Awareness creation on Air Pollution on the context individual contribution on the themes DOC

1. 1
Prepared and presented by Berhanu Tadesse
Trainer እንማማር
Submitted To: (DOC) Daughters of Charity
Urban Development Project
Yonas Getachew Child and community development
component Head and Training coordineter
18/19
2007
Training Report
by Berhanu
Tadesse Taye
[Awareness creation on
Air Pollution on the
context individual
contribution on the
themes DOC ያዘጋጀው ስልጠና
ጋር ተያይዞ የ ተዘጋጀ ግብረመልስ]
Awareness creation on Air Pollution in the context of
individual contribution on top of the themes ይዘቱም በአየ ር ብክለት እና
የ ግለሰቦች ሚና በሚል ርዕስ ዙሪያ እና የ ተመረጠ የ አሰተዳደር Kaizen (የ 5ቱ ማ ውጤት) መለክያ
የ ተሰጠ ሲሆን የ ስልጣኝ አሰልጣኝ የ ውይይትን መስተናገ ብረ ያካተተ የ ነ በረ ሲሆን የ ካበተ ልምዳቸውን
በሰፊያ ተሣታፊ ሆነ ው ያቀረቡትን የ መማማሪያ መድረክ ነ በር

2. 2
Table of Contents
I. The activity of the project which provides for their
beneficiaries
የ 5ቱ ማ ውጤት መለክያ ቅፅ (1)
II. መግቢያ……………………4
III. የ ስልጠናው ዓላማ…………6
I. የ ወረዳው ጽዳት ደረጃ ………6
II. በክህሎት ደረጃ ………………..6
III. በግብአት ደረጃ………………….6
1. የ ስልጠናው ምክንያት………………7
2. የ ሰልጣኞች ጥንቅር ብዛት…………8
3. ስልጠናው የ ፈጀበት ጊዜ……………8
4. የ ፍሳሽ ቆሻሻ አወጋገ ድ………8
5. በ ዕቅድ ተይዘው በመሰራትላይ ያለውን እንማማር……..9
6. ዘመናዊ የ ፍሳሽ አወጋገ ድ …………..10
7. በወረዳውየ ዽዳትስራዎች የ ሚከናውኑ ተግባራት (strategic planning)……13
7.1. የ አነ ስተኛና ጥቃቅን ፅ ዳት ዘፍ ተግባራት› 14
7.2. የ አቅም ግንባታና የ መልካም አስተዳደር ዘርፍ ተግባራት 15
7.3. የ ህብረተሠብ ተሣትፎ የ ህዝብ ንቅናቄ ስራዎች 15
9. የ አፈጻጸም ስትራቴጂና የ ክትትልና ግምገ ማ ሥርዓቶች 20
9.1. የ አፈጻጸም ስትራቴጂ አቅጣጫዎች 20
9.2. የ ክትትልና ድጋፍ ስርዓት 21
9.3. የ ግምገ ማና ግብረ መልስ ስርዓት 21
9.4. ሊያጋጠሙ የ ሚችሉ ዋናዋና ችግሮች እና የ ሚወሰዱ የ መፍትሄ እርምጃዎች (የ አዲስአበባ መስተዳደር
የ ሚያስበው) 21
10.2. የ ችግሩ መፍትሄዎች 26
10.3. የ አሰልጣኝ መፍትሄዎች 26
11. ማጠቃለያ 27

3. 3
11.1. የ ጥፋት አይነ ቶች እና የ ቅጣት ክፍያ መጠን በኢትዮዽያ ብር 28
ስልጠናው የ ፈጀበት ጊዜ
ስልጠናው ለሁለት ተከታታ ቀናት የ ተሰጠ ሲሆን የ መጀመሪያው የ ስልጠና ቀን ለ16/04/2007
ዓ.ም የ ነ በረ ሲሆን በቀጣዩቀን በ17/04/2007 ዓ.ም የ ተከሂደነ ው
IV. Prepared and presented 1፣ Berhanu Tadesse Trainer
Submitted To: Daughters of Charity Urban Development
Project (DOC-UDP)
2. Yonas Getachew Child and community development
component Head and Training coordineter
The Main role and responsibility which provide service for their
beneficiary DOC presented as follows
Daughters of Charity Urban Development Project newly establised
work as nongovernmental and non profit making organization the
planned activity of the organization for community development
work and other activity.
1. Chaild and community development initative component
2. Livelihood promotion component
This training was prepared by the first component called Chaild and community development
initative component of the organization.
This component addresses the needs of poor and vulnerable children through the following
activities.

4. 4
The activity of urban development
1.1. Provision of educational, sanitation and hygiene materials and medication.
1.2. Supporting their families through IGA scheme.
1.3. Provision of a child counseling service.
V. The activity of the project which provides for their
beneficiaries
Primery school children and alternative basic education
Centre students were provided with education all, sanitation and hygiene materials
and medication.
 The availability of the children counseling also academic performance
 Beneficiaries of the trainees which participating training in this component received
training in basic business skill and entrepreneurship also support in the form of tools
and raw materials for IGAs.
 Constrcting pit latrines, pubic showers and public showers to improve people living
conditions
 Supporting disabled people with appliances and medication .(Concerned about the
wheel fare of disabled peoples
 Providing training to the management on leadership and record keeping supplied
them with office furniture and stationeries
 The project also supported dry waste collection Associations by supplying them with
working materials and empowering them with training sessions on work
management.
 The Project also continued support on the sensitization of the program on HIV/AIDS
from both works , we gave training on reproductive health
 Livelihood promotion component.
Income Generating activity (IGA is one of the primary strategies employed to support low
income families improve their livelihoods. In 2014 the project accomplished the following
capacity building activity.
 Including Basic Business skill and entrepreneurship plus IGA materials

5. 5
 Vocational training in food preparation and hairdressing
 Providing cooperative training in the hotel and cafeteria business
 Established individual saving and credit association gender sense tinting
Sours daughters of charity urban development project annual news letter December 2014
የ 5ቱ ማ ውጤት መለክያ ቅፅ (1) የ ተለካበት ቀን:
የ ለካ
ው
ሰው
ስም:
የ ውጤት መመዘኛ
ደረጃ 5: በጣም ጥሩ (ምንም ዓይነ ት ችግር
የ ለም)
ጠቅላ
ላ
የ ምዘ
ናው
ውጤት
ደረጃ 4: ጥሩ（በስራ ቦታ ደረጃ ጥሩ ነ ው ምንም እንኳ አንዳንድ
እቃዎች ላይ ችግር ቢኖርም）
①＋
②＋
③＋
④＋
⑤＋
⑥=[
]
ደረጃ 3: መካከለኛ (በስራ ቦታ ደረጃ ደህና ነ ው ምንም እንኳ
አንዳንድ እቃዎች ላይ ችግር ቢኖርም)
5S
poi
nt=
（To
tal
Poi
nt÷
41）
×10
0
ደረጃ 2: ደካማ (ብዙ ቦታዎች ላይ ሊሻሻሉ
የ ሚችሉ ችግሮች ይታያሉ)
＝[
] %
Max
.10
0%
ደረጃ 1: መጥፎ (ብዙ ቦታዎች ላይ መሻሻል ያለባቸው ትላልቅ
ችግሮች ይታያሉ)
የ ምዘና

6. 6
የ ምዘናው ውጤት
ው
ውጤት
2 እና
ከዛ
በታች
ከሆነ
አስተያ
የ ትዎ
ይፃ ፉ
Check Items (የ መለክያ ነ ጥቦች)
Not Good ⇔
good
አማካ
ይ
አስተ
ያየ ት1 2 3 4 5
የ ስ
ራ
ቦታ
በጠረጴዛ፣ ሸልፍና መሬት ላይ የ ተቀመጡ ወይም የ ተጣሉ
አላስፈላጊ ነ ገ ሮች ስላለመኖራቸው
①
እቃዎች ስራ በሚረብሽ ሁኔ ታ ስላለመቀመጣቸው
እንዲሁም አቀማመጣቸው መጨናነ ቅ ስላለመፍጠሩ
አሁን ባለበት ሁኔ ታ እቃዎች ከተቀመጡበት
ስላለመውደቃቸው
እቃዎች ከእሳት አደጋ መከላከያ እና ከመብራት ማትፊያና
ማብሪያ አጠገ ብ ወይም ፊት ለፊት ስላለመቀመጣቸው
ምንም የ ተበታተነ ቆሻሻ ይሁን ብክነ ት ስላለመኖሩ
ማፅ ዳት እንዲሁም ደሞ ፅ ዳት በቀጣይነ ት ስለመተግበር
መሬቱ ወይም የ ስራ ቦታው በውሃ እና በዘይት ምክንያት
ስላለመበላሸቱ
መራ
ጃዎ
ች
(t
oo
ls
)
መራጃዎች (tools) በፍጥነ ት መጠቀም ስለመቻል ②
መራጃዎች (tools) ላይ ምንም ዓይነ ት የ ጉዳትና
የ ቆሻሻ ችግር ስላለመኖሩ
አላስፈላጊ መራጃዎች (tools) ስላለመቀመጣቸው
እያንዳንዱ መራጃዎች (tools) የ ሚቀመጡበት ቦታ
በግልፅ ስለመታወቁ
የ ተጠቀምንበት ወይም የ ተገ ለገ ልንበት መራጃ ወደ ቦታው
ስለመመለሱ
መራጃዎች (tools) ሸልፍ ላይ በተዘጋጀላቸው ቦታ
በስነ ስርዐት ስለመቀመጣቸው
Check Items ((የ መለክያ ነ ጥቦች))
Not Good ⇔
good አማካ
ይ
አስተ
ያየ ት1 2 3 4 5
ማሽ
ኖች
ና
መገ
ልገ
ለግል የ ምንጠቀምባቸው እና ለጋራ የ ምንጠቀምባቸው
እቃዎች ተለይተው ስለመቀመታቸው
③
ለጋራ የ ምንጠቀምባቸው እቃዎች የ ሚቀመጡበት ቦታ እና
ህጉ ግልፅ ስለመሆኑ (ስንጠቀምበት)
በዓይነ ት እንዲሁም በብዛት አላስፈላጊ ወይም ከመጠን

7. 7
ያ
እቃ
ዎች
በላይ የ ሆኑ እቃዎች ስላለመኖራቸው
ማሽኖችና መገ ልገ ያ እቃዎችን በግልጽ ማንሳት ስለመቻሉ
ለጥበቃ እንዲሁም ደሞ ለጥገ ና ሀላፊነ ት ያለው ሰው
ተወስኖ ስለመታወቁ
ማሽኖችና መገ ልገ ያ እቃዎች ከተጠቀምንባቸው በኋላ ወደ
ቦታቸው ስለመመለሳችን
ማሽኖችና መገ ልገ ያ እቃዎች ፅ ዳታቸው እንደተጠበቀ
ስለመሆኑ
አመ
ላካ
ችና
መሪ
ግድግዳ ላይ ትክክል ያልሆኑ ፖስተሮችና ጊዜ ያለፈባቸው
ማስታወቅያዎች ስላለመኖራቸው
④
በቆሻሻና በተለያዩ ነ ገ ሮች ተጋርደው ለማንበብ አስቸጋሪ
የ ሆኑ ግድግዳ ላይ የ ተለጠፉ ማስታወቅያዎች
ስላለመኖራቸው
ይዘትና መስርያ ቦታ ሳይጣጣም ሲቀር የ ሚያሳየ ን
አመላካች ስለመኖሩ
መተላለፍያ መንገ ድ (walk way) እና መስርያ ቦታ
የ ሚለዩበት መስመር ስለመኖሩ
የ እሳት ማጥፊያ መሳሪያዎች የ ተቀመጡት የ እሳት አደጋን
በሚያመጡት ስፍራዎች ስለመሆኑ
መን
ገ ድ
(w
al
k
wa
y)
መተላለፍያ መንገ ዶች (walk way) በነ ጭ መስመር
የ ደመቁ ስለመሆናቸው
⑤
መተላለፍያ መንገ ድ (walk way)ላይ የ ወዳደቁ
ነ ገ ሮች ስላለመኖራቸው
ሊያደናቅፉ ወይም ሊያንሸራትቱ የ ሚችሉ አደገ ኛ ነ ገ ሮች
በመተላለፊያ መንገ ዶች ላይ አለኖራቸውን በተመለከተ
መተላለፍያ መንገ ዶች (walk way) ላይ ማስቀረት
የ ማይቻል ስራ ሲኖር አስፈላጊ የ ሆነ አመላካች ስለመኖሩ

8. 8
Check Items ((የ መለክያ ነ ጥቦች))
Not Good ⇔
good አማካ
ይ
አስተ
ያየ ት1 2 3 4 5
ማከ
ማቻ
የ ጥገ ና እና የ ማከማቻ ቦታዎች በቀላሉ መታወቃቸው ⑥
የ ተከማቹ ንብረቶች የ አገ ልግሎት ጊዜ ማበቂያ በግልፅ
ስለመቀመጡ
ለማኔ ጅመንት ሀላፊነ ት የ ተሰጠው ሰው ስለመወሰኑ
ያቀማመጥ ሁኔ ታዉ የ ተቀመጡ ነ ገ ሮችን በፍጥነ ት ለማግኘትና
ለመጠቀም የ ሚመች ስለመሆኑ
ቦታቸው ባለመወሰኑ የ ተበታተኑ እቃዎች ስላለመኖራቸው
መንገ ዶች(walk way) ላይና ሼልፎች ላይ የ ተጣሉ ወይም
የ ተቀመጡ እቃዎች ስላለመኖራቸው
የ ማያስፈልጉ ነ ገ ሮችን በጥንቃቄ ለይቶ ማስወገ ድን በተመለከተ
የ ማከማቻ ቤት መገ ልገ ልገ ያ መሳሪያዎች ለምሳሌ
መደርደርያ፣ ጠረጴዛና መወጣጫ መሰላሎች ምንም ያልተበላሹ
ስለመሆናቸው
የ ተለያዩ ቁሳቁሶች ተደበላልቀው ስላለመቀመጣቸውን
አስመልክቶ
ምን እንደተከማቸ በግልፅ ስለማሳየ ት በተመለከተ
ያገ ልግሎት ጊዜ ያለፈባቸው ንብረቶች ስላለመኖራቸው
የ ተከማቹ እቃዎችን የ ማጣራት እንዲሁም የ መተካት
ሀላፊነ ት የ ተሰጣቸው ሰዎች ተለይተው ስለመታወቃቸው?
VI. መግቢያ
IV. የ ወረዳው ጽዳት ደረጃ
በወረዳው ጽዳት ከነ ዋሪው የ ሚመነ ጨውን ደረቅ ቆሻሻ በአግባቡ ማሰባሰብ ጋር ተያይዞ በተለይ የ ጥቃቅንና
አነ ስተኛ ጽዳት ማኀበራትን በማደራጀትና በጽዳት ዞን በመከፋፈል የ ተሰጣቸው ዞን ጽዳት ለማስጠበቅና
የ የ ቤት ቆሻሻ አሰባሰቡን ስርአት ለማስያዝ ባለፈው አመታት በርካታ ጥረቶች የ ተደረጉበት ወቅት ነ በር፡ ፡
በወረዳ ላይ በርካታ ሥራዎችን የ መስራትና ተገ ልጋዩ ህብረተሰብ በወረዳ በቀጠና መንደር ከመገ ኘቱ ጋር
ተያይዞ የ ወረዳ መዋቅር በዚህ ደረጃ በየ አካባቢው የ ሚታየ ውን ደረቅ ቆሻሻና ጽዳት የ ማስጠበቅ ተግባራቶች
ገ ና ብዙ የ ሚቀረው ሥራዎች እንዳሉ ይስተዋላል፡ ፡
በየ መንደሩ፤ ቀጠናውናብሎኮች ቆሻሻ በህገ ወጥ መንገ ድ ተጥሎና ተከማችቶ ሲገ ኝ በአፋጣኝ ጽዳቱን
ከማስጠበቅ ይልቅ ሲጓተት ይስተዋላል ከዚህ ባለፈም በወረዳ ያለው መዋቅርና ፈፃ ሚ በሥራ ሰዓት በአግባቡ

