1.2 Монгол Улсын МБС-ын тогтолцоо

1. 12.03.2019 Seite 1|21
NOTIZEN
Мэргэжлийн
боловсрол,
сургалтын
тогтолцоо
Handlungsfeld 1: Ерөнхий зарчим
Handlungsbereich1.2: Монгол Улсын мэргэжлийн болосрол сургалтын тогтолцоо

2. 12.03.2019 Seite 2|21
NOTIZEN
МЭРГЭЖЛИЙН БОЛОВСРОЛ, СУРГАЛТЫН ЗОРИЛГО
Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын зорилго нь
иргэний авьяас, сонирхол, хөдөлмөр эрхлэх
хэрэгцээнд тулгуурлан боловсролын үндсэн зарчим,
олон улсын нийтлэг жишиг, хандлагад нийцүүлэн
мэргэжлийн ур чадвар, боловсрол эзэмшүүлэх,
мэргэшлийг дээшлүүлэх, хөдөлмөрийн болон
харилцааны соёл төлөвшүүлэхэд оршино.
Handlungsfeld 1: Allgemeine Grundlagen
Handlungsbereich1.2: Монгол Улсын мэргэжлийн болосрол сургалтын тогтолцоо

3. 12.03.2019 Seite 3|21
NOTIZEN
ТМБС бие даасан тогтолцоо болж хөгжсөн үе
1963-1990 он
Техник, мэргэжлийн боловсрол, сургалтын
үүсэл, төлөвшлийн үе
1921-1963 он
Монгол улсын техник, мэргэжлийн
боловсрол, сургалтын үүсэл, түүхэн замнал
Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын шинэчлэлийн
шинэ үе
1990 оноос хойш
Handlungsfeld 1: Allgemeine Grundlagen
Handlungsbereich1.2: Berufsbildungssystem der Mongolei

4. 12.03.2019 Seite 4|21
NOTIZEN
МЭРГЭЖЛИЙН БОЛОВСРОЛ, СУРГАЛТЫН ТОГТОЛЦОО
4
Мэргэжлийн
боловсрол,
сургалтын үндэсний
зөвлөл
Хөдөлмөр, нийгмийн
хамгааллын яам
УБ
БАЗТ
Баруун
БАЗТ
Зүүн
БАЗТ
Төвийн
БАЗТ
Хангайн
БАЗТ
Говийн
БАЗТ
Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын
байгууллагууд
Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний
ерөнхий газар
Үнэлгээ,
мэдээлли
йн төв
Handlungsfeld 1: Allgemeine Grundlagen
Handlungsbereich1.2: Berufsbildungssystem der Mongolei

5. 12.03.2019 Seite 5|21
NOTIZEN
Мэргэжлийн
сургалт
(1 жил ба түүнээс
богино хугацааны)
Мэргэжлийн
боловсрол, сургалт
Мэргэжлийн
боловсрол
сургалт
(1 жил ба 2,5 жил)
Техникийн
боловсрол
сургалт
(1,5 жил ба 3 жил)
Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын хэлбэр

6. 12.03.2019 Seite 6|21
NOTIZEN
1
2
4
4
1 UNESCO -UNEVOC
МБС-ын бүрдэл
хэсгүүд
Тооцоолон
бодох
чадвар
Эх хэлний
боловсрол
Нийгэмших
ур чадвар
Хувь хүний
суралцах ур
чадвар
Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын бүрдэл хэсгүүд

7. 12.03.2019 Seite 7|21
NOTIZEN
Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын үндсэн
тоон мэдээлэл (сүүлийн 6 жилээр)
Үзүүлэлт 2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016 2016-2017 2017-2018
МБСБ 78 79 76 81 91 90
Суралцагчид 45225 42798 42797 42675 40134 35831
Шинээр
элсэгчид
19607 20921 20804 20961 18769 19519
Нийт
төгсөгчид
23393 18358 18978 18100 19488 19531
Нийт
ажиллагчид
4004 4613 4409 4520 4714 4227
Үндсэн багш 2236 2498 2327 2504 2503 2230

