SlideShare a Scribd company logo
1 of 21
I

METABOLISME MIKROBA
PETA KONSEP

Karbohidrat, Lemak, Protein
Proses Metabolisme:
Anabolisme
Katabolisme

Energi
Proses sintesis sel dan enzim,
memelihara steady state sel,
penyerapan unsur hara, ekskresi
senyawa, pergerakan sel

Reaksi enzimatik,
Reaksi Reduksi- Oksidasi
DEFINISI METABOLISME
Semua proses kimiawi yang dilakukan oleh organisme atau
semua reaksi yang melibatkan transformasi energi kimia di
dalam mahluk hidup

– Definisi Metabolisme, Katabolisme dan
Anabolisme
– Metabolisme sebagai proses produksi energi
untuk kehidupan sel
– Senyawa pembawa energi, ATP dan ADP
Anabolisme: Pembentukan senyawa yang memerlukan energi
(Rekasi endergonik):
FOTOSINTESIS: MEMBENTUK C6G12O5 DARI CO2 DAN H2O

Katabolisme:
Penguraian senyawa yang menghasilkan energi (Reaksi
eksergonik):
RESPIRASI MENGURAIKAN KARBOHIDRAT MENJADI ASAM
PIRUVAT DAN ENERGI
MENGAPA MIKROBA MEMERLUKAN ENERGI ?
•

Synthesa bagian sel (dinding sel,
membran sel, dan substansi sel
lainnya)

•

Synthesis Enzim, Asam Nukleat,
Polysakarida, Phospholipids, atau
komponen sel lainnya

•

Mempertahankan kondisi sel
(optimal) dan memperbaiki
bagian sel yang rusak

•

Pertumbuhan dan Perbanyakan

•

Penyerapan hara dan ekskresi
senyawa yang tidak diperlukan
atau waste products

•

Pergerakan (Motilitas)
ENERGI KIMIA
Komponen kimia berenergi tinggi:
Adenosin Diphosphate (ADP) dan Adenosine Triphosphate (ATP)
yang dibentuk dari Adenosine Monophosphate
ADP adalah AMP ~ P dan ATP adalah AMP ~ P~ P
Energi kimia juga dapat disimpan dalam komponen dengan
ikatan thioester seperti Acetyl-S-Coenzym A (Acetyl SCoA)

REAKSI BIOKIMIA DIKATALIS OLEH ENZIM:
Berperan penting dalam setiap reaksi metabolisme
ENZIM
•
•
•
•

Karaktersitik enzim
Faktor yang mempengaruhi kerja enzim
Pengaturan sistem enzim
Penamaan enzim
DEFINISI DAN KARAKTERISTIK KERJA ENZIM
Protein dengan aktivitas katalitik yang mempercepat reaksi
kimia tanpa ikut dalam reaksi tersebut
Teori Kunci-Anak
kunci

Ukuran molekul enzim >
substrat

Penurunan energi
aktivasi

Reaksi dipercepat
pada suhu alami
KOFAKTOR ENZIM
Ada enzim yang mengandung komponen kimia lain
selain protein. Komponen ini disebut kofaktor, suatu
komponen yang bukan protein
 Kofaktor berupa :
Molekul anorganik seperti Fe2+, Mn2+, Cu2+, Na+ atau
molekul organik kecil yang disebut koenzim misalnya
vitamin B, B1, dan B2
 Koenzim yang terikat kuat secara kovalen pada protein
enzim disebut gugus prostetik.
 Enzim yang strukturnya sempurna dan aktif
mengkatalisis, bersama-sama koenzim atau gugus
logamnya disebut holoenzim.
FAKTOR YANG MEMPENGARUHI KERJA ENZIM

pH dan suhu

Konsentrasi Substrat
PENGATURAN ENZIM
Penghambat kompetitif
(competitive inhibitor):
molekul inhibitor
berkompetisi dengan
substrat untuk menempati
sisi aktif enzim.

