1. C AÙC ê YEÁU TOÁ AÛNH
HÖÔÛNG GIAO TIEÁP
Tran Ngoc Quang
1

2. NỘI DUNG
• Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán giao
tieáp thaày thuoác - beänh nhaân
Hướ ng dẫ n buổ i phỏ ng vấ n
Câu hỏi mở
Các phương tiện giao tiếp
2

3. I-Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán
giao tieáp thaày thuoác - beänh
nhaân
Caùc yeáu toá lieân quan ñeán beänh
nhaân
Caùc yeáu toá lieân quan thaày thuoác
Nôi dieãn ra phoûng vaán
3

4. I.I- Caùc yeáu toá lieân quan beänh
nhaân aûnh höôûng ñeán giao
tieáp
Caùc yeáu toá lieân quan ñeán beänh
nhaân:
Trieäu chöùng cô theå
Phaûn öùng vôùi oám ñau
Ñaëc ñieåm taâm lyù, ñaëc ñieåm caù
nhaân
Caùc yeáu toá khaùch quan
4

5. I.I-Caùc yeáu toá cuûa beänh
nhaân
•
•
•
•
•
•
Caùch phaûn öùng vôùi oám ñau:
Söï phuû nhaän
Söï lo laéng
Söï böïc boäi
Traàm caûm
Caùc yeáu toá naøy aûnh höôûng ñeán
haønh vi cuûa BN khi nhaän söï chaêm
soùc y teá
5

6. •
•
•
•
•
•
I.I- Caùc yeáu toá cuûa beänh
nhaân
Caùc ñaëc ñieåm caù nhaân:
Caùc ñaëc ñieåm taâm lyù, caù tính
Taàng lôùp xaõ hoäi
Trình ñoä vaên hoùa
Toân giaùo
Kinh nghieäm tröôùc ñaây vaø hieän taïi veà
chaêm soùc y teá
• Caùc yeáu toá naøy aûnh höôûng ñeán söï giao
tieáp cuûa beänh nhaân
• Ñaëc bieät laø nhaäp vieän, aûnh höôûng
nhieàu ngöôøi
6

7. I.I- Caùc yeáu toá cuûa beänh
nhaân
•
•
•
•
•
•
•
Caùc yeáu toá khaùch quan:
Moâi tröôøng khoâng quen thuoäc
Maát ñi khoâng gian caù nhaân
Söï boá trí choã ngoài khoâng phuø hôïp
Söï chia caùch vôùi gia ñình, baïn beø
Maát ñi tính ñoäc laäp vaø rieâng tö
Tính khoâng chaéc chaén veà chaån
ñoaùn
7

8. I.I- Caùc yeáu toá cuûa beänh
nhaân
• Toùm laïi:
• Ñieàu kieän theå chaát
• Tình traïng taâm lyù
8

9. I.I- Caùc yeáu toá cuûa beänh
nhaân
• Caùc yeáu toá khaùc caàn xem xeùt:
• Nieàm tin cuûa beänh nhaân veà söùc
khoûe vaø beänh taät
• Vaán ñeà beänh nhaân mong muoán
thaûo luaän
• Mong ñôïi cuûa beänh nhaân veà nhöõng
gì thaày thuoác seõ laøm (kinh nghieäm)
• Nhaän thöùc vai troø cuûa thaày thuoác
9

10. I.2-Caùc yeáu toá lieân quan thaày
thuoác
•
•
•
•
•
Ñaøo taïo kyõ naêng giao tieáp
Töï tin veà khaû naêng giao tieáp
Nhaân caùch
Söùc khoûe (meät moûi)
Taâm lyù (lo laéng)
10

11. I.2- Caùc yeáu toá lieân quan thaày
thuoác
• Deã ñoàng caûm vôùi bn naøy hôn bn
khaùc
• Khoù khaên khi phoûng vaán beänh
nhaân lôùn tuoåi hôn
• Khoù khaên khi phoûng vaán caùc vaán
ñeà nhaïy caûm (haønh vi lieân quan tình
duïc)
• Söï meät moûi, lo laéng, baän taâm khaùc
• Ñònh kieán
11

