4. Οι δευτερεύουσες χρονικές προτάσεις δηλώνουν
χρόνο, δείχνουν δηλαδή πότε έγινε, πότε γίνεται ή
και πότε θα γίνει κάτι
Οι χρονικές προτάσεις εισάγονται (ξεκινούν) με τους
χρονικούς συνδέσμους: όταν, προτού, έως, πριν…
π.χ. Δε θα βγεις κανείς διάλειμμα, προτού να χτυπήσει
το κουδούνι
Εικόνες:https://pixabay.com
Δευτερεύουσες χρονικές προτάσεις
5. Οι δευτερεύουσες αιτιολογικές προτάσεις δηλώνουν την αιτία που
γίνεται κάτι. Επίσης, αιτιολογούν μια κατάσταση
Οι αιτιολογικές προτάσεις εισάγονται (ξεκινούν) με τους
αιτιολογικούς συνδέσμους: γιατί, επειδή, διότι, που
Στην κύρια πρόταση υπάρχει συνήθως ρήμα ή επίθετο ή παθητική
μετοχή το οποίο δείχνει κάποιο συναίσθημα (οργή, θυμός, λύπη,
χαρά, ανακούφιση κλπ).
Οι λέξεις που δείχνουν κάποιο συναίσθημα , δηλώνουν πως η
πρόταση που ακολουθεί είναι αιτιολογική
Αυτές οι λέξεις είναι: θυμώνω, οργίστηκα, είμαι χαρούμενος, είναι
ευτυχής κλπ
Π.χ. Χάρηκα που συναντηθήκαμε μετά από πολύ καιρό
Γράφτηκα στο γυμναστήριο, επειδή θέλω να αθληθώ
Δεν σε χαιρέτησα, διότι δεν κατάλαβα ότι ήσουν εσύ
Εικόνες:https://pixabay.com
Δευτερεύουσες αιτιολογικές
προτάσεις
6. Οι δευτερεύουσες τελικές προτάσεις δηλώνουν σκοπό. (το τέλος =
ο σκοπός στην αρχαία ελληνική γλώσσα)
Οι τελικές προτάσεις εισάγονται (ξεκινούν) με τους τελικούς
συνδέσμους: να, για να
Στην κύρια πρόταση υπάρχουν ρήματα ή εκφράσεις που δείχνουν
μια κίνηση και δηλώνουν πως η πρόταση που ακολουθεί είναι
δευτερεύουσα τελική
Τα ρήματα ή οι εκφράσεις που δείχνουν μια κίνηση είναι: έρχομαι,
επιστρέφω, φεύγω, πηγαίνω, κατευθύνομαι, καθοδηγώ κλπ.
π.χ. Ο διευθυντής θα έρθει στην τάξη μας για να μας ενημερώσει για
την πρόοδό μας
Θα πάω στο μανάβικο ν’ αγοράσω φρούτα και λαχανικά
Εικόνες:https://pixabay.com
Δευτερεύουσες τελικές προτάσεις
7. Οι δευτερεύουσες συμπερασματικές-αποτελεσματικές
προτάσεις δηλώνουν αποτέλεσμα-συμπέρασμα
Οι συμπερασματικές- αποτελεσματικές προτάσεις εισάγονται
(ξεκινούν) με τους αποτελεσματικούς συνδέσμους: ώστε, που
Στην κύρια πρόταση η δεικτική αντωνυμία τόσος, τόση, τόσο,
τόσοι, τόσες, τόσα και το δεικτικό επίρρημα τόσο και
δηλώνουν πως η πρόταση, που ακολουθεί, είναι δευτερεύουσα
συμπερασματική ή αποτελεσματική
Π.χ. Τόσο πολύ σε πείραξαν τα λόγια της Ειρήνης που δεν
μιλιέστε πια.