9. 9
መገ ኘት የ ወረዳውን የ ጽዳት ሁኔ ታ የ ገ ንዳ ና አካባቢ ጽዳት ማሻሻል የ ጽዳት ማኀበራት አሠራር ደረጃ
የ ዞኒንግ ጽዳት አጠባበቅ የ መሳሰሉትን በመስክ እየ ወረደ የ መከታተል ሥራዎች ክፍተቶች ይስተዋላሉ፡ ፡
የ ወረዳው ጽዳት መጓደል እና መቆሸሽ እንደሚያስጠይቀው በአግባቡ የ ሚረዳ የ ወረዳ መዋቅር ብዙ ነ ው ብሎ
መናገ ር አይቻላል፡ ፡ ከዚህ ባለፈም በግብአትና ሰው ኃይል ብሎም በአመራር ያልተሟላለትና ሥራዎችን
በተነ ሣሽነ ት ከማከናወን አንፃ ር በርካታ የ ወረዳ መዋቅር በአደረጃጀት አሠራርና አቅም ክፍተት የ ሚታይበት
በመሆኑ በቀጣይ ነ ዋሪው በቀጥታ በዚህ መዋቅር ተጠቃሚ ከመሆኑ ጋር ተያይዞ በልዩ ትኩረት የ ወረዳን
ጽዳት መዋቅርን መደገ ፍ ማካተትና ኃላፊነ ቱን በአግባቡ ሊወጣ በሚችል ደረጃ ማድረስ ይጠበቃል፡ ፡
የ ወረዳው ጽዳት በአንፃ ራዊነ ት በየ ጊዜው መሻሻሎችን ማሣየ ት ቢጀምርም ባለፉት አመታት የ ተካሄዱት ስራዎች
በቂ ናቸው ብሎ መውሰድ አይቻልም፡ ፡
የ ወረዳው ጽዳት ደረጃ በየ ወቅቱ የ ሚዋዥቅና ዘላቂነ ት ያለው የ ጽዳት ደረጃ ላይ አልደረስንም በየ ቦታው
የ ወረዳው የ ደረቅ ቆሻሻ እንዲሁም በየ አካባቢው የ ሚፈሰው ፍሣሽ ቆሻሻ የ ወረዳው የ ጽዳት ሁኔ ታ ላይ
በየ ጊዜው አሉታዊ ተፅ ዕኖ ከማሣደሩም በላይ የ ወረዳውን የ ጽዳትሁኔ ታ ላይ በተደጋጋሚ ጥያቄ ሲያስነ ሣ
የ ነ በረበት ሁኔ ታ ተስተውሏል፡ ፡ የ ጽዳት አሠራርና የ ቆሻሻ ማኔ ጅሜንት አሠራራችን መሠረታዊ በሆነ መልኩ
መለወጥ አይቀሬነ ት ከከተማችን የ ዕድገ ትና ልማት ሁኔ ታና ዝና ጋር ተያይዞ በአግባቡ መፈተሽ ይገ ባል፡ ፡
በመሆኑም የ ወረዳውን አጠቃላይ የ ጽዳት ሁኔ ታ በምንመለከትበት ጊዜ ዘላቂነ ት ያለውና አንዴ ብልጭ ብሎ
የ ሚጠፋ ዓይነ ት አካሄድ ሳይሆን (sustainable) በሆነ መከተል ለቀጣይ ሊሰራበት የ ሚገ ባነ ው
የ ትኩረት ነ ጥብ ከመሆኑም ባለፈ የ መንገ ዶችና የ አካባቢ የ ጽዳት ደረጃ ተጠቃሎ የ ወረዳው ጽዳት ላይ
የ ሚንፀባረቅ ከመሆኑ ጋር ተያይዞ ይህን በየ ጊዜው የ ሚዋዥቅና ዘላቂነ ት የ ሌለውን የ ወረዳው ጽዳት ሁኔ ታ
አሳሳቢነ ት በቀጣይ ዕቅ ትኩረት ሠጥው በሰፊው ማስተካከልና የ ነ ዋሪው በወረዳው ጽዳት ላይ ያለውን
ፍላጐት በማርካት ምቹ የ ወረዳውን የ መፍጠር ጥረቶች ሊጠናከሩ ይገ ባል፡ ፡
I. የ ስልጠናው ዓላማ
በዚህም እቅድ ውስጥ ውብና ጽዱ ወርዳ በመፍጠር ለነ ዋሪዎቿ ምቹና ተስማሚ እንድትሆን
የ ማድረግ ተግባራት በስልጠና እቅዱ የ ትኩረት ነ ጥቦች ላይ በቀዳሚነ ት ተካቷል፡ ፡
ከጽዳት አንጻር በመሰረታዊ የ ከተማ እድገ ት መለኪያዎች የ ተመሰከረለት ፈጣን ለውጥ በማምጣት እና የ ህዝብ
ተጠቃሚነ ትን በተሻለ ደረጃ ለማረጋገ ጥ የ ቻለች ከተማ የ ተፈጠረችበት ደረጃ ላይ እንደርሳለን፡ ፡
የ ባለድርሻ አካላትን እና የ ህብረተሰቡ ተሣትፎን መሰረት በማድረግ የ ብክለት መንስኤዎች ለይተን ወረዳውን
ፅ ዱ እና ከአ/አ ወረዳዎች መካከል ግንባር ቀደም /ሞዴል/ እንዲሆን ማድረግ
II. በክህሎት ደረጃ
 በተለያዩ የ መረጃ ቴክኖሎጂዎች ተጠቅሞ ውጤታማ የ ደረቅ ቆሻሻ አሰባሰብና አወጋገ ድ ሥርዓትን
ለመፍጠር፡
III. በግብአት ደረጃ

10. 10
 ያሉትን ግብአቶችና ሪሶርሶች በየ ደረጃው በመቆጣጠር ውጤታማ የ ሃብት አጠቃቀም እንዲኖር የ ሚያከናውናቸው
ሥራዎች፣
1.የ ስልጠናው ምክንያት
ለወረዳ ሁለት የ ብክለት መንስኤዎችን በመለየ ት የ ደረቅ እና ፍሣሽ ቆሻሻ አወጋገ ድን አስመልክቶ ከግለሰብ
ምን ይጠበቃል ከድርጅቶች ምን ይጠበቃል ስርዓትን ተላልፈው ሲገ ኙ የ ሚሰጠው ውሣኔ ምን ይመስላል፡ ፡
በተጨማሪም ከጹዳት ሰራተኞችጋርተያይዞ የ ሚፈጠረውን ችግር አስመልክቶ የ ነ በረየ መግባባት ስራ በመሆኑም
የ ወረዳውን ነ ዋሪ ግንዛቤ በማሣደግ ዘመናዊ እና ዘላቂነ ት ላለው መልኩ ክህሎታቸውን በማሣደግ ወረዳውን
ፅ ዱ ማድረግ ነ ው፡ ፡
በጽዳት ስራዎች ላይ ከነ ዋሪው፤ ከተለያዩ ተቋማትና ድርጅቶች እንዲሁም በክፍለ ከተማው
ዋናዋና መንገ ዶች የ ሚመነ ጨውን ደረቅ ቆሻሻ በአግባቡ በመሰብሰብ፤ በማጓጓዝና በማስወገ ድ
ላይ በርካታ ስራዎች ማከናወንና በተለይም በእቅዱ ላይ
 የ ወረዳችንን ህዝብ በጽዳት ስራ ላይ ያለውን አመለካከት በማሳደግ
አጋርነ ቱን በተግባር ማረጋገ ጥ ፤
 የ ደረቅ ቆሻሻሀብትነ ትና መልሶ የ መጠቀም ስራዎች ግንዛቤዎችን ማዳበር
 በስራ እድል ፈጠራው ላይ ከፍተኛ ሚና ያላቸው ጥቃቅንና አነ ስተኛ የ ጽዳት
ማህበራት በማጠናከርና የ ተሻለ ተጠቃሚነ ት ማረጋገ ጥ በስልጠናው ትኩረት
ተሰጥቷቸዋል፡ ፡
2. የ ሰልጣኞች ጥንቅር ብዛት
ሰልጣኞች ከተለያዩ አደረጃጀቶች የ መጡ እና የ አካባቢውን ህብረተሰብ የ ግንዛቤ ፣ የ ክህሎት እና
የ ራሣቸውንም ግንዛቤ ጨምሮ ማሣደግ ሲሆን አደረጃጀታቸው የ ሚከተለውን ይመስላል፡ ፡
1. የ አካል ጉዳተኞች ማህበር
2. የ ወጣቶች ማህበር
3. የ ሴቶች ማህበር
4. የ አረጋዊያን ማህበር
5. የ እድር ም/ቤት
ሲሆን የ ጠቅላላ የ ሰልጣኝ ብዛት 50 (ሃምሳ አባላትን) የ ያዘነ በር፡ ፡
3. ስልጠናው የ ፈጀበት ጊዜ

11. 11
ስልጠናው ለሁለት ተከታታይ ቀናት የ ተሰጠ ሲሆን የ መጀመሪያው የ ስልጠና ቀን ለ18/04/2007 ዓ.ም
የ ነ በረው ይዘቱም በአየ ር ብክለት እና የ ግለሰቦች ሚና በሚል ርዕስ ዙሪያ የ ተሰጠ ሲሆን የ ስልጣኝ
አሰልጣኝ የ ውይይትን መስተጋብር ያካተተ የ ነ በረ ሲሆን የ ካበተ ልምዳቸውን በሰፊው ተሣታፊ ሆነ ው
ያቀረቡትን የ መማማሪያ መድረክ ነ በር በ19/04/2007 ዓ.ም የ ማህበራት ተሣትፎ የ አካባቢ ብክለት
ከመቀነ ስ አንፃ ር ያላቸውን ሚና እና መስራት የ ሚገ ባቸውን ሁኔ ታዎች በጥልቅና በስፋት ያወያዬ የ መማማሪያ
መድረክ ነ በር፡ ፡
4. የ ፍሳሽ ቆሻሻ አወጋገ ድ
በአዲስ አበባ ደረጃ ራሱን ችሎ የ ተቋቋመው በ1968 ዓ.ም ጀምሮ ነ ው
የ ፍሳሽ ቆሻሻ ማስወገ ድ ተግባራትን እያከናወነ ይገ ኛል
ብክለት ላይ በአካባቢው የ ሚለቀቁ ፍሳሾች በወረዳችን ብሎም በከተማዋ ገ ፅታ ላይ አሉታዊ ተፅ ዕኖ
እንደሚያሳድሩና ለህዝቡም የ ጤና ጠንቅ እደሚሆኑ ይታወቃል፡ ፡ ታዲያ ይህ ሁሉ ከመከሰቱ አስቀድሞ ሊፈጠር
የ ሚችለውን ችግር ታሳቢ በማድረግ የ መከላከል ስራ በመስራት አደጋውን ስልጠና በመስጠት መቀነ ስ
ይቻላል፡ ፡
የ ፍሳሽ ቆሻሻ የ ማስወገ ድ ስራ ድርጅቱ በመንግስት ደረጃ ከተቋቋመ ጀምሮ አገ ልግሎት እየ ሰጠ ይገ ኛል፡ ፡
በመሆኑም የ ሚሰጣቸው አገ ልግሎቶች በጥቅሉ
 የ ፍሳሽ ማስተላላፊያ መስመሮች በመዘርጋት እና
 ፍሳሾችን በተሸከርካሪ የ ማንሳት አገ ልግሎት ይጣል፡ ፡
 በተጨማሪም ዘመናዊ የ ፍሳሽ ማጣሪያ ጣቢያዎች ያስገ ነ ባል ጥቅም ላይ ውሎ በፍሳሽ መልክ
የ ሚወገ ደው ውኃ 80% ሆኖ ሳለ የ ሽፋን መረቡ 10 በመሆኑ እየ ተሰጠ ያለው ፍሳሽ በመስመር
የ ማስወገ ድና ፍሳሽ በተሸከርካሪ የ ማንሳት አገ ልግሎት በጣም አነ ስተኛ ነ ውው፡ በተለይም የ ፍሳሽ
ማንሻ ተሸከርካሪ ዕጥረት በመኖሩ ህብረተሰቡ የ መፀዳጃ ቤት ፍሳሽ ለማስነ ሳት ወረፋ ይዞ አራት
ወር ለመጠበቅ ተገ ዷል፡ ፡ በዚህም ምንያት ከአገ ልግት አሰጣጡ ጋር በተያያዘ የ ከተማዋን ነ ዋሪዎች
በሚለገ ው መጠን ማርካት አልተቻለም፡ ፡ በዚህና በመሳሰሉት ችግሮች ምክንያት በመ/ቤቱ ላይ
የ ሚስተዋሊ ውስንነ ቶች ለመቅረፍ እና አገ ልግሎቱን አስተማማኝ ለማድረግ ባለስልጣን መ/ቤት
በጥናት የ ተደገ ፈ ፕሮጀክቶችን ነ ድፎ ሂደቱን በማፋጠን ላይ ይገ ኛልል፡ በከተማዋ የ ተፈጠረውን
ችግር ታሳቢ በማድረግም በቅደም ተከተል መሠረት ደረጃ በደረጃ የ አጭርና የ ረጅም ጊዜ ዕቅድ
አውጥቶ እየ ተንቀሳቀሰ ነ ው፡ ፡
5. በ ዕቅድ ተይዘው በመሰራትላይ ያለውን እንማማር

