Bijstandsverhaal door gemeenten: alimentatierekenen in de praktijk. Jurisprudentie en actualiteiten op het gebied van bijstandsverhaal en alimentatie. Draagkrachtberekeningen voor kinderalimentatie en partneralimentatie. Praktische handvatten ten aanzien van de aanpak van een zaak. Daarbij staat de vraag centraal waar u in het voortraject moet letten om in een (eventuele) rechterlijke procedure zo goed mogelijk beslagen ten ijs te komen.

1. Bijstandsverhaal
door gemeenten
Alimentatierekenen in praktijk
gebracht
dinsdag 25 september 2012

2. Programma
14.00 Ontvangst
14.30 Welkomstwoord en kennismaking deelnemers
* rondje langs de velden
* even opfrissen: wat is draagkracht?
* actualiteiten alimentatierekenen
* uiteenzetten casus “live on screen”
15.30 Interactieve uitwerking van de casus
17.30 Borrel
2

3. Draagkracht
• Terminologie
• Inkomen
• Lasten
• Nieuw gezin
• Verdelen van “armoede”
3

4. Terminologie
Draagkracht: (percentage) van het verschil tussen de financiële
middelen waarover de onderhoudsplichtige beschikt danwel
redelijkerwijs kan beschikken en datgene dat hiervan betaald moet
worden voor eigen levensonderhoud en degenen die tot zijn last
komen.
Let op: wie is onderhoudsplichtig? Rb. ‘s-Hertogenbosch 27 april
2012 (LJN BW4589)
Tremarapport: Richtlijnen die door de rechtspraak worden
gehanteerd bij het bepalen van behoefte en draagkracht. Géén
recht in de zin van artikel 99 RO. Rechter is vrij om af te wijken.
Voorrangsregel: Sinds 1 mei 2009 heeft het betalen van
kinderalimentatie wettelijk voorrang op partneralimentatie. Indien
beide ouders een inkomen boven de bijstandsnorm voor een
alleenstaande hebben, dienen zij beiden bij te dragen in de kosten
van hun kinderen.
4

5. Inkomen
“Redelijkerwijs te verwerven”
Iedere bron telt, zo ook:
• Wiedergutmachungsuitkering (HR 7 oktober 1994,
LJN ZC1479)
• Persoonsgebondenbudget (Hof Leeuwarden 31 januari
2012, LJN BV3456)
• gouden handdruk
• smartengeld
• inkomen / pensioen wat in buitenland wordt
ontvangen (HR 15 juli 1987, LJN AC4269)
• alle fiscale tegemoetkomingen, ook indien niet-
aangevraagd
• vermogen in beginsel buiten beschouwing, tenzij
(o.a. HR 12 december 2008, LJN BF7412 en HR 23 april 2010, LJN BL8622)
5

6. Wees kritisch!
• Hof ‘s-Hertogenbosch 26 oktober 2011 (LJN BU4194)
Geen inkomen, waar leeft man dan van?
• Hof ‘s-Gravenhage 18 juli 2012 (LJN BX2864)
Onvoldoende informatie financiële situatie.
• Hof Amsterdam 6 maart 2012 (LJN BX5285)
Uitgavenpatroon rechtvaardigt vermoeden bestaan
andere inkomstenbronnen.
• Hof Arnhem 2 februari 2012 (LJN BL5756)
Faillissement leidt tot nihilstelling.
• Hof Amsterdam 17 januari 2012 (LJN BV8267)
Faillissement leidt niet tot nihilstelling.
6

7. Inkomen-vervolg
Vermindering draagkracht door inkomensverlies:
•onvrijwillig: terugval kan aanleiding geven tot
verlaging bijdrage (maar let op verdiencapaciteit)
•vrijwillig: relevant is of verlies herstelbaar is of niet.
Buiten beschouwing laten verlies mag in ieder geval
niet leiden tot zakken onder 90% van toepasselijke
bijstandsnorm. (o.a. HR 23 januari 1998, NJ
1998/707)
Voorbeelden: vaste baan inruilen voor eigen zaak,
vroegtijdig met pensioen gaan, verwerpen van een
erfenis, vermogen in woning steken.
7

