The Book of Sirach or Ecclesiasticus is a Jewish work, originally written in Hebrew. It consists of ethical teachings, from approximately 200 to 175 BCE, written by the Judahite scribe Ben Sira of Jerusalem, on the inspiration of his father Joshua son of Sirach. Joshua is sometimes called Jesus son of Sirach or Yeshua ben Eliezer ben Sira.

2. ПОГЛАВЈЕ 1
1 Пролог на мудроста на Исус, синот на Сирах. Со
оглед на тоа што многу и големи нешта ни се
предадени преку законот и пророците и од другите
што ги следеа нивните чекори, за што Израел треба
да се пофали за учење и мудрост; и поради што не
само што читателите мора да станат вешти, туку и
оние што сакаат да учат можат да ги искористат
оние што се без, и со зборување и со пишување: дедо
ми Исус, кога многу се посвети на читањето на
законот , и пророците, и другите книги на нашите
татковци, и во нив се здоби со добро расудување,
исто така беше привлечен од себе да напише нешто
што се однесува на учењето и мудроста; со намера
оние кои сакаат да учат и се зависни од овие работи,
да можат многу повеќе да профитираат живеејќи
според законот. Затоа, дозволете ми да ве замолам да
го прочитате со наклонетост и внимание, и да нè
простите, при што може да изгледаме дека немаме
некои зборови, кои се трудевме да ги протолкуваме.
Зашто истите нешта изговорени на хебрејски и
преведени на друг јазик немаат иста сила во нив: и
не само овие работи, туку и самиот закон, и
пророците и останатите книги, немаат мала разлика,
кога тие се зборуваат на нивниот јазик. Зашто, во
триесеттата и осмата година, доаѓајќи во Египет,
кога царуваше Евергет, и извесно време продолжив
таму, најдов книга со никакво мало учење: затоа
сметав дека е најпотребно да вложам малку труд и
мака за да ја толкувам; користејќи голема будност и
умешност во тој простор за да ја доведе книгата до
крај, и да им ја постави и на нив, кои во туѓа земја се
спремни да учат, подготвувајќи се претходно на
манири да живеат по законот. Сета мудрост доаѓа од
Господа и е со Него засекогаш.
2 Кој може да го изброи морскиот песок, капките
дожд и вечните денови?
3 Кој може да ја дознае висината на небото,
широчината на земјата, длабочината и мудроста?
4 Мудроста е создадена пред сè, и разбирањето на
разумноста од вечни векови.
5 Речта на Севишниот Бог е извор на мудроста; и
нејзините патишта се вечни заповеди.
6 Кому му се откри коренот на мудроста? или кој ги
знае нејзините мудри совети?
7 Кому му се покажа знаењето на мудроста? и кој го
разбрал нејзиното големо искуство?
8 Има еден мудар и многу од кого треба да се плаши,
Господ седи на својот престол.
9 Тој ја создаде, ја виде, ја изброи и ја излеа врз сите
негови дела.
10 Таа е со секое тело според неговиот дар, и тој им
ја даде на оние што го љубат.
11 Стравот Господов е чест, слава и веселба и венец
на радоста.
12 Стравот Господов го радува срцето и дава радост,
веселба и долг живот.
13 Кој се бои од Господа, ќе му биде добро на крајот,
и ќе најде милост во денот на неговата смрт.
14 Да се плашиш од Господа е почеток на мудроста:
таа е создадена со верните во утробата.
15 Таа изгради вечна основа со луѓето, и ќе остане со
нивното потомство.
16 Да се плашиш од Господа е полнота на мудрост и
ги исполнува луѓето со нејзините плодови.
17 Таа ја наполни целата нивна куќа со пожелни
работи, а жетвата со својот принос.
18 Стравот од Господа е круна на мудроста, за да
цвета мирот и совршеното здравје; и двете се дарови
Божји, и ја зголемува нивната радост што го љубат.
19 Мудроста врне умешност и знаење за разбирање
стоење, и ги возвишува да ги почитуваат оние што ја
држат.
20 Коренот на мудроста е да се плашиш од Господа,
а неговите гранки се долг живот.
21 Стравот Господов ги истерува гревовите, а каде
што е присутен, го отстранува гневот.
