División administrativa en España. Entidades locais: concellos e provincias. Comunidades Autonómicas e outras entidades administrativas. España e a política rexional da UE

1. ORGANIZACIÓN TERRITORIAL DE ESPAÑA
OS DESEQUILIBRIOS REXIONAIS

4. O homo antecessor
The big family

5. Nada limpio a que jugar, ni objetivos
que cumplir; tus ilusiones morirán...
días grises hasta el fin y en tus ojos
una luz se apaga.
Ojos tristes al mirar los mapas...
Quimi Portet e Manolo García (El último de la fila)
Dulces sueños

6. Organización territorial de España
Os desequilibrios rexionais
Tema 10. 386-411 (399-416 NE)
► Introdución. Primeiros datos. (División político administrativa:
Comunidades Autónomas e provincias. Extensión e habitantes anexo libro) (VER E
ESTUDAR MAPA PÁX. 391)
► Algunhas consideracións previas: (Esta presentación)
► Evolución histórica da organización político
administrativa (páx. 387-389)
 A época antiga. (páx. 387)
 A época medieval. (páx. 388)
 A época moderna (páx. 388-389): O legado dos Reis Católicos e os
Austrias: XVI-XVII. O reformismo borbónico: O Estado
Centralizado. XVIII.
► A construción de España na Idade Contemporánea:
uniformidade ou pluralidade? (páx. 389-394)
 O século XIX: A división provincial contemporánea. (páx.389)
 O século XX: De rexión á comunidade autónoma. (páx. 390-394)

7. Organización territorial de España
Os desequilibrios territoriais
Tema 10. 386-411 (399-416 NE)
► Os desequilibrios territoriais (páx. 395-398)
► Diferenzas espaciais (páx. 395): causas, evolución e
indicadores.
► Os eixes dinámicos (páx. 397)
► Os eixes en declive (páx. 398)
► Os espazos menos dinámicos (páx. 398)
► Os desequilibrios en Galicia (presentación)
► As políticas rexionais de cohesión territorial (páx. 399-406)
► A política rexional do Estado (páx. 402-404)
► Obxectivos (páx. 402)
► Instrumentos (páx. 402-404): os Fondos de Compensación Territorial.
► A política rexional e de cohesión da UE (páx. 399-402)
► Obxectivos (2007-2013) (páx. 399-400)
► Instrumentos: fondos estruturais e fondos de cohesión. (páx. 401)
► Repercusións da política rexional europea. (páx. 402)

8. Preguntas:
► Que é unha Nación?
► É o mesmo Nación que Estado?
► Que é un Estado?
► Existen Nacións sen Estado
► Que é un Estado unitario?
► Que é un Estado unitario centralizado?
► Que é un Estado unitario descentralizado?
► Que é un Estado federal? e unha confederación?
► Que é unha Rexión?
► Como consideras a España no ordenamento xurídico
actual?
► Que é unha rexión xeográfica?

9. Nación
►Nación, en sentido estrito, ten dúas
acepcións: a nación política,
identificada co Estado e a nación
cultural identificada como comunidade
histórica cuxos habitantes se senten
unidos por aspectos comúns, como a
historia, a cultura, a lingua, os
costumes...

10. Estado
►O concepto de Estado difire
segundo os autores, pero algúns
deles definen o Estado como o
conxunto de institucións que
posúen a autoridade e potestade
para establecer as normas que
regulan unha sociedade, tendo
soberanía sobre un territorio
determinado.

11. Estado Unitario
► Un Estado Unitario é aquel onde existe un só centro
de poder político que estende o seu accionar ao longo
de todo o territorio do respectivo Estado, mediante os
seus axentes e autoridades locais, delegadas dese
mesmo poder central
► O estado francés caracterízase por este modelo.
► O estado unitario descentralizado: o núcleo
constitutivo deste é único pero descentraliza algunhas
competencias en administracións territorias menores.
A España das Autonomías por exemplo.

12. Estado Federal
► Unha federación (do latín foedus, pacto) é un
Estado conformado pola reunión de varias
entidades territoriais. Tamén adoita denominarse
estado federal ou república federal e, xeralmente,
ten un sistema político republicano e
excepcionalmente monárquico. O modelo de
EE.UU. é un exempo.
► O estado confederal seméllase ao modelo
federal pero aínda son máis autónomas as
entidades territoriais constitutivas dun estado.
Suiza é un exemplo.

13. Rexión
► Espazo dotado dunhas características comúns físicas,
naturais, históricas, culturais ou económicas.
► Unha rexión xeográfica é unha división territorial dun
Estado ou conxunto de Estados determinada por
caracteres étnicos ou circunstancias especiais de clima,
economía, topografía, administración, goberno, etc.
► O concepto de rexión está indisolublemente vencellado ao
de escala, polo que podemos considerar a existencia de
rexións de moi diverso tamaño, desde rexións
supranacionais (por exemplo, Comunidade Europea,
Rexión Andina, etc.) ata pequenas comarcas ou un
reducido val de montaña. Constitúe o obxecto de estudo
da Xeografía rexional.

14. A conquista de Roma:
2ª. Guerra púnica
Ata a conquista romana, o territorio peninsular estivo habitado por
Diversos pobos indíxenas, coas súas propias institucións e costumes.

15. Fases da conquista romana

16. División administrativa romana
evolución
Cos romanos (s. III a.C.-V)
creouse a primeira organiza-
ción administrativa que evo-
lucionou de dúas a sete pro-
vincias.
No ano 197 a. C. os romanos
Dividiron o territorio en
dúas provincias: Hispania
Ulterior e Hispania Citerior.

17. División administrativa romana
evolución
Octavio Augusto estableceu
tres provincias: Bética, Lusi-
Tania e Tarraconense.

18. División administrativa romana
evolución
Ano 298

19. División en conventus da provincia Gallaecia

20. Invasións xermánicas
V-VIII
As parroquias
a capital
estableceuse
en Braga.
Os visigodos
mantiveron
administrativa-
mente a división
Romana pero na
práctica a unidade
territorial básica
foi o territorium
ou ducado.
A capital estable-
ceuse en Toledo.

21. Idade Media Península Ibérica
cara o ano 800
AL-ANDALUS

22. Idade Media
►Os musulmáns organizaron o seu territorio
en provincias (coras) e alternaron etapas
de unidade e fragmentación territorial
(reinos taifas) nas que as provincias se
coverteron en reinos independentes.
►Os cristiáns, no seu avance
reconquistador crearon os seus propios
sistemas político-administrativos, que son
orixe da diferenciación rexional.

