1. ชุดการสอนแบบศูนย์การเรี ยนวิชาชีววิทยา ว42141 ชุดที่ 1 เรื่ อง การตอบสนองของสิ่ งมีชีวตเซลล์เดียว
ิ
ศูนย์ การเรียนที่ 4
การรับรู้ และตอบสนองของอะมีบา
เพือน ๆ มาศึกษาการรับรู้ และตอบสนอง
่
ของอะมีบากันต่ อนะจ๊ ะ

2. ชุดการสอนแบบศูนย์การเรี ยนวิชาชีววิทยา ว42141 ชุดที่ 1 เรื่ อง การตอบสนองของสิ่ งมีชีวตเซลล์เดียว 32
ิ
บัตรคาสั่งศูนย์ ที่ 4
การรับรู้และตอบสนองของอะมีบา
โปรดอ่านบัตรคาสั่งให้ เข้ าใจ แล้วปฏิบัติตามลาดับขั้นตอนด้ วยความตั้งใจ
1. หัวหน้ ากลุ่มแจกบัตรทั้งหมดให้ สมาชิ ก ยกเว้ นบัตรเฉลย
2. หัวหน้ ากลุ่มให้ สมาชิ กอ่ านบัตรคาสั่ ง พร้ อมกับปฏิบัตตามคาสั่ ง
ิ
3. สมาชิกศึกษาบัตรเนือหา ใช้ เวลา 10 นาที
้
4. สมาชิกอ่ านบัตรคาถาม แล้วตอบคาถามลงในแบบบันทึกการปฏิบัติกจกรรม ิ
5. หัวหน้ าอ่านบัตรเฉลย
6. เวลาทากิจกรรม ประมาณ 20 นาที เมื่อปฏิบัติกจกรรมเรียบร้ อยแล้ว
ิ
ขอให้ ทุกคนเก็บบัตรทุกใบใส่ ในซองให้ เรี ยบร้ อยและถูกต้ อง
ยกเว้นแบบบันทึกการปฏิบัติกจกรรม ิ

3. ชุดการสอนแบบศูนย์การเรี ยนวิชาชีววิทยา ว42141 ชุดที่ 1 เรื่ อง การตอบสนองของสิ่ งมีชีวตเซลล์เดียว 33
ิ
บัตรเนือหาศู นย์ ที่ 4
้
การรับรู้และตอบสนองของอะมีบา
อะมีบา มีการรับรู้ และตอบสนองต่ อสิ่ งแวดล้อมอย่ างไร
รู ปร่ างลักษณะของอะมีบา
ทีมา : http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.lks.ac.th/bioweb/picbio/b87
่
(25 มีนาคม 2550)
จุดประสงค์ การเรียนรู้
1. นักเรียนสามารถอธิบายรู ปร่ างลักษณะของอะมีบาได้
2. นักเรียนสามารถอธิบายวิธีการรับรู้ และตอบสนองต่ อสิ่ งเร้ าของอะมีบาได้
3. นักเรี ยนสามารถบอกโครงสร้ างทีใช้ ในการรับรู้ และตอบสนองของอะมีบาได้
่

4. ชุดการสอนแบบศูนย์การเรี ยนวิชาชีววิทยา ว42141 ชุดที่ 1 เรื่ อง การตอบสนองของสิ่ งมีชีวตเซลล์เดียว 34
ิ
การรับรู้และตอบสนองของอะมีบา
อะมีบา เป็ นสั ตว์เซลล์เดียวที่ยงไม่ มีเซลล์ ประสาท แต่ สามารถรับรู้ และตอบสนองต่ อสิ่ ง
ั
เร้ าได้ โดยการไหลของไซโทพลาซึม ซึ่งไซโทพลาซึมแบ่ งออกเป็ น 2 ส่ วน คือ
1. เอ็กโทพลาซึม (ectoplasm) เป็ นไซโทพลาสซึมชั้นนอก มีลกษณะเป็ นสารกึ่งแข็ง
ั
กึงเหลว เรียกว่า เจล (gel)
่
2. เอนโดพลาซึม (endoplasm) เป็ นไซโทพลาสซึมชั้นในมีลักษณะค่ อนข้ างเหลว
เรียกว่า โซล (sol) ซึ่งภายในไซโทพลาซึมมีสายใยเล็ก ๆ เรียกว่า ไมโครฟิ ลาเมนต์ มากมาย
ทาให้ เอนโดพลาซึมไหลไปมาในเซลล์ได้ โดยมีส่วนย่อยของไมโครฟิ ลาเมนต์ ที่เรียกว่ า แอกทิน
(actin) เลือนเข้ าหากันหรือเลือนออกจากไมโอซิน (myosin)
่ ่
ภาพแสดงการเกิดซู โดโปเดียม
ทีมา : http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.lks.ac.th/bioweb/picbio/b87
่
400 x 222 - 20k (25 มีนาคม 2550)