12. 12
 ደረቅ ቆሻሻ በአይነ ት መለየ ት ማለት ምን ማለት ነ ው
ደረቅ ቆሻሻን ሁሌት በተለያየ ቆሻሻ የ ማጠራቀማያ ማጠራቀም ማለት ነ ው፡ ፡
 ቆሻሻ ለሁሌት እንዴት ይለያል ?
ሊበሰብስ የ ሚችልና የ ማይበሰብስ ቆሻሻ ተብሎ ይለያል
 የ ሚበሰብሰና የ ማይበሰበ ብሎ መለየ ት ለምን አስፈለገ
የ ሚበሰብስ ቆሻሻ ለምሣሌ የ ምግብ ተረፈ ምርቶች የ ፍራፍሬ ልጣጭ ቅጠል ቅጠልና የ መሣሰሉትን
ወደ ቅልዝ ኮምፖስት በመቀየ ረ ለእርሻ ማዳበርያ ማዋል ወይም ወደ ገ ንዘብ መቀየ ር ይቻላል
 የ ማይበሰብስ ቆሻሻ ለምሣል ኘላስትክና የ ኘላስትክ ውጤቶች ብረት ብረት መስታወት ብልቃጦች
ኤሌክትርክ ነ ክ እቃዎችና ወዘተ መልሶ በመጠቀም አላስፈላጊ ወጪን ለመቀነ ስ ይረዳን፡ ፡ ከዚህም
ባሻገ ር ከቆሻሻ ብዛትና ቆሻሻና ያለ አግባብ ከመያዝ የ ሚመጣውን የ አካባብ ብክለትና ጤና ላይ
የ ሚያደርሰውን ጉዳት በመቀነ ስ ጽዱ አካባቢን እና ምረታማ ዜጋን ይፈጥራል፡ ፡
 ይህን በግለሰብ ደረጃ መተግበር የ ሚቻለውን እንዴት ነ ው
ሁሌት የ ተለያዩ የ ቆሻሻ ማጠራቀሚያዎችን በቤቶ ውስጥ ያስቀምጡ በአንደኛው የ ሚበሰብሱ
ቆሻሻዎችን ያጠራቅሙ በሁሌተኛው ማጠራቀሚያ የ ማይበሰብሱ ቆሻሻዎችን ያጠራቅሙ ፡ ፡ ልብ
ይበሉ የ ሚበሰብስ ቆሻሻ ለቀናት ቤት ውስጥ ከቆየ ሽታ ስለሚያመጣ በየ ቀኑ ለይቶ ለቆሻሻ
አንሽዎች ይሰጡ ወይም ተለይቶ በተቀመጠው ጋንዳ ውስጥ ይጨምሩ፡ ፡
 ይህን ሁሉ ማዲረጉስ ለምን አስፈለገ
ቆሻሻ ለማጎ ጎ ዝ የ ምወጣው ወጭንና በቆሻሻ መድፍያ ላይ የ ቆሻሻ ብዛትን በመቀነ ስ ለሀገ ር ኢኮኖሚ
ጉልህ ሚና አለው በተመልሶ ጥቅም ላየ የ ሚውሉውን ቆሻሻ በመለየ ት በቀጥታ ወይም የ ተ8ወሰነ
ለውጥ በማድረግ ለመጠቀምና ለፋብርካ በጥሬ ዕቃነ ት ለማቀረብ ይረዳል
ሽታ የ ሚያመጡና ቶሎ ሊወገ ዱ የ ሚገ ቡ ቆሻሻዎችን በፍጥነ ት ለማስወገ ድ ይጠቅማል
የ አካባቢ ብክለትን ይቀንሣል
የ ተፈጥሮ ሀብትን በአግባቡ እንድንገ ለገ ልበት ያስችላል፡ ፡
6. ዘመናዊ የ ፍሳሽ አወጋገ ድ
የ ከተማዋን ነ ዋሪዎች የ መፀዳጃ ቤት ችግር ለመፍታት ከተለያዩ ባለድርሻ አካላት ጋር ግንኙነ ት በመፍጠር
200 በ ዕቅድ የ ተይዙ ዘመናዊ የ ህዝብ ሽንትቢ ቤት ይገ ነ ባል፡ ፡ ከዚሁ ጎ ን ለጎ ን የ ጋራና ተንቀሳቃሽ
መጸዳጃ ቤቶች በመገ ንባት ለአነ ስተኛና ጥቃቅን ማህበራት ይተላለፋል፡ ፡
ግንባታው ከመጀመሩ በፊት ከህ/ሰቡ ፍላጎ ት ጋር የ ሚጣጣም የ መፀዳጃ ቤት አገ ልግሎት ለመስጠት የ ሚያስችል
የ ዳሰሳ ጥናት በማካሄድ ቦታዎችን የ መለየ ት ስራ ይሰራል፡ ፡ ከመጸዳጃ ቤቶች ግንባታ ጋር በተያያዘም
522፣ 276 የ ከተማዋ ነ ዋሪዎች የ ሻወር አገ ልግሎት እንዲያገ ኙ ይደረጋል፡ ፡

13. 13
በአቃቂ ተፋሰስ ላይ 2 የ ፍሳሽ ማጣሪያ ጣቢያዎች ለመስራት ታቅዷል፡ ፡ በዕቅዱ መሰረትም የ ጨፌ ማጣሪያ
ጣቢያ የ መጀመሪያ ክፍል ግንባታ ተጀምሮ በመከናወን ላይ ይገ ኛል፡ ፡ የ ፕሮጀክት ግንባታ ሲጠናቀቅ በቀን
12,500 ተጨማሪ ፍሳሽ የ ማጣራት አቅም ይፈጥራል፡ ፡ ወደ ማጣሪያው የ ሚገ ባውን ፍሳሽ ለማሰባሰብም 15
ኪሎ ሜትር የ ፍሳሽ መስመር ዝርጋታ ስራ ተከናውኗል፡ ፡
ፍሳሽ በመስመር የ ማስወገ ድ ተግባራት
 በተለያዩ አካባቢዎችና ኮንዶሚኒየ ም ሳይቶች ላይ የ ፍሳሽ መስመር ጥናት ማጠናቀቅና ዝርጋታ
ማካሄድ፣
 የ መንገ ድ ግንባታ በሚካሄድባቸው አካባቢዎች የ 1.8 ኪ.ሜ የ ፍሳሽ መስመር ማዛወር፣
 1030 የ ፍሳሽ መስመር ቅጥያዎች መፈፀም፣
 606 የ ኮኔ ክሽን ቦክስ ክዳን ማምረት፣
 4,298 ህገ ወጥ ፍሳሽ መስመር ቅጥያ ክትትል ማድረግ፣ ከፍተኛና መለስተኛ የ ፍሳሽ መስመር
መክፈት እና ከፍተኛ የ ፍሳሽ መስመሮች በሚያልፉባቸው መዳረሻ መንገ ዶች ላይ የ 1.8 ኪ.ሜ ጥገ ና
ማከናወን፣
 7,965፣ 280 ሜ.ኩ ፍሳሽ ማሰባሰብ እና በደንበኛ ጥያቄ የ ቀረበ የ ጀት ማስተር አገ ልግሎት
መስጠት ወዘተ….
የ ረጅም ጊዜ ክንውን
ባለስልጣን መ/ቤቱ መዲናችን አዲስ አበባ ዘመናዊ የ ፍሳሽ አወጋገ ድ ስርዓት ተጠቃሚ እንድትሆን
ከባለድርሻ አካላት ጋር በመቀናጀት የ ተለያዩ ተግባራትን ያከናውናል፡ ፡ ከሚያከናውናቸው አበይት ተግባራት
መካከል የ ፍሳሽ ማሰባሰብ፣ ማጣራትና ማስወገ ድ ሥራ አንዱ ነ ው፡ ፡ ለዚህ ዓላማ የ ሚውል የ 5 ዓመት ሮድ
ማፕ አዘጋጅቷል፡ ፡
ሮድ ማፑ ትኩረት የ ሚያደርግባቸው አካባቢዎች፡
 አቀቂ ተፋሰስ
 ቃሊ ቲፋሰስ እና
 የ ምስራቅ ተፋሰስ ይገ ኙባቸዋል
በነ ዚህ ስፍራዎች የ ጥናትና ዲዛይን ስራዎች የ ተከናወኑ ሲሆን በተለይም ከተፋሰሶቹ ትልቁን ድርሻ
የ ሚይዘው የ ቃሊቲ ተፋሰስ የ ማጣሪያ ጣቢያው አሁን ካለበት በቀን 7500 ሜ.ኪ ፍሳሽ የ ማንሳት አቅም

14. 14
ወደ 100 ሺ ሜትር ኪዩብ በቀን ማሳደግ ይችላል፡ ፡ ለስራው ማስኬጃ የ ሚውል ፈንድ በማፈላለግ 100
ሚሊዮን ዶላር ከዓለም ባንክ በብድር ተገ ኝቷል፡ ፡
ይህ እንዳለ ሆኖ የ ደቡብ አቃቂ የ ፍሳሽ ማጣሪያ ጣቢያ አንዱ ነ ው፡ ፡ ይህ የ ማጣሪያ ጣቢያ በአቃቂ
ተፋሰስ ስር የ ሚከናወን ሲሆን እስከ 60 ሺህ ሜ.ኪ የ ማጣራት አቅም ይኖረዋል፡ ፡ ለፕሮጀክቱ ማስኬጃ
የ ሚውል ፈንድ ለማፈላለግና ብድር ለማግኘት ድርድር የ ማድረጉ ስራ ተጠናቋል፡ ፡
ለምስራቅ ተፋሰስ የ ፍሳሽ ማጣሪያ ጣቢያም እንዲሁ የ ተዘጋጀውን ዲዛይን መነ ሻ በማድረግ ወደ ግንባታ
ለመግባት ዕቅድ ተይዟል፡ ፡
ከዚህ በተጨማሪ የ ኮተቤ ፍሳሽ ማጣሪያ ጣቢያ የ ማስፋፊያና ማድረቂያ መደቦች ግንባታ 100% በማጠናቀቅ
ከ2 ሺህ ሜ.ኩ ወደ 3 ሺህ ሜ.ኩ በቀን እንዲየ ድግ ይደረጋል፡ ፡
ከዚሁ ጎ ን ለጎ ን 60 ሺህ ሜ.ኩ የ ማጣራት አቅም ያለውን የ ደቡብ አቃቂ ፍሳሽ ማጣሪያ ጣቢያ አስፈላጊ
ቅድመ ሁኔ ታዎችን በማጠናቀቅ የ ግንባታው 20 በመቶ ይከናወናል፡ ፡
በያዝነ ው በጀት ዓመት ዕቅድ ለማሳካት ከላይ የ ተጠቀሱ ዝርዝር ተግባራት በመከናወን ላይ ይገ ኛሉ፡ ፡
በተጨማሪም የ ህብረተሰቡን ፍላጎ ት ከግምት ውስጥ አማካሪ የ ማንሳት አገ ልግት ለማሻሻል ዕቅድ ተይዟል፡ ፡
ይህም ማለት ህብረተሰቡ የ ፍሳሽ አገ ልግት ለማግት በከፍተኛ ሁኔ ታ ወረፋ ይዞ በመጠበቅ ላይ ይገ ኛልል፡
ሆኖም ወረፋው ለማቅለልና ለህብረተሰቡ የ ተቀላጠፈ አገ ልግሎት ለመስጠት 5 ዘመናዊ የ ፍሳሽ ማንሻ
ተሸከርካሪዎች ተገ ዝተው ወደ ስራ ተሰማርተዋል፡ ፡ ከዚህም ሌላ በጥሩ ይዞታ ላይ የ ሚገ ኙ የ ፍሳሽ ማንሻ
ተሸከርካሪዎች ተለይተው ለአገ ልግሎት ዝግጁ ሆነ ዋል፡ ፡ የ ተዘጋጁት ተሸከርካሪዎች በሁለት ፈረቃ እስከ
ምሽቱ 4፡ 00 ሰዓት አገ ልግሎት ይሰጣሉ፡ ፡ በሚሰጡት አገ ልግሎት አበረታች ለውጦች ተመዝግበዋል እነ ዚህ
እንዳሉ ሆነ ው በያዝነ ው ዓመት 40 በቀጣይ ዓመት ተጨማሪ 45 የ ፍሳሽ ማንሻ ተሸከርካሪዎች ግዢ
ይፈጸማል፡ ፡ ግዢው ሲፈፀም፡ -
 መኪኖቹ ስራ ከመጀመራቸው በፊት በቀን ስንት ጊዜ ምልልስ እንደሚያካሂዱ ሙከራ ይደረጋል፤
 1,613,720 ሜ.ኩ ፍሳሽ ከመፀዳጃ ቤት ማሰባሰብና የ መሳሰሉት የ ሚከናወኑ ሲሆን፣ የ ስምሪት
ስርዓቱን በማሻሻል አሁን ካለበት 3 ሺ ሜ.ኪ ፍሳሽ የ ማንሳት አገ ልግት ወደ 7 ሺህ ሜ.ኩ
እንዲያድግ ይደረጋል፡ ፡
ባለስልጣን መ/ቤቱ እነ ዚህን ተግባራት ለማከናወን የ ፍሳሽ መሰረተ ልማት የ መረጃ ስርዓትን በGIS
ቴክኖሎጂ በማስደገ ፍ የ መረጃ ስርዓቱን ቀልጣፋና የ ተደራጀ እንዲሆን ያደርጋል፡ ፡

