1. BİRUNİ
ÜNİVERSİTESİ
Vitaminler ve Mineraller
Bu sunu ödevi Biruni Üniversitesinde okuyan Azad YILDIZ tarafından Sağlıkta Beslenme İlkeleri dersi
için hazırlanmıştır.Gülseren Hocaya Selamlar
2. Vitamin Nedir
Vitaminler yağda ve suda eriyen
vitaminler olmak üzere iki gruba
ayrılır. Suda eriyenler: C ve B
grubu vitaminler, yağda eriyen
vitaminler A, D, E ve K
vitaminleridir.
2
Vitaminler, vücudumuz tarafından üretilemeyen ancak
yaşamın sürekliliği için gerekli olan organik maddelerdir.
Vitaminlerin sağlığın korunması, sağlıklı büyüme ve
gelişme açısından pek çok biyolojik işlevleri vardır ve
yetersizliklerinde hastalıklar ortaya çıkar. Çoğu
vücudumuz tarafından üretilemeyen vitaminleri ancak
besinler yolu ile alabiliriz.
Vitaminler, besinlerin içinde yüksek miktarda bulunmaz
ve besinlerin soframıza gelene kadar geçirdikleri süre
içerisinde ( toplanma - satın alma, hazırlanma, pişirme
ve yeme sırasında) vitamin kayıpları oluşur.
4. A VİTAMİNİ
A vitamini; görme, büyüme, üreme, embriyo
gelişmesi, kan yapımı, bağışıklık sistemi ve
doku hücresi farklılaşmasında gerekli bir
vitaindir.A vitamini yağda erir, ısıya
dayanıklıdır, emilimi için safra asitlerine
ihtiyaç vardır.
4
5. “A Vitamini
Vücudun hastalıklara karşı bağışıklık sisteminin oluşumunda yardımcıdır.
Kemik dokusunun ve üreme sisteminin gelişiminde yardımcıdır.
Gözlerinizin karanlıkta normal olarak görmesine ve alacakaranlığa alışmasına yardım eder.
Epitel (barsak,deri vb) doku yapımı, gelişimi ve korunmasında görev alır. A vitamini yetersizliğinde böbreklerde, sindirim
organlarında bozukluklar görülebilir.
Solunum ve üreme sistemi ile sindirim sisteminde; ağız, mide ve ince bağırsakların ve idrar yollarındaki deri ve dokuların
sağlıklı bir şekilde devamlılığını sağlayarak, enfeksiyonlara karşı korur.
Karotenoid formları bir antioksidan olarak çalışırlar ve çeşitli kanser türleri ile yaşlanmaya bağlı hastalıklara karşı koruyucu etki
gösterebilirler.
A Vitamini Yetersizliği ve Fazla Miktarda Tüketimi
A vitamini vücutta depo edilen bir vitamindir. Bu nedenle yetersizlik belirtileri, uzun süre A vitamini alınmadığında görülür.
Yetersiz ve dengesiz beslenenlerde ve büyümenin hızlı olduğu çocukluk, gebe ve emziklilik dönemlerinde sorun ortaya çıkar.
6. D VİTAMİNİ
Yağda eriyen bir vitamindir.Emilimi için yağ
ve safraya ihtiyaç vardır.Balık yağı ve güneş
ışığında bulunan D vitamini eksikliğinde
raşitizm görülür. Raşitizmde kemik ve
dişlerde bozukluk ve eğrilik görülür. Dişler
geç çıkar. Kafa kemikleri yumuşar ve eğrilir.
Eklemlerde şişkinlik görülür
6
7. 7
Vücut Çalışmasındaki
Görevleri
╺En önemli işlevi kalsiyum metabolizmasını denetlemek ve
düzenlemektir.
╺Kemikler kalsiyum deposudur.
╺ Kalsiyumun kemiklere taşınmasına ve yerleşmesine yardımcı
olur. Aynı zamanda fosfor metabolizmasına da yardımcı
olmaktadır.
8. Use charts to
explain your
ideas
8
E VİTAMİNİ
Yağda çözünme özelliği olan vitaminler
arasında yer alır. Güçlü antioksidan etkisi ile
vücudu serbest radikallere karşı korur.