8. 12.03.2019 Seite 8|21
NOTIZEN
Онолын хичээл
30%
Сургууль дээрх
дадлага
35%
Үйлдвэр дээрх
дадлага
35%
Ур
чадвар
Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын
зохион байгуулалт

9. 12.03.2019 Seite 9|21
NOTIZEN
Дадлагажуулагч багшийн ажил
үүргийн хуваарь, үүрэг оролцоо
 Тавиас дээш ажилтантай аж ахуйн нэгж суралцагчдын
үйлдвэрлэлийн дадлагын ажлыг зохион байгуулж, удирдан
чиглүүлэх үүрэг бүхий дадлагажуулагч багш ажлуулна.
 Сургалтын явцад эрүүл ахуй, хөдөлмөр хамгаалал, аюулгүй
ажиллагааны шаардлагыг ханган ажиллана.
 Дадлага сургалтыг чанартай хийхэд анхаарч, дадлага хийж
байгаа суралцагч бүрийг халамжлан хүмүүжүүлэгч байна.

10. 12.03.2019 Seite 10|21
NOTIZEN
Дадлагажуулагч багшийн ур чадвар:

11. 12.03.2019 Seite 11|21
NOTIZEN
Дадлагажуулагч
багшид байх үлгэр
дуурайлал
нөхөрсөг Соёлч
боловсон
Гүйцэтгэлд
дүрэм журам
баримталдаг
ХАБЭА-н
нөхцлийг
чанд
сахидаг
Залуу
хүний зан
чанарыг
ойлгодог
Шинийг
эрэлхийлэгч
Өөртөө
итгэлтэй
Handlungsfeld 1: Allgemeine Grundlagen
Handlungsbereich1.2: Berufsbildungssystem der Mongolei

12. 12.03.2019 Seite 12|21
NOTIZEN
2008 он.
3978 мэргэжлийн товч
мэдээлэлтэй.
2014 он.
500 ажил, мэргэжлийн
тодорхойлолт,
мэдээлэлтэй.
2013 он.
600 гаруй ажил,
мэргэжлийн
тодорхойлолт,
дэлгэрэнгүй мэдээлэлтэй.
• Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын салбарын мэргэжлийн чиглэлүүд:
http://www.mlsp.gov.mn/uploads/op/files/3a29fe155a0032d84a742a5a47b6f8767059433e.pdf
• Монгол Улсын Үндэсний ажил мэргэжлийн ангилал ба тодорхойлолт:
http://www.mlsp.gov.mn/uploads/op/files/7750e3800c5acef55308318c7a4b1567cb21978a.pdf

13. 12.03.2019 Seite 13|21
NOTIZEN
Мэргэжлийн боловсролын тухай хууль тогтоомж
 Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын тухай хууль-
https://www.legalinfo.mn/law/details/376
 Боловсролын тухай хууль- https://www.legalinfo.mn/law/details/9020
 Дээд боловсролын тухай хууль-
https://www.legalinfo.mn/law/details/251
 Хөдөлмөрийн тухай хууль-https://www.legalinfo.mn/law/details/565
 Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих тухай хууль-
https://www.legalinfo.mn/law/details/563
 Аж ахуйн нэгжийн тусгай зөвшөөрлийн тухай хууль
https://www.legalinfo.mn/law/details/134
 Зөрчлийн тухай хууль- https://www.legalinfo.mn/law/details/12695

14. 12.03.2019 Seite 14|21
NOTIZEN
Үйлдвэрлэлийн дадлагажуулагч багш бэлтгэх сургалтын материал
Үйлдвэрлэлийн дадлага
сургалтын явцад
жендерын эрх тэгш
байдлыг хангах
Handlungsfeld 1: Allgemeine Grundlagen
Handlungsbereich1.2: Berufsbildungssystem der Mongolei

15. 12.03.2019 Seite 15|21
NOTIZEN
ТЭГШ ЭРХ
 Анхаарал хандуулах асуудал нь эмэгтэйчүүдэд
эрэгтэйчүүдийн адил тэгш эрхтэй байр суурийг
бүрдүүлэх явдал юм.
 Эмэгтэйчүүдэд эрэгтэйчүүдийн нэгэн адил тэгш
боломж олгох, тэднийг нийгмийн бүхий л хүрээнд
бүрэн оролцуулах, оролцсоныхоо хэрээр тэнцүү ашиг
хүртээх ойлголт юм.