12. I.3- Nôi phoûng vaán
•
•
•
•
•
•
Boá trí ñòa ñieåm: ñaûm baûo
Trang troïng: deã chòu
Tính rieâng tö, kín ñaùo
Aùnh saùng, nhieät ñoä thoaûi maùi
Traùnh ngaét quaõng
Boá trí choã ngoài: aûnh höôûng trao ñoåi vaø
nhaän thöùc vai troø, khoâng quaù gaàn vaø
khoâng quaù xa
• Giao tieáp taïi giöôøng beänh
• Khoaûng caùch
12

13. Khoâng neân baét ñaàu cuoäc
phoûng vaán nhö theá naøy
• Khi toâi böôùc vaøo caên phoøng roäng
vaø troáng khoâng, toâi ñaõ caûm thaáy
coù söï maát maùt.
• Toâi khoäng bieát phaûi ngoài vaøo choã
naøo,
• Bs ñang cuùi ñaàu xuoáng baøn vaø
vieát,
• Ñieàu döôõng ñang nghe ñieän thoaïi vaø
• Moät soá sinh vieän y khoa ñang noùi
chuyeän vôùi nhau
13

14. Khoâng neân baét ñaàu cuoäc
phoûng vaán nhö theá naøy
• Sau söï chôø ñôïi nhö haøng theá kyû,
• TT baûo toâi ngoài xuoáng vaø hoûi coù
chuyeän gì xaõy ra vôùi toâi.
• Toâi khoâng heà bieát oâng aáy teân gì,
• toâi khoâng chaéc chaén laø oâng aáy bieát
toâi,
• Toâi ñaõ nghó ñeán vaán ñeà cuûa toâi vaø
nhöõng gì toâi muoán noùi vôùi thaày thuoác• Nhöng toâi queân taát caû
• Vaø oâng aáy coù veû khoâng quan taâm laém.
• Toâi hy voïng laø seõ khoâng quay laïi ñoù
nöõa.
14

15. Caùch môû ñaàu giao tieáp laøm
beänh nhaân thaáy thoaûi maùi
• Vò trí ngoài thoaûi maùi
• Ñöôïc chaøo ñoùn baèng caùch hoûi teân vaø
baét tay
• Ñöôïc chæ roõ choã ngoài ôû ñaâu
• TT giôùi thieäu baûn thaân
• TT giôùi thieäu quy trình phoûng vaán
• Caâu hoûi ñaàu tieân raát deã
• TT raát chuù yù ñeán caùc vaán ñeà baïn quan
taâm
15

16. II- HƯỚNG DẪN BUỔI PHỎNG VẤN
• Baét ñaàu cuoäc phoûng vaán
• Phaàn chính cuûa cuoäc phoûng vaán
• Keát thuùc cuoäc phoûng vaán
16

17. III- Baét ñaàu cuoäc phoûng
vaán
Chaøo hoûi:
 Chaøo hoûi thaân maät
 Môøi beänh nhaân ngoài
 Mæm cöôøi vôùi BN
 Töï giôùi thieäu veà mình
 Hoûi vaø goïi teân BN
Giaûi thích muïc ñích cuoäc giao tieáp
Thaûo luaän veà thôøi gian phoûng vaán
Giaûi thích söï caàn thieát ghi cheùp vaø xin pheùp ghi
cheùp
Coù thaùi ñoä quan taâm ñeán ñoái töôïng
Taïo söï thoaûi maùi, tin töôûng
17