E vitamini antioksidan etkisiyle ayrıca kanser,
kalp-damar gibi ciddi hastalıklara karşı da
vücudu koruyucu özelliktedir.
Kırmızı kan hücre üretimine katkısı olan E
vitamini, vücutta K vitamininin dolaylı
yollardan kullanılmasını da sağlar. E vitamini
eksikliği besinler ile vücuda alınan yağların
farklı nedenlerden dolayı kullanılamaması
sebebiyle meydana gelir.
E vitamini eksikliği nedeniyle görme
problemleri, yürüyüş bozuklukları, kas
güçsüzlüğü, kas kütlesinde azalma gibi
şikayetler yaşanır.
9. Vücut Çalışmasındaki Görevleri
╺Yağların emiliminde bir bozukluk oluştuğunda E vitamini emilimi de azalır.
╺ Hücre zarının koruyucusudur (antioksidan) .
╺ Damar içerisinde akışkanlığı sağlar, damar tıkanıklığını önler. (ateroskleroz)
╺ Erken doğmuş bebeklerde demirin kullanılmasına yardımcı olarak anemi (kansızlık) oluşumunu
engeller.
Yetersizlik ve Fazlalıkları
╺Günlük besinler içinde yeterli miktarda bulunduğundan yetersizlik belirtilerine insanlarda sıklıkla
rastlanmamaktadır. Deney hayvanlarında E vitamini eksikliği kısırlığa, kalp ve diğer kaslarda yorgunluğa,
karaciğer hastalıklarına, kırmızı kan hücrelerinin kolayca parçalanmasına neden olmaktadır. Aşırı
alındığında zararlı etkisi görülmemiştir.
10. K Vitamini
10
K VİTAMİNİ NEDİR
Kanın pıhtılaşma etmeni olarak
tanımlanan vitamin K günlük
yiyeceklerimizde yeteri kadar
bulunduğu ve kalın bağırsakta
bakterilerce yapıldığı için
yetersizliğinde oluşan bir
hastalık tanımlanmamıştır.
Yağda eriyen bir vitamin olup
emilimi için safra asitlerine ve
yağa ihtiyaç vardır.
Vücut Çalışmasındaki Görevleri
Vitamin K karaciğerde kanın
pıhtılaşmasını sağlayan maddenin sentezi
için gereklidir. Eksikliğinde kanın
pıhtılaşması engellendiği için kanama
durmayabilir. Kemik gelişimi için de
önemlidir.
Yetersizlik ve Fazlalıkları
Karaciğer ve sindirim sistemi bozukluklarında
özellikle safra akımının engellendiği durumlarda K
vitamini kullanılması yetersizleşir. Uzun süren
antibiyotik tedavileri de bağırsakta harabiyet
yapacağından vitamin K etkinliğini azaltarak
yetersizlik yapabilir. Fazlalık belirtisi olarak suda
çözünen türevleri yenidoğan sarılığı
(hiperbiluribinemi) yapar
11. K VİTAMİNİ: En zengin kaynakları, ıspanak ve benzeri yeşil yapraklı sebzeler, karaciğer, kuru baklagiller
ve balıklardır.
12. 12
Suda eriyen ve vitamin karakterinde çalışan
koenzimlerin yapılarında bazı maddeler B grubu
vitaminleri adını alırlar ve hücre metabolizmasında
önemli yerleri vardır. Günlük olarak alınması gereken B
vitamini depo edilemez. Yeterli miktarda alınması
gereken B vitamini fazla alımlarda daha çok işe
yaramaz. Çünkü vücut ihtiyaç duyduğu kadar vitamini
bünyesinde barındırır.
B vitaminleri yağların hazmedilmesini kolaylaştırdığı için
ishallerin oluşmasını engeller. Buna ek olarak sinirleri
dinlendirir, cilldi parlak, canlı ve diri tutar ve tırnakların
kırılmamasının önüne geçer.
B vitaminleri B-1,B-2,B-6 ve B-12 vitaminlerinin hepsine
birden denir. Bu grup vitaminler İstah, sindirim ve sinir
sistemi icin çok gerekli ve hayati öneme sahiptir.