15. 15
ዝርዝር ተግባራቱን ለማሳካትም ለችግሮቹ ትኩረት ተሰጥቶ እንዲቀረፉ የ ማይደረግ ከሆነ እባባሰ ሄዶ
እየ ጨመረ የ መጣውን የ ህብረተሰቡን ፍላጎ ት ማሟላት ላይ ከፍፈተኛ ክፍተት ይፈጠራል፡ ፡
ይሁን እንጂ እነ ዚህ ችግሮች ከመከሰታቸው አስቀድሞ ባለስልጣን መስሪያ ቤቱ ኃላፊነ ቱን በመወጣት ዘመናዊ
የ ፍሳሽ አወጋገ ድ ስርዓትን ከመዘርጋቱም በተጨማሪ ክትትልና ድጋፍ ያደርጋል፡ ፡ በተያዘው በጀት ዓመትም
ከሚመለከታቸው ባለድርሻ አካላት ጋ በመሆን የ ተለያዩ ተግባራትን ለማከናወን ዕ ቅድ ይዞ በመንቀሳቀስ ላይ
ይገ ኛል፡ የ ፍሳሽ ስርዓቱን ከማስፋፋት አንፃ ርም፡ -
 የ ማጣሪያ ጣቢያ ማስገ ንባት
 የ ፍሳሽ ማጣሪያ ጣቢያዎች ማስፋፋት እና
 አገ ልግሎት የ ማይሰጡ የ ህዝብ መፀዳጃ ቤቶች በአዲስ መተካት ይገ ኙባቸዋል፡ ፡
7.በወረዳውየ ዽዳትስራዎች የ ሚከናውኑ ተግባራት (strategic planning)
የ አበይት ልማት ስራዎች ስትራቴጂክ ግቦች
1. በቀን የ ሚመነ ጨውን ደረቅ ቆሻሻ በማጓጓዝ የ አካባቢ ፅ ዳትን ማሻሻል
2 በጽዳት ስራ ላይ የ ህብረተብ ተሳትፎን ማሳደግ
ፋይናንስ
3 ዉጤታማ የ ሀብት እና የ ንብረት አያያዝና አጠቃቀም ባህልን ማሳደግ
የ ዉስጥ አሰራር
4 የ ስምሪት አሰራር እና አሰጣጥ ስርዓትን ማሻሻል
5 ቀልጣፋ፣ ዉጤታማ እና ፍትሀዊ አገ ልግሎት አሰጣጥን ማሳደግ
6 የ ነ ዋሪዉ ህብረተሰብ የ ጽዳት ባህልን ለማሳደግ የ ግንዛቤ ማስጨበጫ አሰራሮችን ማሻሻል
7 በጽዳት ስራ ላይ የ ተለዩ ተሞክሮዎችን እና ልምዶችን በማስፋት የ ጽዳቱን ደረጃ ማሳደግ
8 የ መረጃ አያያዝ እና አሰጣጥን ማሳደግ
የ ማስፈጸም አቅም ግንባታ
9 የ ሰው ሃብት ልማት ማሳደግ የ ኪራይ ሰብሳቢነ ትን አመላካከትና ተግባርን መቀነ ስ
10 የ ጥቃቅንና አነ ስተኛ የ ጽዳት ማህበራት ድጋፍና ክትትል በማጠናከር ኢኮነ ሚያዊ፤ ፖለቲካዊና
ማህበራዊ
ተጠቃሚነ ትን ማሳደግ

16. 16
11 የ ኢንፎርሜሽን ቴክኖሎጂ አጠቃቀምን ማሻሻል
12 የ ቡድን አሰራር ዉጤታማነ ት ባህልን ማሳደግ
13 የ ስራ አፈጻጸም ክትትል ድጋፍ ምዘናና ሽልማት አሰራርን ማጠናከር
በቀንየ ሚመነ ጨውንደረቅቆሻሻበአግባቡእንዲሰበሰብናበማጓጓዝየ ወረዳውንጽዳትመሻሻልንአስመልክቶየ ተሻሻለስራ
በየ ቀኑየ ተሰበሰበናየ ተጓጓዘደረቅቆሻሻ፣ በቀንከመንገ ድፅ ዳትየ ተሰበሰበናየ ተጓጓዘደረቅቆሻሻአስመልክቶ፣
ከመኖሪያቤትበቀንየ ተሠበሠበናየ ተጓጓዘደረቅቆሻሻ፣ ከመኖሪያቤትየ ሚመነ ጨውደረቅቆሻሻበጽዳትማህበራትመሰብሰብ፣
በየ እለቱየ ተሰበሰበውንደረቅቆሻሻእንዲጓጓዝማድረግ አስመልክቶ በግል የ ተሰራስራ ፣
ከመንገ ድጽዳትደረቅቆሻሻማጓጓዝአስመልክቶ በግል የ ተሰራስራ፣
በቀንየ ሚመነ ጨውንደረቅቆሻሻከምንጩበመለየ ትጥቅምላይእንዲውልማድረግ፣
ቆሻሻመለየ ትየ ጀመሩአባወራዎች፣ በቀንበዓይነ ትየ ተለየ ደረቅቆሻሻ፣
በሁለትዓይነ ትተለይቶየ ተወገ ደናጥቅምላይየ ዋለቆሻሻ፣ ለመልሶመጠቀምሥራዎችየ ተሰበሰበናየ ተረከበቆሻሻ፣
ደረቅቆሻሻመለያፕላስቲኮችንበማዘጋጀት፣ በአይነ ትለተለየ ደረቅቆሻሻለ ማህበራትማስጀመር፣
የ ገ በያትስስርመፍጥር፣ ከተሰበሰበውደረቅቆሻሻለኡደትየ ሚሆነ ውንመለየ ት፣
ከተለየ ውደረቅቆሻሻለመልሶጥቅምላይእንዲውልመለየ ት፣ በጽዳትሥራላይ፣
በፅ ዳትየ ተደራጁየ ንግድማህበረሰብናበሌሎችህብረተሰብክፍሎችየ ፀዳት ስራ፣
የ ልማትቡድኖችንበመጠቀምመንደሮቻቸውንናቀጠናቸውንበኃላፊነ ትተረክበውፅ ዳቱንእንዲጠብቁማድረግአስመልክቶ በግል
የ ተሰራስራ፣
የ ንግዱማህበረሰብበማስተባበርአካባቢያቸውበራሳቸውተነ ሳሽነ ትጽዳቱንእንዲስጠብቁ፣ ነ ዋሪውንናየ ተለያዩተ
ቋማትበማስተባበርአካባቢያቸውናበከተማፅ ዳትየ በኩላቸውንሚናእንዲወጡማድረግ፣ የ ተመረጡትምህርትቤቶች
ተማሪዎችንበማስተባበርቋሚየ ጽዳትናየ እንክብካቤስራእንዲሰሩማድረግ፣ ፣
ወረዳየ ህዝብንቅናቄመድረኮችንበማዘጋጀትነ ዋሪውበከተማችንጽዳትላይየ ሚኖረውንሚናማሰገ ንዘብናመግባባትመፍጠር፣
፣ በወረዳውያሉአመራሮችበአካባቢፅ ዳትላይእንዲሳተፉ በማድረግ፣
7.1. የ አነ ስተኛና ጥቃቅን ፅ ዳት ዘርፍ ተግባራት
 በጥቃቅንና አነ ስተኛ የ ጽዳት ማህበራት አዳዲስ የ ስራ እድል ፈጠራ ስራዎችን በመስራት የ ነ ዋሪውን ማህበራዊና
ኢኮኖሚያዊ ተጠቃሚነ ትን ማረጋገ ጥ፡ ፡
 አዋጭና ችግር ፈቺ ሊሆኑ የ ሚችሉ ቴክኖሎጂ፤ የ ፋይናነ ስ አጠቃቀማቸውን በማሳደግ ወደ ተሻለ ሞዴል ማህበራት
የ ሚደርሱበትን የ አሰራር ስልቶች በመቀየ ስ በከተማችን ገ ጽታ ግንባታ ስራ ላይ ሚናቸውን ማጎ ልበት፡ ፡
 በጽዳት ማህበራቱ የ ሚታዩ የ ኪራይ ሰብሳቢነ ት አመለካከትና ተግባር ለማጥፋት በተከታታይ አጫጭር ስልጠናዎችና
መድረኮች በመፍጠር መገ ምገ ምና ልማታዊ አስተሳሰብ እንዲሰርፅ ማድረግ፣
 ከልዩ ልዩ ተቋማት ብድር አግኝተው ሊንቀሳቀሱ የ ሚችሉበትን ሁኔ ታዎች ከሚመለከታቸውባለድርሻ አካላት ጋር
በመቀናጀት መስራ፡ ፡
 በሰበሰቡት ደረቅ ቆሻሻ መጠንና በሚቀርቡ ህጋዊ ማስረጃዎች መሰረት ሚዛናዊ የ ሆነ ክፍያ በወቅቱ እንዲከፈላቸው
ማድረግ፣ ፡
 የ ግብአት ችግሮቻቸውን በየ ደረጃው በመፍታት በዘርፉ ተጠቃሚነ ታቸውን የ ሚያሳድጉ ድጋፎችን ክትትሎችን ማድረግ
በነ ዋሪው የ ጽዳት አገ ልግሎት አሰጣጥ ስራ ላይ ተገ ቢውን አገ ልግሎት እንዲሰጡን የ አካባቢ ጽዳት አጠባበቅ ስራ
ላይ ሚናቸውን ማጎ ልበት

17. 17
7.2. የ አቅም ግንባታና የ መልካም አስተዳደር ዘርፍ ተግባራት
 በጽዳት ስራዎችላይ የ ታዩ ምርጥ ልምዶችን ለመቀመር ግልጽ መስፈርት ማውጣት፣ በመስፈርቱ መሠረት
መቀመርናበሁሉም መዋቅራችን ማስፋት፣
 የ ተገ ኙ ውጤቶችን እንዴት እንደመጡ በመገ ምገ ም ውጤት የ መጣበትን አሰራር አጠናክሮ ማስቀጠል፣ እና አዳዲስ
አሰራሮችን እንዲለመዱ የ ሚያስችሉ ጥናትና ስልጠናዎችን በማጠናከር አቅምን ማሳደግ፡ ፡
 በቁልፍ ተግባሮቻችን ላይ ተመስርቶ የ ልማት ሠራዊት መፍጠር ማስፋትና ማጠናከር የ ሚችል አመራርእና ፈጻሚዎችን
መገ ንባት፣
 ግንባር ቀደም ፈጻሚዎችን መለየ ት መገ ንባትና በተግባር የ ሚገ ለጽ ተልእኮ በመስጠት የ ማስፈጸም አቅምን
ማሳደግ፡ ፡
 የ ለውጥ ስራዎቻችን በተቀመጠለት ስታንዳርድን ደረጃ መፈጸም የ ሚያስችሉ አሰራሮችን መቀየ ስና በየ ደረጃው በዚህ
አሰስተሳሰብ የ ሚመራ አመራርና ፈጻሚ ቁጥር ማበራከት ፡ ፡
 በዘርፉ የ ሚነ ሱ የ አገ ልግሎት አሰጣጥ ችግሮችን በአፈታኝ በመፍታት የ ህብረተሰቡን እርካታ የ ማሳደግና ችግሮችን
የ ማስተካከልና መሰረታዊ የ አፈታት ስርአትን ማስፈን ፡ ፡
7.3. የ ህብረተሠብ ተሣትፎ የ ህዝብ ንቅናቄ ስራዎች
 የ ንቅናቄ እቅድ ሰነ ድ በየ ደረጃው ባለው የ ፅ ዳት መዋቅራችን ከክፍለ ከተማ እስከ ወረዳ በሠፊው የ ግንዛቤ
ማስጨበጥ መድረኮች መፍጠር፤
 የ ከተማዋን ነ ዋሪና የ ህዝብ አደረጃጀቶችን በዘርፉ በማንቀሳቀስ ተግበራዊ የ ጽዳት ስራዎች ላይ እንዲሳተፉ
ማድረግ፤
 በከተማ ደረጃ የ ሚዘጋጁ ዕቅዶችና በአካበቢው ህዝብ ተሳትፎ ዳብረው በሚዘጋጁ ዕቅዶች ላይ በበቂ ሁኔ ታ
በመወያየ ትና በመግባባት ወደ ትግበራ መግባት፤
 በከተማ ውን ነ ዋሪና የ ንግዱን ማህበረሠብ በፅ ዳት ተግባራት ላይ በማሣተፍ አካባቢውን የ ማፅ ዳትና በፅ ዳት
ስራዎች ላይ በሰፊው እዲሳተፍ ማድረግ፤
 በመዋቅራችን ውስጥ የ ሚገ ኙት አመራሮችና ፈፃ ሚዎች የ ንቅናቄ እቅድ ሰነ ዱ በማወያት የ ጋራ መግባባት ላይ
መድረስ፣
 የ ከተማችን ከፍተኛ አመራሮችና የ ምክርቤት አባላት በንቅናቄ መድረኮችላይ ፖለቲካዊ አመራር እንዲሰጡ በማድረግ
በጽዳትና ውበት ንቅናቄ እቅድ ሰነ ዱ ላይ ነ ዋሪውን የ ማስገ ንዘብ ስራዎችን ማካሄድ፡ ፡
7.4. ከፋይናስ ጋር ተያይዞ የ ሚከናውኑ ተግባራት እና የ እይታመስኮች፣
የ ፅ ዳትአገ ልግሎትአሰጣጥሊያሳድጉየ ሚችሉየ ሎጂስትክአቅርቦቶችማሟላትናየ ሀብትአጠቃቀምንስርዓትንማሻሻልአስመልክ
ቶ፣
የ ተተከሉደስትቢን፣ በወቅቱየ ተገ ዛናጥቅምላይየ ዋለ፣ ተሰብስበውበዓይነ ትበአግባቡ፣ ተሸከሪካሪዎችን፣
የ ሚጫነ ውደረቅቆሻሻታሳቢያደረገ ናክትትልማድረግአስመልክቶ በግል የ ተሰራስራ፣
በዋናዋናአዳዲስየ ተሰሩመንገ ዶችደስትቢንመትከል አስመልክቶ በግል የ ተሰራስራ፣
በመንገ ድዳርየ ተተከሉደስትቢኖችበጉድፈቻየ ተሰጡትአስመልክቶ በግል የ ተሰራስራ፣
፣ አገ ልግሎትየ ሚሰጥየ ገ ንዳ፣ አገ ልገ ሎትየ ሚሠጥደስትቢን፣ አገ ልግሎትየ ሚሰጡፕሌትፎርም ፣
አገ ልግሎትየ ሚሰጡየ መንገ ድጽዳትጋሪ ፣
ለከተማጽዳትአገ ልግሎትአሰጣጥየ ተዘጋጁስታንደርዶችንበመተግበርለነ ዋሪውተደራሽናፍትሃዊየ ጽዳትአገ ልግሎትመስጠት
፣
2 እናበላይየ ጽዳትአገ ልግሎትያገ ኙአባወራዎች፣

