Presentatie door Koen van de Casteele bij het Staatssteunforum op 10 oktober 2016.

1. Koen Van de Casteele
DG Mededinging
Op welke wijze kunnen overheden kansen bij het
melden bij de Commissie beter benutten

2. Overzicht
• SAM: modernisation
qGBER – Algemene vrijstellingsverordening
qNotion of Aid – Mededeling begrip Staatssteun
üInfrastructuur
üFiscaal: rulings
üTussenstaatse handel
2

3. SAM - de werking
• State Aid Modernisation = verandering in het evenwicht van
staatssteuncontrole
• Staatssteuncontrole verplaatst van de Commissie naar de
Lidstaten door een uitgebreide en vereenvoudigde AGGV
(Algemene Groepsvrijstellingsverordening)  gedeelde
verantwoordelijkheid
• Van ex ante naar ex post en ex officio
• SAM gaat over de juiste prioritering: "Big on big and small on
small"
3

4. Groot gedeelte van steunmaatregelen
onder de controle en verantwoordelijkheid
van de Lidstaten (uitgebreide en
vereenvoudigde AGGV)
Klein gedeelte van steunmaatregelen
onder de controle van de Commissie met
strictere voorwaarden
Monitoring
Evaluatie
Transparantie
Schipbreuken voorkomen
Zorgen m.b.t. rechtszekerheid
Hulp aan Lidstaten
Trainingsactiviteiten
eWIKI; FAQ
Samenwerkingsverban
d met Lidstaten 4
SAM – de werking

5. SAM – de werking
• Eerste resultaten van de toepassing van SAM:
• Meer dan 2,400 regelingen en individuele zaken onder de nieuwe AGGV in de 2e helft
van 2014 en 2015
• AGGV zaken vormen meer dan 80% van de nieuwe zaken (tegenover 40-50% in 2011-
2013)
• Er zijn tot nu toe 22 beschikkingen genomen onder SAM, die 20% van de jaarlijks
gerapporteerde steun betreffen.
• Transparantieregels zijn van toepassing vanaf 1 juli 2016
• Samenwerking: informele multilaterale discussies om best practices uit te
wisselen en compliance te verbeteren + bilaterale discussies op vrijwillige basis
• In 2014/2015 zijn 38 trainingen gegeven over SAM op verzoek van de Lidstaten
• Meer dan 750 vragen zijn beantwoord m.b.t. de interpretatie van de AGGV en een
FAQ document is gepubliceerd 5

6. Monitoring
6
• Betreft periodieke ex-post controle van met name
groepsvrijgestelde en goedgekeurde regelingen (in 2016: 78
regelingen m.b.t. alle belangrijkste soorten steun)
• Lessen monitoring na SAM:
• Grotere verantwoordelijkheid van de Lidstaten onder SAM  noodzaak van
geschikte mechanismen op nationaal niveau om compliance te verzekeren
• Correcte nationale rechtsbasis met alle voorwaarden helpt bij correcte
implementatie
• Lidstaten moeten dossiers bijhouden en oude regelingen beoordelen
• Automatische fiscale regelingen: Lidstaten moeten tenminste de bedragen
en begunstigden kennen en steekproefsgewijze controles uitvoeren (ex
post)

7. De agenda van President Juncker
• Mededingingsbeleid (incl. staatssteuncontrole) ondersteunt
de prioriteiten van de Commissie
• Prioriteiten van President Juncker gereflecteerd in de
initiatieven van DG COMP: digital single market,
energiebeleid, financiële diensten en gevecht tegen
belastingontduiking
• Focus actie op belangrijke mededingingsverstoringen: 'Big on
big and small on small' → zaken, sectoren en praktijken die
groei belemmeren
• Ex officio werk: belastingen, energie
7

8. Mededeling m.b.t. het begrip staatssteun
• Uitleggen en verduidelijken van het begrip staatssteun:
gemakkelijker, transparanter en consistenter toepassing in de
Unie
• Samenvatting van de interpretatie van het begrip staatssteun
door de Unierechters en de beschikkingenpraktijk van de
Commissie
• Waar geen jurisprudentie van de Unierechters beschikbaar is, is
de mededeling een weergave van de eigen interpretatie van de
Commissie
8