23. Idade Media
► Na cordilleira Cantábrica creouse o reino de
Asturias, que posteriormente deu lugar ao reino
de León (910).
► Tamén se creou o reino de Galicia, cuns períodos
curtos de independencia e outros máis longos de
integración no reino asturiano e posteriormente
leonés.
► De León separáronse o condado de Castela (s.
X), que posteriormente transformarase en reino e
Portugal no s. XII.

25. Idade Media
►Na zona pirenaica xurdiron Navarra,
Aragón e os Condados Cataláns.
►Os dous últimos uníronse no século XII
(1137) e formaron a Coroa de Aragón, que
se ampliou no século XIII ao reino de
Valencia e Baleares.

26. Idade Media
s.XI

27. Idade Media
► No século XIII temos individualizados cinco
grandes conxuntos político-administrativos na
Península:
► O reino de Portugal.
► O reino de Castela e de León unidos
definitvamente en 1230: coroa de Castela.
► O reino de Navarra.
► A coroa de Aragón.
► O reino musulmán de Granada incorporado á
coroa de Castela en 1492.

28. División política 1300-1492

29. O escudo actual de España desde 1981
Que
representa?
O escudo republicano
O escudo franquista
Que
Coincide?
Que
varía?

30. Bandeira e escudo español
republicano
Bandeira e escudo español
durante o franquismo.
Bandeira española actual

31. A lingua e os símbolos
na constitución de 1978
Artigo 3
1. O castelán é a lingua española oficial do Estado. Todos os españois
teñen o deber de coñecela e o dereito a usala.
2. As outras linguas españolas serán tamén oficiais nas respectivas
comunidades autónomas de acordo cos seus estatutos.
3. A riqueza das distintas modalidades lingüísticas de España é un
patrimonio cultural que será obxecto de especial respecto e protección.
Artigo 4
1. A bandeira de España está formada por tres franxas horizontais,
vermella, marela e vermella; a marela é dobre de larga do que cada unha
das vermellas.
2. Os estatutos poderán recoñecer bandeiras e mais emblemas propios
das comunidades autónomas. Estes utilizaranse xunto á bandeira de
España nos seus edificios públicos e nos seus actos oficiais.

32. Cando naceu?
Que representa?
Identifica as bandeiras doutras comunidades
Autonómicas e di cando naceron e que significan

34. Idade Media
► No século XIII temos individualizados cinco
grandes conxuntos político-administrativos na
Península:
► O reino de Portugal.
► O reino de Castela e de León unidos
definitvamente en 1230: coroa de Castela.
► O reino de Navarra.
► A coroa de Aragón.
► O reino musulmán de Granada incorporado á
coroa de Castela en 1492.

35. Idade Moderna
Os Reis Católicos (páx. 388)
► A unión dinástica de Sabela de Castela e
Fernando de Aragón, a finais do século XV, foi
unha unión matrimonial non unha unión
territorial. O único elemento de unidade será a
figura dos reis, pois cada reino mantivo as súas
propias estruturas político-administrativas e
fiscais.
► Durante este período incorporouse Granada á
coroa de Castela (1492) e anexionouse Navarra
(tamén a Castela) en 1512 mantendo os seus
fueros e privilexios dentro de Castela.

36. Idade Moderna
Os Austrias (XVI-XVII) (páx. 388)
►Cos Austrias continuou esta situación.
►A unidade da monarquía hispánica
baseábase na diversidade de dereitos,
administracións, idiomas, constumes e
moedas...

38. Idade Moderna
XVIII (páx. 389)
► Trala guerra de Sucesión de principios do s. XVIII que
supuxo o cambio dinástico da monarquía española en
beneficio da dinastía dos borbóns.
► Prodúcese o primeiro intento de centralización e
uniformizador do Estado.
► O motivo aducido por Felipe V (primeiro monarca da
dinastía borbónica de España) foi a postura que tiveron os
territorios da Coroa de Aragón apoiando a causa do seu
rival o Archiduque Carlos de Austria.
► Co triunfo de Felipe V implantaranse nos reinos da Coroa
de Aragón os Decretos de Nueva Planta que suporán a
supresión da organizacion político administrativa desa
Coroa (Cortes, lexislación, institucións e uso do idioma en
Catalunya) introducindo o modelo administrativo
centralizador e uniformizador de castela.

39. Reformismo borbónico
Intendencias de provincia
O territorio dividiuse
en capitanías xerais
para o goberno e en
intendencias para a
Facenda e para o de-
senvolvemento econó-
mico provincial, que
A súa vez mantiñan
As subdivisións
Internas dos antigos
Reinos.
Só Navarra e as
Provincias vascongadas
Mantiveron os seus
privilexios territoriais
por apoiar a Felipe V

40. XIX: división provincial
► A división provincial nace cun criterio de racionalizar a
administración do estado e aplicar os criterios políticos
do liberalismo (principios de igualdade xurídica dos
cidadáns).
► Nace cun criterio centralizador (que a administración
estatal teña os mesmos elementos de xestión en tódalas
partes do territorio.
► Será coa invasión Napoleónica e co proceso de
transformación política das Cortes de Cádiz, cando se
establezan estes principios.
► A administración pretende non ter só unha finalidade (que
tamén) recaudatoria e militar senon tamén asistencial e de
promoción económica.

41. Antecedentes á división provincial actual: os
proxectos de Xosé I de Bonaparte
► Creación das prefecturas (en Francia capital dun
departamento) (38 prefecturas aplicando criterios físicos
ou naturais: hidrográficos e orográficos pero non históricos.
► O nome das prefecturas eran fundamentalmente nomes de
ríos e cabos non de localidades: (así por exemplo en
Galicia creábanse catro prefecturas: Tambre (capital A
Coruña), Miño Alto (Lugo), Miño Baixo (Vigo) e Sil
(Ourense).
► O proxecto non entrou en vigor.
► En 1812 anexionouse Cataluña a Francia dividida en
► catro departamentos.

42. Antecedentes á división provincial: os
proxectos de Xosé I de Bonaparte
Fte. wikipedia

43. Antecedentes á división provincial
actual: as Cortes de Cádiz
►Deseñouse un mapa da división
provincial (44 provincias)
administradas por unha
Deputación.
►Pretendeuse aplicar criterios
históricos.