B VİTAMİNİ
13. RİBOFLAVİN (B2 VİTAMİNİ)
Suda eriyen bir vitamin olması dolayısıyla sebzeler pişirildiği zaman
haşlanma suyu atılmamalıdır.Ayrıca, ışığa karşı duyarlı olduğundan, B2
içerikli yiyecekler uzun süre güneş ışığında kalmamalıdır.
13
Vücut Çalışmasındaki Görevleri
Karbonhidrat, protein ve yağların
metabolizmasında görev alan
riboflavin bir düzenleyicidir
Yetersizlik ve Fazlalıkları
Besinlerle alınması gerekli bir
vitamindir. Yetersizliğinde
• Deride yaralar (dermatit),
dudaklarda (keylozis, angular
lezyon) ve göz çevresinde kesik
şeklinde yaralar oluşur.
• Sinir sisteminde bozukluk, anemi
(kansızlık) görülebilir.
• Gözde yanma ve kızarıklık, ishal
oluşabilir.
Riboflavinin En Çok Bulunduğu
Besinler
Karaciğer, et, süt ve ürünleri,
yumurta , peynir, balık, yeşil
yapraklı sebzeler ve tahıllardır.
14. B1 VİTAMİNİ: TİAMİN
Vitamin B1 ya da Tiamin, diğer B grubu
vitaminlerle birlikte vücudun, özellikle beynin,
enerji üretiminimde gerekli bir vitamindir. Bu
vitamin öncelikle şeker hastalığı, doku
sertleşmesi, sinirsel hastalıklar önlenmesinde
kullanılır ve yaşlı insanların zihinsel
fonksiyonların sürdürebilmesine yardımcı olur.
Hangi besinlerde bulunur?
Buğday başağı, kepek, bira mayası, sebzeler
gibi birçok besinde bol miktarda bulunur.
B1 vitamini eksikliği durumunda “Wernicke-
Korsakoff” sendromu hastalığı görülür.
B3 VİTAMİNİ: NİASİN
B3 vitamini kan dolaşımını düzenler ve santral
sinir sisteminin çalışmasına yardımcı olur. Beyin
ve hafızanın ileri fonksiyonlarının
denetlemesinden dolayı şizofreni ve diğer
zihinsel hastalıklarda tedavi edici rol oynar. Son
olarak yeterli B3 düzeyinin insülin ile östrojen,
progesteron ve testesteron gibi cinsiyet
hormonlarının sentezi için hayati rol oynadığı
gösterilmiştir.
B3 vitamini içeren doğal yiyecekler sığır eti,
brokoli, karnabahar, havuç, peynir, mısır unu,
yumurta, balık, süt, patates ve domatestir. Ette
bol miktarda vardır. Vücut, süt ve yumurtadaki
proteinlerden de niasin üretebilir.
B12 VİTAMİNİ
Suda eriyen B12 özellikle sinir sistemi
fonksiyonları için gereklidir. Folik asit ile
birlikte doğum defektlerini önlemekte önemli
rol oynar. Yine folik asit ve B6 vitamini ile
birlikte kalp hastalıklarını ve damar
tıkanıklığını önleyici rol oynamaktadır.Sinir
hasarlarında tedavi edici rol oynar.
Nerede Bulunur ?
B12 vitamini folik asit ile birlikte alınmalıdır.
Karaciğerde, sütte, yumurta akında, peynirde,
balıkta, ette ve karideste bol miktarda,
bitkilerde ise son derece az miktarda bulunur.
15. Business
Finance
Leader Economy
Risk
Profit
Rise
Idea
Example text.
Example text.
Example text. Example text.
Example text.
Example text.
Example text.
Example text.
Example text.
Example text.
Example text.
Example text.
C VİTAMİNİ (ASKORBİK ASİT)
Hava ile temasla kolay okside olur, suda erir, ekşi
tattadır, ışıkla temasta rengi koyulaşır, ısıya
dayanıksız bir vitamindir.
Vücut Çalışmasındaki Görevleri
• Vitamin C, bağ dokularını bir arada tutan,
• Zehirlenmeler ve ateşli hastalıklarda vücudu
koruyan ve bağışıklık sistemini güçlendiren bir
vitamindir.