8. Recente jurisprudentie
• Hof ‘s-Gravenhage 2 mei 2012 (LJN BW6117)
Vrijwillig en onherstelbaar; vermindering buiten
beschouwing, let op 90% bijstandsnorm.
• Hof Arnhem 23 augustus 2012 (LJN BX7323)
Beëindiging arbeidsovereenkomst in onderling
overleg; verwijtbaar inkomensverlies?
8

9. Lasten
Alle noodzakelijke lasten worden meegenomen, in
ieder geval:
• bijstandsnorm alleenstaande (in 2012: € 935,=
per maand), uitzondering via “Big Mac-index”
Rb. Middelburg 11 januari 2012 LJN BV2280
• feitelijke woonlast (tot ten minste 1/3 van netto
inkomen, daarboven matiging mogelijk, o.a.
HR 2 mei 1980, LJN AB7452)
• premie (aanvullende) ziektekostenverzekering
en eigen risico (tenzij betwist, dan aantonen)
9

10. Lasten-vervolg
Daarnaast wordt in beginsel rekening gehouden met:
•rente en/of aflossing op huwelijkse schulden
•rente en/of aflossing op nahuwelijkse schulden (HR 11
juli 2008, LJN BD1843)
Recente jurisprudentie:
•Hof ‘s-Gravenhage 1 februari 2012 (LJN BV8995)
Schuld aan moeder niet aannemelijk gemaakt.
•Hof ‘s-Gravenhage 27 juni 2012 (LJN BX0632)
Schuld i.v.m. alimentatie in natura.
•Hof Arnhem 31 augustus 2010 (LJN BO1244)
Schuld i.v.m. tweede huwelijksfeest.
10

11. Nieuwe lasten
De onderhoudsplichtige dient bij het accepteren van
nieuwe lasten rekening te houden met een bestaande
onderhoudsplicht. Vraag is of het betalen van deze lasten
voorrang dient te krijgen op het betalen van kinder-
en/of partneralimentatie. Voorbeelden:
• premie arbeidsongeschiktheidsverzekering
• pensioenpremie eigen verzekering
11

12. Invloed nieuw gezin
• De nieuwe partner (waarmee men samenwoont) wordt
gezien als zelfstandige economische eenheid. Zijn/haar
inkomen wordt buiten beschouwing gelaten. Betalen
van kinderalimentatie heeft voorrang op nieuwe
partner (artikel 4.5 Trema rapport). Zie “Thaise bruid”-
arrest (Hof Den Haag, 12 april 2006, LJN AY3596).
Uitzondering: Rb. Zutphen 1 juni 2012 (LJN BW7270).
• De onderhoudsplichtige wordt gezien als alleenstaande
en wordt geacht de woonlasten te kunnen delen.
Uitzondering Rb. Dordrecht 9 mei 2012 (LJN BW6191).
Let op: voer dit wel aan! (Hof Amsterdam 6 september
2011, LJN BV2009)
12

13. Verdelen van “armoede”
Probleem
Draagkracht van beide ouders is in totaal lager dan de
totale kosten van de kinderen. Wat te doen met het
restant?
Oplossing
Verdelen van de “armoede”. o.a. Hof Amsterdam 23
december 2008 LJN BU5809: Vader dient, ondanks
gebrek aan draagkracht bij te dragen in de kosten.
13

14. Aandachtspunten
behoefteberekening
• Welk inkomen? Jaaropgaaf of loonstroken?
• Woning meenemen of niet?
• Premies AOV en andere verzekeringen meenemen
of niet?
14