44. Antecedentes á división provincial: o
proxectos das Cortes de Cádiz
Fte. wikipedia

45. Antecedentes á división provincial
actual: o reinado de Fernando VII
► Fernando VII (1814-1833) retornou ao
Absolutismo e non quixo nada de novidades
liberais, polo tanto volveu ao vello modelo
administrativo do antigo réxime.
► Pero en 1820 os liberais tomaron o poder (Trienio
liberal) e deseñaron un novo mapa provincial.
► Este mapa, antecedente previo ao de Javier de
Burgos (1833), varía deste en que contemplaba 52
provincias, é decir, as 49 de 1833 máis as de
Calatayud, Xátiva e Vilafranca do Bierzo. (Vigo
capital por Pontevedra e Chinchilla por Albacete)

46. Antecedentes á división provincial
actual: división do Trienio Liberal (1822)

47. División provincial
Javier de Burgos. 1833
► En 1833, durante a rexencia de Mª Cristina, o ministro de
Fomento Javier de Burgos realizou unha nova división
provincial, que coincide practicamente coa actual.
Contando con 49 provincias.
► O obxectivo era rematar coa caótica organización
borbónica e coa tendencia a autonomía dos antigos reinos
borrando os seus límites territoriais (Galicia é dividida en
catro provincias e Cataluña en Catro).
► Tratou que cada división provincial contase, na medida do
posible, con solos de veiga, chairas para a produción
agraria, montes para o aproveitamento gandeiro e forestal
e un sector litoral para a pesca ou de apertura a un río ou
a unha importante vía de comunicación.

48. División Provincial
Javier de Burgos. 1833

49. División provincial
Javier de Burgos. 1833
► Cada provincia tiña unha cidade como capital provincial e
nela ubicaríanse as delegacións ministeriais da
administración central (criterio unitario-centralizador).
► En 1927: divídese as Canarias nas dúas provincias actuais
quedando o mapa provincial idéntico ata hoxe en día.
► Este modelo completouse coa supresión en parte (non na
totalidade) das peculiaridades institucionais de Navarra e
as Provincias Vascongadas como represalia pola súa
participación nas guerras carlistas.
► As rexións convertéronse en simples referencias de certos
trazos paisaxísticos, económicos ou folclóricos.

50. División provincial
Javier de Burgos. 1833.
As rexións
son un mero
elemento
folclórico.
ACTIVIDADE
Que parecidos
e diferenzas
atopas entre
esta división
rexional e
a división
autonómica
actual?

51. Provincia
►Entidade local formada por unha
agrupación de municipios. O órgano de
goberno é a Deputación, que ten como
misión fomentar os intereses provinciais,
asegurar a prestación dos servicios de
competencia provincial, coordinar e
cooperar cos municipios.
►O modelo provincial de España foi creado
basicamente en 1833 por Javier de Burgos.

52. A cuestión rexional
e nacional en España (Páx. 390)
► O sentimento de pertenza rexional perviviu ao longo do s. XIX.
► Durante a Primeira República (1873-1874) proxectouse un modelo de
Estado federal organizado en rexións con competencias de goberno
que non se manifestou na práctica.
► A Restauración monárquica (1876-1923) abriu un período de forte
centralización.
► Aínda así, como reacción, nacen fortes movementos rexionalistas que
reivindican a rexións e a promoción da cultural rexional. (en Galicia
destacarán figuras como Alfredo Brañas e Manuel Murguía).
► Estes movementos transfórmanse en movementos nacionalistas, ao
xurdir organizacións culturais e partidos políticos que pediron o
recoñecemento xurídico das diferenzas rexionais.
► O movemento rexionalista e posteriormente nacionalista terá, en maior
ou menor medida, unha importante presenza en Cataluña, País Vasco
e Galicia. (Representantes fundamentais no nacionalismo galeg serán
Vicente Risco ou Castelao).

53. Rexionalismos, Movementos nacionalistas
►Rexionalismo: doutrina política e social
baseada en favorecer as rexións naturais
ou históricas existentes no seo dun mesmo
estado, mediante a divulgación e promoción
da cultura rexional.
►Movementos nacionalistas: organizacións
ou partidos políticos que reivindican o
recoñecemento xurídico da nación.

54. A cuestión das nacionalidades
en España durante a 2ª República e o franquismo (Páx. 390)
► A 2ª República (1931-1936/39) declarou que España era
un estado integral (unitario) compatible coa autonomía dos
concellos e rexións (descentralizado).
► Durante este período Cataluña, País Vasco e Galicia
plebiscitaron favorablemente os seus proxectos de
estatuto de autonomía.
► A instauración do réxime franquista restableceu o estado
unitario centralizado, abolindo os estatus de autonomía e
reprimindo o nacionalismo identificándoo con separatismo.
► Na transición democrática, retomouse a cuestión das
nacionalidades e rexións. Coa formación do estado
unitario descentralizado a chamada España das
Autonomías.

55. Como é o modelo do estado español
segundo a Constitución de 1978?
Artigo 2
A Constitución fundaméntase na indisoluble
unidade da Nación española, patria
común e indivisible de todos os españois,
e recoñece e garante o dereito á autonomía
das nacionalidades e rexións que a
integran e a solidariedade entre todas
elas.

56. A organización político administrativa actual
(Páx. 390)
► A Constitución de 1978, no seu título VIII: Da
organización territorial do Estado, establece as tres
divisións territoriais con capacidade de autogoberno nos
asuntos da súa competencia:
► Concellos. (non é unha novidade)
► Provincias. (non é unha novidade)
► Comunidades Autónomas (GRAN NOVIDADE)
► O título VIII ten 21 artigos (137-158) moi extensos
(dedícalle tres artigos breves as entidades locais (140-142)
e o resto á regulación das Comunidades Autónomas?:
Cales cres que son os motivos?

57. División administrativa actual
Provincial e autonómica

58. A organización político administrativa actual
Concellos (Páx. 390)
► O concello é a entidade territorial básica, préstalle servizos
aos veciños, máis variados cando maior é a súa
poboación. O goberno e a administración municipal
correspóndelle ao concello integrado polo alcalde e os
seus concelleiros. Os concelleiros elíxense polos veciños
por sufraxio universal e o alcalde é elixido polos
concelleiros. Será escollido polos veciños directamente no
caso de concello aberto (véxase entidades locais
menores).
► Poderán crearse agrupación de concellos diferentes das
provincias: mancomunidades, áreas metropolitanas,
comarcas, etc.
► Nas illas terán unha administración propia (Cabidos en
Canarias e Consells Insulars en Baleares).

59. Concellos
► Artigo 137 O Estado organízase territorialmente
en municipios, en provincias e nas Comunidades
Autónomas que se constitúan. (…)
► En España existían 8.113 municipios no 2010
► Os municipios son as entidades territoriais
básicas, onde se asenta a poboación e os que
teñen as competencias máis xenuinamente locais.

