esta en euskera y es una iniciacion a la celula

1. Jon Madrazo
eta
Mireia de las
Heras

2. MIKROSKOPIOAREN HISTORIA
Mikroskopioa begi hutsez ikusi ezin
daitezkeen gauza txiki-txikiak
begiratu eta aztertzeko tresna
optikoa da.
Lehen erabiltzaileen artean
Zacharias Janssen (1590) eta
Galileo Galilei (1609) aipatzen
dituzte.

3. Anton van Leeuwenhoek-ek mikroskopio
optiko sinplea asmatu zuen 1674an.
Mikroskopio optikoak, argiaren uhin-luzera
ikusgaiak erabiltzen dituelako, mikroskopio
mota errazena eta hortaz erabiliena da.
Ernst Ruskak mikroskopio elektronikoa
asmatu zuen 1931an.
Mikroskopio elektronikoak argi izpiak erabili
ordez elektroi izpiak erabiltzen ditu.

4. ZELULAREN AURKIKUNTZA
Mikroskopioak XVII. Mendean hasi ziren erabiltzen eta garai horretan
lehenengo aldiz zelulak deskribatu ziren; horien artean, odol-zelulak,
espermatozoideak, eta mikroorganismoak.
XVII. mendean Robert
Hooke izan zen zelulak
behatzen lehena, hain zuzuen
kortxoaren zelulak behatu
zituen.
Zelula izaki bizidun guztien
egitura-unitate eta funtzional
garrantzitsuena da.

5. TEORIA ZELULARRA
1860an Matthias J. Schleiden, Theodor
Schwan eta Rudolf Virchow zientzialariek
teoria zelularra proposatu zuten.
dio:
ho nela
Teoriak
ulaz
un oro zel
i bizid
·Izak dago. ko
osa tua en o inarriz
izidun da.
·Izaki b zelula lula
unit atea k be ste ze
guztia k dira.
·Zelula eratorria
k
bateti

6. ZELULA PROKARIOTIKOA
Prokariotoak nukleogabeko zelulabakarrez
eratutako izakiak dira.
Zelula prokarioto guztiak bakterioak dira.
Bakterioak, oro har, izaki zelulabakarrak eta
mikroskopikoak dira.
Itxuraz honelaxe sailka daitezke:
·Esferikoak (kokoak)
·Luzatuak (makila-itxura edo baziloak)
·Helikoidalak (espirilioak)

7. ZELULA EUKARIOTIKOA
Eukariotoak mintza daukan benetako Bi mota:
nukleodun zelulez eratutako izakiak dira.
·Animalia zelulak (1)
Izaki eukariotoak zelulabakar edo zelulanitz
izan daitezke. ·Landare zelulak (2)
(1) (2)

8. ZELULA EUKARIOTIKOA ETA PROKARIOTIKOAREN
EZBERDINTASUNAK
(1) Nukleoloa
(2) Nukleoa
(3) Erribosomak (puntutxoak)
(4) Besikula
(5) Erretikulu endoplasmatiko bikortsua
(6) Golgiren aparatua
(7) Zitoeskeletoa
(8) Erretikulu endoplasmatikoa laua
(9) Mitokondrioa
(10) Bakuoloa
(11) Zitoplasma
(12) Lisosoma
(13) Zentrioloak bere zentrosomarekin

9. EZAUGARRIAK PROKARIOTOAK EUKARIOTOAK
NEURRIA 10 mikrometro baino gutxiago. 100 mikrometro baino gehiago.
FORMA Lau forma besterik ez dago: Morfologia askotarikoa da:
kokoak (esferikoak), baziloak zelulak esfera-formakoak izan
(makila-formakoak), espiriloak daitezke, izar-formakoak,
(kiribil-formakoak) edo vibrioak poliedrikoak, disko-formakoak eta abar.
(koma-formakoak).
ANTOLAKETA Beti zelulabakarra. Badira organismo eukariotiko
zelulabakarrak (protistak) eta
badira zelulaniztunak ere
(animaliak, landareak, onddoak).
NUKLEOA Zelula prokariotoek ez dute Zelula eukariotoen nukleoa guztiz
nukleoa mintz batez zedarritua zedarritua dago, erretikulu
haren barnean material endoplasmatikotik eratzen den

10. EZAUGARRIAK PROKARIOTOAK EUKARIOTOAK
NEURRIA 10 mikrometro baino gutxiago. 100 mikrometro baino gehiago.
FORMA Lau forma besterik ez dago: Morfologia askotarikoa da:
kokoak (esferikoak), baziloak zelulak esfera-formakoak izan
(makila-formakoak), espiriloak daitezke, izar-formakoak,
(kiribil-formakoak) edo vibrioak poliedrikoak, disko-formakoak eta abar.
(koma-formakoak).
ANTOLAKETA Beti zelulabakarra. Badira organismo eukariotiko
zelulabakarrak (protistak) eta
badira zelulaniztunak ere
(animaliak, landareak, onddoak).
NUKLEOA Zelula prokariotoek ez dute Zelula eukariotoen nukleoa guztiz
nukleoa mintz batez zedarritua zedarritua dago, erretikulu
haren barnean material endoplasmatikotik eratzen den