15. Berekening behoefte
MODEL VOOR DE BRUTOMETHODE Aliment 2011.2
(Tarieven van 2011; tweede halfjaar) Draagkrachtberekening
BOX I INKOMEN UIT WERK EN WONING (Bedragen per jaar)
60. Loon volgens de jaaropgaaf........................................ 54296.96+
64. Belastbaar loon (incl 58* en minus 58bis)............. 54296.96(a)
94. Belastbaar inkomen uit werk en woning
vóór toepassing persoonsgebonden
aftrek (posten a t/m g) en 90a...... 54296.96
Na persoonsgebonden aftrek........................... 54296.96(I)
Schijf I € 0 t/m € 18628 33,00%/15,10%: 33.00%
bedrag schijf I............................. 6147.24+
II € 18628 t/m € 33436.00
met als percentage 41,95%/24,05% : 41.95%
bedrag schijf II............................ 6211.96+
III € 33436/33485 t/m € 55694 42% : 42.00%
bedrag schijf III........................... 8761.60+
IV € 55694 of meer 52% : 52.00%
bedrag schijf IV............................ +
------------
95. Inkomensheffing box I................................ 21120.80
15

16. Vervolg berekening behoefte
113. Inkomen vóór aftrek inkomensheffing
het saldo van 59 en/of 60, 65, 76, 81, 98 en 103................. 54296.96
114. Inkomensheffing box I en inkomstenbelasting
boxen II en III totaal (gecombineerde inkomens-
heffing, het saldo van 95, 101 en 112)............... 21120.80
115. Heffingskorting:
- algemene heffingskorting.......... 1987.00+
- arbeidskorting.................... 1497.00+
[arbeidskortingsgrondslag 54296.96]
- inkomensafhankelijke
combinatiekorting................ 1871.00+
116. Standaardheffingskorting............................. 5355.00-
117. Verschuldigde inkomensheffing.................................... 15765.80-
[aantal kinderen voor berekening kindgebonden budget.. 1]
[aantal kinderen 12 t/m 15............................ 1]
119d. Heffingskorting partner......................................... 1987.00+
------------
120. Besteedbaar inkomen per jaar inclusief werkgeversbijdrage ZVW.... 40518.16
Af: werkgeversbijdrage ZVW.......................................
Besteedbaar inkomen per jaar exclusief werkgeversbijdrage ZVW.... 40518.16
============
Inkomsten
121. Besteedbaar inkomen per maand (1/12) transporteren............... 3376.51
16

17. Huwelijksgerelateerde behoefte
• netto besteedbaar gezinsinkomen 3.376,51
• kosten kind volgens tabel 490
berekening is dan in beginsel:
3.376,51 -/- 490 * 60% = 1.804,07 netto per maand
In te vullen door:
• eigen inkomen
• bijdrage ex-partner mits draagkracht
• bijstand
17

18. Aandachtspunten
draagkrachtberekening
Inkomenskant
•Welk inkomen telt?
•Pensioenpremie, voorrang of niet?
•Eigen woning, lasten delen of niet?
•Premie lijfrente, sparen voor later?
Lastenkant
•Welke bijstandsnorm?
•Woonlasten delen of niet?
•Ziektekostenpremie en eigen risico?
•Verblijfs-en reiskosten omgang?
•Aflossing van schulden?
18

19. Draagkracht in 2012
MODEL VOOR DE BRUTOMETHODE Aliment 2012.2
(Tarieven van 2012; tweede halfjaar) Draagkrachtberekening
BOX I INKOMEN UIT WERK EN WONING (Bedragen per jaar)
Loon
41. Bruto arbeidsinkomen uit dienstbetrekking......................... 43850.40+
41a. Bruto inkomen per maand......... 3654.20
42. Bruto AOW-uitkering [verplaatst naar 58-A]
44. Bedrag vakantietoeslag............................................ 3508.03+
44a. Percentage vakantietoeslag 8.00%
48. Belaste gratificaties, tantièmes, eindejaarsuitkering............ . 3654.24+
Omschrijving:
------------
Totaal loon........................................................... 51012.67
------------
54. Loon voor premie WW en inkomensafhankelijke bijdrage.............. 51012.67(A)
55a. Aantal werkdagen : 261.00
55c. WW maximum dagloon : 191.82
55d. WW franchise : 66.01
19

