PENGGAL 2

1. TEMA 3: SISTEM ATMOSFERA
TAJUK/TOPIK HURAIAN
3.1 Struktur dan kandungan
atmosfera
a) Menyatakan struktur dan kandungan atmosfera:
i) Struktur atmosfera
 Lapisan troposfera
 Lapisan stratosfera
 Lapisan mesosfera
 Lapisan termosfera
ii) Kandungan atmosfera :
 Gas kekal (Nitrogen, Oksigen dan Argon)
 Gas berubah (wap air, karbon dioksida, ozon, gas metana, nitrus oksida, CFC, nitrogen
dioksida, nitrit oksida, sulfur dioksida)
 Juzuk bukan gas (asap, jelaga, habuk dan debu halus)
b) Menghuraikan ciri struktur dan kandungan atmosfera.
i) Ciri lapisan troposfera :
 Mengandungi 75 peratus daripada jumlah jisim udara Mengandungi paling banyak
kandungan wap air dan aerosol. Ketebalan lapisan berbeza mengikut
kawasan.Paling tebal di garisan Khatulistiwa iaitu 8 km
Berlaku proses tukaran adiabatik dengan kadar suhu turun 0.6°C-0.7°C bagi
setiap pertambahan ketinggian 100m
Zon turbulens atmosfera paling aktif (berlaku ketakstabilan atmosfera/ribut)
Kepentingan :
- Mempengaruhi unsur cuaca.
- Ruang hidupan di bumi (manusia,haiwan dan tumbuhan)
ii) Ciri lapisan stratosfera:
 Ketinggian lapisan antara 10-50 km Suhu meningkat mengikut
ketinggian.
 Terdapat lapisan ozon yang berperanan menapis bahangan

2. matahari/UV.
Kepentingan :
- Mengurangkan suhu permukaan bumi.
- Melindungi hidupan daripada kesan sinar UV yang berlebihan.
iii) Ciri lapisan mesosfera
 Ketinggian lapisan antara 50-80 km Suhu menurun mengikut
ketinggian Suhu paling rendah sehingga - 90°C
 Terdapat awan noktilusen ( awan nipis) terutamanya di antara garis lintang 50°
dengan 70° pada musim panas.
 Zon pemusnahan dan pemecahan meteorit
 Kepentingan:
- Meteorit akan terbakar di lapisan ini dan lapisan ini melindungi bumi
daripada kesan jatuhan meteorit.
iv) Ciri lapisan termosfera
 Ketinggian lapisan antara 80-100km
 Suhu meningkat mengikut ketinggian, suhu meningkat melebihi 1 000°C
 Mengandungi oksigen dan nitrogen.
 Terdapat aurora borealis terutama dizon garis lintang 20° hingga 25° dari kutub magnet
bumi.
 Kepentingan:
- Zon satelit komunikasi.
- Menyerap sinar UV.
- Pancaran gelombang radio.
- Zon penerbangan jet supersonik.
3.2 Cuaca dan iklim a) Menyatakan konsep cuaca dan iklim
i) Cuaca adalah keadaan atmosfera di sesuatu tempat terhad dalam tempoh tertentu.
ii) Iklim adalah purata keadaan atmosfera meliputi kawasan yang luas dalam tempuh
yang masa yang panjang ( 35 tahun)

