Εισαγωγή & σύνδεσημε προηγούμενη ενότητα
Στο προηγούμενο μάθημα μιλήσαμε για το κύριο οικονομικό
πρόβλημα.
Το οικονομικό πρόβλημα κάθε κοινωνίας προέρχεται από τη
διαφορά που υπάρχει μεταξύ του πλήθους των αναγκών που οι
άνθρωποι επιδιώκουν να ικανοποιήσουν και του περιορισμένου
όγκου των αγαθών που υπάρχουν για την ικανοποίηση των
αναγκών αυτών.
Δηλαδή, τα αγαθά που διαθέτει μια οικονομία βρίσκονται σε
έλλειψη σχετικά με τις ανάγκες των ανθρώπων.
Σήμερα θα ερμηνεύσουμε τι εννοούμε με τη λέξη «αγαθά».
3.
Στόχοι μικροδιδασκαλίας
Σεεπίπεδο γνώσεων: Να διακρίνουμε τα οικονομικά
αγαθά σε διάφορες κατηγορίες. Να ορίσουμε την
έννοια της αγοράς.
Σε επίπεδο δεξιοτήτων: Να ταξινομήσουμε τα αγαθά
σε κατηγορίες με βάση διάφορα κριτήρια.
Σε επίπεδο στάσεων: Να κατανοήσουμε και να
υιοθετήσουμε τους ακριβείς ορισμούς και έννοιες που
χρησιμοποιούμε.
4.
Προϊόντα ή ΟικονομικάΑγαθά
Ορισμένα από τα αγαθά βρίσκονται
ελεύθερα στη φύση, όπως το φως ή η
θερμότητα του ήλιου και
ονομάζονται Ελεύθερα Αγαθά.
Άλλα πάλι είναι αποτέλεσμα της
παραγωγικής προσπάθειας των
ανθρώπων και ονομάζονται
Οικονομικά Αγαθά ή Προϊόντα
(επειδή παράγονται με κάποια
διαδικασία) ή Εμπορεύματα (επειδή
γίνονται αντικείμενα αγοράς και
πώλησης)
Για να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες μας χρειαζόμαστε προϊόντα ή αγαθά.
Αγαθά ονομάζουμε τα μέσα με τα οποία ικανοποιούμε τις ανάγκες μας.
5.
Οικονομικά Αγαθά
Κύριο χαρακτηριστικότων οικονομικών αγαθών είναι ότι
βρίσκονται σε περιορισμένες ποσότητες σε σχέση με τις ανάγκες
που ικανοποιούν.
Η Οικονομική Επιστήμη μελετά μόνο τα οικονομικά αγαθά, γι’
αυτό στο εξής η λέξη «αγαθά» θα υποδηλώνει μόνο τα
Οικονομικά Αγαθά.
Τα αγαθά μπορούν να ταξινομηθούν βάσει των κριτηρίων της
υπόστασης (μορφής), της διάρκειας και του σκοπού της χρήσης
τους, στις εξής κατηγορίες:
6.
1. Υλικά καιΆυλα Αγαθά ή Υπηρεσίες
Τα αγαθά μπορούν να διακριθούν σύμφωνα με το αν έχουν υλική
υπόσταση ή όχι. Έτσι έχουμε:
Τα υλικά αγαθά
Τα άυλα αγαθά ή υπηρεσίες
Στα άυλα αγαθά περιλαμβάνονται και οι διάφορες καταστάσεις ή
μορφές ενέργειας
7.
2. Διαρκή καιΚαταναλωτά Αγαθά
Τα αγαθά μπορούν να διακριθούν σύμφωνα με τη διάρκεια
χρήσης τους. Έτσι έχουμε:
Τα διαρκή αγαθά: είναι εκείνα που μπορούν να
χρησιμοποιηθούν πολλές φορές για τον ίδιο σκοπό, χωρίς να
μεταβληθεί η φυσική τους υπόσταση.
Τα καταναλωτά αγαθά: είναι εκείνα που μπορούν να
χρησιμοποιηθούν μόνο μια φορά για τον σκοπό του έχουν
παραχθεί
8.
3. Κεφαλαιουχικά καιΚαταναλωτικά Αγαθά
Τα αγαθά μπορούν να διακριθούν σύμφωνα με τον σκοπό της
χρήσης τους. Έτσι έχουμε:
Τα κεφαλαιουχικά αγαθά: είναι εκείνα χρησιμοποιούνται στην
παραγωγική διαδικασία από την οποία παράγονται άλλα αγαθά ή
υπηρεσίες.
Τα καταναλωτικά αγαθά: είναι εκείνα που χρησιμοποιούνται για
την άμεση ικανοποίηση των αναγκών των ανθρώπων, δηλαδή για
κατανάλωση.
9.
Ένα αγαθό μπορείνα ανήκει σε πολλές κατηγορίες,
ανάλογα με το σκοπό της χρήσης του: Π.χ.