60. Andalucía
Asturias
Madrid
Navarra
Canarias
769
731
78
67
88
102
2248
919
946
542
385
315
179
45
272
251
174
1
1
0 500 1000 1500 2000 2500
Andalucía
Aragón
Asturias
Baleares
Canarias
Cantabria
Castilla y León
Castilla- La Mancha
Cataluña
C. Valenciana
Extremadura
Galicia
Madrid
Murcia
Navarra
País Vasco
Rioja (La)
Ceuta
Melilla
Nº Concellos
En España hai 8.113
concellos dos que 315
pertencen a Galicia Cal
é a Comunidade
Autónoma con máis
concellos de España?

61. Concello da Coruña

62. CONCELLOS DE ESPAÑA
Habitantes >50.000 49.999-10.000 9.999-5.000 4.999-500 <500 TOTAL
Total España
(2010) 131 1,61% 547 6,74% 519 6,40% 2.870 35,38% 3.778 46,57% 8.113
Andalucía 29 3,77% 122 15,86% 111 14,43% 411 53,45% 96 12,48% 769
Aragón 2 0,27% 11 1,50% 11 1,50% 182 24,90% 525 71,82% 731
Asturias 4 5,13% 17 21,79% 10 12,82% 41 52,56% 6 7,69% 78
Baleares 2 2,99% 20 29,85% 18 26,87% 25 37,31% 2 2,99% 67
Canarias 8 9,09% 34 38,64% 25 28,41% 21 23,86% 0 0,00% 88
Cantabria 2 1,96% 9 8,82% 9 8,82% 66 64,71% 16 15,69% 102
Castilla y León 9 0,40% 16 0,71% 34 1,51% 475 21,13% 1.714 76,25% 2.248
Castilla- La Mancha 7 0,76% 31 3,37% 37 4,03% 347 37,76% 497 54,08% 919
Cataluña 23 2,43% 98 10,36% 87 9,20% 411 43,45% 327 34,57% 946
C. Valenciana 15 2,77% 87 16,05% 56 10,33% 246 45,39% 138 25,46% 542
Extremadura 3 0,78% 11 2,86% 26 6,75% 239 62,08% 106 27,53% 385
Galicia 7 2,22% 51 16,19% 58 18,41% 197 62,54% 2 0,63% 315
Madrid 20 11,17% 27 15,08% 31 17,32% 72 40,22% 29 16,20% 179
Murcia 4 8,89% 26 57,78% 6 13,33% 9 20,00% 0 45
Navarra 1 0,37% 9 3,31% 11 4,04% 101 37,13% 150 55,15% 272
País Vasco 6 2,39% 35 13,94% 28 11,16% 119 47,41% 63 25,10% 251
Rioja (La) 1 0,57% 3 1,72% 5 2,87% 36 20,69% 129 74,14% 174
Ceuta 1 100% 1
Melilla 1 100% 1

63. Mapa dos 315 concellos de Galicia
94
92
67
62

64. Fusión Oza dos Rios-Cesuras
Cesuras
Oza
A outra Oza

65. Entidades supramunicipais e
infraprovinciais
► Área metropolitana: é unha rexión urbana que
engloba unha cidade central que dá nome ao área
e unha serie de cidades satélites que poden
funcionar como cidades dormitorio, industriais,
comerciais e servizos, todo iso organizado dun
xeito centralizado. Tamén lla coñece como rede
urbana. Para xestionar servizos en común pode
constituírse en administración con personalidade
xurídica plena. Por exemplo: área metropolitana
de Barcelona.

66. Área metropolitana de Barcelona

67. Área metropolitana
de Madrid

68. Área metropolitana
de Valencia.
Croquis das súas
liñas de metro

69. O metro de Bilbao
como modelo de
transporte público
Integrador da súa
área metropolitana
Compara isto
coa situación
da Coruña

70. Entidades supramunicipais
Mancomunidades
► Fai referencia á asociación libre de municipios,
dentro do marco xurídico nacional, nas que estes
delegan parte das súas funcións ou competencias
co fin de xestionar servizos de interese común.
► Son formas asociativas de municipios non
territoriais e polo tanto non requiren que os
municipios que as compón sexan lindeiros.
► Requiren, iso sí, que se fixe con claridade o
obxectivo, que exista un orzamento propio e uns
órganos de xestión igualmente propios e
diferenciados dos participantes.

71. Entidades supramunicipais
Bisbarra ou comarca
► Territorio cunha clara unidade xeográfica ou histórica e
cuns límites bastante precisos, que comprende un bo
número de entidades de poboación e, en xeral cunha
extensión máis reducida que a dunha rexión.
► Entidades territoriais que agrupan a varios concellos
(bisbarras galegas, cataláns e aragonesas); merindades
navarras e castellano-leonesas e comunidades de villa e
terra castellano-manchegas.
► Á comarca pódeselle recoñecer xuridicamente (como o
caso galego) para administrar unha serie de servizos en
común.

72. Concellos da comarca da Coruña

73. División supramunicipal
Mapa comarcal de Galicia

74. Comarcas da provincia da Coruña
18 Comarcas

75. Comarcas da provincia de Lugo
13 comarcas

76. Comarcas da provincia de Ourense
12 comarcas

77. Comarcas da provincia de Pontevedra
10 comarcas

78. Veguerías catalanas
alternativa ao modelo provincial

79. Entidades submunicipais
A parroquia
► A parroquia é unha institución que apareceu na época sueva e que se
mantén actualmente.
► As primeiras parroquias eran moito máis extensas (comprendían máis
territorio) que as actuais e incluían varias igrexas (freguesías) que se
encargaban de atender a un número variable de aldeas.
► Posteriormente esas igrexas (freguesías) foron adquirindo relevancia
e, a partir de fins do XII, asumiron a función parroquial converténdose
nas parroquias de territorio máis reducido que chegaron ata os nosos
días. No norte de Portugal conservaron o antigo nome de freguesías
que corresponden, por tanto, ó que en Galicia chamamos parroquias.
► As parroquias, ademais da súa función relixiosa, foron para as
comunidades campesiñas o marco de convivencia fundamental.
► No adro da igrexa parroquial comentábanse as novas, mercábase a
cera, organizábanse as festas, facíanse os negocios e tamén recibían
sepultura os mortos. A igrexa parroquial constituíu o centro da
organización social; a parroquia pasou a ser a principal referencia para
os veciños que se sentían moi vinculados a ela.