20. Vervolg-1 draagkracht 2012
Zorgverzekering
57. Inkomensafhankelijke werkgeversbijdrage........................... 3554.54+
57a. Percentage bijdrage over loon : 7.10
57b. Bijdrageloon maximaal : 50064.00
58. Belaste bijdrage in de ziektekosten............................... 480.00+
Pensioenen zonder vergoeding Zorgverzekeringswet
------------
59. Inkomsten uit arbeid.............................................. 55047.22+
64. Belastbaar loon (incl 58* en minus 58bis)............. 55047.22(a)
Belastbare inkomsten uit eigen woning
(par. 3.6 Wet IB 2001)
82. Eigenwoningforfait.................................... 1269.00+
82a. WOZ-waarde eigen woning......... 211500.00
83. Rente en kosten van (hypothecaire) schulden i.v.m.
de eigen woning....................................... 8848.02-
------------
85. Belastbare inkomsten uit eigen woning................. -7579.02(e)
Uitgaven voor inkomensvoorzieningen (par. 3.7 Wet IB 2001)
86. Premies voor lijfrenten............................... 1513.00+
------------
89. Uitgaven voor inkomensvoorzieningen................... 1513.00-(f)
20

21. Vervolg-2 draagkracht 2012
Persoonsgebonden aftrek (hfdst. 6 Wet IB 2001)
93. Persoonsgebonden aftrek............................... -(h)
94. Belastbaar inkomen uit werk en woning
vóór toepassing persoonsgebonden
aftrek (posten a t/m g) en 90a...... 45955.20
Na persoonsgebonden aftrek........................... 45955.20(I)
Schijf I€ 0 t/m € 18945 33,10%/15,20%: 33.10%
bedrag schijf I............................. 6270.80+
II € 18945 t/m € 33863.00
met als percentage 41,95%/24,05% : 41.95%
bedrag schijf II............................ 6258.10+
III € 33863/34055 t/m € 56491 42% : 42.00%
bedrag schijf III........................... 5078.72+
IV € 56491 of meer 52% : 52.00%
bedrag schijf IV............................ +
------------
95. Inkomensheffing box I................................ 17607.62
21

22. Vervolg-3 draagkracht 2012
113. Inkomen vóór aftrek inkomensheffing
het saldo van 59 en/of 60, 65, 76, 81, 98 en 103................. 55047.22
114. Inkomensheffing box I en inkomstenbelasting
boxen II en III totaal (gecombineerde inkomens-
heffing, het saldo van 95, 101 en 112)............... 17607.62
115. Heffingskorting:
- algemene heffingskorting.......... 2033.00+
- arbeidskorting.................... 1533.00+
[arbeidsinkomen 55047.22]
------------
116. Standaardheffingskorting............................. 3566.00-
------------
117. Verschuldigde inkomensheffing.................................... 14041.62-
------------
120. Besteedbaar inkomen per jaar inclusief werkgeversbijdrage ZVW.... 41005.60
Af: werkgeversbijdrage ZVW....................................... 3554.54-
Besteedbaar inkomen per jaar exclusief werkgeversbijdrage ZVW.... 37451.05
============
121. Besteedbaar inkomen per maand (1/12) transporteren............... 3120.92
22

23. Vervolg-4 draagkracht 2012
Lasten
Partneral. Kinderal.
122. Bijstandsnorm inclusief vakantietoeslag............. 936.00+
122K. Bijstandsnorm kinderalimentatie.................... 936.00+
123. Woonlasten:
hypotheekrente...................................... 737.34+ 737.34+
forfait overige eigenaarslasten (€ 95).............. 47.50+ 47.50+
af: "gemiddelde basishuur".......................... 213.00- 213.00-
[netto woonlasten.................. 519.57]
124. Ziektekosten:
a. premie basisverzekering Zorgverzekeringswet...... 135.59+ 135.59+
c. verplicht eigen risico € 220 (18,33 pm).......... 18.33+ 18.33+
h. correctie nominaal deel ZVW...................... 49.00- 49.00-
125a. Premies voor lijfrenten (post 86).................. 126.08+ 126.08+
128b. Verblijfkosten omgangsregeling..................... 35.00+ 35.00+
132. Aflossing schulden.................................. 50.00+ 50.00+
------------
135. Draagkrachtloos inkomen partneralimentatie......... 1823.84
135K. Draagkrachtloos inkomen kinderalimentatie....................... 1823.84-
------------
23