• Vücudumuzda kan yapımı için gerekli olan demir ve
folik asidin kana geçmesini kolaylaştırır ve
kullanımını arttırır. Böylelikle kansızlığı önler.
• Damar çeperlerini güçlendirerek kanamaya ve
gözde katarakt oluşumuna engel olur.
• Meme kanseri ve güneş ışınlarının oluşturduğu deri
kanserlerinin gelişimini yavaşlatır. Antioksidan bir
vitamindir.
16. MİNERALLER
Doğada yaygın olarak bulunan inorganik
maddeler olan mineraller, vücudun %4 gibi
çok küçük bir bölümünü oluşturmasına
rağmen vücut sıvılarının, kan ve kemiklerin
oluşumunda, sağlıklı sinir fonksiyonlarının
devamı, kas gücünün düzenlenmesinde rol
oynayan çok önemli yapı taşlarıdır.
Enzimleri etkinleştirmekten, kimyasal
reaksiyonları harekete geçirmeye ve iyi bir
kemik yapısı oluşturmaktan, sağlıklı beyin
fonksiyonları sağlamaya kadar
fonksiyonları bulunmaktadır. Vitaminlerin
aksine mineraller inorganik maddelerdir.
19. • Vücudun kendi kimyasal dengesini sürdürmesi vücuttaki çeşitli minerallerin oranlarına
bağlıdır. Vücuddaki her bir mineralin diğeri üzerinde etkisi olduğu için birinin dengesi
bozulduğunda, diğer minerallerin de seviyesi etkilenir. Bu dengesizliğin giderilmemesi,
hastalığa neden olacak zincirleme reaksiyonları başlatabilir.
• Vitaminler vücudumuzda minerallerin yardımı olmadan fonksiyon gösteremediklerinden,
mineral eksikliği vucudumuz için vitamin eksikliğinden çok daha fazla zarar vericidir.
• Mineraller vücut tarafından üretilemediği için besinler yoluyla alınması gerekir. Besinlerin
yanısıra mineraller takviye şeklinde de alınabilir. Gıda takviyesi olarak kullanılan
desteklerin çoğunda vitamin ve mineral çeşitleri bir arada formüle edilmiştir.
• Vücudumuz, minerallerin emilime hazır hale gelebilmesini sağlamak için, mineralleri
sindirim sistemimizde şelat edilmiş hale getirir. Ancak birçok kişide bu süreç olması
gerektiği gibi çalışmadığından, mineraller emilememektedir. Bu nedenle, emilimi on kat
daha fazla artırabilen şelat edilmiş mineralleri kullanmak daha uygun olabilir.
Mineraller Sağlığımız İçin Neden Önemlidir?
20. INSTRUCTIONS
FOR USE
EDIT IN POWERPOINT®
Go to the File menu and select Download
as Microsoft PowerPoint. You will get a
.pptx file that you can edit in PowerPoint.
Remember to download and install the fonts
used in this presentation (you’ll find the links
to the font files needed in the Presentation
design slide)
More info on how to use this template at www.slidescarnival.com/help-use-presentation-template
This template is free to use under Creative Commons Attribution license. You can keep the Credits slide or mention
SlidesCarnival and other resources used in a slide footer.
20
EDIT IN GOOGLE SLIDES
Go to the File menu and select Make
a copy.
You will get a copy of this document
on your Google Drive and will be
able to edit, add or delete slides.
Open this document in Google Slides (if you are at slidescarnival.com use the
button below this presentation)
You have to be signed in to your Google account
21. KALSİYUM
Vücut Çalışmasındaki Görevleri
• Kemiklerin ve dişlerin yapımı.
• Kasların kasılması.
• Sinirlerin çalışması.
• Normal kan basıncının sağlanması.
• Kanın pıhtılaşması.
• Hücrelerin bir arada tutulması için
gereklidir.
Kalsiyum Nelerde
Bulunur? Süt, yoğurt, peynir,
yumurta sarısı, susam, kuru incir,
kuru kayısı, pekmez, şalgam,
kuru baklagil ve yağlı tohumlar
kalsiyum içerir. Bir bardak sütte
300 mg kalsiyum bulunur.
Kalsiyum Nedir ?
