1. Даамын хичээл хүүхдийн хөгжил
төлөвшилд нөлөөлөх нь
Дорноговь аймгийн Эрдэнэ сумын ЕБС
МХУЗ-ын багш Ц.Батбаатар

2.  Õ¿í õýäèé èíýý õ¿ñíý òºäèé èíýý àìæèëòàíä
õ¿ðíý.
 ªíººäºð õ¿í òºðºëõòíèé èðýýä¿éí õºãæèë, õóâü
çàÿàã òîäîðõîéëîõ îëîí óõàë àñóóäàë òóëãàð
áàéíà. Ýäãýýðýýñ øèíý ìÿíãàí, øèíý çóóíû Ìîíãîëûí
èðýýä¿éí ãýðýë ãýãýý áîëñîí õ¿¿õäèéí õºãæèë
òºëºâøëèéí àñóóäàë õóðöààð òàâèãäàæ áàéíà.

3.  Àëèâàà ç¿éëèéí îðøèí òîãòíîõûí ¿íäýñ áîëñîí
òàñðàëòã¿é õóâüñàõ öàã õóãàöààíû áîëîí
õýðýãöýýíèé ººð ëºëòºä äàñàí çîõèöîæ äýâæèí
äýýøëýõ ¿éë ÿâöûã õºãæèë õýìýýí îéëãîäîã.
Õºãæëèéí åðºíõèé ç¿é òîãòëûã ýñðýã òýñðýãèéí
íýãäýë. òýìöëèéí ¿ã¿éñãýëèéí ¿ã¿éñãýë, òîîíîîñ
àíàðò øèëæèõ ãýñýí äèàëåêòèêèéí ¿íäñýí 3
õóóëü èëýðõèéëæ áàéäàã. XIX-XX çóóíû ýõýíä
äýëõèé íèéò íèéãýì, õ¿ì¿¿íëýã, áîëîâñðîëûí
ñàëáàðòàà àíàð õýìýýõ îéëãîëòûã õýðýãëýõ
áîëñîí.

4.  Õ¿¿õäèéí õºãæèë ãýäýã îéëãîëò íü:
 ñýòãýë ñàíàà
 áèå áÿëäàð
 îþóí óõààíû íýãäýë þì.
 Õ¿¿õäèéí ñýòãýëèéí òºëºâèéí õóâèðàë áóþó õºãæèë íü
àðãà áîëîõ ìýäýýëýë. áèëèã áîëîõ ñýòãýë òýäãýýðèéí
íýãäýë áóþó óõààí 3-ûí õàðèëöàí ¿éë ëýõ ç¿é òîãòëûí
äàãóó ÿâàãääàã.
 Õ¿¿õäèéí ñýòãýëä ººð ëºëò áèé áîëîõ íü õ¿¿õäèéí
õºãæëèéí ýõëýëèéí öýã áîëäîã îíöëîãòîé.
 Ñýòãýë ãýäýã íü õ¿¿õäèéí õýðýãöýý, àøèã ñîíèðõîë,
õ¿ñýë òýì¿¿ëýë, õºãæëèéí ýð õ¿ , ýíåðãè þì.

6. Ñóóðü õýðýãöýýí¿¿ä
õàíãàãäñàíààð õ¿¿õýä
õèéñâýð õýðýãöýý áóþó
áóñàäòàé õàìòðàõ, õèéæ
á¿òýýõ õýðýãöýýãýý
óõàìñàðëàíà.