16. 12.03.2019 Seite 16|21
NOTIZEN
ТЭГШ БАЙДАЛ
- сурч боловсрох адил цалин хөлс-
-орон сууц өмч эзэмших-
-эрх мэдэл ажлын байр-
эрүүл мэндээ хамгаалах-
Эрэгтэй эмэгтэйчүүдэд шударга хандах, нийгмийн зүгээс
адил дэмжлэг үзүүлэх явдал юм.

17. 12.03.2019 Seite 17|21
NOTIZEN
Охид хөвгүүд дадлага сургалтын үед
Охид хөвгүүд боловсролын салбарт суралцах боломж тэгш байх ёстой.
 Мэргэжил сонгох
 Суралцах тал дээр хүйс харгалзан сонгох нь хадгалагдсаар л байна.
Бүх ажил мэргэжлийн дөнгөж аравны нэг хувьд л хүйсийн харьцаа
тэнцүү байна.
Handlungsfeld 1: Allgemeine Grundlagen
Handlungsbereich1.2: Berufsbildungssystem der Mongolei

18. 12.03.2019 Seite 18|21
NOTIZEN
Мэргэжил сонголт
мехатроник
автомашин
барилга
уул уурхай
 Орлого дээгүүр
 Өсөх ирээдүйтэй
мэргэжлүүд
Handlungsfeld 1: Allgemeine Grundlagen
Handlungsbereich1.2: Berufsbildungssystem der Mongolei

19. 12.03.2019 Seite 19|21
NOTIZEN
үсчин
худалдаа
бичиг хэрэг,
оффис
сувилагч
 Орлого багатай
 Өсөх ирээдүйгүй
мэргэжлүүд
Handlungsfeld 1: Allgemeine Grundlagen
Handlungsbereich1.2: Berufsbildungssystem der Mongolei
Мэргэжил сонголт

20. 12.03.2019 Seite 20|21
NOTIZEN
Дадлага сургалтыг хосмол сургалтаар явуулах
 Хосмог сургалтын хэлбэр нь хүйсийн эрх тэгш
байдлыг ханган эмэгтэйчүүдийн ажил хөдөлмөр
эрхлэлтийн байдлыг өргөжүүлэх илүү техникийн
чиглэлээр мэргэших таатай боломжийг олгож
байна.
Handlungsfeld 1: Allgemeine Grundlagen
Handlungsbereich1.2: Berufsbildungssystem der Mongolei

21. 12.03.2019 Seite 21|21
NOTIZEN
Охидын амжилт
Идэвхижүүлэлт, сурах хүсэл эрмэлзэл өндөр, амжилт гаргах
Материал хэмнэлт, ажилсаг байдал
Ажилдаа хэрэглэж байгаа материал болон
техник тоног төхөөрөмжийг гамнах сэтгэлгээ
Үйлдвэрлэлийн процессын ажиглалт, мэдрэмж
Үйлчлүүлэгч нартай эелдэг боловсон харьцах, зөвлөгөө өгөх,
үйлчлүүлэгчдийн сэтгэл хангалуун байдлыг үүсгэж чаддаг
Ажлын байраа цэвэрлэх, багаж, тоног төхөөрөмжийн арчилгаа
үйлчилгээ тогтмол хийх
Ажлын баг доторхи хүйсийн харьцаа байх нь ажлын уур
амьсгалыг нөхөрсөг болгож, ажлын үр дүнд эерэгээр
нөлөөлдөг
Handlungsfeld 1: Allgemeine Grundlagen
Handlungsbereich1.2: Berufsbildungssystem der Mongolei

22. 12.03.2019 Seite 22|21
NOTIZEN
Дүгнэлт
Дадлагажуулагч багш дадлагын явцад ажлын
баг доторхи хүйсийн харьцааг анхааран охидыг
дэмжин, үүнийг хийж чадна гэсэн итгэл
үнэмшил төрүүлэн ажиллах нь зүйтэй.
* * *
Handlungsfeld 1: Allgemeine Grundlagen
Handlungsbereich1.2: Berufsbildungssystem der Mongolei