9. Infrastructuur (I)
• Mededeling verschaft duidelijkheid m.b.t. wanneer
overheidsfinanciering van infrastructuur onder de
staatssteunregels valt (einde aan rechtsonzekerheid t.g.v.
Leipzig-Halle)
• Verder uitgewerkt in Analytical Grids
• Het volgende valt niet onder staatssteuncontrole:
• Infrastructuur die niet voor een economische activiteit wordt
gebruikt
• Kleine projecten met alleen lokale effecten
• Gemengd gebruik: ondersteunende activiteiten (ten hoogste 20%
van de totale jaarcapaciteit).
9

10. Infrastructuur (II)
• Bouw van infrastructuur kan het handelsverkeer niet ongunstig
beïnvloeden als:
• Geen directe concurrentie van andere gelijk- of andersoortige infrastructuur
waarmee diensten worden aangeboden met een aanzienlijke mate van
substitueerbaarheid (waarschijnlijk voor uitgebreide netwerkinfrastructuur die een
natuurlijke monopolie is)
• Particuliere financiering is in de betrokken sector en lidstaat onbeduidend
• Infrastructuur is niet ontworpen om een specifieke onderneming of sector selectief te
begunstigen, maar levert voordelen op voor de samenleving als geheel
Ø Gehele financiering valt slechts buiten de staatssteunregels indien
kruissubsidiëring van andere economische activiteiten (incl. exploitatie
van de infrastructuur) uitgesloten is
10

11. Infrastructuur (III)
• Staatssteuncontrole in beginsel n.v.t. op de bouw van
infrastructuur in de volgende sectoren:
• Spoorwegen, wegen/bruggen/tunnels, kanalen/binnenwateren,
water- en afvalwaternetwerken
• Staatssteuncontrole in beginsel van toepassing op de bouw van
infrastructuur in de volgende sectoren :
• Luchthavens, havens, breedband, energie
11

12. Infrastructuur (IV)
• Als beheerders of eindgebruikers van een infrastructuur
gebouwd met overheidsfinanciering een marktconforme prijs
betalen, ontvangen zij geen "indirecte" staatssteun (geen
voordeel aan hen doorgegeven)
• Verklaring:
• Concurrerende inschrijvingsprocedure sluit steun aan de
beheerder uit
• Dekking van incrementele kosten (als geen andere methode
beschikbaar is) sluit steun aan eindgebruikers uit (zie
Richtsnoeren voor staatssteun aan luchthavens en
luchtvaartmaatschappijen)
12

13. Selectiviteit: Fiscale rulings
• Fiscale rulings kunnen rechtszekerheid en voorspelbaarheid creëren m.b.t.
toepassing algemene belastingregels, maar moeten de staatssteunregels
respecteren
• Past de fiscale ruling de algemene belastingregeling toe, of past het deze niet juist
toe, met als resultaat dat de belasting van de betrokken partij wordt verlaagd?
Selectief voordeel
• Fiscale rulings m.b.t. verrekenprijzen bij intragroeptransacties: selectief voordeel
als het arm's length beginsel niet gerespecteerd wordt, omdat onafhankelijke
vennootschap belast zou worden o.g.v. daadwerkelijk geboekte winst (reflecteert
een marktgebaseerde uitkomst)
• Verrekenprijzen moeten resulteren in een betrouwbare benadering van een
marktgebaseerde uitkomst (zo precies als mogelijk onder de gegeven
omstandigheden)
• OECD Transfer Pricing Guidelines: brengen de internationale consensus over
verrekenprijzen in kaart en vormen een nuttige leidraad; als eraan voldaan wordt is
het onwaarschijnlijk dat sprake is van een selectief voordeel 13

14. Geen beïnvloeding van handelsverkeer
• Bevestigen dat diensten met een zuiver lokaal karakter het handelsverkeer
niet beïnvloeden, als:
• Het onwaarschijnlijk is dat zij klanten uit andere lidstaten zouden aantrekken, en
• Niet viel te voorzien dat de maatregel meer dan een marginaal effect zou hebben
op de voorwaarden voor grensoverschrijdende investeringen of
grensoverschrijdende vestiging
• Gedetailleerd advies voor verschillende sectoren:
• Sport- en recreatievoorzieningen, ziekenhuizen, kleine luchthavens en havens, …
• Cultuur: Alleen de grote en gerenommeerde culturele instellingen onderworpen
aan staatssteuncontrole
• Sindsdien: "no effect on trade" beschikkingen aangenomen door Commissie
14

15. Bedankt!
Vragen?