos pobos iberos.
26. Os fenicios nunca mostraron interese por penetrar no
interior da Península, nin manifestaron desexos de
conquistala, simplemente se limitaron a comerciar
cos pobos que vivían aquí.
A chegada dos
fenicios supuxo un
beneficio para os
pobos iberos que
grazas a eles
aprenderon as
técnicas
metalúrxicas, o
procedemento para
conservar o pescado,
o uso da moeda e a
escritura
27. Cara ao século VI antes de Cristo os gregos,
que procedían de Grecia, chegaron á costa
mediterránea. Fundaron colonias como
Rhode (Rodas), Emporion (Ampurias) e
Sagunto.
Como os
fenicios, os
gregos eran
navegantes e
comerciantes
e comerciaban
cos iberos
para obter
metais, sal e
esparto.
28. A mediados do século III a. C., os cartaxinenses
que procedían de Cartago, unha cidade do Norte
de África, chegaron á Península e se fixeron
donos das cidades fenicias e chegaron a
someter ás tribus do centro e o leste da
Península. Fundaron cidades como Cartago
Nova (Cartagena) e Ebusus en puntos
estratéxicos para controlar o Mediterráneo.
Sus deseos de dominar el Mediterráneo les enfrentó con
los romanos que los vencieron y acabaron expulsándolo.
29. Os romanos eran un pobo que destacaba
entre todos os demáis pola súa cultura e
trouxeron a España a súa lingua, o latín, e
as súas costumes. Enlace
30. Os romanos querían controlar o
Mediterráneo. O seu principal rival eran os
cartaxineses que se instalaran na Península
Ibérica.
No ano 218 antes de Cristo, desembarcaron
en Ampurias para enfrentarse aos
cartaxineses.
En pouco tempo
venceron ao
exército
cartaxinés dirixido
por Aníbal e os
expulsaron da
Península .
31. A conquista romana da Península durou máis de
200 anos e desenvolveuse en tres fases:
·Primeiro conquistaron o litoral mediterráneo
·Despois A Meseta
·Por último a Cornisa Cantábrica
Unha vez
conquistada, os
romanos
incorporaron a
Península ao
Imperio Romano
e chamárona
Hispania
(O proceso
conquistador)
32. Para controlalo mellor, dividiron o territorio en
provincias e, ao frente de cada unha, puxeron
un gobernador.
O número de provincias foi aumentando
co paso do tempo.
Ao principio foron
dúas, logo tres e
no século III
despois de Cristo,
creáranse cinco
provincias:
- Bética
- Lusitania,
- Tarraconense
- Gallaecia
- Cartaxinense
33. Os pobos conquistados foron asimilando a
cultura e as costumes romanas.
Este proceso coñécese como A “romanización”
Os elementos máis destacados da
romanización foron:
·O latín que era a lingua
romana e que substituíu
ás linguas dos pobos
ibéricos
·O dereito romano que
foi a base de moitas leis
que temos na
actualidade
·As obras públicas que
os romanos levantaron
en tódalas cidades que
fundaron
34. Las cuidades romanas eran el centro de la vida social, económica, política y cultural del mundo romano
A cidade romana. As cidades estaban amuralladas. No
centro se atopaba o foro ou praza pública. Dispuñan
de termas, teatro, anfiteatro e circo.
Os ricos vivían en luxosas casas chamadas domus e
os máis humildes habitaban en casas de pisos
chamadas insulae
35. O foro era unha gran praza situada no centro da
cidade e rodeada de edificios públicos, templos
e comercios
36. As termas romanas eran baños públicos con
estancias reservadas para actividades
ximnásticas e lúdicas. Tamén eran considerados
lugares de reunión
37. O teatro romano era unha construcción que
se utilizaba para representar obras de teatro
38. O Anfiteatro era un edificio público
utilizado para acoller espectáculos, xogos ,
loitas de gladiadores e loitas de animais
(O Coliseo)
41. O circo romano era un dos edificios públicos
máis importantes das cidades romanas. Era un
lugar destinado a realizar carreras, espectáculos
e representacións que conmemoraban os
acontecimentos do Imperio Romano.
42. Gran parte da cidade estaba ocupada
polas vivendas.
Os ricos vivían en
casas unifamiliares
chamadas domus
43. As Insulae eran as
vivendas colectivas,
normalmente en
réxime de aluguer, de
varios pisos .
Eran utilizadas
polos cidadáns
que non podían
permitirse ter
vivendas
particulares .Na
parte inferior
instalábanse
tendas e
obradoiros.
44. Os romanos
desenvolveron o
comercio e, para
comunicar as cidades,,
construíron unha redede
carreteras chamadas
calzadas
Acueductos, pontes e calzadas
Vías romanas
45. Aínda que as cidades eran o centro da vida
económica e social, a maioría das persoas vivían no
campo onde cultivaban a terra e criaban gando.
As explotacións agrícolas se organizaban ao redor
de grandes casas de campo: as vilas
Nunha vila había
un gran edificio
no que vivían os
propietarios,
cortellos,
graneiros, forno,
carpintaria e
casas para os
escravos
49. Guía de Uso Didáctico
1-Nombre de la actividad: Edad Antigua:
2-Etapa/nivel/curso: Cuarto y quinto de Primaria
3-Área/Materia/Asignatura: Conocimiento del Medio
5-Objetivo fundamental:
·Definir los límites temporales de la Edad Antigua y sus principales sucesos.
· Conocer los pueblos que habitaban la Península Ibérica en la Edad Antigua y cuáles eran sus
características
6-Breve descripción del proceso:
Se puede utilizar:
a) como material de apoyo para la explicación del profesor
b) como material para que los alumnos en grupos aborden estos aprendizajes y expongan
posteriormente lo que han aprendido.
c)Se puede utilizar como material para que los alumnos comprueben y evalúen lo que han
aprendido.
7-Autor: Marifé Lara Romero- Traducción: Luisa María Arias Prada
Correo electrónico:marife.lara@yahoo.es
( Videos de Artehistoria y archivos flash del C.P. Manuel Pérez y de Gran Enciclopedia Aragonesa)