Η σοκολάτα είναι υλικό, καταναλωτό και καταναλωτικό
Το ψυγείο είναι υλικό, διαρκές και καταναλωτικό
Έχει οποιαδήποτε μορφή
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο μια φορά για
το σκοπό που έχει παραχθεί
Ικανοποιεί άμεσα την ανάγκη της πείνας μας
Έχει οποιαδήποτε μορφή
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί πολλές φορές για
το σκοπό που έχει παραχθεί, χωρίς να
μεταβληθεί η φυσική του υπόσταση
Ικανοποιεί άμεσα τις ανάγκες μας, όπως
φύλαξη αλλά και αποθήκευση τροφίμων
10.
Ένα αγαθό αλλάζεικατηγορία ανάλογα με τη
χρήση του.
Π.χ. Το ψυγείο που είδαμε προηγουμένως:
Αν χρησιμοποιείται
επαγγελματικά γίνεται
κεφαλαιουχικό αγαθό
Αν χρησιμοποιείται στο σπίτι
μας είναι καταναλωτικό αγαθό
Ή ένα βιβλίο:
Αν ανήκει στη βιβλιοθήκη ενός
πανεπιστημίου, είναι
κεφαλαιουχικό αγαθό
Αν το ίδιο βιβλίο είναι στο
σπίτι μας, είναι καταναλωτικό
αγαθό
11.
Τα προϊόντα τηςπαραγωγής, δηλαδή τα οικονομικά αγαθά, από άλλους
πωλούνται και από άλλους αγοράζονται.
Ο χώρος όπου γίνονται αγοραπωλησίες ονομάζεται αγορά.
Η έννοια της αγοράς δεν περιορίζεται σε ένα γεωγραφικό χώρο, αλλά
περιλαμβάνει όλα εκείνα τα μέσα με τα οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί
μια αγοραπωλησία (π.χ. το ηλεκτρονικό εμπόριο) και όλους τους σχετικούς
χώρους (π.χ. ένα πολυκατάστημα).
Παραδείγματα αγορών:
Η λαϊκή αγορά στη γειτονιά σας
Ο εμπορικός δρόμος μιας πόλης όπου υπάρχουν μαγαζιά
Η λαχαναγορά του Ηρακλείου
Το Χρηματιστήριο Αθηνών
Αγορά μέσω τηλεφώνου ή internet
Αγοραπωλησίες οπουδήποτε π.χ. στον δρόμο
Η αγορά
Ερωτήσεις Σωστού -Λάθους
1) Το νερό είναι οικονομικό αγαθό.
Λάθος
2) Το αυτοκίνητο μιας οικογένειας είναι διαρκές αγαθό, ενώ το αυτοκίνητο μιας
εταιρείας όχι.
Λάθος
3) Η έννοια της αγοράς αναφέρεται μόνο στο χώρο όπου γίνονται αγοραπωλησίες.
Λάθος
4) Η θερμότητα του ήλιου είναι ελεύθερο αγαθό.
Σωστό
5) Η Οικονομική Επιστήμη ασχολείται μόνο με τις ανάγκες εκείνες που
ικανοποιούνται με οικονομικά αγαθά και υπηρεσίες
Σωστό
6) Η τηλεόραση του σπιτιού σας είναι υλικό, διαρκές και καταναλωτικό αγαθό.
Σωστό
7) Το χρηματιστήριο δεν είναι αγορά διότι συχνά σε αυτό γίνεται κερδοσκοπία.
Λάθος
14.
Ερωτήσεις αντιστοίχισης
Να αντιστοιχίσετεκατάλληλα τα δεδομένα της 1ης
στήλης με τα δεδομένα της 2ης
στήλης.
1. Το τρακτέρ είναι…
2. Το ψυγείο στο σπίτι είναι…
3. Η σοκολάτα για έναν
καταναλωτή είναι…
4. Μια συναυλία για έναν
θεατή είναι…
α) …υλικό, διαρκές και
καταναλωτικό αγαθό.
β) … υλικό, καταναλωτό και
καταναλωτικό αγαθό.
γ) … άυλο, καταναλωτό και
καταναλωτικό αγαθό.
δ)… υλικό, διαρκές και
κεφαλαιουχικό αγαθό.
Απάντηση:
1 - δ 2 – α 3 – β 4 – γ
15.
Ανακεφαλαίωση & σύνδεσημε επόμενη ενότητα
Τα αγαθά διακρίνονται σε ελεύθερα και οικονομικά.
Τα οικονομικά αγαθά, που μας ενδιαφέρουν, ταξινομούνται σε
κατηγορίες βάσει κριτηρίων:
1. Με κριτήριο την υπόσταση, σε υλικά και άυλα αγαθά και υπηρεσίες
2. Με κριτήριο τη διάρκεια, σε διαρκή και καταναλωτά
3. Με κριτήριο τον σκοπό χρήσης του αγαθού, σε καταναλωτικά και
κεφαλαιουχικά
Ο τόπος όπου συγκεντρώνονται τα άτομα για να κάνουν τις
ανταλλαγές των προϊόντων – αγαθών τους ονομάζεται αγορά.
Τα αγαθά για να παραχθούν, απαιτείται κάποια συντονισμένη
προσπάθεια διαφόρων συντελεστών παραγωγής, οι οποίοι είναι: η
εργασία, το έδαφος και το κεφάλαιο (η επόμενη μας ενότητα).