Penghambat non
kompetitif
(allosteric inhibition)
Molekul penghambat
bergabung dengan enzim di
luar sisi aktif,
menyebabkan konformasi
enzim berubah
Penghambatan umpan balik (Feedback Inhibition)
Penumpukan produk akhir menghambat kerja enzim pertama
dalam rangkaian reaksi tersebut sehingga produksi enzim
selanjutnya ditunda
PENAMAAN ENZIM
•
•
•
•
•
•

Oxidoreductases (EC1)
Transferases (EC2)
Hydrolases (EC3)
Lyases (EC4)
Isomerases (EC5)
Ligases (EC6)

EC1 sd EC6: subclass dalam penamaan enzim (enzyme nomenclature)
TIPE METABOLISME MIKROBA

• Heterotrof
• Ototrof
• Fotosintesis
Sumber H+

Metabolisme

Sumber C Sumber N Sumber
energi

Heterotrof/
Kemoorganotrof

Organik

Organik
Atau
anorganik

Oksidasi
senyawa organik

Ototrof/
kemolitotrof

CO2

anorganik

Oksidasi
Senyawa
anorganik

Fotosintesis
Fotolitotrof
Bakteri
CO2
Sianobakteri CO2
Fotoorganotrof
Bakteri
CO2

Anorganik
Anorganik

Cahaya matahari H2S atau H2
Cahaya matahari Fotolisis H2O

Anorganik

Cahaya matahari Bahan
organik

-
METABOLISME HETEROTROF

• Jamur dan bakteri tertentu
• mendapatkan energi dari oksidasi senyawa
organik.
• Senyawa organik mengandung karbon dan
nitrogen yang digunakan secara aerob atau
anaerob untuk menghasilkan tenaga pereduksi
seperti nicotinamide adenine dinucleotide
tereduksi (NADH + H+), dan energi (ATP)
Respirasi (Oksidasi) aerob vs anaerob
• Respirasi aerob: Katabolisme bahan organik dengan akseptor
elektron terminal berupa O2; dan donor elektron berupa
bahan organik, misalnya katabolisme gula
C6H12O6 + 6O2 → 6CO2 + 6H2O + energi

Efisiensi respirasi aerob 55 %
• Respirasi anaerob: Katabolisme dengan akseptor elektron
terminal berupa NO3, SO4, senyawa organik fumarate, dan
CO2; dan donor elektron berupa bahan organik, misalnya,
bakteri metanogen
4H2 + CO2 → CH4 + 2H2O
METABOLISME OTOTROF
(kemotrof, kemoototrof,kemolitotrof)

• Bakteri yang tumbuh lambat dengan keberadaan
senyawa anorganik (ion mineral) tanpa menggunakan
sinar matahari sebagai sumber energi
• Sumber karbon: CO2
• Sumber N: NH3, NO3-, atau N2
Bakteri Ototrof
Tipe kemosintetis

Oksidasi
senyawa anorganik
sebagai sumber energi

Famili, Genus, spesies
pewakil

Pengoksidasi NH3
(aerob)

NH3 dioksidasi menjadi NO2

Nitrobacteriaceae
(Nitrosomonas,
Nitrosococcus, Nitrospira)

Pengoksidasi NO2
(aerob)

NO2 dioksidasi menjadi NO3

Nitrobacteriaceae
(Nitrobacter, Nitrococcus)

Pengoksidasi sulfur
(aerob) dan besi
(aerob)

S2 dioksidasi menjadi SO4, dan Thiobacillus thiooxidans
Thiobacillus ferrooxidans
Fe2+ dioksidasi menjadi Fe3+.
Ferrobacillus,
Leptothrix

Pengoksidasi
senyawa sulfur dan
pereduski NO3
(denitrifikasi)

S2O3 dioksidasi, NO3 direduksi

Thiobacillus denitrificans
METABOLISME FOTOSINTESIS
(Fotoototrof, Fotoorganotrof)

