Β' Λυκείου - Ανθρωπιστικές Επιστήμες Αρχές Κοινωνικών Επιστημών Σενάριο διδασκαλίας

1. ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
(Σελ. 29-30)
Αρχές Κοινωνικών Επιστημών-Β’ τάξη, Ανθρωπιστικές Επιστήμες
Κριπαροπούλου Αντιγόνη

2. Οικονομικό πρόβλημα
 Πώς οι άνθρωποι μιας
κοινωνίας, θα ικανοποιήσουν
το πλήθος των απεριόριστων
ή ακόρεστων αναγκών που
έχουν με τον περιορισμένο
όγκο των αγαθών που έχουν
στην διάθεσή τους (στενότητα
αγαθών);
 Οι βασικοί λόγοι για την
ύπαρξη του κύριου
οικονομικού προβλήματος
είναι η έλλειψη ή στενότητα
των παραγωγικών
συντελεστών (φύση, εργατική
δύναμη κ.λπ.) και η
περιορισμένη τεχνολογία
(τεχνογνωσία).

3. Η ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ
 Οι πόροι (έδαφος, ορυκτός πλούτος,
νερό, εργατική δύναμη) είναι
περιορισμένοι.
Αυτό οφείλεται:
 Στην αύξηση του παγκόσμιου
πληθυσμού
 Στην εξάντληση των φυσικών πόρων
 Στην καταστροφή του περιβάλλοντος
 Στην διαρκή αύξηση των αναγκών των
καταναλωτών που προκαλούν οι
επιχειρήσεις μέσω της διαφήμισης.
 Η Πολιτική Οικονομία αναζητά
τρόπους διαχείρισης των
περιορισμένων πόρων και διατυπώνει
προτάσεις για την αντιμετώπιση των
προβλημάτων που προέρχονται από
αυτή την στενότητα.

4. Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
 Για να αντιμετωπιστεί το
οικονομικό πρόβλημα
πρέπει να υπάρχει
οικονομική ανάπτυξη
ώστε να διευρυνθούν οι
παραγωγικές δυνατότητες
μιας κοινωνίας, οπότε,
περισσότερα παραγόμενα
προϊόντα και σε
μεγαλύτερες ποσότητες
θα διανέμονται σε
περισσότερα μέλη αυτής
της κοινωνίας.

5. Οικονομική ανάπτυξη σημαίνει:
 Αύξηση της παραγωγής των
προϊόντων
 Εισαγωγή νέας τεχνολογίας
στην παραγωγή (αύξηση
στην παραγωγή των
προϊόντων και βελτίωση
ποιότητας).
 Αύξηση των θέσεων
εργασίας (αξιοποίηση
εργατικού δυναμικού)
 Αύξηση των εισοδημάτων
των μελών μιας κοινωνίας.

6. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ
 Παράγοντες
αποσταθεροποίησης της
οικονομίας:
Πόλεμοι, καταστροφή του
περιβάλλοντος, κοινωνική
παθογένεια (π.χ. φτώχεια,
ανισότητα, ανεργία,
εγκληματικότητα).
 Τέτοια φαινόμενα
διαταράσσουν την κοινωνική
συνοχή και πιθανό να
οδηγήσουν σε κοινωνικές
εξεγέρσεις.
 Η Πολιτική Οικονομία
προτείνει τρόπους ώστε να
εξασφαλίζεται η οικονομική
σταθερότητα.

7. Η ΔΙΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ
Η άνιση διανομή τους εισοδήματος έχει
τις ακόλουθες συνέπειες:
 Όταν τα εισοδήματα των μελών μιας
κοινωνίας δεν επαρκούν για την αγορά
προϊόντων, οι πωλήσεις των
επιχειρήσεων μειώνονται, οι
επιχειρήσεις πραγματοποιούν ζημιές
και ενδεχομένως κλείνουν αυξάνοντας
την ανεργία (φαύλος κύκλος της
κρίσης). Η συνεχόμενη μείωση των
εισοδημάτων φέρνει όλο και
μεγαλύτερη κρίση.
 Οι μεγάλες κοινωνικές ανισότητες
(πλούσιοι - φτωχοί), η περιθωριοποίηση
μεγάλου μέρους του πληθυσμού που
δεν έχει την δυνατότητα να καλύψει τις
ανάγκες του, έχουν ως αποτέλεσμα την
δημιουργία μεγάλων κοινωνικών
προβλημάτων (εγκληματικότητα,
αυτοκτονίες, ψυχικές νόσοι κ.λπ.).

8. Η ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ

9. Οικονομική πολιτική
 Τα μέτρα που λαμβάνονται
για την επίλυση διαφόρων
οικονομικών προβλημάτων
(ανεργία, φτώχεια) και η
αναζήτηση των αιτιών που
οδηγούν σ’ αυτά.
 Υπάρχουν διάφορες
απόψεις για τον τρόπο που
θα μπορούσαν να
επιλυθούν τα οικονομικά
προβλήματα.
 Μερικές από τις απόψεις
αυτές συνοψίζονται
παρακάτω:

10. Οικονομολόγοι υπέρμαχοι της επιχειρηματικότητας και
της ελεύθερης αγοράς
 Πιστεύουν ότι η ιδιωτική
επιχείρηση θα φέρει την
ανάπτυξη. Έτσι, θα ανοίξουν
θέσεις εργασίας, θα
παραχθούν προϊόντα και θα
παρέχονται υπηρεσίες.
 Προτείνουν να
δημιουργηθούν ειδικοί
ευνοϊκοί όροι για την
προσέλκυση
ιδιωτών/επενδυτών ώστε να
αναπτυχθεί η
επιχειρηματικότητα.

11. Οικονομολόγοι υπέρμαχοι της σχεδιασμένης
οικονομίας
 Πιστεύουν ότι βασικός
παράγοντας ανάπτυξης
είναι ο δημόσιος τομέας.
 Το κράτος πρέπει να
ελέγχει τους βασικούς
τομείς της οικονομίας
(κεντρικός σχεδιασμός)
και να λειτουργεί με
γνώμονα την ικανοποίηση
των αναγκών του συνόλου
των μελών της κοινωνίας.

12. Οικονομολόγοι υπέρμαχοι της μεικτής
οικονομίας
 Πιστεύουν ότι πρέπει να
υπάρχει συνδυασμός
δημοσίων και ιδιωτικών
επενδύσεων καθώς και
κατάλληλες κρατικές
παρεμβάσεις (π.χ. μέτρα
για την προστασία του
περιβάλλοντος, για την
κοινωνική δικαιοσύνη
κ.λπ.).