3. b) Menghuraikan unsur cuaca dan iklim
i) Bahangan suria/ bahangan matahari: Bahangan matahari adalah haba matahari yang
dihantar ke bumi melalui gelombang pendek .
ii) Bahangan bumi/ bahangan terestrial: Bahangan bumi adalah bahangan yang
dibebaskan oleh bumi ke angkasa melalui gelombang panjang.
iii) Suhu: Suhu adalah darjah kepanasan udara yang diukur dalam unit calcius atau
fahrenhit.
iv) Kerpasan: Kerpasan adalah semua bentuk air hasil proses pemeluwapan yang jatuh
ke permukaan bumi, dalam bentuk cecair atau pepejal.
v) Kelembapan udara: kelembapan udara adalah jumlah wap air yang terdapat dalam
atmosfera pada masa dan suhu tertentu
vi) Tekanan udara: Tekanan udara adalah berat udara yang menekan sesuatu ruang di
permukaan bumi.
vii) Angin: Udara yang bergerak dari pusat tekanan udara tinggi ke pusat tekanan udara
rendah.
viii) Awan : Bintik-bintik air atau hablur ais yang halus terapung-apung di atmosfera .
c) Menyatakan konsep imbangan bahangan.
Imbangan bahangan bermaksud jumlah bahangan matahari yang diterima oleh bumi sama
dengan jumlah bahangan bumi yang dibebaskan ke ruang atmosfera
d) Menghuraikan proses pemindahan haba yang berlaku melalui :
i) Pengaliran – pemindahan haba antara jisim
ii) Perolakan – pemindahan haba secara menegak di ruang atmosfera.
iii)Sinaran/bahangan – pemindahan haba matahari secara terus ( pancaran matahari)
iv) Alir lintang – pemindahan haba secara mendatar dari kawasan sejuk ke kawasan
panas.
v) Serapan – apabila sesuatu jasad menyerap haba.
e) Menghuraikan taburan suhu secara menegak dan mendatar :
 Taburan suhu secaramenegak
Perubahan suhu mengikut ketinggian sama ada suhu meningkat atau menurun iaitu:

4.  Kadar Tukaran Adiabatik Kering (KTAK) iaitu Penurunan suhu sebanyak 10°C bagi
setiap 1000 meter ketinggian
 Kadar Tukaran Adiabatik Basah (KTAB): Penurunan suhu antara 5-6°C setiap
ketinggian 1000 meter
 Kadar tukaran suhu sekitaran ialah pengurangan suhu mengikut ketinggian. Suhu
sekitaran akan turun sebanyak 1°C setiap ketinggian 165meter.
 Olak suhu (songsangan suhu) bermaksud keadaan dimana suhu semakin menurun
apabila ketinggian berkurangan .
 Terdapat dua jenis olak suhu iaitu :
i) Olak suhu permukaan adalah jenis olak suhu yang paling kerap berlaku pada
ketinggian hampir dengan permukaan daratan. Berlaku pada waktu malam dan
sejuk.
ii) Olak suhu di atas permukaan adalah terjadi di lapisan udara yang jauh dari
permukaan bumi. Berlaku disebabkan oleh bahangan bumi dan pertembungan
antara dua jisim udara yang mempunyai ciri-ciri suhu dan ketumpatan suhu yang
berbeza.
 Taburan suhu secara mendatar adalah sebaran haba mengikut lokasi disebabkan oleh
faktor-faktor berikut:
 Perbezaan kedudukan mengikut garis lintang (kawasan Khatulistiwa menerima suhu
sepanjang tahun)
 Sudut zenith matahari Perbezaan litupan awan
 Perbezaan ciri/sifat permukaan bumi Jarak dari laut/kebenuaan
 Arus lautan
 Kehadiran bahan pencemar.
 Kesan aktiviti manusia (pembalakan, pertanian, perindustrian, pembinaan,
perlombongan, aktiviti harian )
f) Menyatakan konsep kelembapan udara adalah jumalah wap air yang terdapat dalam udara pada
masa dan suhu tertentu
g) Menghuraikan konsep kestabilan udara
Kestabilan udara ialah bungkusan udara yang cenderung menetap di kedudukan asalnya