80. Concello de Arteixo
croquis das súas parroquias
1. SUEVOS
2. PASTORIZA
3. OSEIRO
4. MORÁS
5. LOUREDA
6. ARTEIXO
7. LAÑAS
8. LARÍN
9. ARMENTÓN
10. MONTEAGUDO
11. CHAMÍN
12. SORRIZO
13. BARRAÑÁN

81. Concello da Coruña
croquis das súas parroquias

82. Entidades supramunicipais e
inframunicipais en Galicia
► O Estatuto de Autonomía de Galicia establece a
posibilidade de:
1. Recoñecer a comarca como entidade local con
personalidade xurídica e demarcación de seu. A
comarca non suporá, necesariamente, a
supresión dos municipios que a integren.
2. Crear, tamén, agrupacións baseadas en feitos
urbanísticos e outros de carácter funcional
(áreas metropolitanas) con fins específicos.
3. Recoñecer personalidade xurídica á parroquia
rural.

83. A organización político administrativa actual
AS PROVINCIAS (Páx. 390)
►A provincia é unha entidade formada por
unha agrupación de concellos. Ten como
función proporcionar servizos no seu ámbito
territorial, coordinar os servizos dos
concellos e cooperar con eles. O goberno e
administración provincial correspóndelle á
deputación integrada por un presidente e
deputados. Os deputados escóllense entre
os concelleiros electos e estes, á súa vez,
elixen o presidente.

84. Deputación provincial
de A Coruña
As provincias

85. A organización político administrativa actual
Provincias Forais
► En España existen provincias forais. A Deputación Foral é o nome co
que se coñece desde mediados do s. XIX ás Deputacións provinciais
de Álava, Guipúscoa, Navarra e Biscaia, en razón dos seus réximes
forais ou réximes especiais de autonomía administrativa que
conservaron despois da Primeira Guerra Carlista como excepción ao
sistema centralista propio do Estado liberal establecido desde 1836 en
España.
► As tres deputacións vascas (e anteriormente tamén á Deputación de
Navarra) coñécense co nome de Deputación Foral, xa que estes catro
territorios aínda conservan os seus foros.
► As deputacións vascas e Navarras gozan de alta autonomía e poder
de acción, xa que entre as súas competencias encóntrase a
recadación de impostos, todas as infraestruturas de estradas,
benestar social...
► Estes excepcionalidades quedan contempladas na actual
Constitución.

86. División autonómica actual

87. Proceso autonómico
► Período preautonómico: no inicio da transición
democrática. Autonomía provisional para Cataluña
e posteriormente para 13 Comunidades
(excepción de Cantabria, A Rioxa e Madrid).
► Período autonómico: iníciase coa promulgación
da Constitución actual.
► A Constitución non crea un mapa de comunidades
autónomas senón que lles deixou ás
preautonomías o dereito a constituírse como
Comunidades Autónomas indicando as condicións
necesarias:

88. Proceso autonómico (páx. 392)
► Condicións: provincias limítrofes con características
históricas, culturais e económicas comúns; aos territorios
insulares, e as provincias con entidade rexional histórica.
► Proceso: dúas vías. Vía do artigo 151 permitía adquirir
de forma inmediata o maior teito de competencias. Vía do
artigo 143 só traspasaba de forma inmediata certas
competencias e esixía un período de cinco anos para
amplialas progresivamente.
► Cataluña, País Vasco e Galicia accederon á autonomía
pola vía do artigo 151, pero acolléronse á disposición
transitoria segunda establecida pola Constitución. Que
establece que as rexións que no pasado plebiscitasen
afirmativamente estatutos de autonomía e que tivesen no
momento de aprobarse a Constitución un réxime
provisional de autonomía, acceder a ésta só mediante o
acordo da maioría absoluta dos seus órganos
preautonómicos (asemblea de deputados e senadores
desa comunidade no parlamento español)

89. Proceso autonómico (páx. 392)
► Andalucía tamén accede pola vía do artigo 151. Acordo de
tódalas deputacións provinciais e tres cuartas partes dos
concellos que representen polo menos ao 50% da poboación do
seu territorio. Máis referendo.
► Navarra optou polo “Melloramento do Fuero” polo que se
engadía ás atribucións únicas que xa posuía as autonomías da
vía do artigo 151.
► O resto das comunidades (12 en total) accederon á autonomía
pola vía do artigo 143. A iniciativa autonómica parte das
Deputacións provinciais ou órganos insulares e de dous terzos
dos concellos representativos polo menos do 50% da poboación,
sen necesidade de referendo. É a chamada vía lenta e con
menos teito competencial.
► Ceuta e Melilla reguláronse polo artigo 144. Referente ao
dereito á autonomía de territorios inferiores a unha provincia. Os
seus concellos son cosiderados cidades autonómicas, carentes
de capacidade lexislativa.

90. Proceso autonómico
Elaboración do mapa das autonomías
Rexións españolas anteriores
á elaboración do mapa autónomico actual
Mapa autonómico actual
Semellanzas e diferenzas. Por que os cambios?
León Castilla
La Vieja
Castilla
La Nueva
Murcia

91. Organización do Estado Autonómico
(páx. 392-393) (404-405 NE)
► Organización: Estatuto de Autonomía: son leis
orgánicas: denominación da comunidade, delimitación
territorial, nomes e organización dos seus organismos
autónomos, as competencias asumidas e as bases para o
traspaso doutras.
► Competencias: as establece o artigo 148 da Constitución.
As competencias poden ser exclusivas das comunidades
autónomas (traspasadas totalmente a cada autonomía) e
compartidas (executan as comunidades autónomas e
lexislan (parcial ou totalmente o Estado).
► O artigo 149 establece as competencias exclusivas do
Estado (execución e lexislación dependen do Estado):
relacións internacionais, defensa, emigración inmigración,
comercio exterior, débeda pública, correos e telégrafos...
(algunhas as transferiu a institucións supranacionais
(véxase UE) como é a política monetaria.

92. Organización do Estado Autonómico
(páx. 393) (404 NE)
► As competencias que pode asumir as CC.AA. son moi
amplas:
► Políticas: organizar as institucións de autogoberno.
► Económicas: agricultura, gandaría, pesca, caza, feiras
interiores, artesanía, fomento do desenvolvemento...
► Infraestruturas e transporte: sempre que non sexan de
interés xeral do Estado e que discurran integramente
dentro da CC.AA. (estradas, ferrocarrís, aeroportos,
portos...).
► Ordenación territorial: urbanismo, vivenda,
medioambiente.
► Sociais e sanitarias.
► Educativas.
► Culturais, deportivas e de ocio.