22 Бесниот човек не може да се оправда; зашто
влијанието на неговиот гнев ќе биде негово
уништување.
23 Трпеливиот човек ќе искине некое време, а потоа
ќе му никне радост.
24 Ќе ги крие своите зборови некое време, и усните
на многумина ќе ја кажат неговата мудрост.
25 Параболите на знаењето се во ризницата на
мудроста, а побожноста е одвратна за грешникот.
26 Ако сакаш мудрост, пази ги заповедите и Господ
ќе ти ја даде.
27 Зашто стравот од Господа е мудрост и поука, а
верата и кротоста се негова радост.
28 Не верувај во стравот од Господа кога си
сиромашен, и не доаѓај при Него со двојно срце.
29 Не биди лицемер пред очите на луѓето и внимавај
што зборуваш.
30 Возвишете се, да не паднете и да донесете нечест
на душата твоја, и така Бог да ги открие тајните твои,
и да те фрли во средината на соборот, бидејќи ти не
дојде во вистина за стравот господов, но срцето ти е
полно со измама.
ПОГЛАВЈЕ 2
1 Сине мој, ако дојдеш да му служиш на Господа,
подготви ја својата душа за искушение.
2 Поправи го своето срце и постојано трпи, и не
брзај во време на неволја.
3 Приврзи се кон него и не заминувај, за да се
зголемиш на својот последен крај.
4 Сè што ќе ти нанесат, земи го радосно и биди
трпелив кога ќе се промениш во ниска состојба.
5 Зашто златото се испитува во оган, а прифатливите
луѓе во печката на неволјите.
6 Верувај во него, и тој ќе ти помогне; наредете го
својот пат исправен и верувајте во него.
7 Вие, кои се боите од Господа, очекувајте ја
неговата милост; и не одете настрана, да не паднете.
8 Вие кои се боите од Господа, верувајте Му; и
вашата награда нема да пропадне.

3. 9 Вие кои се боите од Господа, надевајте се на добро
и на вечна радост и милост.
10 Погледнете ги старите генерации и видете; дали
некогаш имал доверба во Господа и се збунил? или
дали некој остана во неговиот страв и беше оставен?
или кого некогаш го презираше, што го повика?
11 Зашто Господ е полн со сочувство и милосрдие,
долготрпелив и многу милостив, и ги простува
гревовите и спасува во време на неволја.
12 Тешко на страшните срца, и слабите раце и на
грешникот што оди на два начина!
13 Тешко му на оној што е онесвестен! зашто тој не
верува; затоа нема да се брани.
14 Тешко вам што ја изгубивте трпението! и што ќе
правите кога Господ ќе ве посети?
15 Оние што се бојат од Господа нема да го
послушаат Неговото Слово; и оние што го љубат ќе
ги чуваат неговите патишта.
16 Оние што се бојат од Господа, ќе бараат добро,
што му е угодно; и оние што го љубат ќе се наполнат
со закон.
17 Оние што се бојат од Господа, ќе ги подготват
своите срца и ќе ги смират своите души пред Него,
18 велејќи: „Ќе паднеме во рацете на Господа, а не
во рацете на луѓето, зашто како што е неговото
величество, таква е и неговата милост.
ПОГЛАВЈЕ 3
1 Слушајте ме, чеда, вашиот татко, и направете го
потоа, за да бидете безбедни.
2 Зашто Господ му даде чест на таткото над децата и
ја потврди власта на мајката над синовите.
3 Кој го почитува татка си, ги искупува своите
гревови;
4 А кој ја почитува мајка си е како оној што собира
богатство.
5 Кој го почитува својот татко, ќе се радува на
своите деца; и кога ќе ја упати својата молитва, ќе
биде слушнат.
6 Кој го почитува својот татко, ќе има долг живот; и
кој е послушен на Господа, ќе биде утеха за својата
мајка.
7 Кој се бои од Господа, ќе го почитува својот татко
и ќе им служи на своите родители, како на своите
господари.
8 Почитувај ги татка си и мајка си со збор и со дело,
за да ти дојде благослов од нив.