5. atau kembali ke tempat asal apabila terdapat gangguan atmosfera..
 Kestabilan udara adalah bergantung kepada Kadar tukaran adiabatik iaitu Kadar Tukaran
Adiabatik Kering (KTAK) dan Kadar Tukaran Adiabatik Basah (KTAB)
h) Menghuraikan proses sejatan, pemeluwapan, pembentukan awan, dan kerpasan;
i) Proses sejatan
 Proses sejatan ialah pertukaran bentuk cecair (air) kepada bentuk gas ( wap air) akibat
bahangan matahari suhu dan naik ke atmosfera akibat perbezaan tekanan udara.
 Faktor-faktor yang mempengaruhi proses sejatan ialah:
 Perbezaan antara tekanan udara pada permukaan air dan tekanan wap udara di ruang
atmosfera
 Wujud bahangan matahari yang berterusan ke permukaan bumi
 Kelajuan angin
 Luas permukaan air
 Kelembapan udara
 Kemasinan air laut.
 Kesan aktiviti manusia
ii) Proses Pemeluwapan
 Proses pemeluwapan ialah proses perubahan awap air menjadi cecair ( air) akibat penurunan
suhu.
 Tiga keadaan mesti wujud untuk membolehkan proses pemeluwapan berlaku iaitu:
- Suhu mencapai takat embun 0°C.
- Terdapat nukleus pemeluwapan/nukleus higroskopik
- Kandungan wap air yang mencukupi di atmosfera
iii) Proses Pembentukan Awan
 Awan adalah kumpulan bintik-bintik air atau hablur ais halus yang terbentuk akibat proses
pemeluwapan di ruang
 Terdapat 3 jenis awan secara umum iaitu awan tinggi, sederhana dan rendah
.
iv) Proses Kerpasan
Kerpasan adalah semua bentuk air hasil proses pemeluwapan yang jatuh ke permukaan bumi,

6. dalam bentuk cecair atau pepejal.
Teori kejadian kerpasan dibahagikan kepada 2 iaitu:
 Teori Bergeron-Fendeisen
 Teori Perlanggaran Bentuk-bentuk kerpasan
 Hujan
 Salji
 Hujan beku (sleet)
 Hujan batu (Hail)
 Embun (Rime)
(i) Menghuraikan jenis hujan.
 Hujan Perolakan – adalah hujan yang terbentuk akibat proses pemeluwapan wap
air di zon takat embun.
- Berlaku sejatan
- wap air naik secara olakan
- Berlaku proses pemeluwapan akibat perubahan adiabatik
- Membentuk awan komulunimbus, bintik-bintik air bercantum dan menjadi lebih berat
melebihi daya tampung udara dan jatuh ke bumi sebagai hujan.
- Turun pada lewat petang atau awal pagi
- Disertai kilat danpetir
Hujan Orografik (Bukit) – adalah hujan terbentuk di kawasan tanah tinggi akibat proses
pemeluwapan wap air di zon takat embun.
- Berlaku sejatan
- wap air di paksa naik ( oleh tiupan angin) akibat halangan kawasan banjaran atau tanah
tinggi yang menghadap badan air ( laut/tasik)
- Berlaku proses pemeluwapan akibat perubahan adiabatik
- Membentuk awan komulunimbus, bintik-bintik air bercantum dan menjadi lebih berat
melebihi daya tampung udara dan jatuh ke bumi sebagai hujan.
- Turun di kawasan cerun yang menghadap badan air.
- Cerun di belakang menjadi kawasan lindungan hujan.
(j) Menghuraikan tekanan udara dan edaran umum atmosfera;