93. Organización do Estado Autonómico
(páx. 393) (404 NE)
► Institucións
► Asemblea Lexislativa: potestade lexislativa dentro da CC.AA.,
aproba o orzamento autonómico e controla ao goberno
autonómico. O parlamento galego ten a súa sé en Santiago.
Consta de 75 deputados elixidos cada catro anos por sufraxio
universal. Na actualidade o Partido Popular ten a maioría
absoluta (41 representantes), o PSdeG-PSOE (18), Alternativa
Galega de Esquerdas (9) e o BNG (7).
► Goberno Autonómico: (Xunta de Galicia) con sé en Santiago.
O presidente da Xunta é actualmente Alberto Núñez Feijoo.
► Tribunal Superior de Xustiza da CC.AA. O Tribunal Superior
de Xustiza de Galicia ten a súa sé en A Coruña. As súas
sentenzas só se poden recorrer ao Tribunal Supremo (máximo
tribunal xerarquicamente do Estado) ou Tribunal Constitucional.
► En cada comunidade autónoma existe un delegado do
goberno encargado de dirixir a administración xeral do Estado
na comunidade e de coordinar con ela.

94. Parlamento galego

95. Xunta de Galicia
SAN CAETANO
PAZO DE RAXOI

96. Delegación do Goberno

97. Tribunal Superior de Xustiza de Galicia

98. Financiamento autonómico
(páx. 394) (404-405 NE)
► Financiamento: réxime común e réxime foral (País Vasco e Navarra).
► Rexime común: a) Tributos cedidos polo estado 50% do IRPF e 50% do IVE.
58% dos tributos especiais (alcohol, matriculación de vehículos,
hidrocarburos...). Outros especiais: transmisións patrimoniais (100%). Tamén
reciben fondos se os tributos non cubren os servizos básicos (Fondo de
Garantía de Servizos Públicos Fundamentais) ou de competencias transferidas
(Fondo de Suficiencia Global), tamén fondos para vencer o desequilibrio entre
comunidades (Fondo de Converxencia Autonómica) e (Fondo de
Compensación Interterritorial).
► Canarias (dentro do réxime común) ten un réxime especial así como Ceuta e
Melilla. Non aplican o IVE senon un Imposto sobre a Produción, Servizos e
Importación (IPSI).
► Réxime foral: aféctalle a País Vasco e Navarra, recauda integramente os
impostos e non cede nada ao Estado salvo o gasto dos servizos que o Estado
ten nestas comunidades autónomas concerto económico.
► O Estado autonómico baséase na igualdade territorial e na
solidariedade..Os estatutos non poden ter privlilexios discrimintaroios en
cuestións fiscais, salarais, de seguridade social e non poden afondarse
desequilibrios entre comunidades.

99. Outros órganos administrativos
Cabidos e consellos insulares
► Órganos de goberno e administración no ámbito insular.
► En Canarias, cada illa ten o seu propio cabido con
competencias de goberno sobre os asuntos transferidos
pola comunidade ou delegados por esta ou polos
municipios. Foron creados en 1912 e reformada a súa
organización e competencia posteriormente.
► En Baleares existen os consells insulars en todas as illas.
Foron creados en 1979. O último está contemplado para
Formentera, segregado de Eivissa. (estatuto de autonomía
de 2007).

100. Curiosidades administrativas municipais ou comercais
Condado de Treviño
ÁLAVA
CONDADO
DE TREVIÑO
PROVINCIA
DE BURGOS

101. Curiosidades administratias provinciais
Rincón de Ademuz

102. Petilla de Aragón
Zaragoza
Navarra
Outro concello que
Se chama Molina de Aragón
Pertence á provincia de
Guadalajara

103. Curiosidades administrativas
Rincón de Anchuras
Concellos de Ciudad Real

104. Curiosidades administrativas: un municipio catalán
dentro de Francia
Llivia
Provincia
de Girona

105. Curiosidades administrativas
Os Peares
OS PEARES
Dúas provincias: Lugo e Ourense.
Catro concellos: Carballedo, Pantón, A Peroxa e
Nogueira de Ramuín

106. Andorra

107. Xibraltar

108. Euskadi-Euskalerría
► A palabra 'EUSKAL HERRIA' ten un significado literal moi concreto:
'pobo que fala o eusquera. Abarca a todos os territorios cuxa lingua
matriz é este idioma. E falamos de 'lingua matriz' para, desde o
principio, evitar toda discusión política. Desde tempos inmemoriais
deuse a presenza doutras linguas no país dos euskaldunes, pero
ningunha delas, excepto o eusquera, ten a categoría de 'matriz
cultural' do pobo.
► A palabra 'EUSKADI', creada por Sabino Arana, viría significar algo
así como 'un conxunto de vascos', como 'harizti': é un conxunto de
carballos. Hoxe esta palabra adoita ser referida ao que politicamente
denomínase 'Comunidade Autónoma Vasca': Gipuzkoa, Araba e
Bizkaia que veñen ser diferentes conxuntos de euskaldunes.

109. EUSKADI-EUSKALERRIA

110. Euskadi-Euskalerría
► Nafarroa, o pobo dos nafar, foi o berce de EUSKALERRIA e,
historicamente, a única realidade política que existiu aglutinando a
toda EUSKALERRIA, (unidade cultural). Neste sentido todos
reivindican a Iruña como capital de EUSKALERRIA, feito ao que
outros denominan NAFARROA OSOA.
► As sete provincias de EUSKALERRIA teñen 2.856.150 habitantes e
a súa extensión territorial é de 20.864 km2. Territorialmente está
situado entre a vertente occidental dos Pireneos e o mar Cantábrico
e entre o río Adur e o río Ebro: Nafarroa OSOA = Navarra, Lapurdi,
Zuberoa, Gipuzkoa, Bizkaia e Araba.
► Se os romanos distinguen entre o 'saltus vasconum' e o 'ager
vasconum', segundo que se tratase de montañas ou chairas, é
común hoxe denominar 'Iparralde', lado norte, (Lapurdi, Benafarroa
e Zuberoa), aos territorios vascos do norte dos montes Pireneos, e
'Hegoalde' á parte sur dos mesmos: Nafarroa, Bizkaia, Araba e
Gipuzkoa.

111. Territorio español
no continente africano

112. As relacións
supraestatais:
eurorrexións
•Aínda que dependentes da
excesiva centralización política
estatal, pode que estean nas
eurorrexións e non nas
estruturas burocráticas de
Bruxelas as chaves máis
clarificadoras sobre o tipo de
integración que Europa pretende
construír.
•No gráfico se observa un mapa
da eurorrexión Galicia-Norte de
Portugal, un dos principais
espazos territoriais
transfronteirizos europeos).