18. 18
፣ የ ገ ንዳአካባቢጽዳትየ ተጠበቁቦታዎች፣
፣ በቀንበስታንዳርዱንመሰረትየ ፀዳመንገ ድ፣
፣ በስታንዳርድመሰረትተደረገ የ ተሸከርካሪዎችምልልስ፣
በስታንደርዱመሰረት 1ኛደረጃየ አሰፋልትመንገ ዶችንማፀዳት፣ በስታንደርዱመሰረት
2ኛደረጃየ አሰፋልትመንገ ዶችንማፀዳት፣
፣ በስታንደርዱመሰረት 3ኛደረጃየ አሰፋልትመንገ ዶችንማፀዳት፣
ማህበራትበስታንዳርዱመሰረትበሳምንትሁለትጊዜአገ ልግሎትእንዲሰጡማድረግ፣
ማህበራትበስታንዳርዱመሰረትየ ገ ንዳዙሪያማፀዳት፣
ሽፍንናኮምፓክተርበስታንዳርድመሰረትማመላለሳቸውንማረጋገ ጥ በቀንምልልስ፣
የ ገ ንዳአንሺተሸከርካሪዎችበስታንዳርድመሰረትመሰራቱንማረጋገ ጥ፣
7.5. በቀንምልልስ፣ በአገ ልግሎትአሰጣጥዙሪያየ ነ ዋሪውንእርካታደረጃዳሰሳበማድረግአስመልክቶ፣
ለማህበራትየ ሚፈጸምክፍያወቅታዊነ ትናበሰጡትአገ ልግሎት ልክመሆኑን ማረጋገ ጥ የ ሚገ ዙ ንብረቶች በስፔስፊኬሽን
መሰረት ጥራቱና ወቅቱ ጠብቆ እንዲፈፀም በማድረግ፣
የ ተሸከርካሪአያያዝ፣ ጥገ ናናስምሪትዙሪያበሚታዩችግሮችላይ፣
የ ጽዳትማህበራትበወሩመጨረሻየ ሚከፈላቸውየ አገ ልግሎትክፍያአካባቢው/
ዞኑንበንፅ ህናመጠበቁንአረጋግጦክፍያመፈፀም፣
፣ የ ጥናት፣ ግንዛቤናሰልጠናሥራዎችንበማካሄድየ ጽዳትአሠራሮችንማሻሻል
የ ህትመትውጤቶችናየ ሚዲያአውታሮችበመጠቀምየ ተላለፉመልዕክት፣
የ ተሰጡግንዛቤማስጨበጫስልጠናዎችአስመልክቶ በግል የ ተሰራስራ፣
የ ጥቃቅንናአነ ስተኛጽዳትማኀበራትንአሠራርንእናድጋፍበማሻሻልበዘርፉተጠቃሚነ ታቸውንማረጋገ ጥ፣
የ ገ በያትስስርየ ተፈጠረላቸውማህበራት፣ በዩንየ ንየ ተደራጁየ ጽዳትማህበራት፣ ቁጠባየ ጀመሩማኀበራት፣
ልዩድጋፍተደርጎ ላቸውወደግልየ ፅ ዳትድርጅትየ ተሸጋገ ሩየ ፅ ዳትማህበራት፣
የ ጽዳትማህበራትበሰበሰቡትየ ደረቅቆሻሻመጠንክፍያበወቅቱእንዲሰጣቸዉማድረግ፣
የ ተሰጡየ አቅምግንባታሰልጠና በዘርፉየ ስራዕድልመፍጠር፣ በየ ወሩማህበራትበቋሚነ ትእንዲቆጥቡማድረግ
በገ ንዘብ፣ የ ፅ ዳትማህበራትለሚሰጡትየ ፅ ዳትአገ ልግሎትደንበኛውበአሰራራቸው 3
ጊዜቅሬታካቀረበተጠያቂእንዲሆኑማድረግ፣ የ ፍሊትማኔ ጅመንትናዘመናዊየ መረጃአያያዝንማሻሻል ICT
የ ተሰጣቸው፣
ዘመናዊየ መኪናቁጥጥርስረአትንተግባራዊበማድረግየ ተሽከርካሪምልልስማሳደግ፣
፤ ከማስፈፀምአቅምግንባታእይታአንፃ ር፣ የ ለውጥአሰራር፣ በማስረጸክትትል፣ ድጋፍአግባቦችንማጠናከር
በአፈፃ ፀምተሸላሚየ ሆኑ የ ተፈጠረየ ጽዳትየ ልማት፣ አደረጃጀትየ ውይይትመድረክ፣
ከህብረተሰቡየ ሚነ ሱየ ጽዳትስራቅሬታናጥቆማበመቀበልአፋጣኝምላሽመስጠት፣
የ ፅ ዳትማህበራትሹፌሮችናየ መንገ ድጽዳትፈፃ ሚዎችአፈፃ ፀማቸውንበመገ ምገ ምየ ማበረታቻመድረክማዘጋጀት
በትስስርየ ሚከናወኑተግባራትንተፈፃ ሚመሆናቸውንክትትልናድጋፍማድረግ፣ ቋሚየ ሆነ የ ለውጥአሰራርመገ ምገ ሚያ

19. 19
መደረክበማዘጋጀትየ አፈፃ ፀ ምግምገ ማማካሄድ በጊዜ፣ የ ስርዓተፆታእኩልነ ትተጠቃሚነ ትማረጋገ ጥ፣
በዘርፉየ ሴቶችተጠቃሚነ ትንማረጋገ ጥ፣
በስርዓተፆታዙሪያፈፃ ሚውየ ተሻለግንዛቤእንዲኖረውማድረግ፣
፣ ኤችአይቪኤድስመከላከልናመቆጣጠር የ ተፈጠረየ ግንዛቤመድረክ፣
የ ቤት ለቤት የ ደረቅ ቆሻሻ የ ማሰባሰብ ተግባራት ላይ የ ተሰማሩ የ ፅ ዳት ማህበራት በዚህ ዘርፍ ላይ
ህብረተሰቡ የ ነ በረውን የ አመለካከት ችግር በመስበር በቆሻሻ መሰብሰብ ገ ቢ ሊያስገ ኝና ህይወት ሊመራ
እንደሚቻል በተግባር የ ተረጋገ ጡ ሀቆችን ለነ ዋሪው ከማስተላለፍ ባለፈ በየ ደረጃው ውጤታማ ማህበራት
መፍጠር፤ ፤
የ አነ ስተኛና ጥቃቅን ፅ ዳት ማህበራት ከሥራ ዕድል ፈጠራና የ ከተማችን ዋነ ኛ የ ልማት ስትራቴጂ ከሆነ ው
የ ሥራ አጥ ቁጥርን ከመቀነ ስ አኳያ በዚህ ዓመት በርካታ ሥራ አጥ ወገ ኖች በዚህ ዘርፍ በማሰማራት
ተጠቃሚ በመሆን ላይ ይገ ኛሉ፡ ፡
ከሥራቸው ጋር በተያያዘ በርካታ ቁጥር ያላቸው ሰዎች በዚህ ሙያ ተሰማርተው የ ወር ገ ቢያቸው ያደገ ሲሆን
በዚህ ዓመት በአማካይ ከ800-1000 ብር በወር በግለሰብ ደረጃ በሰበስቡት ደረቅ ቆሻሻ መጠን የ ወር
ተከፋይ መሆናቸው ሲታይ ይህ ዘርፍ በማበርከት ላይ ያለውን አስተዋፅ ኦ ከፍተኛ መሆኑን ማየ ት ይቻላል፡ ፡
ከዚህ አንፃ ር በዚህ አመትም በፅ ዳት ማህበራቱ ከጥንካሬያቸው ባሻገ ር የ ሚታዩባቸውን የ አመለካከትና
ክህሎት ችግሮች ሲታይ በተመደቡበት ዞንና መኖሪያ ቤት በተቀመጠው ስታንዳርድ አገ ልግሎት መስጠት
ያለመቻል፡ ፡ የ ገ ንዳ ዙሪያ ፅ ዳት ችግር በንግድ ተቋማትና ሆቴል ቤቶች ፅ ዳት ማድረግ፣ ከተሽከርካሪ ጋር
የ ማሰባሰብና የ አካባቢ ፅ ዳትን በሚፈለገ ው ደረጃ ያለማፅ ዳት፣ የ ቁጠባ ባህል አናሳ መሆን የ ተሻለ ራዕይ
ሰንቆ ውጤታማ ለመሆን የ ሚደረጉ ጥረቶች አናሳ መሆናቸውና የ መሳሰሉት ችግሮች በየ ደረጃው በቀጣይ ከተፈቱ
በዘርፉ የ ተሻለ ገ ቢ የ ሚገ ኝበት የ ሥራ መስክ ከመሆኑ በተጨማሪ ለነ ዋሪው የ አገ ልግሎት ደረጃ መሻሻል ብዙ
መሠራት ይጠበቃል፡ ፡
8. የ አመራሩ የ አመለካከት ክህሎትና ግብአት ማነ ቆዎች
8.1. በአመለካከት ደረጃ
 አመራሩ የ ፅ ዳት ዘርፍ ሥራ ውስብስብና አስቸጋሪ ዝቅተኛ ነ ው ብሎ የ ማሰብና ሥራዎችን ስትራቴጂካዊ አድርጐ
ለመምራት የ ሚያደርጋቸው ጥረቶች ደካማና በአስተሳሰብ ደረጃ ዝቅተኛ መሆኑ፣
 በየ ደረጃው ላለው መዋቅር የ አስተሳሰብ ግንባታ እየ ሰጡ በሥራው ላይ ውጤታማ ከመሆን ይልቅ የ መሰላቸትና ተስፋ
የ መቁረጥ ብሎም መሠረታዊ ለውጥ ለማምጣት የ ሚያደርገ ው ጥረት በሚፈለገ ው ደረጃ ላይ ያለመድረስ፣
 በለውጥና ሪፎርም ሥራዎች ትግበራ እንዲሁም በህዝብ ንቅናቄ ስራዎች ላይ ያለው የ አመለካከትና አስተሳሰብ
ችግሮች ውጤታማ ሥራ ይሠራል ብሎ ያለማመን፣
 በሁሉም የ ፅ ዳት ሥራዎች ህዝቡን ድርጅትንና መንግስትን አስተሳስሮ በመስራት ውጤታማ ተግባር ከማምጣት ይልቅ
በጥቃቅን የ አሠራር ሂደቶች ላይ ጊዜን ማባከን ችግር፣
8.1.1. በክህሎት ደረጃ
 ለፈፃ ሚ ሥራ ቆጥሮ በመስጠትና መቀበል ብሎም የ ተለያዩ የ አመራር ጥበቦችን በመጠቀም ሠራተኛውን በማነ ሳሳት
ውጤታማ ሥራዎች ለማከናወን አናሳ ጥረቶች መኖራቸው፣
 በዕቅድ ዝግጅት እና አመራር ፅ ዳት ደረጃዎች ላይ ተገ ቢ እውቀት ለመያዝና የ ተገ ኘውንም እውቀት በአግባቡ
ከመጠቀም አንፃ ር ውስንነ ቶች መኖራቸው፣
 የ ተሻሻሉ የ ፅ ዳት ሥራ ተሞክሮዎችን በማፈላለግና በመቀመር በከተማችን ላይ የ መተግበር አቅምና ክህሎት ውስንነ ት
መታየ ት፣

20. 20
 በተለያዩ የ መረጃ ቴክኖሎጂዎች ተጠቅሞ ውጤታማ የ ደረቅ ቆሻሻ አሰባሰብና አወጋገ ድ ሥርዓትን
ለመፍጠር የ ሚያደርጋቸው ጥረቶች አናሳ መሆን፣
8.1.2. በግብአት ደረጃ
 ለተቋሙ የ ሚያስፈልጉትን ግብአቶች በመለየ ት ለማሟላት የ ሚያደርጋቸው ጥረቶች አናሳ መሆን፣
 ያሉትን ግብአቶችና ሪሶርሶች በየ ደረጃው በመቆጣጠር ውጤታማ የ ሃብት አጠቃቀም እንዲኖር የ ሚያከናውናቸው ሥራዎች
በቂ ያለመሆን፣
 የ ተቋሙ በየ ቦታው ተጥለውና ወዳድቀው የ ሚገ ኙ ንብረቶችን በአግባቡ ሰብስቦ ለሌላ ተግባር እንዲውሉ የ ማድረግ
ጥረቶች አናሣ መሆን፣
8.2. የ ፈፃ ሚው የ አመለካከት ክህሎትና ግብዓት ማነ ቆዎች ተብለው
የ ተለዩ፡ -
8.2.1. በአመለካከት ደረጃ
 የ ፅ ዳት ሥራ ዘርፍ ዝቅተኛ ግምት የ ተሰጠው ሴክተር ነ ው ብሎ የ ተዛባ አመለካከት የ መያዝና በዚህም ውጤታማ
የ ፅ ዳት ሥራ ይሰራ ብሎ ከማሰብ ይልቅ ሴክተሩን የ ማማረርና ለመልቀቅ መሞከር፣
 የ ሥራ ሰዓትን ለተፈለገ ው የ መንግስት ሥራ ከማዋል ይልቅ በአልባሌ የ ማሳተፍ በተጨማሪም ሥራን
አክብሮ በሥራ ገ በታ ላይ የ መገ ኘት አስተሳሰብ በየ ጊዜው መቀዝቀዝ፣
 የ ሥራውን ባህሪይ እንደመከራከሪያ በመውሰድ የ ደሞዝና ጥቅማጥቅም አናሳ መሆኑን በማሰብ ሥራውን በተነ ሳሽነ ትና
በተሻለ ጥረት ለማከናወን የ ሚታዩ የ አመለካከት ከፍተቶች፣
 በተሻለ አሠራር የ ፅ ዳት ተግባራትን ለማከናወንና የ አሠራር ተግባራቶችን ቀይሶ ከመንቀሳቀስ ይልቅ የ ነ ባር
አሠራርን ብቻ ይዞ መስራት ችግር፣
 የ ተሰጡትን ዕቅዶችና ተግባራቶች በአግባቡ ባለው አቅም ሠርቶ ከማስረከብ ይልቅ በተለያዩ ምክንያቶችና ሰበብ
ራስን በማጠር ሥራዎችን በሚፈለገ ው ደረጃ መስራት ያለመቻል፣
 የ ሚከሰቱ ችግሮችን ለራስ አቅምና ጥረት ከመፍታት ይልቅ የ ተለያዩ ማንጠልጠያዎችን በማዘጋጀት አሠራሩን
ለማሻሻልና ለማሳደግ የ ሚደረጉ ቁርጠኝነ ት ችግሮች፣
 በየ ደረጃው ህገ ወጥ ተግባራት ሲከናወኑም ሆነ የ ኪራይ ሰብሳቢነ ት አመለካከቶች ሲንፀባረቁ አመራሩን ደፍሮ
ያለመታገ ል እንዲሁም ተግባራቱን በቸልታ የ ማሳለፍ ችግሮች፣
8.2.2. በክህሎት ደረጃ፡ -
 የ ደረቅ ቆሻሻ ሳይንሳዊ አሠራርን በተከተለ መልኩ የ ተገ ኘውን እውቀት በሚፈለገ ው ደረጃ ወደ ሥራ ለመተርጐም
የ አቅም ችግሮች መታየ ት፣
 የ ደረቅ ቆሻሻ የ መልሶ መጠቀም ቴክኖሎጂህና ዕውቀትን ለማሳደግ የ ሚደረጉ ጥረቶች ውሱን መሆናቸው፣
በራስ አቅም ዕቅድን በማቀድና በመተግበር አንፃ ር የ ሚታዩ የ ክህሎት ችግሮች፣
 የ ተሻሻሉ የ ፅ ዳት ተግባራትን ተሞክሮ ቀምሮ ለሌሎች በማስፋፋት የ ተሻለ አሠራር
 ፈጥሮ እውቀቱንና ሙያውን በማበርከት ውጤታማ ሥራ ለመስራት ያለው የ ክህሎት ችግር
8.2.3. በግብዓት ደረጃ፡ -
 በየ ደረጃው የ ተመደቡትን ንብረቶችና ቁሳቁሶች በቁጠባ ተጠቅሞ ውጤታማ የ ሃብት አጠቃቀም ላይ የ ሚታዩ ችግሮች፣
ራስን በዕውቀትና በተለያዩ ግብአት አሟልቶ ተግባራትን ለመስራት የ ሚታዩ ውስንነ ቶች
8.3. በፅ ዳት ዘርፉ ላይ የ ተፈጠሩ ምቹ ሁኔ ታዎች (የ አዲስአበባ
መስተዳደር የ ሚያስበው)

