verklaring en Vettenburg

1. Gezinnen en
kansen 3
Schuldmodellen en actieve
welvaarstaat

2. Armoederapport 2012
 http://www.youtube.com/watch?feature=player
_detailpage&v=SMT-UKq2PrM
 Welke nieuwe armen komen erbij? Wat is de
tijdbom? Wat kan overheid doen?

3. 2. Hoe kan je nog naar armoede
en sociale uitsluiting kijken?
 2.1 Verklaringsmodellen van Vranken

4. Kijk op sociaal probleem
 Bepaalt de aanpak van het probleem
 Microniveau
 Mesoniveau
 macroniveau

5. Zes verschillende
schuldmodellen
 individueel
 Institutioneel
 Maatschappelijk
 Interne of externe factoren

6. Individueel schuldmodel
 Onaangepast
 Afwijkend gedrag
 Kritiek: vanzelfsprekendheid; halo-horneffect;
eenzijdige selectie van gedragingen

7. Individueel ongevalmodel
 Maatschappelijk achterblijven
 Kritiek : proberen bijbenen; ruimere
samenleving verandert

8. Institutioneel schuldmodel
 Functioneren van groepen, gemeenschappen
en instituties
 Breuklijnen
 Stereotypische beoordeling van groepen en
groepsverschillen
 Cultureel schuldmodel

9. Institutioneel ongevalmodel
 Maatschappelijke breuklijnen tussen wij en zij
 Institutionele uitsluitingsprocessen

10. Maatschappelijk ongevalmodel
 Tekortkomingen van de samenleving
 Maatschappelijke achterstelling of deprivatie
 Residuele welzijnsvoorzieningen, sluitstuk en
opvangnet

11. Kritiek
 Geen fundamentele aanpak van problemen
 Matheuseffect

12. Maatschappelijk schuldmodel
 Problemen hangen samen met manier
waarop samenleving georganiseerd wordt
 Cultuur van het zwijgen (Freire) doorbreken:
materiele condities; vernederingen
tegengaan; positief zelfbeeld; sociale
constructies

13. Verschillende probleemdefinities
 Verschillende oplossingen
 In relatie tot debat over verzorgingsstaat en
zijn voorzieningen
 Recht op een menswaardig bestaan

14. Structureel of residueel?
 Residueel : denken van voorziening bepaalt
 Steeds meer voorzieningen nodig;
onvoldoende rekening met diversiteit in
doelgroepen en situaties
 Structureel : dialoog en wederzijds leerproces

15. Maatschappelijke kwetsbaarheid
Vettenburg
 Delinquentie als voorbeeld
 Belang van sociaal kapitaal : netwerken die
helpen kennis op te bouwen over
maatschappij en vertrouwdheid ermee
 Door sociaal kapitaal wordt constructieve
sociale interactie opgebouwd

16. uitsluiting
 Sommige gezinnen uitgesloten van netwerken
 Jongeren via uitsluiting in neerwaartse spiraal
en crimineel kapitaal
 Cumulatie van negatieve ervaringen met
maatschappelijke instellingen bv. school

17.  Sociale bindingen en conformeren
 Belang van bindingen in de school; kloof
tussen school en thuismilieu
 Stigma en vooroordelen of erkenning vanuit
de school?

18. Individuele schuld?
 Veel mensen uit zelfde buurt
 Werking van maatschappelijke instellingen
 Actief gekwetst door voorzieningen in
maatschappij

19. No way out?
 Life events die leven onverwacht een
gunstige wending geven

20. Allochtone jongeren
 Etnische minderheidssituatie als bijkomend
maatschappelijk kwetsend element
 Kwantitatieve en kwalitatieve verschillen

21. Aanbod en controle
 Maatschappij biedt voorzieningen aan in ruil
voor conformiteit
 Aanbod van inkomen in ruil voor controle,
voorwaarden
 Sommige groepen hebben controle in
handen, anderen raken niet bij aanbod

22. Maatschappelijke kwetsbaarheid
 Kwetsbaar voor iets
 Anders dan sociale klasse
 Anders dan kansarmoede
 Anders dan sociale uitsluiting