113. Desequilibrios territoriais
Diferenzas espaciais (páx. 395) (406-409 NE)
► Causas: condicións naturais, desigual distribución dos
recursos, diferencia na localización das actividades
económicas máis dinámicas, política do Estado, causas
históricas...
► Indicadores
► Desequilibrios económicos: PIB per cápita, infraestruturas,
I+Di.
► Desequilibrios demográficos: tamaño, densidade e estrutura
da poboación (por idade e por actividade).
► Desequilibrios sociais: acceso da poboación ao benestar non
só co consumo senón coa dotación de servicios sanitarios,
educativos, culturais, de lecer, asistenciais, calidade ambiental.
► Desequilibrios na capacidade decisoria: espazos centrais,
espacios periféricos.
► Converxencia/diverxencia entre rexións. Mídese calculando a
diferenza do indicador da comunidade co valor máis alto e
máis baixo; ou co valor medio de España.

114. Desequilibrios territoriais
Novos factores e xerarquía espacial actual
► Desde 1985 novos factores: a industria perde peso.
Terciarización da actividade económica: servizos
avanzados innovación e alta tecnoloxía. Desenvolvemento
nas áreas onde teñen unha economía máis diversificada.
► Modelo xerárquico actual
► Eixes dinámicos: rexións favorecidas polos novos
factores de desenvolvemento. Madrid, o Y constituído polo
País Vasco (incluíndo Navarra e La Rioja), val do Ebro,
litoral mediterráneo e arquipélago balear e canario. Os
indicadores o manifestan: incremento do PIB, grande
concentración dos sectores punta, incremento
demográfico, estrutura de poboación máis xove que a
media, forte crecemento da inmigración, taxa de actividade
superior a media, forte demanda do consumo.

115. Desequilibrios territoriais
Novos factores e xerarquía espacial actual
► Eixes en declive: cornixa Cantábrica (Asturias e
Cantabria) impacto da reconversión industrial sobre un
sector maduro (extracción do carbón e industria de base)
monoprodutivo e pouco especializado. PIB por debaixo da.
Renda do PIB per cápita inferior a media. Perda de
poboación e envellecemento. Disparidades nas rendas.
► Espazos menos dinámicos:dúas Castelas, Estremadura,
Galicia e interior andaluz e murciano. Peso económico da
actividade do sector primario, escaso desenvolvemento
industrial e predominio de servizos pouco especializados.
PIB por debaixo da media, renda per cápita por debaixo da
media, envellecemento e perda de peso demográfico.
Pouca presenza da poboación inmigrante. As prestacións
e equipamentos sociais por debaixo da media española.

116. Áreas industriais de España
O mapa coincide en
gran parte (non to-
talmente cos desequi-
librios rexionais
Anteriormente descritos.

117. Crecemento PIB e Poboación (1986-2007)
1,89% 1,80% 1,51% 1,49% 1,48% 1,42% 1,39% 1,37% 1,37% 1,36% 1,31% 1,14% 1,11% 1,05% 1,03% 1,02% 0,99% 0,96%
54,85%
43,10%
26,44%
39,61%
17,21%
30,43%
20,76%
17,85%
20,11%
7,90%
18,65%
-0,49%
18,78%
1,33%
-4,43%
-1,07%
9,39%
-2,66%
-10%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
BalearesCanariasM
adridM
urciaC.LeónNavarra
C.Valenciana
AndalucíaEspañaCataluñaAragón
C.La
M
ancha
PaísVascoRioja,La
Extrem
aduraAsturiasGalicia
Cantabria
C. PIB C. Poboación

118. Desequilibrios territoriais
Incidencia da crise de 2008 ata actualidade
► Crise: disparou o paro e reduciu a demanda interna. A súa
repercusión nas CC.AA. Variou segundo a súa estrutura económica e
a súa apertura cara o exterior.
► Incidiu máis: CC.AA. relacionadas coa construción: C. Valenciana,
Canarias, C-La Mancha, Andalucía. Elevado emprego público
(recortes): Andalucía, Extremadura, C-La Mancha. CC.AA.
dependentes da demanda interna: Andalucía e Canarías.
► Incidiu menos: CC.AA. con menor peso inmobiliario (Euskadi e
Navarra); outras actividades (C_León); servizos avanzados (Madrid);
distribución sectorial equilibrada (Navarra, La Rioja); apertura cara o
exterior (Euskadi) ou o turismo (Baleares)
► Indicadores do decrecemento: PIB menor, retroceso demográfico
(tanto no inmigratorio como nos nacementos), incremento das persoas
por debaixo do umbral de pobreza.
► Converxencia: detívose ou diminuíu en todos os indicadores:
económico, demográfico e social.

119. Crecemento PIB e Poboación (2007-2014)
-0,42% -0,52% -0,58% -0,75% -0,80% -0,80% -0,98% -0,98% -1,02% -1,05% -1,09% -1,11% -1,15% -1,22% -1,28% -1,35% -1,50% -1,74%
2,82% 2,70%
1,25%
3,22%
-0,68%
0,00%
-2,53%
1,47% 1,23%
2,81% 2,02%
-0,16% 0,39% 1,62%
-1,31%
2,32%
1,10%
-1,75%
-10%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
MadridBalearesCanariasNavarra
C.Valenciana
Extrem
aduraC.León
PaísVascoEspañaMurciaCataluñaAragónRioja,La
C.La
ManchaGaliciaAndalucía
CantabriaAsturias
C. PIB C. Poboación

120. Solidariedade entre CC.AA.
Fondo de Compensanción Interterritorial
(páx. 404) (414 NE)
► Art. 158.2. da Constitución española:
► Co fin de corrixir desequilibrios económicos
interterritoriais e facer efectivo o principio de
solidariedade constituirase un Fondo de
Compensación Interterritorial con destino a
gastos de investimento, cuxos recursos serán
distirbuídos polas Cortes Xerais entre as
comunidades autónomas e as provincias, no
seu caso.

121. Solidariedade entre CC.AA.
Fondo de Compensación Interterritorial
(páx. 404) (414 NE)
► O Fondo de Compensación Interterritorial funciona
desde 1980.
► Ata 1990 beneficiáronse tódalas comunidades.
► Fixéronse varias reformas e desde o ano 2001
dividiuse en dous fondos: Compensación e
Complementario.
► Aplícase ás comunidades que teñen unha renda per
cápita inferior a media do Estado.
► Os criterios son: demográficos (87,5%), saldo
migratorio (1,5%), taxa de paro (1%), superficie
(3%) e densidade municipal (6,9%).
► O fondo complementario é unha cantidade
equivalente ao 33,33% do fondo de compensación.