21. 21
 ከጽዳት ግብአት ጋር የ ሚታዩ ችግሮች በየ ደረጃው መፈታት መጀመራቸውና በየ ጊዜው የ ከተማው አስተዳደር ለጽዳት
ስራው እየ ሰጠ ያለው ትኩረት በየ ጊዜው እያደገ መምጣቱ
 በአመለካከት ዙሪያ የ ተሰጠው ተልዕኮ ለማሳካት በተወሰነ ደረጃ ቢሆንም የ ህዝብ አገ ልጋይነ ት መንፈስ መፈጠሩ
በመንገ ድ ጽዳትና በሌሎች ስራዎቻችን በቲም (team) ለመስራት የ ተሻለ አመለካከት መኖሩና ለውጦች
መታየ ታቸው መጀመሩ፣
 የ መንግስት ስራዎችን ማሳካት አለብን የ ሚል በአመራር ደረጃ የ አስተሳሰብ ለውጥ መምጣት መጀመሩ
ፀረ- ኪራይ ሰብሳቢነ ት ትግል ጅማሮው መታየ ቱ፣
 ህዝብ ከልማት ተጠቃሚነ ት ከመልካም አስተዳዳር በተሻለ መንገ ድ መጠቀም በመጀመሩ የ ጽዳት አጋርነ ቱና ድጋፉ
መጨመሩ፡ ፡
 በአመለካከት ሕብረተሰቡ በደረቅ ቆሻሻ ላይ ቀድሞ ከነ በረበት ውዥንብር ወጥቶ ጥቃቅንና አነ ስተኛ የ ጽዳት
ማህበራት መደገ ፍ መጀመሩ፣
 በጽዳት አስተዳደር በየ ወረዳው ተመድበው እያገ ለገ ሉ ያሉ ፈፃ ሚዎችትርፍ ሰዓታቸውን ጨምሮ ለጥቃቅንና አነ ስተኛ
ማህበራት ድጋፍ በማድረግ አሁን ላሉበት ጥሩ ደረጃ እንዲደርሱ ያበረከተው አስተዋፅ ኦ ከፍተኛ መሆኑ፣
 በደረቅ ቆሻሻ ማጓጓዝና ማስወገ ድ ሥራ ላይ የ ተሳተፋ ሹፌሮችና ረዳቶች ሥራቸውንና ኃላፊነ ታቸውን በቀንና
በማታ በብቃት መወጣት በመቻላቸው የ ምልልስ መጠኑ በተለያዩ ክ/ከተሞች ከስታንደርዱ በላይ መከናወን መጀመሩ፣
 ወረዳዎች የ ጥቃቅንና አነ ስተኛ የ ጽዳት ማህበራትን አሠራር በየ ጊዜው መከታተላቸው መገ ምገ ማቸው የ ሕብረተሰቡን
ስሜት በቦታው በመሄድ፣ ለክፍያ በሚመጡበት ጊዜና በልዩ ልዩ ሕዝባዊ መድረኮች በማጥናትና በመለካት
የ ማስተካከያ እርምጃ መውሰዳቸው በሕብረተሰቡ ዘንድ ቅሬታዎች ፈጣን ምላሽ እንደሚያገ ኙ እምነ ት መፍጠሩ፣
 የ ወረዳው የ ጽዳት አስተዳደር ጽ/ቤት ከክ/ከተማው አስተዳደርና ከጽዳት አስተዳደር ኤጀንሲው ጋር ጤናማ
ግንኙነ ት በመፍጠር የ ከተማውንም ሆነ የ ወረዳው ዕቅድ ተግባራዊ ማድረጉና በግብአት በኩል ከማዕከል ድጋፍ
መሰጠቱ ፣
9.የ አፈጻጸም ስትራቴጂና የ ክትትልና ግምገ ማ ሥርዓቶች
9.1. የ አፈጻጸም ስትራቴጂ አቅጣጫዎች
በጽዳት ስራ ላይ ለመጠቀም የ ሚያስችሉ የ ጽዳት አደረጃጀቶችን በሁሉም ቀጠናዎችና መንደሮች የ ማደራጀትና
የ ተደራጀውንም ሀይል ወደተግባር የ መለወጥ አሰራሮችን መከተል ይጠበቃል፡ ፡
የ መፍጠሩና ፅ ዱ የ ማድረጉ ተግባር ከህዝቡ እና ከባለድርሻ አካላት ተሳትፎ ውጪ የ ማይታሰብ በመሆኑ ህዝቡ
እና ባለድርሻ አካላቱ በዕቅዶቻችን ዙሪያ በቂ ግንዛቤ ኖሮት በሙሉ ሀይሉ እንዲሳተፍ በተከታታይ
መስራት ይጠበቃል፡ ፡
የ ጽዳት ስራዎች በተዘጋጁት ስታንዳርዶች የ ሚፈጸሙበትና ሁሉም የ መዋቅሮችን የ ጽዳት ስራዎችን በተቀመጡት
ስታንዳርዶች ላይ በማድረስ የ ሚፈጸሙበትን ስትራቴጂ መከተል ይጠበቃል፡ ፡
ለስኬቶች የ ባለድርሻ አካላት ሚና አስፈላጊ በመሆኑ በዕቅዶች ላይ የ ጋራ ሀሳብ እንዲኖራቸው በማድረግ
በአፈጻጸሙ ላይ የ በኩላቸውን አስተዋፅ ኦ እንዲያደርጉ ማድረግ ለዚህም የ ስራ ትስስር መግባቢያ ሰነ ድ
ያልተፈራረምናቸውን ተቋማት መፈራረም፤
9.2. የ ክትትልና ድጋፍ ስርዓት
በዕቅዶች ላይ የ ተሞረኮዘ ቼክ ሊስት ደረጃውን የ ጠበቀ እንዲዘጋጅ ማድረግ፤
የ ዕቅዶችን አፈጻጸም የ ሚከታተልና ለበታች አካላት ድጋፍ የ ሚየ ደርግ የ ቴክኒክ ቡድን የ ሚደራጅ በመሆኑ
ቡድኑ በተከታታይ በመስክ ተገ ኝቶ እየ ገ መገ መ እንዲያቀርብ በማድረግ አቅጣጫ የ ማስያዝ ስራ ይሰራል፣

22. 22
ወረዳዎች ለክፍለ ከተማ የ ሥራዎችን ክንውን በሪፖርት እንዲያሳውቁ ማድረግ፣
በተጨማሪ የ ማህበራት ተወካዮችና በስራው ላይ ተሰማርተው የ ሚገ ኙ የ ተለያዩ ዘርፍ ፈጻሚዎችንና የ ወረዳ
አስተባባሪዎችን በጋራ በየ ሶስት ወር በመሰብሰብ ሊከናወኑ የ ታቀዱ ስራዎችን አፈጻጸም መገ ምገ ምና አቅጣጫ
ማስያዝ፣ የ ተለያዩ መገ ናኛ ዘዴዎችን በመጠቀም የ ግንዛቤ ስራውን ና የ ህዝብ አስተያየ ቶችን በማሰባሰብ
በየ አካባቢው የ ሚፈጠሩ ችግሮችን ማስተካከልና ለዘለቄታው መነ ሻ የ ሚሆኑትን ደግሞ በአግባቡ መጠቀም፣
9.3. የ ግምገ ማና ግብረ መልስ ስርዓት
ከተማው ለወረዳዎች የ ሥራዎችን ክንውን ሪፖርት መሰረት ያደረገ ግብረ መልስ ይሰጣል፣
በወርሃዊና አመታዊ እነ ዲሁም በየ ጊዜው በተከናወኑ ስራዎች ላይ ቋሚ የ ግንኙነ ት ጊዜ በማስቀመጥ ስራዎችን
መገ መምገ ም የ ታዩ ችግሮችን ጊዜ ሳይሰጣቸው በአፈጣኝ የ ማስተካከል ስራዎች የ ሰራሉ፡ ፡
በተለያዩ ጊዜያ የ ሚሰጡ ተልኮዎች በተቀመጠው ጊዜ መፈጸማቸውን ማረጋገ ጥ በዚህም በተደረጉ ግምገ ማዎች
መሰረት ተገ ቢ ግብረመልሶችን በጽሁፍ የ መሥጠት ስራዎች ይካሄዳሉ፡ ፡
በሩብ አመቱ በመንፈቅና በአመቱ መጨረሻ የ ተካሄዱ ግምገ ማዎችንና የ ምዘና ውጤቶችን መሰረት ያደረጉ
በየ ደረጃው የ ግብረመልስ አሠጣጦችንና የ ማበረታታትና መሸለም የ ደከሙትን የ መደገ ፍና
9.4. ሊያጋጠሙ የ ሚችሉ ዋናዋና ችግሮች እና የ ሚወሰዱ የ መፍትሄ እርምጃዎች (የ አዲስአበባ
መስተዳደር የ ሚያስበው)
 የ ጽዳት ስራ በየ ደረጃው ከፍተኛ ትኩረት የ ሚሰጠው ስራ ከመሆኑ አንጻር ሁሉም የ ፖለቲካ
አመራር፤ ፈፃ ሚ በቁርጠኝነ ት ይህን እቅድ በሚፈለገ ው ደረጃ መፈጸም የ መደገ ፍ እና የ መከታተል
ችግሮች ሊያጋጥመን ይችላል፡ ፡
 በፅ ደት አደረጃጀትና አሰራር ጋር በተያያዘ በሚፈጠሩ የ ሰው ሀይል እጥረቶችና የ አመለካከት
ችግሮች በቂ የ ተሟላና እውቀት የ ጨበጠ ፈጻሚ ና አመራር እጥረት ሊያጋጥመን ይችላል፡ ፡
 በህብረተሰብ ጽዳት ስራዎችና ንቅናቄ ትግበራዎች ላይ በአግባቡ ያለመቀኛጀትና የ አሰራርና
አፈጻጸም ወጣ ገ ባነ ት ችግር ሊያጋጥመን ያችላል፡ ፡
 በየ ጊዜው የ ሚገ ዙትን ደረቅ ቆሻሻ ተሸከርካሪ መኪኖች በሚፈለገ ው ደረጃ የ መጠገ ንና ጋራጅ
አገ ልግሎት ያለማግኘት፤ በቂ የ ሆነ የ ነ ዳጅና ጥገ ና በጀት ያለመመደብ ችግሮች ሊያጋጥሙ
ይችላሉ፡ ፤
 ግዢዎች በወቅቱ ያለመፈጸምና በጀት አመቱ መጨረሻ ላይ የ ሚታዩ የ አሰራር መደራረቦች ችግር
ሊገ ጥም ይችላል፡ ፡
 በሁሉም ወረዳዎች ያልተመጣጠነ የ ጽዳት አሰራሮች የ መተግበርና በወረዳዎቻችን ጽዳት ገ ጽታ ላይ
የ ተለያየ የ ጽዳት ደረጃ ችግር ሊፈጠር ይችላል፡ ፡
 የ ጽዳት ክፍያ በወቅቱ ባለመለቀቁ በጽዳት ማህበራት ደሞዝ አከፋፈል ላይ ችግር ሊያጋጥም
ይችላል፡ ፡

23. 23
 በየ ጊዜው በፈጻሚው የ ሚቀርቡ የ ደሞዝና ጥቅማ ጥቅም ጥያቄዎችን በሚፈለገ ው ደረጃ ያለመፍታት
ችግሮች በስራው ላይ አሉታዊ ተጽእኖ ችግር ሊያመጣ ይችላል፡ ፡
 በባለድርሻ አካላት የ ሚሰሩ አንዳንድ ስራዎቻችን በውቅቱ ባለመጠናቀቃቸው የ ተነ ሳ በስራዎቻችን
አፈጻጸም ላይ ተጽዕኖ ሊያሳድሩ ይችላሉ፤
10. የ ሰልጣኞች አስተያየ ት
DOC ያዘጋጀው ስልጠና ጋር ተያይዞ የ ተዘጋጀ ግብረመልስ
የ ስልጠናው አይነ ት የ አየ ር ብክለት መንስኤዎች
 ብክለትን አስመልክቶ እየ ታየ ያለው ፍብሬካዎች በፊት ከከተማ ውጭ ነ በሩ አሁን ግን
ከተማ እየ ሰፍ በመሄዱ ትልልቅ ፋብሪካዎች ከተማ ውስጥ ሆነ ዋል፡ ፡
 ከየ ቤቱ የ ሚሰበሰቡ ደረቅ ቋሻሻ ገ ንዳ ውስጥ በመኖሬያ አካባቢና በህንጻዎች ስር
ከአንድ ሣምንት አስከ ሁለት ሣምንት /የ 15 ቀን/ ውስጥ አይነ ሱም በመሆኑም የ ብክለት
መጠኑ የ ተባባሰ ሆኖል፡ ፡
 በማገ ዶ አጠቃቀም ዙሪያ ላይ የ ተነ ሣ ውይይት ከዚህ በፊት ያለው የ ማገ ዶ አጠቃቀማችውን
የ ብክለት በመጠኑ የ ቀነ ሰ ነ ው የ ሚል ሱሆን አብላጫው የ ምግብ ማብሰያነ ት የ ምንጠቀመው
በኤሌክትሪክ ነ ው የ ሚል ሲሆን ያላቸውን አስተያየ ት ለሰልጣኞች ተጠይቀው ሲመልሱ፡ ፡
 የ መብራት መቋረጥ ስላለ መጠቀም የ ሚፈልገ ውም እየ ተጠቀመ አይደለም
 በአብዛኛው ተከራይ ህብረተሰብ የ ኤሌክትሪክ ተጠቃሚ አይደለም /በምግብ ማብሰል ኑሪያ/
 የ ማገ ዶ ቆጣቢ ምድጃ ብንጠቀም ለአማራጭነ ት የ ተሻለ ነ ው ያሉ ሲሆን ለመግዛት ግን ብሩ
ውድ ስለሆነ መግዛት አልቻልንም ብለዎል፡ ፡ የ ተሰጣቸው ምላሽ ተጠቃሚ ይኑር እንጂ
ከለጋሽ ድርጅቶች ጋር በመገ ናኘት ኘሮፓዛል ሰርተን በማቅረብ ተጠቃሚ እንድትሆኑ
ማድረግ ይቻላል፡ ፡
 ብክለትን ለመቀነ ስ በሊላ መንገ ድ የ ሚጠቅመን ውሃን በአግባቡ መጠቀም እጃችንን
መታጠብ ንጽህናን መጠበቅ ሲሆን በከፍተኛ ደረጃ የ ውሃ መቋራረጥ በአካባቢያችን
ይደርሰል በመሆኑም ንጽህናችንን ለመጠበቅ እንቸገ ራለን፡ ፡
 በውሃ አጠቃቀም ዙሪያ ያለው ችግር እንደለ ሆኖ የ ሚመለከተው አካል እጥረቱን ቢቀንስልን
ብሎም የ ውሃ እጥረት እዳይኖር ቢያደርግልን የ ሚል ሲሆን በተጨማሪ በተፋሰስ ሣኒቴሽን
(sanitation) ላይ ከፍተኛ ክፍተት እንዳለብን መግባባት ላይተ ደርሶል፡ ፡
 ለተፍሰስ ልማት የ ተሰሩት ዲችዋች አነ ስተኛ በመሆናቸው ሁሉንም ህብረተሰብ በፍሣሽ
ማስወገ ጀዎች ማስጠቀስም አያስችልም ከዚያ ይልቅ እቤታችን ውስጥ ጉድጓድ ቋፍረን