• Mikroba prokaryotik: bakteri dan sianobakteri
(cyanobacteria)
• Memerlukan sinar matahari (foton) dan
pigmen
• Fototrof: membuat gula di dalam sel untuk
respirasi/energi
• Heterotrof: mengambil gula di luar sel untuk
respirasi/energi
Fotosintesis Anoksigenik: Tidak Menghasilkan O2
Fotosintesis bakteri ungu non belerang
CO2 + 2CH3CHOHCH3 → (CH2O) + H2O + 2CH3COCH3
Fotosintesis bakteri hijau belerang
CO2 + 2H2S → (CH2O) + H2O + 2S

Fotosintesis Oksigenik: Menghasilkan O2
Fotosintesis Sianobakteri
6CO2 + 6H2O → C6H12O6 + 6O2

More Related Content

What's hot

Laporan Biokimia Praktikum Protein: Uji Unsur-Unsur Protein, Uji Kelarutan Al...
Laporan Biokimia Praktikum Protein: Uji Unsur-Unsur Protein, Uji Kelarutan Al...Laporan Biokimia Praktikum Protein: Uji Unsur-Unsur Protein, Uji Kelarutan Al...
Laporan Biokimia Praktikum Protein: Uji Unsur-Unsur Protein, Uji Kelarutan Al...
UNESA
 
Power Point Protozoa
Power Point ProtozoaPower Point Protozoa
Power Point Protozoa
Imawaty Yulia
 
Pertumbuhan mikroba
Pertumbuhan mikrobaPertumbuhan mikroba
Pertumbuhan mikroba
Ahmad Fadli
 

What's hot (20)

Enzim
EnzimEnzim
Enzim
 
Laporan Biokimia Praktikum Protein: Uji Unsur-Unsur Protein, Uji Kelarutan Al...
Laporan Biokimia Praktikum Protein: Uji Unsur-Unsur Protein, Uji Kelarutan Al...Laporan Biokimia Praktikum Protein: Uji Unsur-Unsur Protein, Uji Kelarutan Al...
Laporan Biokimia Praktikum Protein: Uji Unsur-Unsur Protein, Uji Kelarutan Al...
 
Laporan Uji Karbohidrat - Biokimia
Laporan Uji Karbohidrat - BiokimiaLaporan Uji Karbohidrat - Biokimia
Laporan Uji Karbohidrat - Biokimia
 
Presentasi Jamur (fungi)
Presentasi Jamur (fungi)Presentasi Jamur (fungi)
Presentasi Jamur (fungi)
 
Komunikasi sel
Komunikasi selKomunikasi sel
Komunikasi sel
 
Power Point Protozoa
Power Point ProtozoaPower Point Protozoa
Power Point Protozoa
 
Hormon
HormonHormon
Hormon
 
Protein
ProteinProtein
Protein
 
Sel eukariotik dan prokariotik
Sel eukariotik dan prokariotikSel eukariotik dan prokariotik
Sel eukariotik dan prokariotik
 
PPT FUNGI
PPT FUNGIPPT FUNGI
PPT FUNGI
 
Difusi osmosis imbibisi
Difusi osmosis imbibisiDifusi osmosis imbibisi
Difusi osmosis imbibisi
 
REZKI NURUL ISTIQAMAH (PPT 2)
REZKI NURUL ISTIQAMAH (PPT 2)REZKI NURUL ISTIQAMAH (PPT 2)
REZKI NURUL ISTIQAMAH (PPT 2)
 
Laporan praktikum media
Laporan praktikum mediaLaporan praktikum media
Laporan praktikum media
 
Mikroorganisme
MikroorganismeMikroorganisme
Mikroorganisme
 
LAPORAN PRAKTIKUM PENGENALAN ALAT-ALAT MIKROBIOLOGI
LAPORAN PRAKTIKUM PENGENALAN ALAT-ALAT MIKROBIOLOGILAPORAN PRAKTIKUM PENGENALAN ALAT-ALAT MIKROBIOLOGI
LAPORAN PRAKTIKUM PENGENALAN ALAT-ALAT MIKROBIOLOGI
 