7.  Õ¿¿õäèéã õºãæ¿¿ëýõýä ò¿¿íèé õýë áîëîí
ñýòãýõ¿éã ë õºãæ¿¿ëýõ íü óõàë. Ýíý á¿ãäýýñ
ºíººãèéí á¿õ øàòíû áîëîâñðîëûí áàéãóóëëàãûí
çîðèëãûí ñàëøã¿é íýã õýñýã áóþó õ¿¿õäèéã
õºãæèõ õýðýãöýýã õàíãàõ íü ò¿¿íèé óõààíûã
õºãæ¿¿ëýõýä èãëýñýí àíàðòàé ¿éë èëãýý
¿ç¿¿ëýõ àñóóäàë áîëîõ íü õàðàãäàæ áàéíà.
 Õ¿¿õäèéí õºãæèõ õýðýãöýýã õàíãàõ áóþó
õ¿¿õäèéí õýëèéã íü õºãæ¿¿ëýõ ¿éë èëãýýíèé
àíàðûã äýýøë¿¿ëýõ èãëýëýýð äîîðõè
ººð ëºëòèéã õèéõ øààðäëàãàòàé áàéíà.

8.  ¯¿íä:
 1. Áèä ººðñ人 òóõàéí ØÓ-íû õýë ñýòãýõ¿éã çààæ
áàéãààãàà îéëãîõ.
 2. Õ¿¿õäèéí ìýäëýã äýýð òóëãóóðëàí øèíý ìýäëýã
îëãîõ.
 3. Ñóðãàëòûí òºëºâëºãººãºº " Õ¿¿õäèéí õýë
ñýòãýõ¿éã õºãæ¿¿ëýõ çîðèëãî äýýð ò¿øèãëýí
èíòåãðàö èëàõ.
 4. ¯íýëãýý øèíæèëãýýã õàðèëöàí ÿðèàíû áîëîí
á¿òýýëèéí ñàíãèéí õýëáýðýýð ÿâóóëàõ ãýõ ìýò.

9.  Õ¿¿õäèéí õºãæëèéã åðºíõèéä íü äàðààõ áàéäëààð
àíãèëíà.
 ñýòãýõ¿éí õºãæèë
 îéí õºãæèë
 ä¿ðñëýí áîäîõ õºãæèë
 òºñººëëèéí õºãæèë
 àíõààðëûí õºãæèë
¯¿íýýñ äààì òîãëîæ áóé õ¿¿õýä ñýòãýõ¿éí àíõààðëûí
õºãæèë íü èë¿¿ õºãæñºí áàéíà.Èéìýýñ áèä
ñóäàëãààíûõàà àæëûã äàðààõ áàéäëààð
ãàðãàëàà.

10.  ÁÑÃ-ààñ 2010-2011 îíû õè ýýëèéí æèëä äýâø¿¿ëñýí 17
çîðèëòûíõîî 6-ä "Õ¿¿õäèéí àâüÿàñ àäâàðûã õºãæ¿¿ëýõ
"çîðèëãîîð ÅÁÑ-ä äààìûã õè ýýë áîëãîí îðóóëñàí.
 Ìàíàé ñóðãóóëèéí õóâüä 2003 îíîîñ 100 áóóäàëò äààìûí
äóãóéëàí õè ýýëëýæ äàðààõ àìæèëòóóäûã ãàðãààä áàéíà.
¯¿íä:
 Î. Äàâààíÿì 2008, 2009 îíû ÓÀØÒ-ýýñ òóñ á¿ð ìºíãºí ìåäàëü.
 Á. Áàÿðìàà- 2008 îíû ÓÀØÒ-ýýñ õ¿ðýë ìåäàëü.
 Á. Ãàíáèëýã- 2006, 2007 îíû ÓÀØÒ-íèé 4-ð áàéðûí
øàãíàëò, 2006, 2008, 2009 îíû àéìãèéí 3 óäààãèéí àâàðãà
ãýõ ìýò Àéìàã áîëîí Óëñ õîòûí àíàðòàé òýìöýýíýýñ 40-ººä
ìåäàëü àâ Àéìãèéí àâàðãà øàëãàðóóëàõ òýìöýýíä áàãààðàà
1óäàà ò¿ð¿¿ëæ, 4 óäàà 2-ð áàéð ýçýëñýí ò¿¿õýí
àìæèëòóóä áàéíà.