7. (i) Tekanan udara adalah berat udara yang menekan sesuatu ruang di permukaan bumi
 Edaran Umum Atmosfera – adalah pergerakan udara yang membentuk sistem angin
dunia dan angin tempatan.
- Terdapat tiga unit utama pola edaran umum atmosfera iaitu sel kutub, gelombang
sederhana dunia dan sel hadley (terletak di jaluran tekanan rendah yang dipanggil
“doldrum”.
- Terdapat 4 daya yang mempengaruhi pergerakan angin iaitu:
o Daya Koriolis – daya putaran bumi.
o Daya Putaran Memusat – merujuk kepada siklon dan anti siklon
o Daya Geseran – merujuk kepada keadaan permukaan bumi yang gondol atau
berhalangan.
o Daya Cerun Tekanan –perbezaan TUT dan TUR
 Sistem Angin Dunia
- Terdapat 2 jenis angin dunia iaitu:
i. Angin Timuran berlaku di sekitar 5°-30° Utara dan Selatan, bertiup dari
kawasan sejuk (Pusat Tekanan Udara Tinggi) ke kawasan panas (Pusat Tekanan
Rendah).
ii. Angin Baratan berlaku di garis lintang 35°-60° Utara dan Selatan. Angin bertiup
dari Pusat Tekanan Udara Tinggi hampir tropika ke kawasan Pusat Tekanan Udara
Rendah di Kutub. Angin ribut selalu berlaku di dalam jaluran tiupan angin baratan.
 Angin Wilayah
- Terdapat 4 jenis angin wilayah iaitu:
i. Angin Monsun Timur Laut
ii. Angin Monsun Barat Daya.
iii. Angin Monsun Tenggara
iv. Angin Monsun Barat Laut
 Sistem Angin Tempatan
- Terdapat beberapa jenis angin tempatan iaitu:
i. Angin Gunung iaitu:

8. a.Angin Katabatik: Berlaku pada waktu malam, angin bertiup dari puncak gunung
ke lurah.
b.Angin Anabatik: Berlaku pada waktu siang, angin bertiup dari lurah gunung
ke puncak gunung.
ii. Bayu Laut- - berlaku pada waktu siang, angin bertiup dari laut ke darat.
iii. Bayu Darat -berlaku pada waktu malam, angin bertiup dari darat ke laut.
iv. Badai Selari/Angin Sumatera – bertiup dari sumatera ke Selat Malaka.
v. Angin Lintang – angin yang bertiup secara mendatar antara dua kawasan tanah
tinggi
(k) Menghuraikan gangguan atmosfera.
Gangguan atmosfera – keadaan atmosfera yang luar biasa atau tidak tenang akibat perubahan
suhu yang mewujudkan siklon tropika dan puting beliung ( tornado)
3.3 Kaitan Sistem Atmosfera
dengan Manusia :
 Pengaruh positif dan
negatif
 Perbincangan pada
skala dunia dan
penekanan skala
tempatan
a. Menjelaskan pengaruh cuaca dan iklim terhadap aktiviti manusia.
i. Pengaruh positif:
 Industri pelancongan (Monsoon Cup di Terengganu)
 Industri kecil dan sederhana/PKS (berasaskan pengeringan- jemur ikan, batik,
keropok )
 Kegiatan pertanian ( hujan -dijalankan sepanjang tahun)
 Aktiviti pengangkutan laut / kapal layar ( kehadiran angin)
ii. Pengaruh negatif:
 Kegiatan pertanian – banjir/kemarau /El Nino/La Nina.
 Penternakan haiwan – banjir /kemarau
 Kegiatan perikanan (akuakultur/ laut dalam )- banjir/ kemarau
 Kegiatan pelancongan – hujan lebat/banjir
 Perkhidmatan pengangkutan- banjir kilat/banjirr/kemarau/bersalji
 Industri kecil dan sederhana- hujan lebat
 Aktiviti harian – banjir/bersalji/banjir kilat//el nino.
b. Menghuraikan fenomena iklim (banjir, kemarau, siklon tropika, tornado,dan El Niño
dan LaNiña)

9. i. Banjir
 Kesan banjir terhadap alam sekitar manusia/kehidupan manusia:
- Aktiviti pertanian
- Aktiviti ternakan
- Aktiviti pengangkutan
- Aktiviti harian
- Aktiviti pelancongan
- Aktiviti perindustrian
- Kemusnahan infastriktur.
- Mengorbankan nyawa.
- Penyebaran penyakit.
 Kesan Banjir terhadap alam sekitar fizikal/sistem fizikal
i. Biosfera :
 kemusnahan flora dan fauna
 kemusnahan habitat.
 rantaian makan terganggu
ii. Litosfera.
 hakisan tanih.
 pemendapan tanah/lumpur.
iii. Hidrosfera
 sumber air terjejas.
iv. Atmosfera.
 Kelembapan udara meningkat.
 Pencemaran bau
ii. Kemarau
 Kesan Kemarau terhadap alam sekitar manusia/kehidupan manusia
- Aktiviti pertanian
- Aktiviti perindustrian
- Aktiviti penternakan
- Aktiviti akuakultur
- Aktiviti pengangkutan
- Aktiviti pelancongan