Uji Ketidakjenuhan Lemak
Uji Ketidakjenuhan LemakUji Ketidakjenuhan Lemak
Uji Ketidakjenuhan Lemak
 
Metabolisme mikrobial
Metabolisme mikrobialMetabolisme mikrobial
Metabolisme mikrobial
 
Laporan Utama Pewarnaan Negatif
Laporan Utama Pewarnaan NegatifLaporan Utama Pewarnaan Negatif
Laporan Utama Pewarnaan Negatif
 
Sistem endokrin pada hewan
Sistem endokrin pada hewanSistem endokrin pada hewan
Sistem endokrin pada hewan
 
Pertumbuhan mikroba
Pertumbuhan mikrobaPertumbuhan mikroba
Pertumbuhan mikroba
 

Viewers also liked

Metabolisme, klmpk v
Metabolisme, klmpk vMetabolisme, klmpk v
Metabolisme, klmpk v
Yudi Yatma
 
Biosintesis Karbohidrat
Biosintesis KarbohidratBiosintesis Karbohidrat
Biosintesis Karbohidrat
Fakultas Farmasi dan Sains
 
Reaksi metanogenik
Reaksi metanogenikReaksi metanogenik
Reaksi metanogenik
Getstar Zsky
 

Viewers also liked (16)

Makalah midas 8 metabolisme mikroba
Makalah midas 8 metabolisme mikrobaMakalah midas 8 metabolisme mikroba
Makalah midas 8 metabolisme mikroba
 
Metabolisme mikroba
Metabolisme mikrobaMetabolisme mikroba
Metabolisme mikroba
 
Metabolisme mikroorganisme
Metabolisme mikroorganisme Metabolisme mikroorganisme
Metabolisme mikroorganisme
 
Metabolisme, klmpk v
Metabolisme, klmpk vMetabolisme, klmpk v
Metabolisme, klmpk v
 
Pertumbuhan
PertumbuhanPertumbuhan
Pertumbuhan
 
B.01.Della fauziyah
B.01.Della fauziyahB.01.Della fauziyah
B.01.Della fauziyah
 
Ips dan ilmu sosial
Ips dan ilmu sosialIps dan ilmu sosial
Ips dan ilmu sosial
 
Bakteri 2
Bakteri 2Bakteri 2
Bakteri 2
 
Ppt hidrolisis lemak pada mikroorganisme / metabolisme lemak (MIKROBIOLOGI KE...
Ppt hidrolisis lemak pada mikroorganisme / metabolisme lemak (MIKROBIOLOGI KE...Ppt hidrolisis lemak pada mikroorganisme / metabolisme lemak (MIKROBIOLOGI KE...
Ppt hidrolisis lemak pada mikroorganisme / metabolisme lemak (MIKROBIOLOGI KE...
 
Jalur metabolisme pada fungi
Jalur metabolisme pada fungiJalur metabolisme pada fungi
Jalur metabolisme pada fungi
 
Biosintesis Karbohidrat
Biosintesis KarbohidratBiosintesis Karbohidrat
Biosintesis Karbohidrat
 
Fotosintesis ^Reaksi Gelap^
Fotosintesis ^Reaksi Gelap^Fotosintesis ^Reaksi Gelap^
Fotosintesis ^Reaksi Gelap^
 
Genetika bakteri
Genetika bakteriGenetika bakteri
Genetika bakteri
 
Daur biogeokimia belerang
Daur biogeokimia belerangDaur biogeokimia belerang
Daur biogeokimia belerang
 