18. III- Phaàn chính cuûa cuoäc
phoûng vaán
•
•
•
•
•
Duy trì khoâng khí tích cöïc, côûi môû
Quan saùt beänh nhaân
Ban ñaàu haõy ñaët caâu hoûi môû
Laéng nghe caån thaän
Thaän troïng vaø ñaùp laïi baèng lôøi vaø cöû
chæ khoâng lôøi
• Khuyeán khích beänh nhaân baèng lôøi noùi
vaø khoâng lôøi haõy tieáp tuïc noùi cho toâi
bieát, gaät ñaàu,..)
• Khi thích hôïp haõy söû duïng caâu hoûi ñoùng
• Laøm roõ nhöõng gì bn noùi
18

19. III- Keát thuùc cuoäc phoûng
vaán
• Toång keát laïi nhöõng gì bn ñaõ noùi vaø
hoûi bn nhaân veà möùc ñoä chính xaùc
cuûa thoâng tin toùm taét
• Hoûi bn coù boå sung gì theâm khoâng,
coù thaéc maéc gì khoâng
• Yeâu caàu bn nhaéc laïi
• Caùm ôn bn
19

20. Caáu truùc hoûi beänh söû
•
•
•
•
•
Thoâng tin cô baûn veà beänh nhaân
Moâ taû vaán ñeà hieän taïi
Beänh söû vaán ñeà hieän taïi
Khaùm heä thoáng cô quan
Beänh söû vaán ñeà söùc khoûe trong quaù
khöù
• Tieàn söû gia ñình
• Tieàn söû xaõ hoäi
• “Haõy laéng nghe Bn. Hoï laø ngöôøi cung caáp
cho baïn chaån ñoaùn” Rene’ Laennec, TK19,
Phaùp.
20

21. Giao tieáp cuûa thaày thuoác?
Thaày thuoác ñöôïc kính phuïc, neå troïng
Nhôø coù kieán thöùc y khoa
Lieân quan ñeán söùc khoeû vaø maïng
soáng
Loaïi giao tieáp xaõ hoäi ñaëc bieät
21

22. • Giao tieáp vôùi beänh nhaân ngaøy nay
khaùc ngaøy xöa nhö theá naøo?
22

23. Ngaøy xöa nhö theá naøo?
Baát bình ñaúng
Phuø thuûy, phaùp sö kieäm thaày thuoác
-Quan ñaïi phu:
-Quan ñoác
Quan heä Xin-Cho:
-Van naøi, caàu xin
-Ban phaùt aân hueä
Hypocrate: Nghóa vuï luaän
23

24. Moái quan heä thay ñoåi
Do ñaâu?
Theo phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi
Theo trình ñoä daân trí, kieán thöùc y hoïc
Tieán boä Y hoïc : CT, MRI, gheùp taïng,
Buøng noå thoâng tin
Internet
24

25. Moái quan heä môùi
ngaøy nay?
Bình ñaúng daàn
Hieän taïi - töông lai: Ñaàu tö vaøo beänh
vieän
Beänh vieän nhö khaùch saïn ?!!!
Beänh vieän nhö doanh nghieäp
Vai troø ngöôøi thaày thuoác?
25

26. Beänh nhaân laø khaùch haøng
Kinh teá thò tröôøng: khaùch haøng laø thöôïng ñeá
Beänh nhaân luoân luoân coù lyù
Coù ñieàu kieän theo doõi thoâng tin
Muoán ñöôïc giaûi thích, thaûo luaän vaø quyeát ñònh
Nhôø luaät phaùp can thieäp khi thaày thuoác sai phaïm
26

27. Quan heä toát döïa treân neàn
taûng
Phaân coâng trong xaõ hoäi
Hoã töông, hieåu bieát laãn nhau
Coâng baèng : quyeàn - traùch nhieäm
Söùc khoeû cuûa beänh nhaân treân heát
27