9 Зашто благословот на таткото ги утврдува
домовите на децата; но клетвата на мајката ги
искоренува темелите.
10 Не слави се во срамот на татко ти; зашто срамот
на татко ти не ти е слава.
11 Зашто славата на човекот е од честа на неговиот
татко; а срамната мајка е срам за децата.
12 Сине мој, помогни му на татка си во неговата
возраст и не тагувај го додека е жив.
13 А ако му пропадне разумот, трпете се со него; и
не презирај го кога си во полна сила.
14 Зашто олеснувањето на татко ти нема да биде
заборавено, и наместо гревови ќе се додаде за да те
изгради.
15 Во денот на твојата неволја ќе се памети; и твоите
гревови ќе се стопат, како мразот на убавото топло
време.
16 Кој го остава својот татко е како хулник; а кој ја
налути мајка си е проклет: од Бога.
17 Сине мој, продолжи со својата работа со кроткост;
така ќе бидеш сакан од оној што е одобрен.
18 Колку си поголем, толку поскромно си, и ќе
најдеш милост пред Господа.
19 Многумина се на високо место и се познати, но
тајните им се откриваат на кротките.
20 Зашто силата Господова е голема, и тој е
почестен од смирените.
21 Не барај работи што ти се премногу тешки, ниту
барај ги работите што се над твоите сили.
22 Но, она што ти е заповедано, размислувај за тоа
со стравопочит, зашто не е потребно да го видиш со
твоите очи она што е тајно.
23 Не биди љубопитен за непотребни работи: зашто
ти се покажува повеќе работи отколку што луѓето
разбираат.
24 Зашто мнозина се измамени од своето суетно
мислење; и злобниот сомнеж го собори нивниот суд.
25 Без очи ќе сакаш светлина: не го исповедувај
знаењето, затоа што го немаш.
26 Тврдоглавото срце најпосле ќе доживее зло; и кој
ја сака опасноста ќе загине во неа.
27 Тврдоглавото срце ќе биде оптоварено со таги; и
злиот човек ќе натрупа грев на грев.
28 Во казната на горделивите нема лек; зашто
растението на злобата се вкорени во него.
29 Срцето на разумниот ќе разбере парабола; а
внимателното уво е желба на мудриот човек.
30 Водата ќе изгасне пламен оган; а милостината ги
помирува гревовите.
31 А оној што возвраќа добро, внимава на она што
може да дојде потоа; и кога ќе падне, ќе најде место
за престој.
ПОГЛАВЈЕ 4
1 Сине мој, не измамувај ги сиромасите од неговото
живеење и немој да чекаат долго на бедните очи.
2 Не ја тагувај гладната душа; ниту предизвикувај
човек во неговата неволја.
3 Не додавајте повеќе неволја на вознемиреното
срце; и одложувајте да не давате на оној што има
потреба.
4 Не отфрлај ја молбата на напатените; ниту
одвраќај го лицето од сиромав.
5 Не одвраќај го темното око од потребното, и не му
давај ниту една прилика да те проколне:
6 Зашто, ако те проколне во горчината на својата
душа, ќе се чуе неговата молитва за оној што го
создал.
7 Добијте ја љубовта на собранието и наведнете ја
главата пред голем човек.

4. 8 Нека не те тагува да му го поклониш увото на
сиромавиот и да му одговориш пријателски со
кроткост.
9. и не биди онесвестен кога ќе седиш на суд.
10 Биди како татко на сиракот, наместо маж на
нивната мајка;
11 Мудроста ги возвишува своите деца и ги фаќа
оние што ја бараат.
12 Кој ја сака неа, го сака животот; и оние што ја
бараат рано, ќе бидат исполнети со радост.
13 Кој ја држи постот, ќе ја наследи славата; и каде и
да влезе таа, Господ ќе благослови.
14. Оние што ѝ служат, ќе му служат на Светата, а
оние што ја љубат, Господ ги сака.
15. Кој ја слуша, ќе им суди на народите;
16 Ако некој ѝ се предаде, ќе ја наследи; и неговата
генерација ќе ја држи во сопственост.
17 Зашто најпрво таа ќе оди со него по криви
патишта, и ќе предизвика страв и ужас врз него, и ќе
го мачи со својата дисциплина, додека не може да се
потпре на неговата душа и да го испита според
нејзините закони.