10. - Aktiviti harian.
 Kesan Kemarau terhadap Alam Sekitar Fizikal/sistem fizikal
- Gangguan ke atas sistem atmosfera (peningkatan suhu, pencemaran udara dan jerebu
dll).
- Gangguan ke atas kitar hidrologi (peningkatan kadar sejatan)
- Kemusnahan biosfera (kemusnahan habitat, rantaian makanan musnah, kepupusan,
penghijrahan spesis).
- Gangguan ke atas sistem geomorfologi/litosfera (penggurunan, peningkatankadar
luluhawa, pencairan ais glasier, peningkatan aras laut .
iii. Siklon Tropika (Taufan dan Hurikan)
 Kesan terhadap Alam Sekitar Manusia/kehidupan manusia
- Kehilangan nyawa
- Kemusnahan harta benda
- Menjejaskan kemudahan infrastruktur
- Penyebaran penyakit/menjejaskan kesihatan.
- Terjejas aktiviti harian.
- Sumber pendapatan terjejas
 Kesan terhadap alam sekitar fizikal/sistem fizikal.
(i) Biosfera
 kemusnahan flora dan fauna
 kemusnahan habitat.
 rantaian makan terganggu
(ii) Litosfera.
 hakisan tanih.
 pemendapan tanah/lumpur.
 Tanah runtuh
(iii) Hidrosfera
 sumber air terjejas.
(iv) Atmosfera.

11.  Kelembapan udara meningkat.
vi. El Nino
 Kesan El Nino terhadap alam sekitar manusia/kehidupan manusia
- Aktiviti pertanian
- Aktiviti perindustrian
- Aktiviti penternakan
- Aktiviti akuakultur
- Aktiviti pengangkutan
- Aktiviti pelancongan
- Aktiviti harian.
- Kemusnahan infastruktur.
- Mengorbankan nyawa.
- Penyebaran penyakit.
 Kesan El Nino terhadap alam sekitar fizikal/sistem fizikal.
- Gangguan ke atas sistem atmosfera (peningkatan suhu, pencemaran udara dan jerebu dll ).
- Gangguan ke atas kitar hidrologi (udara kering)
- Kemusnahan biosfera (kemusnahan habitat, rantaian makanan musnah, kepupusan,
penghijrahan spesis).
- Gangguan ke atas sistem geomorfologi/litosfera (penggurunan, peningkatankadar luluhawa,
pencairan ais glasier, peningkatan aras laut .
v. La Nina
 Kesan La Nina terhadap alam sekitar manusia/kehidupan manusia:
- Aktiviti pertanian
- Aktiviti ternakan
- Aktiviti pengangkutan
- Aktiviti harian
- Aktiviti pelancongan
- Aktiviti perindustrian
- Kemusnahan infastruktur.
- Mengorbankan nyawa.

12. - Penyebaran penyakit/menjejaskan kesihatan
- Kemusnahan harta benda.
 Kesan La Nina terhadap alam sekitar fizikal/sistem fizikal.
(i) Biosfera
 kemusnahan flora dan fauna
 kemusnahan habitat.
 rantaian makan terganggu
(ii) Litosfera.
 hakisan tanih.
 pemendapan tanah/lumpur.
(iii) Hidrosfera
 sumber air terjejas.
(iv) Atmosfera.
 Kelembapan udara meningkat.
 Pencemaran bau
3.4 Perubahan Iklim (a) Menghuraikan konsep perubahan iklim:
 Perubahan iklim ialah perubahan unsur-unsur iklim seperti suhu, kelembapan
udara, angin, hujan, awan, tekanan udara, bahangan bumi dan bahangan suria
dalam jangka masa yang panjang.
 Pemanasan global -peningkatan suhu seluruh dunia akibat kesan rumah hijau dan
penipisan lapisan ozon.
(b) Menjelaskan punca kesan rumah hijau yang menyebabkan pemanasan global.
i. Pembakaran bahan api fosil
ii. Peningkatan aktiviti perindustrian
iii. Pertambahan Penggunaan kenderaan bermotor
iv. Pembakaran terbuka
 Menjelaskan kesan fenomena kesan rumah hijau terhadap Alam Sekitar Fizikal (ASF)