28. Vai troø cuûa KNGT
Söï uûng hoä cuûa BN
• BN ñöôïc xem nhö baïn), ñöôïc thoâng baùo
cô sôû cuûa ñieàu trò, ñöôïc giuùp ñôõ hieåu
beänh
uûng hoä.
• Khaùm phaù mong muoán beänh nhaân
tuaân thuû keá hoaïch ñieàu trò.
• Hieåu roõ kieán thöùc, loøng tin, quan taâm,
thaùi ñoä cuûa BN tuaân thuû. 28

29. Vai troø cuûa KNGT
Hieäu quaû
• Chuù yù vaøo caûm giaùc BN hôn chaån ñoaùn,
cho toa, chuyeån vieän.
• Huaán luyeän KN xaùc ñònh vaán ñeà + ñoái
xöû tình caûm
vaán ñeà taâm lyù + giaûm
ñau khoå ñeán 6 thaùng.
• Cho BN cô hoäi thaûo luaän
kieåm soaùt toát
beänh.
• Cung caáp khoâng khí maø BN coù theå löïa
29
choïn
ít lo laéng, u saàu.

30. 30

31. 31

32. VI-Caùc KN giao tieáp
1-Caùc KN giao tieáp cô baûn
Chaøo hoûi
Quan saùt
Söû duïng caâu hoûi môûñoùng
Söû duïng ngoân ngöõ phuø
hôïp
32
Laéng nghe

33. VI-Caùc KN giao tieáp
1-Caùc KN giao tieáp cô baûn
Ñoàng caûm
Traán an
Laøm roõ
Taïo thuaän lôïiõ
Keàm cheá
Toùm taét
33
Kieåm tra

34. V- Moâ hình giao tieáp
Böôùc 1:Khaùm
phaù(explore)
BN laø chuyeân gia
Böôùc 2: tröïc
tieáp(direct)
TT laø chuyeân gia
34
Böôùc 3: ñaøm

35. Moâ hình giao tieáp
Bước 1.
Chào hỏi
Quan sát
Đặt câu hỏi mở
Lắng nghe
Khuyến kích, động viên
Đồng cảm
Kiềm chế
Khen ngợi
35

36. Moâ hình giao tieáp
Bước 2.
Kỹ năng hỏi bệnh sử bằng
những câu hỏi đóng
Kỹ năng thăm khám
Tóm tắt lại các thông tin vừa
thu nhận được từ bệnh nhân
36

37. Moâ hình giao tieáp
Bước 3.
Kỹ năng giải thích
Kỹ năng phân tích,
Kỹ năng thảo luận,
Kỹ năng tư vấn, GDSK
Kỹ năng giải quyết vấn đề
Kỹ năng thuyết phục
37
Kỹ năng kiểm tra

38. D.I.PISAREP
Thaùi ñoä teá nhò nheï nhaøng vaø saâu saéo
cuûa caùc nhaân vieân y teá ñoái vôùi caùc beänh
nhaân, vieäc tröø boû hoaøn toaøn nhöõng caùi
laøm toån thöông taâm lyù, ñeán loøng tin cuûa
ngöôøi beänh coù moät yù nghóa raát quan troïng.
Neáu coù theå döï kieán ñöôïc heát caùc traïng
thaùi taâm lyù trong moái quan heä giöõa BS-BN, y
taù-BN thì ñieàu naøy trong quaù trình tieán trieån
cuûa beänh taät – ít ra cuõng ñoùng vai troø
khoâng keùm gì vieäc duøng caùc loaïi thuoác ”.
38

39. BANSINCOV
“Noùi chuyeän linh hoïat, saùt töøng
ngöôøi beänh, hieåu bieát tình caûm cuûa
ngöôøi beänh, giöõ laïi trong trí nhôù moïi
ñieàu nhoû nhaët lieân quan tôùi ngöôøi
beänh - chính vôùi goùi haønh lyù naøy
maø thaày thuoác baét ñaàu, tieáp tuïc
vaø keát thuùc buoåi khaùm vaø chöõa
beänh cuûa mình” 39

40. Thaùi ñoä ñoái vôùi beänh
nhaân?
40