Ppt metabolisme
Ppt  metabolismePpt  metabolisme
Ppt metabolisme
 
Reaksi metanogenik
Reaksi metanogenikReaksi metanogenik
Reaksi metanogenik
 

Similar to Metabolisme mikroba

Pertemuan 3. Metabolisme dan Nutrisi Mikrobiologi.pptx
Pertemuan 3. Metabolisme dan Nutrisi Mikrobiologi.pptxPertemuan 3. Metabolisme dan Nutrisi Mikrobiologi.pptx
Pertemuan 3. Metabolisme dan Nutrisi Mikrobiologi.pptx
DaniPatrick2
 
BAB_02_METABOLISME_kelas_12_pelajaran_bi.ppt
BAB_02_METABOLISME_kelas_12_pelajaran_bi.pptBAB_02_METABOLISME_kelas_12_pelajaran_bi.ppt
BAB_02_METABOLISME_kelas_12_pelajaran_bi.ppt
sitimarfuah36
 
6108825 metabolisme
6108825 metabolisme6108825 metabolisme
6108825 metabolisme
Juliar Bio
 
BAB 2 METABOLISME KELAS XII.pptx
BAB 2 METABOLISME KELAS XII.pptxBAB 2 METABOLISME KELAS XII.pptx
BAB 2 METABOLISME KELAS XII.pptx
AyuPuspita73
 
Metabolisme dan Katabolisme
Metabolisme dan KatabolismeMetabolisme dan Katabolisme
Metabolisme dan Katabolisme
RahmaniarNia
 

Similar to Metabolisme mikroba (20)

Pertemuan 3. Metabolisme dan Nutrisi Mikrobiologi.pptx
Pertemuan 3. Metabolisme dan Nutrisi Mikrobiologi.pptxPertemuan 3. Metabolisme dan Nutrisi Mikrobiologi.pptx
Pertemuan 3. Metabolisme dan Nutrisi Mikrobiologi.pptx
 
BAB_02_METABOLISME_kelas_12_pelajaran_bi.ppt
BAB_02_METABOLISME_kelas_12_pelajaran_bi.pptBAB_02_METABOLISME_kelas_12_pelajaran_bi.ppt
BAB_02_METABOLISME_kelas_12_pelajaran_bi.ppt
 
Metabolisme
MetabolismeMetabolisme
Metabolisme
 
Bab i dan ii (repaired)
Bab i dan ii (repaired)Bab i dan ii (repaired)
Bab i dan ii (repaired)
 
Metabolisme
MetabolismeMetabolisme
Metabolisme
 
6108825 metabolisme
6108825 metabolisme6108825 metabolisme
6108825 metabolisme
 
PPT_Metabolisme.pptx
PPT_Metabolisme.pptxPPT_Metabolisme.pptx
PPT_Metabolisme.pptx
 
Metabolisme
Metabolisme Metabolisme
Metabolisme
 
Pertemuan 2-3 - Teknologi Bioproses.pptx
Pertemuan 2-3 - Teknologi Bioproses.pptxPertemuan 2-3 - Teknologi Bioproses.pptx
Pertemuan 2-3 - Teknologi Bioproses.pptx
 
BAB 2. METABOLISME.pptx
BAB 2. METABOLISME.pptxBAB 2. METABOLISME.pptx
BAB 2. METABOLISME.pptx
 
nutrisi_mikroba-nutrisi_mikroba-nutrisi_mikroba.ppt
nutrisi_mikroba-nutrisi_mikroba-nutrisi_mikroba.pptnutrisi_mikroba-nutrisi_mikroba-nutrisi_mikroba.ppt
nutrisi_mikroba-nutrisi_mikroba-nutrisi_mikroba.ppt
 
Matkubiokim
MatkubiokimMatkubiokim
Matkubiokim
 
ENZIM.pptx
ENZIM.pptxENZIM.pptx
ENZIM.pptx
 
Bab-2-Metabolisme.pptx
Bab-2-Metabolisme.pptxBab-2-Metabolisme.pptx
Bab-2-Metabolisme.pptx
 