24. Vervolg-5 draagkracht 2012
BEREKENING DRAAGKRACHT KINDERALIMENTATIE
136K. Draagkrachtruimte kinderalimentatie............................. 1297.08
137K. Beschikbaar bij vaststelling kinderalimentatie
in beginsel 70 % van de draagkrachtruimte...: 70.00%
Draagkracht kinderalimentatie................................... 907.96+
141K. Kinderalimentatie totaal inclusief WSF en 18+................... 490.00-
142K. Voordeel i.v.m. uitgaven voor levensonderhoud
142aK. Aftrek kinderalimentatie. 1660.00
142bK. Aftrek 18+-kinderen......
------------
Totaal belasting oud...... 17607.62
Na aftrek heffingskorting............ 14041.62
Totaal belasting nieuw.... 16910.42-
Na aftrek heffingskorting............ 13344.42
------------
Geeft als voordeel per jaar.......... 697.20
Daarmee corresponderend voordeel per maand....................... 58.10+
------------
143K. Resteert........................................................ 476.06
24

25. Vervolg-6 draagkracht 2012
BEREKENING DRAAGKRACHT PARTNERALIMENTATIE
135. Draagkrachtloos inkomen partneralimentatie....................... 1823.84-
136. Draagkrachtruimte partneralimentatie............................. 1297.08
Berekening van de draagkracht
137. Beschikbaar 45 % (gezin) dan wel 60 % (alleenstaande)
van de draagkrachtruimte....% 60.00 %
Draagkracht...................................................... 778.25+
141. Kinderalimentatie totaal inclusief niet aftrekbare alimentatie... 490.00-
142. Voordeel i.v.m. uitgaven voor levensonderhoud
142a. Aftrek kinderalimentatie.. 1660.00
142b. Aftrek 18+-kinderen.......
Totaal verhoging persoons-
gebonden aftrek................. 1660.00
Geeft als nieuwe aftrek......... 1660.00
Nieuw inkomen box I............... 44295.20
Te betalen belasting box I........ 16910.42
Nieuw inkomen box III.............
Te betalen belasting box III......
Nieuw inkomen box II..............
Te betalen belasting box II.......
25

26. Vervolg-7 draagkracht 2012
Totaal belasting oud...... 17607.62
Na aftrek heffingskorting............ 14041.62
Totaal belasting nieuw.... 16910.42-
Na aftrek heffingskorting............ 13344.42
------------
Geeft als voordeel per jaar.......... 697.20
Daarmee corresponderend voordeel per maand....................... 58.10+
------------
143. Resteert voor partneralimentatie vóór toerekening
belastingvoordeel (netto-alimentatie)............................ 346.35
Becijfering bruto-alimentatie
Netto alimentatie per jaar................... 4156.19
144. Voordeel in box I
Geeft als belastbaar bedrag.................. 44295.20
Alimentatie incl. voordeel in box I........... 7165.85
146a. Totaal incl. voordeel per jaar................... 7165.85
Nog te betalen inkomensheffing.......... 13900.76
Heffingskorting......................... 3566.00
Geeft als alimentatie na correctie per jaar...... 7165.85
147. Alimentatie inclusief evt. belastingvoordeel per maand........... 597.15
Totaal te verhalen: 490 + 597,15 = 1.087,15
26

27. Vragen?
• mr. Christiane Verfuurden
cverfuurden@akd.nl
• mr. Carlijn F.L.A. van der Vegt-Boshouwers
cvandervegt@akd.nl
AKD
Flight Forum 1
Postbus 666, 5600 AR Eindhoven
Tel.: +31 (0) 88 253 56 70
Fax: +31 (0) 88 253 56 02
Website: www.akd.nl
27