24. 24
የ ፍሣሽ ማስወገ ጂ ብንሰራ በአካባቢያችን ያለን ብክለት መቀነ ስ ያስችለናል፡ ፡ ብለው
ያቀረቡት ተሟክሮ ለሌሎችም መስፍፍት ያለበት ነ ው የ ውሃ ተፋሰስቦታዎችን ላይ የ ሚጣሉ
ቋሻዎች የ ተፋሰስ ስርዓቱን እንዲዛባ አድርጓብናል የ ከተሞችንም ብክለት እዲባባስ
አድርጓል፡ ፡
 ዲች የ ቋሻሻ ማጠራቀሚያ አይደለም የ ፍሣሽ ቆሻሻ መውረጃእንጂ፤ በተገ ላቢጦሽ በርካታ
ሰዎች እየ ተጠቀሙነ ው አካባቢው ንዽህና መጠበቅ ሲገ ባው በተቃራኒው አብዛኝው ሰው ደረቅ
ቆሻሻ ማስቀመጫ በማድረግ እየ ተጠቀሙ ነ ው በመሆኑም በየ አካባቢው የ ሚታየ ው ብስባሽ
ሽታበማምጣት ተጠቃሸነ ው፡ ፡
 የ ፍሣሽ ቋሻሻ በየ ቦታው መደፍት እደሊለበት እየ ታወቀ በተቃራኒው የ ብክለት መጠኑን
እያባባሰና ፀሃይ በሚወጣበት ወቅት በርካታ ሰዎችን እያሳመመ ይገ ኛል፡ ፡
 በተሟክሮነ ት የ ቀረቡት ወ/ሮ የ ሰሩት ባለቤታቸው እንዳሉት ጉድጓድ በግቤያቸው ውስጥ
እንዲቋፍሩ በማድረግ ቤታቸውንም አካባቢ እደይበክል ጉድጓድን በሲሚነ ቶ እና በአሸዋ
ድንጋይ አፍውንም በ
 ሽቦ እንዲሸፈን በማድረግ የ ተጠራቀመውን ውሃ ወደ ውጭ ሣይሆን የ ምንደፋው እዛው ቤታቸው
ውስጥ እንዲደፋ ውሃ ለዚህም የ ጓላ ስራቸው ባለቤታቸው ተሸላማ እንዲሆኑ አንድ አባት
አብራርተውል
 ወደ ውጭ መድፋት እደሚያስቀጣ እየ ታወቀ በርካታ ሰዎች ብክለቱ እዲባባስ እየ ተደረገ
ነ ው፡ ፡
 የ ቋሻሻ አቀማመጥ ከፍተኛ ችግር አለብን እንደሰለጠን ነ ው ሣይሆን ቋሻሻ በየ ቤታችን
በዘልማድ ነ ው የ ምናስቀምጠው፡ ፡
 መዘጋጃ ቤት ምትክ ቤት የ ሰጣቸው እንዳሉት ሽንት ቤት በመሙላቱ አካባቢው ተበክሎ ነ ው
ያለው የ ሽንት ቤት መጣጮች በወቅቱ መጥተው ስላልመጠጡት በአጠቃላይ አካባቢው ተበክሎል
በዚሁ በጉራራ አካባቢ የ ህዝብ ሽንት ቤት በመሙላቱ የ አካባቢው ሰው ታሞ ሆስፒታል
እስከመምጣት ደረጃ ደርሶናል፡ ፡ ችግሩ አሣሳቢ ስለሆነ የ ሚመለከተው አካል መፍትሄ
ቢሰጠን የ ሚል ነ በር፡ ፡
 በዚህ አገ ጣሚ ለአካል ጉዳተኞች የ ከፍ ነ ው፡ ፡
10.1. የ አካባቢው ብክለት ለአካል ጉዳተኞች ያደረሰው ጉዳት
አካል ጉዳተኞች ከላይ እንደተገ ለፀው የ ከፋ ችግር ላይ መውደቃቸውን የ ገ ለፁ እና ምስክርነ ት የ ሰጡ
ሲሆን በተለይም በተለምዶ ጊዮርጊስ መውጫ ተብሎ በሚመራው አካባቢ ሽንት ቤት ባመኖሩ ምክንያት
ህብረተሰቡ የ ከተማውን ውብ እና በደን የ ተሸፈነ ውን ቦታ ለመፃ ዳጃነ ት በማዋላቸው የ መንገ ድ መተላለፊያ

25. 25
አለመኖሩን የ ገ ለፁ ሲሆን አካል ጉዳተኞች ደግሞ የ አስከፈው ጉዳይ ግንባር ቀደም ተጐጂ መኖቸውን
በአንደበታቸው የ ገ ለኂ ሲሆን መንግስትም ሆነ መንግስታዊ ያልሆኑ ግብረሰናይ ድርጅቶች ችግራቸውን
ያማከለ የ መፍትሄ አቅጣጫ ያላስቀመጠላቸው እና ያልፈቱላቸው መሆኑንም አያይዘው ጠቁመዋል፡ ፡
 ይህ በዚህ እንዳለ በአካባቢው በአቧራ እንዲንገ ላቱ እና ያስቸገ ራቸው ሲሆን ይህንም መንገ ድ
ለመስራት ምንም እንኳ መንግስት ከእያንዳንዱ አባወራ 1000 ብር የ ሰበሰበ ቢሆንም
እንዳልተሰራላቸው የ ገ ለኁ ሲሆን አቧወራውም ዋና የ ብክለት ምንጭ ሆኖ እራሣቸውም ሆነ ቤታቸው
የ አቧራ ተጠቂ መሆናቸውን ጠቁመዋል፡ ፡
 በተጨማሪም አካል ጉዳተኞች በአካባቢው በሚጣሉ ቆሻሻዎች /እንደ ሙዝ ልጣጭ/ የ እንግልትና
የ መውደቅ ችግር ላይ ናቸው
 የ መንገ ዶች በአቧራ መብዛት ምክንያት በፈረንሣይ አካባቢ ያሉትን ነ ዋሪዎች እያጠቃ ሲሆን
የ ትራፊክ ቁጥጥር አለመኖሩ ህዝቡ በአቧራ እየ ተንገ ላታ መሆኑን ጠቁመዋል፡ ፡
 አስተያዩት ሰጪዎች አዲስ አበባ ውስጥ የ ሽንት ቤት ችግርን ሲገ ልፁ ከሌላ አካባቢ ያሉ
ሽንትቤቶችን እንደ ሞዴል አድርጐ ለህብረተሰቡ መገ ንባት እና አገ ልግሎት እንዲሰጡ
የ ሚየ ስችልን ተቋም የ ለም ሲሉ የ እኔ ነ ት ስሜት በነ ዋሪዎች መካከል አለመኖሩንም
ተናግረዋል፡ ፡ መንግስትም በእቅድ ደረጃ ሽንት ቤት ለመስራት ምን የ ተያዘ እቅድ አለ?
የ ሰውም አይመስለኝም ብለዋል ጉራራ አካባቢ ሽንት ብት እንዲሰራላቸው ጠቁመዋል፡ ፡
 ከተማው ውስጥ በመኩናዎች ብዛት ምንም እንኳ ትንሽ ቢሆንም ከአገ ልግሎት ውጭ የ ሆኑ
መኪናዎች በመበራከታቸው የ አካባቢ ብክለትን እያባባሰ ያለ መሆኑ እና የ መኪናው አደጋ የ ከፋ
መሆኑንም ችግሩ ያባባሰ ሆሂል፡ ፡
 የ ከተማውን የ ፅ ዳት አወጋገ ድን አመልክቶ ህዝቡን የ ማከለ እና ከህዝቡ ችግር የ መነ ጨ የ ቆሻሻ
ማጠራቀሚያ አለመኖሩን አሣስበው የ ተገ ነ ቡትም የ ቆሻሻ ማጠራቀሚያዎች ከሰው መኖሪያ ቤት
ቅርብ በሆናቸው ምክንያት ለበለጠ ብክለት ያጋለጣቸው ሲሆን ይህም ችግሩን አስመልክቶ እኛን
ያማከለ ጥናት ከመስራታቸው በፊት ማካሄድ የ ተሣናቸው መሆኑን ገ ልፀዋል፡ ፡
 በተጨማሪም ምንም እንኳ ከሊሎች ከተገ ዙ ቤቶች የ ራቀ መሆን ሲገ ባው ለቤታቸው ቅርብ የ ሆነ
የ ቆሻሻ ማጠራቀሚይ መኖሩ እና ነ ገ ሩን እያባበሱ ያሉ መሃንዲሶች መሆናዋቸውን ገ ልፀዋል፡ ፡
ምንም እንኳ እንዳይሰራ ብንልም ያስከሰሰን ሆኔ ታ ላይም መድረሣቸውን ጠቁመዋል፡ ፡ ሼዶችም
አገ ልግሎት እንዳይሰጡ በፍ/ቤት አሣሽገ ዋል፡ ፡ ህዝቡም ተለዋጭ ቦታ ላይ እንዳይሰሩ
ቢነ ገ ራቸውም እንዳልሰሩላቸው ገ ልፀዋል፡ ፡
 በተለይም የ ደረቅ ቆሻሻ ገ ንዳዎች እና የ ፍሣሽ ገ ንዳ ተለይቶ አለመኖሩ እና የ አካባቢ ድዳት
ይጠበቅ ከተባለ ገ ንዳዎች ያሉበትን ሆኔ ታ መኖሩን ተናግረዋል፡ ፡ ለዚህም የ ተዘጉ ገ ንዳዎች

26. 26
ክፍት መሆን እንደሌለባቸው እና የ ባለድርሻ አካላት በአግባቡ ከቅንጅት እየ ሰሩ አለመሆናቸው
ተናግረዋል፡ ፡
10.2. የ ችግሩ መፍትሄዎች
 ቆሻሻ እዚያ ላይ መጣል የ ለበትም ወይም ለፅ ዳት ሰራተኞች መኖሪያ ቢሀናቸው ይመረጣል፡ ፡
 የ ህብረተሰቡን ችግር ሊፈታ የ ሚችል ሼድ በተገ ቢው ቦታ መሆን አለበት
 እኛን የ ማከለ ኘሮጀክት እንዲቀረፅ ልን
10.3. የ አሰልጣኝ መፍትሄዎች
 ጥቅም ሰጭ ገ ንዳዎች እና በየ አካባቢው የ ተገ ነ ቡ ሺዶች በአካባቢው እንዲኖሩ ና ለአገ ልግሎት
ክፍት አንዲሆኑ
 ዘመናዊ ሼዶች ኤጀንሲው ትግባራ ላይ ቢያተኩር ማለትም ከተሰሩ በኋላ ችግር ፊች መኖቸውን
ቢየ ጠና
 ችግር ፈች ኘሮጀክቴች ቢቀረፁ /ህብረተሰቡ ያማከለ/
 ከሌላ ከተሞች ተሞክሮ በመውሰድ አዳዲስ የ ትግበራ አቅጣጫዎች ቢካተቱ
 በአመራርና ፈፃ ሚ ረገ ድ የ ሚስተዋሉ ክፍተቶችን አሁኑኑ ከመጀመሪያው በዕቅድ ዝግጅትና
በአፈጻጸም አቅጣጫ ላይ የ ጋራ ግንዛቤ በትክክል ተይዞ ወደስራ መገ ባቱን ማረጋገ ጥና ከዚያም
በሂደት በሚታዩ ክፍተቶች ተከታታይ ግምገ ማ በማድረግ ማሰልጠን፤
 የ ሚመለከታቸው አካላትን በተከታታይ የ ማብቃት ስራ መስራት ተልዕኮ መስጠት አፈጻጸሙን
ባለማቋረጥ መከታተል፤
 ነ ዋሪውን አቅሙን መጠቀምና የ ጋራ ግንዛቤ እነ ዲጨብጥ በየ ደረጃው እቅዱ ዙሪ ሰፋፊ
መደረኮችን በማዘጋጀት ግንዛቤ ማስጨበጥ ቢሰራ
 ከባለድርሻ አካላት ጋር የ ተጠናከረ ግንኙነ ት መመስረት፤ በትስስሩ መሰረት ስራዎች በጋራ
የ ሚታዩበትን ሁኔ ታ ማመቻቸት ወዘተ….ናቸው
 በየ ደረጃው የ ጋራ መድረኮችን በማዘገ ጀት በፈጻሚዎችና በጽዳት ማህበራት የ ሚታዩ የ አመለካከት
ክህሎትና ግብአት ችግሮችን የ ጋራ መግባበት ላይ በመድረስና የ መፍትሄ አቅጣጫዎችን ማስቀመጥ

11. ማጠቃለያ
በወረዳ ደረጃ የ ጽዳት መዋቅር ሁኔ ታ በምናይበት ጊዜ አብዛኛው የ ተሰበሰበውን ደረቅ ቆሻሻ የ ማጓጓዝ
ተልዕኮ ተሰጥቶት የ ሚሠራ ከመሆኑ አንፃ ር በየ ጊዜው የ ምልልስ ኘሮግራም በማዘጋጀትና ከወረዳ ጽዳት