Bab 2 Metabolisme_ www.kampusimpian.com.pptx
Bab 2 Metabolisme_ www.kampusimpian.com.pptxBab 2 Metabolisme_ www.kampusimpian.com.pptx
Bab 2 Metabolisme_ www.kampusimpian.com.pptx
 
Respirasi sel
Respirasi selRespirasi sel
Respirasi sel
 
Bab iv metabolisme 1
Bab iv metabolisme 1Bab iv metabolisme 1
Bab iv metabolisme 1
 
BAB 2 METABOLISME KELAS XII.pptx
BAB 2 METABOLISME KELAS XII.pptxBAB 2 METABOLISME KELAS XII.pptx
BAB 2 METABOLISME KELAS XII.pptx
 
Metabolisme.ppt
Metabolisme.pptMetabolisme.ppt
Metabolisme.ppt
 
Metabolisme dan Katabolisme
Metabolisme dan KatabolismeMetabolisme dan Katabolisme
Metabolisme dan Katabolisme
 

More from Avivah Nasution

Ppt analisis senyawa (alkana, sikloalkana, alkena, alkuna, alkohol, dan eter)
Ppt analisis senyawa (alkana, sikloalkana, alkena, alkuna, alkohol, dan eter)Ppt analisis senyawa (alkana, sikloalkana, alkena, alkuna, alkohol, dan eter)
Ppt analisis senyawa (alkana, sikloalkana, alkena, alkuna, alkohol, dan eter)
Avivah Nasution
 
ANALISIS SENYAWA (ALKANA, SIKLOALKANA, ALKENA, ALKUNA, ALKOHOL DAN ETER)
ANALISIS SENYAWA (ALKANA, SIKLOALKANA, ALKENA, ALKUNA, ALKOHOL DAN ETER)ANALISIS SENYAWA (ALKANA, SIKLOALKANA, ALKENA, ALKUNA, ALKOHOL DAN ETER)
ANALISIS SENYAWA (ALKANA, SIKLOALKANA, ALKENA, ALKUNA, ALKOHOL DAN ETER)
Avivah Nasution
 

More from Avivah Nasution (6)

Titrasi asam basa 2
Titrasi asam basa 2Titrasi asam basa 2
Titrasi asam basa 2
 
Ppt analisis senyawa (alkana, sikloalkana, alkena, alkuna, alkohol, dan eter)
Ppt analisis senyawa (alkana, sikloalkana, alkena, alkuna, alkohol, dan eter)Ppt analisis senyawa (alkana, sikloalkana, alkena, alkuna, alkohol, dan eter)
Ppt analisis senyawa (alkana, sikloalkana, alkena, alkuna, alkohol, dan eter)
 
Makalah respirasi
Makalah respirasiMakalah respirasi
Makalah respirasi
 
Hidrokarbon
HidrokarbonHidrokarbon
Hidrokarbon
 
Asam basa
Asam basaAsam basa
Asam basa
 
ANALISIS SENYAWA (ALKANA, SIKLOALKANA, ALKENA, ALKUNA, ALKOHOL DAN ETER)
ANALISIS SENYAWA (ALKANA, SIKLOALKANA, ALKENA, ALKUNA, ALKOHOL DAN ETER)ANALISIS SENYAWA (ALKANA, SIKLOALKANA, ALKENA, ALKUNA, ALKOHOL DAN ETER)
ANALISIS SENYAWA (ALKANA, SIKLOALKANA, ALKENA, ALKUNA, ALKOHOL DAN ETER)
 