11. Ñóäàëãàà
 Ñóäàëãààíû ãîë çîðèëãî íü: Ñóðãóóëèéíõàà õ¿¿õäèéí
ñýòãýõ¿é, òºëºâøèë ÿìàð òºâøèíä áàéãààã, ìºí äààì íü õ¿¿õäèéí
õºãæèë òºëºâøèëä õýðõýí íºëººëæ áàéãààã ìýäýõèéã çîðèëîî.
 Ñóäàëãààãàà 7-9 ð àíãèéí 100 ñóðàëöàã ààñ доорхи 5
асуулгаар àâлаа. ¯¿íä:
 1. Òàíû õºãæèë õ¿ì¿¿æèëä ñóðãóóëü õýðõýí íºëººëæ áàéíà âý?
 2. Òà äààì òîãëîäîã óó?
 Òîãëîäîã áîë õºãæèë òºëºâøèëä èíü àõèö ãàðñàí óó?
 Òîãëîäîãã¿é áîë õºãæèë òºëºâøèëä èíü àõèö ãàðñàí óó?
 3. Òàíû ñýòãýí áîäîõ àäâàðûí ò¿âøèí ÿìàð áàéíà âý?
 4. Äààì òîãëîñíîîð òà õýð òºëºâøèæ áàéíà âý?
 5. Õ¿¿õýä òà á¿õíèé õ¿ì¿¿æëèéã ñàéæðóóëàõûí òóëä áàãø
íàð þó õèéõ õýðýãòýé âý?

12. Òàíû õºãæèë õ¿ì¿¿æèëä ñóðãóóëü
80% õýðõýí íºëººëæ áàéíà âý?
70% 70%
60%
50%
40%
30% ͺ뺺ëíº
30%
ͺ뺺ëºõã¿é
20%
10%
0%
ͺ뺺ëíº Íºëººëºõã¿é

13. Äààì òîãëîñíîîð òàíû ñýòãýí áîäîõ àäâàðò àõèö
ãàðñàí óó?
20%
Àõèö ãàðñàí
Ãàðààã¿é
80%

14. Òàíû ñýòãýí áîäîõ ÷àäâàðûí òºâøèí ÿìàð áàéíà
âý?
60%
50%
40% Ìàø ñàéí
30% ñàéí
20% Äóíä
10%
0%
Ìàø ñàéí ñàéí Äóíä

15. Äààì òîãëîñíîîð òà õýð òºëºâøèæ áàéíà âý?
100%
80%
60%
40% Ñàéí
Äóíä
20%
0%
Ñàéí
Äóíä

16.  Хүүхэдтэйгээ тулж ажиллах-10%
 Багш нарын талаар зөв ойлголт өгөх -5%
 Хүүхдэд хичээлээ сонирхолтой аргаар заах -
48%
 Уралдаан тэмцээн зохиох-25%
 Хүмүүжлийн сургалт зохиох -10%
 Давтлага өгөх-2%

17. Дүгнэлт
 Судалгаанаас үзэхэд хүүхдийн хөгжилд
сургуулийн нөлөө 70% тай байгаа нь үлдсэн
30% д нөлөөлөх арга хэрэгтэй байна. Даам
тоглосноор хүүхдийн сэтгэн бодох чадвар
дээшилж аливаа юмыг олон талаас нь нягтлан
бодож сурдаг юм байна. Мөн уралдаан
тэмцээнд орж янз бүрийн хүмүүстэй
харьцсанаар бусадтай зөв харилцах ,нийгэмд
биеэ зөв авч явах чадвар дээшилж байна. Ер
нь багш хүн :
 Ёс суртахуунтай байх

18.  Үлгэр жишээч байх
 Бүх сурагчаа адил тэгш байх
 Суралцагчидтайгаа хүнлэг харилцдаг байх
хэрэгтэй .
Эцэг эх хүүхдийнхээ гэдсийг цатгадаг бол
Багш бид сурагчдынхаа оюун ухааныг хөгжүүлж
ирээдүйн эх орныхоо хүнлэг иргэнийг
хүмүүжүүлдэг сурган хүмүүжүүлэгчид юмаа.