Kalsiyum kemiklerde ve
dişlerde, fosforla birlikte
kalsiyumfosfat şeklinde
bulunur. Sağlıklı kemik, diş ve
dişetleri oluşumu için
gereklidir. Normal kan
basıncının sağlanması, kanın
pıhtılaşması, kasların
hareketi ve sinirsel mesajların
iletiminde görev alır.
22. FOSFOR
▣Fosfor; kalsiyumla birlikte kemiklerin ve dişlerin
oluşumunda, besin öğelerinin metabolizmasında görev
alan enzimlerin yapısında bulunur ve hücre çalışması
için gereklidir. Ayrıca fosfor vücut sıvılarının asit
ortama dönüşümünü engeller, hücre içi ve dışı sıvıların
dengede tutulmasını sağlar.
▣Vücuttaki fosforun %90’ı kemiklerde ve dişlerde, geri
kalan %10’u ise vücut sıvılarında ve hücrelerde
bulunur.
Fosforun En Çok Bulunduğu Besinler
▣Protein yönünden zengin besinlerin fosfor içeriği de
yüksektir. Süt ve türevleri, et ve türevleri, tavuk, balık,
yumurta, tahıllar, kuru baklagiller ve yağlı tohumlar
önemli fosfor kaynağı besinlerdir.
23. Çinko
Çinko minerali, kanda, alyuvarlarda,
prostatta, pankreasta, karaciğerde bazı
kaslarda ve kemiklerde yer alır. Hücresel
bağışıklığın oluşumunda, prostat bezinin
fonksiyonu ve üreme organlarının
sağlıklı gelişiminde, yaraların
iyileşmesinde, tat ve kokuları algılama da
rol oynar.
Çinko Eksikliğinde Ne Olur? Büyümede
gerilik, tırnaklarda incelme ve beyaz
lekeler, tat ve koku algılamada
bozukluklar,yaraların iyileşmesinde
gecikme ve hastalıklara karşı dirençsizlik
gibi önemli sağlık sorunlarına neden
olur.
Çinko Nelerde Bulunur? Et, karaciğer,
yumurta sarısı, istiridye, ayçiçeği, yağlı
tohumlar ve baklagillerde bulunur.
Potasyum
Hücrelerin ve dokuların düzgün
çalışmasında görev alır. Sodyumla
beraber vücudun sıvı dengesini kontrol
eder. Vücuttaki sıvılar ile hücreler
arasında normal su dengesi için
gereklidir. Glukozu glikojene dönüştürür.
Asit/alkali dengesinin korunmasında rol
oynar. Sağlıklı bir sinir sistemi ve düzenli
bir kalp ritmi için önemlidir.
Potasyum Eksikliğinde Ne Olur?
Kaslarda yorgunluk, halsizlik, tansiyon
düşüklüğü,düşük kalp ritmi, vücutta sıvı
birikimi, aşırı cilt kuruluğu, akne..
Postasyum Nelerde Bulunur? Süt ve süt
ürünleri, et, balık, muz, kayısı, şeftali,
avokado, hurma, incir, kiraz, kuru üzüm,
patates.
Demir
Kanda oksijenin dokulara taşınmasını
sağlar. Vücutta oluşan karbondioksitin
akciğerlere taşınıp solunumla
atılmasında rol oynar. Büyüme, enerji
üretimi ve sağlıklı bir bağışıklık sistemi
için gereklidir.
Demir Eksikliğinde Ne Olur? Kansızlık,
halsizlik, kalp çarpıntısı, zihinsel
işlevlerde zayıflama, saç dökülmesi,
tırnakların kaşık şeklini alması gibi
belirtilere yol açar.
Demir Nelerde Bulunur? Kırmızı et, tavuk
eti, balık eti, yumurta, kuru meyveler,
kuru baklagiller, ıspanak, semiz otu,
bezelye, pekmez.
24. Teşekkürler!
Bu sunuyu şuan izleyen veya okuyan
herkese canı gönülden teşekkür ederim.
Yeter ki siz iyi olun !
Sorularınız varsa aşağıdan bana
ulaşabilirsiniz.
╺ azadyildiz@msn.com
╺ mormeclis.com