Metabolisme mikroba

  • 2. PETA KONSEP Karbohidrat, Lemak, Protein Proses Metabolisme: Anabolisme Katabolisme Energi Proses sintesis sel dan enzim, memelihara steady state sel, penyerapan unsur hara, ekskresi senyawa, pergerakan sel Reaksi enzimatik, Reaksi Reduksi- Oksidasi
  • 3. DEFINISI METABOLISME Semua proses kimiawi yang dilakukan oleh organisme atau semua reaksi yang melibatkan transformasi energi kimia di dalam mahluk hidup – Definisi Metabolisme, Katabolisme dan Anabolisme – Metabolisme sebagai proses produksi energi untuk kehidupan sel – Senyawa pembawa energi, ATP dan ADP
  • 4. Anabolisme: Pembentukan senyawa yang memerlukan energi (Rekasi endergonik): FOTOSINTESIS: MEMBENTUK C6G12O5 DARI CO2 DAN H2O Katabolisme: Penguraian senyawa yang menghasilkan energi (Reaksi eksergonik): RESPIRASI MENGURAIKAN KARBOHIDRAT MENJADI ASAM PIRUVAT DAN ENERGI
  • 5. MENGAPA MIKROBA MEMERLUKAN ENERGI ? • Synthesa bagian sel (dinding sel, membran sel, dan substansi sel lainnya) • Synthesis Enzim, Asam Nukleat, Polysakarida, Phospholipids, atau komponen sel lainnya • Mempertahankan kondisi sel (optimal) dan memperbaiki bagian sel yang rusak • Pertumbuhan dan Perbanyakan • Penyerapan hara dan ekskresi senyawa yang tidak diperlukan atau waste products • Pergerakan (Motilitas)
  • 6. ENERGI KIMIA Komponen kimia berenergi tinggi: Adenosin Diphosphate (ADP) dan Adenosine Triphosphate (ATP) yang dibentuk dari Adenosine Monophosphate ADP adalah AMP ~ P dan ATP adalah AMP ~ P~ P Energi kimia juga dapat disimpan dalam komponen dengan ikatan thioester seperti Acetyl-S-Coenzym A (Acetyl SCoA) REAKSI BIOKIMIA DIKATALIS OLEH ENZIM: Berperan penting dalam setiap reaksi metabolisme
  • 7. ENZIM • • • • Karaktersitik enzim Faktor yang mempengaruhi kerja enzim Pengaturan sistem enzim Penamaan enzim
  • 8. DEFINISI DAN KARAKTERISTIK KERJA ENZIM Protein dengan aktivitas katalitik yang mempercepat reaksi kimia tanpa ikut dalam reaksi tersebut Teori Kunci-Anak kunci Ukuran molekul enzim > substrat Penurunan energi aktivasi Reaksi dipercepat pada suhu alami
  • 9. KOFAKTOR ENZIM Ada enzim yang mengandung komponen kimia lain selain protein. Komponen ini disebut kofaktor, suatu komponen yang bukan protein  Kofaktor berupa : Molekul anorganik seperti Fe2+, Mn2+, Cu2+, Na+ atau molekul organik kecil yang disebut koenzim misalnya vitamin B, B1, dan B2  Koenzim yang terikat kuat secara kovalen pada protein enzim disebut gugus prostetik.  Enzim yang strukturnya sempurna dan aktif mengkatalisis, bersama-sama koenzim atau gugus logamnya disebut holoenzim.
  • 10. FAKTOR YANG MEMPENGARUHI KERJA ENZIM pH dan suhu Konsentrasi Substrat
  • 11. PENGATURAN ENZIM Penghambat kompetitif (competitive inhibitor): molekul inhibitor berkompetisi dengan substrat untuk menempati sisi aktif enzim. Penghambat non kompetitif (allosteric inhibition) Molekul penghambat bergabung dengan enzim di luar sisi aktif, menyebabkan konformasi enzim berubah
  • 12. Penghambatan umpan balik (Feedback Inhibition) Penumpukan produk akhir menghambat kerja enzim pertama dalam rangkaian reaksi tersebut sehingga produksi enzim selanjutnya ditunda