13. (i) Perubahan iklim dunia
(ii) Kenaikan aras laut
(iii) Kemusnahan ekosistem akuatik
(iv) Kesan terhadap ekosistem daratan
(v) Pencairan ais glasier
(vi) Fenomena penggurunan
 Menjelaskan kesan fenomena kesan rumah hijau terhadap Alam Sekitar
Manusia (ASM)
(i) Kemerosotan sistem imun badan
(ii) Penyakit kanser kulit
(iii) Kesan ke atas aktiviti pertanian
(iv) Kesan ke atas aktiviti perikanan
(c) Menjelaskan punca penipisan lapisan ozon yang menyebabkan pemanasan global.
(i) Penggunaan bahan CFC(alat penghawa dingin/ aerosol)
(ii) Pelepasan gas nitrogen oksida
(iii) Penggunaan kapal terbang supersonik.
(iv) Ujian dan penggunaan nukleur.
(v) Pelepasan gas metana dalam aktiviti pertanian danternakan
 Menjelaskan kesan fenomena penipisan lapisan ozon terhadap Alam Sekitar Fizikal (ASF)
(i) Perubahan iklim dunia
(ii) Kenaikan aras laut
(iii) Kemusnahan ekosistem akuatik
(iv) Kesan terhadap ekosistem daratan
(v) Pencairan ais glasier
(vi) Fenomena penggurunan
 Menjelaskan penipisan lapisan ozon terhadap Alam Sekitar Manusia (ASM)
(i) Kemerosotan sistem imun badan
(ii) Penyakit kanser kulit

14. (iii) Kesan ke atas aktiviti pertanian
(iv) Kesan ke atas aktiviti perikanan
 Langkah mengatasi penipisan dan kebocoran lapisan ozon dankesan rumah hijau.
Langkah perundangan.
(i) Kuat kuasa undang-undang.
(ii) Pengubalan akta.
(iii) Pemantauan dan kawalan.
(iv) EIA.
 Langkah bukan undang-undang.
(i) Kempen. Pendidikan. R&D.
(ii) Penggunaan tenaga mesra alam.
(iii) Kerjasama antarabangsa
3.5 Mikro Iklim Bandar
Merujuk kepada kajian kes
seperti pulau haba bandar, pulau
sejuk, pencemaran udara, jerebu
dan hujan asid
a) Menghuraikan konsep mikro iklim bandar
Mikro Iklim Bandar ialah keadaan iklim yang terbentuk di dalam sesebuah bandar dengan ciri-
ciri cuaca yang khusus dan berbeza dengan kawasan pinggir bandar atau luar bandar.
b) Pulau Haba Bandar
i. Konsep pulau haba bandar
Pulau Haba Bandar merujuk kepada satu pusat dalam bandar yang mempunyai suhu lebih
tinggi berbanding dengan suhu di kawasan sekitarnya/pinggir bandar
ii. Faktor yang menyebabkan Pulau Haba Bandar
(i) Kepadatan binaan atau tepu bina.
(ii) Susun atur bangunan
(iii) Penambahan /peluasan permukaan berturap Penggunaan bahan binaan yang
banyak menyerap dan memantulkan haba
(iv) Pengurangan kawasan hijau di bandar Pembakaran bahan api
fosil
(v) Peningkatan bahan pencemar dalam udara Peningkatan jumlah