Η καταιγίδα ήταν τόσο δυνατή ώστε φοβήθηκα πάρα πολύ
Εικόνες:https://pixabay.com
Δευτερεύουσες συμπερασματικές-
αποτελεσματικές προτάσεις
8. Οι δευτερεύουσες υποθετικές προτάσεις δηλώνουν υπόθεση
Οι υποθετικές προτάσεις εισάγονται (ξεκινούν) με τους υποθετικούς
συνδέσμους: αν, εάν, άμα, σαν
Η υποθετική πρόταση μαζί με την κύρια πρόταση δημιουργούν έναν
υποθετικό λόγο
Η υποθετική πρόταση δηλώνει την υπόθεση και η κύρια πρόταση την
απόδοση
Η υποθετική πρόταση (υπόθεση) είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για να
συμβεί αυτό που αναφέρει η κύρια πρόταση (απόδοση)
π.χ. Εάν πας στην Κρήτη, να επισκεφτείς τον αρχαιολογικό χώρου της Φαιστού . Σε αυτήν την
περίπτωση για να συμβεί αυτό που λέει η κύρια πρόταση «να επισκεφτείς τον αρχαιολογικό
χώρου της Φαιστού», πρέπει πρώτα να γίνει αυτό που λέει η υποθετική πρόταση «Εάν πας στην
Κρήτη»
Εικόνες:https://pixabay.com
Δευτερεύουσες υποθετικές
προτάσεις
9. Η δευτερεύουσα εναντιωματική πρόταση, δηλώνει εναντίωση
σε αυτό που λέει η κύρια πρόταση
Οι εναντιωματικές προτάσεις εισάγονται (ξεκινούν) με :εάν
και, αν και, παρόλο που
Π.χ. Αν και έβρεξε, πήγαμε εκδρομή
Ορισμένες φορές εισάγονται (ξεκινούν) με: ακόμη κι αν, κι αν.
Τότε, σε αυτή την περίπτωση ονομάζονται παραχωρητικές.
Οι παραχωρητικές προτάσεις δείχνουν κάτι που δεν πρόκειται
να συμβεί ποτέ.
Π.χ. Ακόμη κι αν μου ζητήσεις συγγνώμη, εγώ δεν θα σε
συγχωρέσω
Εικόνες:https://pixabay.com
Δευτερεύουσες εναντιωματικές
προτάσεις
10. Άσκηση: Να βρείτε τι δηλώνουν οι δευτερεύουσες προτάσεις,
που ακολουθούν
Ο Παναγιώτης αποχώρησε για να μην μαλώσει με τον αδερφό
του
Η Στεφανία οργίστηκε με την Ελένη γιατί εκείνη
μουντζούρωσε το τετράδιό της.
Εάν επιστρέψεις νωρίς στο σπίτι, άπλωσε σε παρακαλώ τα
ρούχα
Αν και ήμουν κουρασμένος, πήγα στην εκδήλωση της
εταιρείας.
Μέχρι να γυρίσω στο σπίτι, να έχεις συμμαζέψει το δωμάτιό
σου.
Εικόνες:https://pixabay.com
Για να δούμε τι μάθαμε!!!
11. Άσκηση: Να βρείτε τι δηλώνουν οι δευτερεύουσες προτάσεις,
που ακολουθούν
Ο Παναγιώτης αποχώρησε για να μην μαλώσει με τον αδερφό
του (σκοπός)
Η Στεφανία οργίστηκε με την Ελένη γιατί εκείνη
μουντζούρωσε το τετράδιό της. (αιτία)
Εάν επιστρέψεις νωρίς στο σπίτι, άπλωσε σε παρακαλώ τα
ρούχα (υπόθεση)
Αν και ήμουν κουρασμένος, πήγα στην εκδήλωση της
εταιρείας. (εναντίωση)
Μέχρι να γυρίσω στο σπίτι, να έχεις συμμαζέψει το δωμάτιό
σου. (χρόνος)
Εικόνες:https://pixabay.com
Για να δούμε τι κάναμε!!!