27. 27
መዋቅር ጋር በመወያየ ት የ ተሰበሰበውን ቆሻሻ የ ማጓጓዝና ማስወገ ድ ሥራዎች ላይ የ ሚያሣየ ው ጥረት
በየ ጊዜው በርካታ መሆኑ ይታወቃል፡ ፡
ከዚህ ባለፈ በወረዳ ጽዳት መዋቅር የ ሚይዘው እና አገ ልግሎት የ ሚሠጠው የ ህዝብ ብዛት መጠኑ ከፍተኛ
ነ ው፡ ፡ በወረዳ መዋቅር በዚህ ደረጃ በወረዳ ጽዳት ማስጠበቅ ላይ በርካታ ተግዳሮቶች ይስተዋላል፡ ፡
የ ገ ንዳ አቀማመጥና የ ነ ዋሪ ቅሬታ ከምንጭ ለመፍታት የ ሚደረገ ው አናሣ ጥረት በገ ንዳ አካባቢ ቆሻሻ
ሲከማች ለማስተካከል የ ሚደረጉ ጥረቶች ደካማነ ት የ ማጓጓዝ ስርአቱ እጅግ ዝቅተኛና ቀልጣፋ ያልሆነ በት
አሠራርን መከተል የ መኪና ብልሽትን ምክንያት እንደአማራጭ መከራከሪያ መውሰድ ኢ-ፍትሃዊ የ ስምሪት
አሠጣጥ ችግሮችና በየ ጊዜው ከመሆኑም ባሻገ ር በማሠባሰብና በማስወገ ድ አሠራሩ ላይ ከፍተኛ ክፍተት
እንዲፈጠር አድርጓል፡ ፡
የ ፅ ዳት ዘርፍ ከፍተኛ የ ሠው ኃይል የ ሚፈልግ የ ሥራ መስክ ከመሆኑ ጋር ተያይዞ በርካታ ቁጥር ያላቸው
ሠራተኞች በዘርፍ ተሠማርተው ይገ ኛሉ፡ ፡ በዚህ ዘርፍ የ ተሰማሩት የ ጥቃቅንና አነ ስተኛ የ ፅ ዳት ማህበራት፣
የ መንገ ድ ፅ ዳት ሠራተኞች፣ ሹፌሮችና ረዳቶችን እንዲሁም ከክ/ከተማ እስከ ወረዳ በመዋቅሩ ያለውን
ሠራተኛ ጨምሮ ቁጥራቸው በርካታ ነ ው፡
በዘርፉ ያለውን ሠራተኛ በተገ ቢው መንገ ድ በፅ ዳት እንቅስቃሴው ላይ በሚፈለገ ው ደረጃ በክህሎት በማብቃት
በተሻለ ደረጃ ላይ ለማድረስ የ ፅ ዳት ልማት ሠራተኞችን ለመፍጠር የ ሚደረጉ ጥረቶች ባለፈው በጀት ዓመት
ጅምሮ ጥረቶች ተስተውለዋል ፡ ፡ በየ ጊዜው በሚስተዋሉ ወረዳን ፅ ዳት መጓደል ችግሮች ላይ ከላይ እስከታች
ያለው መዋቅ የ ሠው ኃይል በራሱ ተነ ሳሽነ ት እና ጥረት ሚናውን ለመወጣት ከመሞከር ይልቅ የ ለውጥ ኃይል
ሆኖ በየ ጊዜው ተግባራቶችን እና የ ትኩረት ደረጃውን እያገ ናዘበ የ ሚሰራ የ ፅ ዳት ሠራተኞችን ከመፍጠር
አኳያ ምቹ ሁኔ ታዎች ቢኖሩም በዚህ ደረጃ የ መንቀሳቀስ ሂደቱ ግን ብዙ ሥራ ይቀረዋል
ባለፈው ዓመት የ ሠራተኞችን ምቹ ሁኔ ታዎችን ከመፍጠር አንፃ ር በየ ደረጃው የ ሚታዩ ጥረቶች ያሉ ቢኖሩም
በሚፈለገ ው ደረጃ ላይ ለመገ ኘት ገ ና ብዙ መስራትና የ አመለካከት ለውጥ ሥራዎች የ ሚያስፈልጉ ነ ው፡ ፡
በጅምር ደረጃ ያሉትን በማጠናከር በቀጣይ ዓመትም የ ተሻሉ ውጤቶችን የ ማስመዝገ ብ ተግባራት የ ሚጠብቀን
ለሁላችንም ዋነ ኛ ሥራ ይሆናል፡ ፡
ከወረዳ ጀምሮ የ ሚታዩት በተለይ በደረቅ ቆሻሻ አሰባሰብ ሥራ ላይ አድሎአዊና ፍትሃዊ ያልሆነ የ አሠራር
ችግር ማሳየ ት በየ አካባቢው የ ሚገ ኙ የ መንግስት ሃብትና ንብረቶችን በአግባቡ ካለመጠበቅ ለብክነ ት ሲዳረጉ
ማስተካከል ያለመቻል ከበላይ ጀምሮ በወረዳ የ ሚገ ኘው የ መዋቅር አካል በተፈለገ ው ሰዓትና ጊዜ ጠብቆ
የ መንግስት ሥራን ያለማከናወን ከዚህ ባሻገ ርም አንዳንድ የ ፅ ዳት ማህበራት ላይ የ ሚታዩ ግድፈቶችን
በመለየ ት ደረጃ በወረዳ መዋቅራ ሰፊ ጥረቶች የ ሚፈልጉ ናቸው፡ ፡
በክፍለከተማ ብልሹ አሰራር ጋር በተለይ የ ደረቅ ቆሻሻ የ ማጓጓዝ ስርዓቱ ፍትሃዊ ያልሆነ የ ስምሪት
አሠጣጥና የ ነ ዳጅና ጥገ ና አጠቃቀም አሠራሮች በየ ደረጃው ብልሹ አሰራር የ ሚያጋልጡ ሥራዎች እንደሆነ
መግባባት ለመድረስ ተሞክሯል፤ ፤ በተለይ የ ስምሪት አሰጣጡ ላይ በየ ጊዜው ገ ብቶ ካልፈተሸው ከፅ ዳት
ማህበራት ጋር በመመሳጠር ሹፌሮችና ረዳቶች አድሎአዊ አሠራሮችን ማከናወን የ ተቀዳውን ነ ዳጅ መሠረት
ያላደረገ ስምሪት በመስጠት ነ ዳጅ ማባከን የ ተሽከርካሪ ምልልስና ኖርም አጠቃቀም በማዛባት በተገ ቢ ደረጃ
ሥራን ያለመፈፀም ወረዳው የ ተለያዩ የ ወዳደቁና ያረጁ የ መንግስት ንብረቶች ማለትም ገ ንዳ ደስት ቢን
ተሽከርካሪ ወዘተ ሲገ ኙ በተፈለገ ው አሠራር ተጠቅሞ ለማስተካከል የ ሚደረጉ ጥረቶች በሹፌሮችና ረዳቶች
የ ሚታዩ የ ስነ ምግባር ችግሮች ተደምረው በመሆናቸው በቀጣይም እነ ዚህን ከማስተካከል አኳያ በዚህ ዓመት
ተከታታይነ ት ያለው የ ግንዛቤና የ ቁጥጥር፣ ክትትል ሥራዎች ማድረግ ይጠበቃል፡ ፡

28. 28
በመንግስት ሆነ በባለድርሻ አካላት ሊያጋጥሙ የ ሚችሉ የ ዕቅድ አፈጻጸም መጓተቶችን ነ ቅቶ
በመጠበቅ ወቅታዊ መፍትሄ በመስጠት በቀጣዩ ዘመን የ ተሻለ ውጤት ለመስራት
የ ሚያስችልነ ው፡ ፡
11.1. የ ጥፋት አይነ ቶች እና የ ቅጣት ክፍያ መጠን በኢትዮዽያ ብር
ተ.ቁ የ ጥፋት አይነ ቶች የ ቅጣት ክፍያ መጠን
1 ቆሻሻ በአግባቡ አለመያዝ ወይም ማዝረክረክ
 ከመኖሪያ ቤት ከሆነ
 ከድርጅት ከሆነ
ብር 10
ብር 30
2 የ መኖሪያ ቤትን ወይም የ ድርጅትን ፊትለፊት ያለውን ደረቅ
ቆሻሻ እስከ ሃያ ሜትር የ አካባቢ ንጽህናን በአግባቡ
አለመጠበቅ
 መኖሪያ ቤት ከሆነ
 ከድርጅት ከሆነ
ብር 5
ብር 50
3 ደረቅ ቆሻሻ ባልተፈቀደ ቦታ መጣል ከመኖሪያ ቤት ከሆነ
 ከኢንዱስትሪ ከሆነ
 ከጤና ተቋም
 ከሌሎች ድርጅቶቸ
ብር 30
ብር 7 ሺ ብር 5ሺ
ብር 500
4 ጥቃቅን የ ሆኑ ቆሻሻዎችን ተገ ቢ ባልሆኑ ቦታዎች መወርወር ብር 50
5 ባልተፈቀደ ቦታ ላይ አሮጌ መኪና፣ ቆርቆሮ፣ አሸዋ፣ አፈር
ወዘተ መቆለልና ማስቀመጥ
ብር 100
6 ባልተፈቀዱ ቦታዎች የ ማስታወቂያ ወረቀት መለጠፍ ብር 100
7 ከገ ንዳ ውጪ ቆሻሻ መድፋት ብር 10
8 የ ግል የ ጽዳት አገ ልግት ሰጪ ድርጅቶች የ ሞላ ገ ንዳን
በወቅቱ አለማንሳት
ብር 100
9 የ ግል የ ጽዳት አገ ልግሎት ሰጪ ድርጅቶች ያስቀመጡት
የ ጥቃቅን ማጠራቀሚያዎችን በአግባቡ አለመያዝና ሲሞላ
በወቅቱ ቆሻሻውን አለማጋባት
ብር 30
10 ቆሻሻን እያዝረከረኩ እ ሳየ ሸፍኑ ማሽከርከር ብር 50
11 ከተሸከርካሪዎች ላይ በመሆን ቆሻሻዎች የ ሚያወርዱ
አሽከርካሪ ወይም ተሳፋሪ
ብር 5

29. 29
12 በእንስሳት እርባታና የ ማቆያ ቦዎች ቆሻሻዎችን በአግባቡ
አለመያዝና አለማስወገ ድ
ብር 100
13 እንስሳትን ይዞ በመዞር ባልተፈቀደ ቦታ እንዲጸዳዱ ማድረግ ብር 10
14 ያልተሸፈነ ጭነ ጽ በጋማ ከብጽ በማጓጓዝ ከተማ ማቆሸሽ ብር 10
15 የ ሞቱ እንስሳት ባልተፈቀደ ቦታ ሲጥል የ ተገ ኘ ብር 10
16 የ ቀንድ ከብትና የ መሳሰሉትን ባልተፈቀዱ ቦታዎች ላይ
በመንዳት ከተማ ማቆሸሽ
ብር 30
17 ከግንባታ ወይም ከፍርስራሽ የ ሚመነ ጭ ቆሻሻ ወይም አፈር
ባልተፈቀደ ቦታ መጣል
ብር 500
18 ልዩ ቆሻሻዎችን በአግባቡ አለመያዝ ወይም አለመጣል ብር 50
19 አደገ ኛ ቆሻሻዎችን በአግባቡ አለመያዝና አለማስወገ ድ
 ኢንዱስትሪ ከሆነ
 የ ጤና ተቋም ከሆነ
ብር 7 ሺህ ብረ
5 ሺህ ብር
20 ባልተፈቀደ ቦታና ሁኔ ታ ቆሻሻ፤ ሩንጅ ፕላስቲክ ወይም
መሳሰሉትን ማቃጠል
 ግለሰብ
 ድርጅት
ብር 30
ብር 50
21 በአገ ልግት መስጫ ተቋም ወይም የ ማምረቻ ድርጅት መጸዳጃ
ቤት አለመሰራትና ዘወትር ለተገ ልጋዮች ክፍት አድርጎ
አገ ልግሎት አለመስጠት
ብር 100
22 ባልተፈቀደ ቦታ መሽናት ወይም መጸዳዳትና አባቢን ማቆሸሽ ብር 10
23 የ መጸዳጃ ቤት ፍሳሽን ባልተፈቀደ ስፍራ መልቀቅ
 መኖሪያ ቤት ከሆነ
 ድርጅት ከሆነ
ብር30
ብር 200
24 የ ቤት ውስጥ ፍሳሾ ወደ መንገ ድ እና አካባቢ መልቀቅ
 መኖሪያ ከሆነ
 ድርጅት ከሆነ ብር 20
ብር 200
25 ባልተፈቀደ ቦታ በመንገ ድ ላይ መኪና ወይም ሌላ ተሸከርካሪ
 ያጠበ

30. 30
 ያሳጠበ ብር 10
ብር 30
26 ከነ ዳጅ ጣቢያና ጋራጅ የ ሚወጡ ፍሳሾችን ተገ ቢ ባልሆነ
መንገ ድ መልቀቅ
ብር 500
27 የ መኖሪያ ቤትን ወይም የ ድርጅት ፊት ለፊቱን ያለው ፍሳሽ
ቆሸሻ እስከ አስር ሜትር አካባቢ ንጽህና በአግባቡ
አለመጠበቅ
 ከድርጅት ከሆነ
 ለመኖሪያ
ብር 100
ብር 10
28 ፍሳሽ ቆሻሻዎች እያዝረከረኩ ማሽከርከርና ባልተፈቀደ ቦታ
መድፋት
ብር 7ሺ
29 ያልታከመ የ ኢንዱስትሪ ወይም ሌሎች መርዛማ እና አደገ ኛ
ፍሳሾችን ወደ ወንዞች ወይም ወዳልተፈቀደ ስፍራዎች
ማስወገ ድ
ብር 7 ሺ
30 በአገ ልግት መስጫ ተቋማት እና የ ማምረቻ ድርጅቶች ተገ ቢ
የ ሆነ የ ትቃቅን ቆሻሻ ማጠራቀሚያ እቃ
 አለማስቀመጥ
 በአግባቡ አለማስወገ ድ
ብር 100
ብር 10
31 የ ገ በያ ቦዎች አቆሽሾ መነ ሳት ብር 10
32 በመንገ ድ ላይ በመንገ ድ ከተማ ማቆሸሽ ብር ፶
ምንጥ (reference)
አራዳክፍለከተማ ዉሃና ፍሳሽ (2007) 㝕የ ዽዳት የ ግንዛቢ ማስጨበጫ በሮሸር አ.አ. ኢትዮዽያ
1.ጉለሊ ክፍለከተማ (2007) ስራዎች ስትራቴጂክ (strategic planning)
የ ደረቆሻሻልማት አ.አ. ኢትዮዽያ
DOC (2014) Daughters of Charity Urban Development Project Annual News Letter none
governmental chrity organization December Addis Ababa Ethiopa