122. País Vasco, Navarra, La Rioja, Aragón, Catalunya, Baleares e Madrid quedan fóra do fondo.
FTE. Mº ECONOMÍA E FACENDA E ADMON. PÚBLICAS. ORZAMENTOS XERAIS DO ESTADO
Repartición do Fondo de Compensación e Complementario 2016 (miles €)
CC.AA. F. Compensación F. Complementario Total %
Andalucía 119.550,47 € 39.846,17 € 159.396,64 € 36,3%
C.Valenciana 42.036,18 € 14.010,66 € 56.046,84 € 12,8%
Canarias 35.133,45 € 11.709,98 € 46.843,43 € 10,7%
Galicia 33.773,77 € 11.256,80 € 45.030,57 € 10,3%
C.Mancha 24.859,97 € 8.285,83 € 33.145,80 € 7,6%
Extremadura 6.309,74 € 25.240,88 € 31.550,62 € 7,2%
Murcia 16.619,69 € 5.539,34 € 22.159,03 € 5,1%
C.León 14.640,25 € 4.879,60 € 19.519,85 € 4,4%
Asturias 10.080,59 € 3.359,85 € 13.440,44 € 3,1%
Cantabria 3.740,70 € 1.246,78 € 4.987,48 € 1,1%
Ceuta 2.482,20 € 827,32 € 3.309,52 € 0,8%
Melilla 2.482,20 € 827,32 € 3.309,52 € 0,8%
Total 311.709,21 € 127.030,53 € 438.739,74 €

123. Solidariedade entre CC.AA.
Fondos de Converxencia Autonómicos (páx. 404) (414 NE)
►Ademais do fondo de compensación
existe este fondo de converxencia.
►Obxectivo: reducir as diferenzas de
financiamento e equilibrar o
desenvolvemento rexional (Fondo de
Competitividade para as que teñen
renda per cápita inferior ao 90% da
media e unha dinámica demográfica
especialmente negativa.

124. Política rexional e de cohesión da UE 2014-2020
(páx. 399) (410-412 NE)
► En 1986, España integrouse na política rexional
europea.
► Desde entón comparte os seus obxectivos e as
rexións reciben fondos comunitarios tras a
aprobación da súa política rexional pola UE.
► Obxectivos tradicionais, iniciados en 1975,
apoiar economicamente ás rexións máis
desfavorecidas e aumentar a cohesión territorial.
► Nova política rexional, comeza 2014-2020:
► Investir no crecemento e emprego.
► Fomentar a cooperación territorial europea.

125. Política rexional e de cohesión da UE 2014-2020
FEDER, FSE, Fondo de Cohesión
►Execútase a través de tres fondos:
►FEDER (Fondo Europeo de
Desenvolvemento Rexional)
►FSE (Fondo Social Europeo)
►FC (Fondo de Cohesión)
►Suporá un gasto de 351.354,2 millóns
de €, dos que España recibirá algo
máis de 28.500 millóns de €.

126. Política rexional e de cohesión da UE 2014-2020
Os fondos europeos: FEDER
► FEDER e FSE benefician a todas as rexións
europeas.
► FEDER ten como obxectivo fortalecer a cohesión
económica, social e territorial da UE. Dirixe os
seus investimentos aos 11 obxectivos temáticos
da política de cohesión, pero concentrando unha
parte signficativa nos catro primeiros: innovación
e investigación, TIC, apoio a pemes e economía
hipocarbónica.
► O FEDER financia tamén a Cooperación
Territorial Europea; a redución dos problemas
urbanos; e as achegas ás rexións setentrionais
pouco poboadas e ás rexións ultraperiféricas.

127. Política rexional e de cohesión da UE 2014-2020
Os fondos europeos: FSE e Fondo de Cohesión
► FSE: Ten como obxectivo investir nas persoas para
mellorar as oportunidades de emprego, educación e o
risco de pobreza.
► Obxectivos prioritarios son: promoción de emprego,
inclusión social, loita contra a pobreza e educación e
aprendizaxe permanente, mellora da eficacia na
administración pública.
► Este fondo tamén financia a metade da Iniciativa de
Emprego Xuvenil, dotada cun total de 6.000 millóns e
destinadas ás rexións con taxa de desemprego xuvenil
superior ao 25%.
► Fondo de Cohesión: carácter estatal non rexional.
Percíbeno os estados cun PIB per cápita inferior ao 90%
da media comunitaria. España non o percibe.

128. Obxectivos xerais Fondos Zonas Receptoras Criterio
FEDER
FSE
Rexións menos
dinámicas
PIB per cápita <75%
do PIB medio da UE
Rexións en transición PIB per cápita 75%-
90% do PIB medio da
UE
Investimento en
crecemento e en
emprego
Rexións máis
dinámicas
PIB per cápita >90%
do PIB medio da UE
Fondo de Cohesión*
*España non percibe
deste fondo no 2014-
2020
Países PIB per cápita <90%
do PIB medio da UE
Cooperación
Territorial Europea
FEDER Todas as rexións
Política rexional e de cohesión da UE 2014-2020

129. Política rexional e de cohesión da UE 2014-2020
Distribución dos fondos da política rexional e de cohesión territorial (2014-2020) (millóns de €)
Fondos de
Cohesión
Feder e FSE FEDER FSE TOTAL
Rexións
menos
dinámicas
Rexións
en
transición
Rexións
máis
dinámicas
Rexións
ultraperiféricas
Cooperación
territorial
europea
transfronteiriza
e
transnacional
Iniciativa
emprego
xuvenil
€ %
España 2.040,4 € 13.399,5 € 11.074,0 € 484,1 € 617,6 € 943,5 € 28.559,1 € 8,2%
UE-28 63.399,7 € 182.171,8 € 35.381,1 € 54.350,5 € 1.555,4 € 9.623,4 € 3.211,2 €

130. Política rexional UE
2014-2020
Rexións desenvolvidas
>90% media PIB UE
Rexións de transición
75-90% media PIB UE
Rexións menos
desenvolvidas
<75% media PIB UE

131. Política Rexional da UE (2014-2020)
Rexións
desenvolvidas
>90% media
PIB UE
Rexións de
transición
75-90%
media PIB
UE
Rexións
menos
desenvolvidas
<75% media
PIB UE

132. Balance da política rexional europea
► Supuxo certa cesión de soberanía. A UE debe
ser informada das políticas rexionais e pode
autorizalas, modificalas ou prohibilas segundo a
súa compatibilidade coa política comunitaria.
► Proporcionou axudas que favoreceron a
converxencia española con Europa. Desde
1986 as rexións españolas melloraron a súa
converxencia coa media comunitaria e en 2010
case todas elas se situaban por enriba do 75%
desta media. Aínda así existen diferencias como
podemos observar no mapa anterior.
► Redución os desequilibrios interterritoriais ao
concentrar as axudas nas rexións menos
dinámicas.