1. DHURO GJAK , SHPETO JETE
Ne ditet e sotme gjaku konsiderohet si ilaç ne
“boten spitalore”,si ilaç themeltar i cili nuk ka
analog.Nje kirurg nuk mund te futet ne operacione
nese nuk ka rezerva gjaku, nje hematolog nuk mund ti
ndihmoje pacientit te vet nese nuk ka rezerva te
mjaftueshme. Sa per ta konkretizuar çeshtjen mund te
japim shembull anemite e renda si Sindroma
Mielodsplastike, Leuçemite, anemine Aplastike…etj.
Ku pacienti ka te nevojshme te marre gjak nje here ne
2 jave.
Per te perballuar keto nevoja si burim i vetem mbetet
qenia njerezore. Eshte e nevojshme dhe e
keshillueshme qe cdo qytetar te dhuroje gjak
vullnetarisht 1 ose 2 here ne vit. Fitimiet e ketij
veprimi jane te dyanshme, sjell dobi si per dhuruesin
dhe per pacientin i cili e ka te domosdoshme.

2. • Shpesh here shoqata te ndryshme bejne fushata per
te motivuar civilet te dhurojne gjak dhe gjithmon
theksojne anen humane te ketij veprimi. Por, eshte
per tu habitur se perse nuk i motivojne civilet duke
permendur dobite qe i sjell dhurimi i gjakut donorit?
Megjithese jetojme ne shekullin e 21, shkencetaret
nuk kane kryer kerkime serioze mbi kete çeshtje.
Megjithate ekzistojne disa hipoteza ku thuhet se
dhurimi i gjakut stimulon prodhimin e rruazave te
kuqe te gjakut, pengon akumulimin e hekurit ne trup
dhe mund te uli rrezikun e semundjeve te
zemres,sidomos tek personat qe vuajne nga
semundja e hemokromatozis.
Disa studime kan bere te ditur se ataket ne zemer
dhe semundjet e tjera te zemres jane verejtur me pak
tek personat qe kane dhene gjak ne krahasim me ata
qe skan dhene fare.

3. • Dy studime te kryera ngaUniversiteti i Kansas’it dhe Universiteti i i Kuopiosne
Finland, vertetojne se duke dhene gjak burrat dhe grate(mbi 40 vjec), lehtesojne
trupine tyre nga masae lart e hekurit i cili mendohet se kontribonne semundjete
zemresduke nxitur kolesterolen LDL te pershpejtoj procesine atherosklerozes.
Dhurimi i nje uniti gjak largon250mgnga rezervat e hekurit ne trup. Tek dhuruesit
qe nuk pin duhan eshteverejturnje uljerreth30%ne semundjete zemres. Rritja e
kolesteroles LDL ne gjak ndikon negativisht ne muret e damareveduke u bereedhe
shkas per pershpejtimine atherosklerozes, gjithashtumendohetse demtimi mund
te preke edhedamaretne pjesete tjerate trupit si syri, truri etj.

4. • Ne raste te veçanta leshimi jasht vene i gjakut perdoret edhe si kure per
semundje te ndryshme nen vezhgimin e mjekut.
“Flebotomia si kurim duhet te keshillohet nga mjeku dhe njekohesisht te
aprovohet nga doktori i bankes se gjakut. Receta duhet te permbaj masen e
gjakut qe duhet te hiqet, frekuencen dhe masen e hematokritit qe i duhet
dhene pacientit pas leshimit te gjakut. Gjaku i pacientit nuk duhet perdorur
per transfuzion allogjenik per shkak te gjendjes shendetesore te pacientit.”

5. • Pavaresisht mundesive per te dale jashte
shtetit per trajtim apo dhurimit vullnetar te
familjareve dhe te afermve, çdokush qe
ben nje aksident apo ka ne shtepi nje
paciente me semundje gjaku do te kerkoje
ndihme te nje nga qendrat e transfuzionit
te gjakut.