  • 13. PENAMAAN ENZIM • • • • • • Oxidoreductases (EC1) Transferases (EC2) Hydrolases (EC3) Lyases (EC4) Isomerases (EC5) Ligases (EC6) EC1 sd EC6: subclass dalam penamaan enzim (enzyme nomenclature)
  • 14. TIPE METABOLISME MIKROBA • Heterotrof • Ototrof • Fotosintesis
  • 15. Sumber H+ Metabolisme Sumber C Sumber N Sumber energi Heterotrof/ Kemoorganotrof Organik Organik Atau anorganik Oksidasi senyawa organik Ototrof/ kemolitotrof CO2 anorganik Oksidasi Senyawa anorganik Fotosintesis Fotolitotrof Bakteri CO2 Sianobakteri CO2 Fotoorganotrof Bakteri CO2 Anorganik Anorganik Cahaya matahari H2S atau H2 Cahaya matahari Fotolisis H2O Anorganik Cahaya matahari Bahan organik -
  • 16. METABOLISME HETEROTROF • Jamur dan bakteri tertentu • mendapatkan energi dari oksidasi senyawa organik. • Senyawa organik mengandung karbon dan nitrogen yang digunakan secara aerob atau anaerob untuk menghasilkan tenaga pereduksi seperti nicotinamide adenine dinucleotide tereduksi (NADH + H+), dan energi (ATP)
  • 17. Respirasi (Oksidasi) aerob vs anaerob • Respirasi aerob: Katabolisme bahan organik dengan akseptor elektron terminal berupa O2; dan donor elektron berupa bahan organik, misalnya katabolisme gula C6H12O6 + 6O2 → 6CO2 + 6H2O + energi Efisiensi respirasi aerob 55 % • Respirasi anaerob: Katabolisme dengan akseptor elektron terminal berupa NO3, SO4, senyawa organik fumarate, dan CO2; dan donor elektron berupa bahan organik, misalnya, bakteri metanogen 4H2 + CO2 → CH4 + 2H2O
  • 18. METABOLISME OTOTROF (kemotrof, kemoototrof,kemolitotrof) • Bakteri yang tumbuh lambat dengan keberadaan senyawa anorganik (ion mineral) tanpa menggunakan sinar matahari sebagai sumber energi • Sumber karbon: CO2 • Sumber N: NH3, NO3-, atau N2
  • 19. Bakteri Ototrof Tipe kemosintetis Oksidasi senyawa anorganik sebagai sumber energi Famili, Genus, spesies pewakil Pengoksidasi NH3 (aerob) NH3 dioksidasi menjadi NO2 Nitrobacteriaceae (Nitrosomonas, Nitrosococcus, Nitrospira) Pengoksidasi NO2 (aerob) NO2 dioksidasi menjadi NO3 Nitrobacteriaceae (Nitrobacter, Nitrococcus) Pengoksidasi sulfur (aerob) dan besi (aerob) S2 dioksidasi menjadi SO4, dan Thiobacillus thiooxidans Thiobacillus ferrooxidans Fe2+ dioksidasi menjadi Fe3+. Ferrobacillus, Leptothrix Pengoksidasi senyawa sulfur dan pereduski NO3 (denitrifikasi) S2O3 dioksidasi, NO3 direduksi Thiobacillus denitrificans
  • 20. METABOLISME FOTOSINTESIS (Fotoototrof, Fotoorganotrof) • Mikroba prokaryotik: bakteri dan sianobakteri (cyanobacteria) • Memerlukan sinar matahari (foton) dan pigmen • Fototrof: membuat gula di dalam sel untuk respirasi/energi • Heterotrof: mengambil gula di luar sel untuk respirasi/energi
  • 21. Fotosintesis Anoksigenik: Tidak Menghasilkan O2 Fotosintesis bakteri ungu non belerang CO2 + 2CH3CHOHCH3 → (CH2O) + H2O + 2CH3COCH3 Fotosintesis bakteri hijau belerang CO2 + 2H2S → (CH2O) + H2O + 2S Fotosintesis Oksigenik: Menghasilkan O2 Fotosintesis Sianobakteri 6CO2 + 6H2O → C6H12O6 + 6O2