15. penduduk bandar Pembakaran terbuka.
(vi) Aktiviti manusia.
iii. Langkah menyederhanakan suhu bandar.
Langkah perundangan.
 Kuat kuasa undang-undang.
 Pengubalan akta.
 Pemantauan dan kawalan.
 EIA.
Langkah bukan undang-undang.
 Kempen. Pendidikan. R&D.
 Menambahkan kawasan hijau-bandar dalam taman Menambahkan badan air
di kawasan bandar-pancutan air, kolam
 Mengurangkan penggunaan bahan api fosil dalam aktiviti pengangkutan,
industri dan domestik
 guna bahan mesra alam, menggunakan perkhidmatan awam, kongsi kereta,
kenderaan guna tenaga elektrik
c) Pulau Sejuk bandar
Konsep Pulau Sejuk Bandar- merujuk kepada satu pusat dalam bandar yang
mempunyai suhu lebih rendah berbanding dengan suhu di kawasan sekitarnya/pinggir
bandar
 Cadangan mewujudkan Pulau Sejuk bandar Menambahkan kawasan
hijau.
 Memperbanyakkan kawasan badan air
 Menggunakan bahan api alternatif
 Menggunakan bahan binaan yang mesra alam
 Hadkan jumlah kenderaan yang memasuki bandar
 Memindahkan kawasan industri ke luar bandar

16. d) Pencemaran udara dan Jerebu
 Konsep pencemaran udara dan jerebu
 Pencemaran udara ialah kehadiran bahan pencemar udara seperti asap ,gas bahan
berbau,abu, habuk dan debu di dalam atmosfera yang boleh mengubah kuantiti, kualiti dan
sifat semula jadi atmosfera.
 Jerebu ialah kehadiran partikel terampai (PM10) seperti asap, debu, habuk, jelaga di dalam
keadaan udara kering (dry air) dengan kepekatan yang tinggi sehingga boleh
mengurangkan jarak penglihatan.
 Punca berlakunya Jerebu dan pencemaran udara
 Kebakaran hutan
 Letusan gunung berapi
 Pelepasan asap kenderaan
 Penggunaan bahan api fosil di stesen janakuasa eletrik dan industry
 Pembakaran terbuka Aktiviti kuari.
 Industri berasaskan kayu.
 Kesan pencemaran udara dan Jerebu terhadap Alam Sekitar Fizikal
 Kemusnahan ekosistem Pencemaran air
 Gangguan ke atas tumbesaran tumbuhan Peningkatan suhu
 Kesan pencemaran udara dan Jerebu Alam Sekitar Manusia (ASM)
 Menjejaskan aktiviti pertanian (tumbesaran tanaman terbantut, produktiviti makanan
berkurang)
 Gangguan terhadap sistem pernafasan manusia Meningkatkan risiko
penyakit kulit dan saraf
 Gangguan terhadap aktiviti perikanan (kemusnahan fitoplankton Kemusnahan harta benda
 Mengurangkan jarak penglihatan
e) Hujan asid
Konsep hujan asid

17. Hujan asid ialah air hujan yang dicemari oleh bahan-bahan pencemar udara seperti sulfur
dioksida dan nitrus dioksida menjadikan nilai ph kurang dari 5.
 Punca kejadian hujan asid
 Pembakaran bahan api fosil
 Aktiviti perindustrian
 Pelepasan asap kenderaan
 Aktiviti peleburan bijih
 Pembakaran terbuka
 Letusan gunung berapi
 Penguraian bahan organic
 Kesan Hujan Asid ke atas Alam sekitar Fizikal
 Peningkatan keasidan tanah
 Kemusnahan ekosistem akuatik
 Kemusnahan ekosistem hutan
 Cat bangunan luntur.
 Luluhawa kimia meningkat.
 Kesan Hujan Asid ke atas Alam sekitar Fizikal.
 Menjejaskan kesihatan manusia.
 Menjejaskan aktiviti pertanian.
 Menjejaskan aktiviti perikanan.
 Menjejaskan aktiviti pelancongan ( menjejas artifak sejarah)