6. • Dhurimi i gjakut
Gazetaret dhe levizja "Mjaft", pas administrates se Ministrise se
Shendetesise iu pergjigjen dje apelit per te dhuruar gjak ne ndihme
te femijeve talasemike dhe qytetareve ne nevoje. Gazetare te
mediave te ndryshme, te shkruar dhe asaj vizive, iu drejtuan
Qendres Kombetare te Transfuzionit te Gjakut ne Tirane.
Gazetarja e Televizionit Publik Shqiptar, Sonila Cemurati, e cila
ishte nje nder gazetaret qe dhuruan gjak, apeloi ne emer te te gjithe
kolegeve: "Te dhurojme gjak per femijet talasemike, te cilet kane
nevoje nje here ne tre jave ta marrin ate, nese ne nuk punojme te
sensibilizojme te paret, askush me mire se ne nuk mund ta beje
kete". Nisma e gazetareve sociale dhe levizjes "Mjaft" u pershendet
edhe nga kryetari i Shoqates se Talasemikeve, Musa Zenelaj. Ai
falenderoi median dhe perfaqesues te levizjes "Mjaft" qe dhuruan
gjak per femijet talasemike, hemoflobiket dhe qytetaret e
aksidentuar dhe nepermjet medias ju beri thirrje qytetareve te
shendetshem e grupeve te ndryshme shoqerore t`i bashkohen kesaj
nisme. "Gazetaret sot, perveç informimit te publikut, treguan
solidaritet dhe disponibilitet maksimal ne sherbim te pacienteve ne
nevoje. Akti i gazetareve dhe levizjes ‘Mjaft‘ duhet pergezuar dhe
duhet te pasohet nga te gjithe personat e shendetshem, pasi
dhurimi i gjakut eshte gjesti me njerezor dhe me human", tha
ministrja e Shendetesise, Anila Godo.

7. • Ligji i transfuzionit
Ligji i ri i transfuzionit te gjakut parashikon per
dhuruesit vullnetare nje dite pushim. Nje menyre e
tille eshte marre nga ligjet e huaja dhe eshte
pershtatur per Shqiperine. Por ky fakt mendohet te
jete produktiv edhe per vendin tone. Ne vendet
perendimore, ushtaret per te pasur 10 dite leje,
dhurojne gjak 5 here ne vit. Pasi "grumbullojne" ditet
e perfituara nga dhurimet e gjakut, ata marrin 10 dite
pushim. Ne te njejten menyre kjo pershtatje ligji
mendohet t‘i vleje edhe Shqiperise. Po ashtu, ligji i ri
i transfuzionit parashikon te gjitha etapat per te
pasur nje gjak te sigurt per te gjithe nevojtaret.

8. • Fondacioni Shoqëria & Albanian Qatar Center ka nisur
fushatën për sensibilizimin e komunitetit për dhurimin
vullnetar të gjakut, në vazhdim të projektit “Dhuro gjak,
shpëto jetë!” me synimin për t'u ardhur në ndihmë të
sëmurëve talasemikë.
• Ky aktivitet human do të realizohet nën kujdesin e stafit
mjekësor në mjediset e Albanian Qatar Center.
• Prandaj, Fondacioni Shoqëria & AQC ju fton të bëheni
pjesë e kësaj nisme humane dhe të dhuroni gjak për
pacientët që kanë aq shumë nevojë për të.
• Vlen të përmendet se kjo është faza e gjashtë e projektit
“Dhuro gjak, shpëto jetë!”, i cili ka nisur në vitin 2008 dhe
se në 5 aktivitetet e para numri i dhuruesve vullnetarë të
gjakut ka arritur në 135.
• Ky aktivitet organizohet në bashkëpunim me Qendrën
Kombëtare të Transfuzionit të Gjakut dhe Kryqin e Kuq
Shqiptar. Për më shumë informacion, lutemi të kontaktoni
me përfaqësuesit e Fondacionit në adresat dhe numrat e
telefonit të publikuar.

9. • CFARE NDODH NESE DHURON GJAK
?
• SHPETON JETE DHE DIKUSH TE
ESHTE MIRENJOHES !
• NDIHMON VETEN , PASI MUND TE TE
NEVOJITET TY ME VONE !
• KURSEN LOTET DHE DHIMBJEN E
NJEREZVE !
• TREGON SE JE QYTETAR I VERTETE
DHE SE KE EDUKATE DHE KULTURE!

11. Punoi : Diana Lamaj