5. ชุดการสอนแบบศูนย์การเรี ยนวิชาชีววิทยา ว42141 ชุดที่ 1 เรื่ อง การตอบสนองของสิ่ งมีชีวตเซลล์เดียว 35
ิ
ภาพแสดงรู ปร่ างลักษณะของอะมีบา
ทีมา : http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.lks.ac.th/bioweb/picbio/b87
่
400 x 222 - 20k (25 มีนาคม 2550)
อะมีบามีรูปร่ างทีไม่ แน่ นอน ขึนอยู่กบการไหลยื่นของเอนโดพลาซึม เมื่อมีการไหลยื่น
่ ้ ั
ของเอนโดพลาซึมไปทางไหน เอ็กโทพลาซึมซึ่งอยู่ด้านนอกจะถูกดันโป่ งออกไปกลายเป็ น
เท้ าเทียม หรือ ซู โดโปเดียม (Pseudopodium) ไซโทพลาซึมส่ วนทีเ่ หลือก็จะเคลือนทีตามไป
่ ่
ทาให้ เกิดการเคลือนที่ เมื่อมีสิ่งเร้ ามากีดขวางอะมีบาจะเปลียนทิศทางการไหลยืนของ
่ ่ ่
ไซโทพลาซึมไปในทิศทางทีไม่ มีสิ่งเร้ า
่

6. ชุดการสอนแบบศูนย์การเรี ยนวิชาชีววิทยา ว42141 ชุดที่ 1 เรื่ อง การตอบสนองของสิ่ งมีชีวตเซลล์เดียว 36
ิ
บัตรคาถามศูนย์ ที่ 4
การรับรู้และตอบสนองของอะมีบา
คาชี้แจง ให้ นักเรียนเลือกคาตอบทีถูกต้ องทีสุดเพียงข้ อเดียว แล้วทาเครื่องหมาย X
่ ่
ทับตัวอักษร ก ข ค หรือ ง
1. อะมีบา คือข้ อใด
ก. สั ตว์ เซลล์เดียว
ข. สั ตว์หลายเซลล์
ค. สั ตว์ ไม่ มีกระดูกสั นหลัง
ง. สั ตว์ มีกระดูกสั นหลัง
2. ถ้ าเราต้ องการศึกษารู ปร่ างและลักษณะของอะมีบาจะต้ องใช้ อุปกรณ์ ในข้ อใด
ก. กล้องโทรทรรศน์
ข. กล้ องจุลทรรศน์
ค. ดูด้วยตาเปล่ า
ง. กล้องดิจิตอล
3. โครงสร้ างทีใช้ ในการรับรู้ และตอบสนองของอะมีบาคือข้ อใด
่
ก. ไมโครทูบูล
ข. ไมโครฟิ ลาเมนต์
ค. ไซโทพลาสซึม
ง. เส้ นประสาท
4. การไหลยื่นของเอนโดพลาซึมอาศัยการทางานของโครงสร้ างใด
ก. เส้ นใยประสาท
ข. เส้ นใยประสานงาน
ค. ไมโครฟิ ลาเมนต์
ง. แฟลกเจลลัม
5. ข้ อใดต่ อไปนีไม่ ใช่ ลกษณะของอะมีบา
้ ั
ก. รู ปร่ างคล้ ายฟองนา ้
ข. มีเอนโดพลาซึมและเอ็กโทพลาซึม
ค. รับรู้ และตอบสนองโดยอาศัยไมโครฟิ ลาเมนต์
ง. มีระบบประสาทสมบูรณ์

7. ชุดการสอนแบบศูนย์การเรี ยนวิชาชีววิทยา ว42141 ชุดที่ 1 เรื่ อง การตอบสนองของสิ่ งมีชีวตเซลล์เดียว 37
ิ
บัตรเฉลยศูนย์ ที่ 4
การรับรู้และตอบสนองของอะมีบา
1. ก
2. ข
3. ค
4. ค
5. ง
ศึกษาศู นย์ การเรียนอืนต่ อไป หมุนเวียน
่
ให้ ครบ 4 ศู นย์ การเรียนนะคะ