18 Тогаш таа ќе се врати кај него по прав пат, ќе го
утеши и ќе му ги соопшти своите тајни.
19 Но, ако тој згреши, таа ќе го остави и ќе го
предаде во својата пропаст.
20 Гледајте ја приликата и чувајте се од злото; и не
срами се кога се работи за твојата душа.
21 Зашто има срам што носи грев; и има срам што е
слава и благодат.
22 Не прифаќај никого против твојата душа и не
дозволувај никого да те натера да паднеш.
23 И не се воздржувај да зборуваш, кога има
прилика да правиш добро, и не крие ја својата
мудрост во нејзината убавина.
24 Зашто со говор ќе се знае мудроста, а учењето од
зборот на јазикот.
25 Во никој случај не зборувајте против вистината;
но срами се од заблудата на твоето незнаење.
26 Не срами се да ги исповедаш своите гревови; и не
го присилувајте текот на реката.
27 Не правете се себеси подмладок на безумен човек;
ниту прифаќај ја личноста на моќните.
28 Труди се за вистината до смрт, и Господ ќе се
бори за тебе.
29 Не забрзувајте на јазикот, и во делата твојот ѓубре
и откажување.
30 Не биди како лав во својот дом, ниту избезумен
меѓу твоите слуги.
31 Нека твојата рака не е испружена за примање и
затвори кога треба да вратиш.
ПОГЛАВЈЕ 5
1 Не посветувај го своето срце на својот имот; и не
кажувај, имам доволно за мојот живот.
2 Не следете го својот ум и својата сила, за да одите
по патиштата на своето срце.
3 И не кажувајте: Кој ќе ме контролира за моите
дела? зашто Господ сигурно ќе ја одмазди твојата
гордост.
4 Не кажувајте, згрешив, и каква штета ми се случи?
зашто Господ е долготрпелив, нема да те пушти во
никој случај.
5 Што се однесува до помирувањето, не биди без
страв да му додадеш грев на гревот.
6 И не кажувајте дека Неговата милост е голема; тој
ќе се смири поради мноштвото мои гревови: зашто
од него доаѓаат милост и гнев, а неговиот гнев
почива врз грешниците.
7 Не се задржувај да се свртиш кон Господа и не
одложувај од ден на ден: зашто ненадејно ќе излезе
Господовиот гнев, и во твојата сигурност ќе бидеш
уништен и ќе загинеш во денот на одмаздата.
8 Не се сеќаваш на твојата срцевина врз стоката
неправедно добиена, бидејќи тие нема да ти
профитираат во денот на несреќата.
9 Winnow не со секој ветер, и не оди во секој поглед:
затоа правете го грешникот кој има двоен јазик.10
Биди цврст во својот разум; и твојот збор нека биде
ист.
11 Бидете брзи да слушате; и твојот живот нека биде
искрен; и со трпение дај одговор.
12 Ако имаш разум, одговори му на својот ближен;
ако не, положи ја раката на устата своја.
13 Се зборува за чест и срам, а јазикот на човекот е
неговиот пад.
14 Не се нарекувај шепотјач, и не лежи во чекање со
јазикот: бидејќи злобниот срам е врз крадецот, и
злобна осуда на двојниот јазик.
15 Немојте да бидете неуки за ништо во голема или
мала работа.
ПОГЛАВЈЕ 6
1 Наместо пријател, не станете непријател; зашто со
тоа ќе наследиш лошо име, срам и срам.
2 Не воздигнувај се според советот на твоето срце;
да не ти се распарчи душата како бик кој сам залута.
3 Ќе ги јадеш своите лисја, ќе го изгубиш својот
плод и ќе се оставиш како суво дрво.
4 Злобната душа ќе го уништи оној што ја има и ќе
го натера да се потсмеваат на неговите непријатели.
5 Слаткиот јазик ќе ги умножи пријателите, а
чесниот јазик ќе ги зголеми љубезните поздрави.
6 Бидете во мир со мнозина, но имајте само еден
советник од илјада.
7 Ако сакаш да најдеш пријател, прво докажи му и
не брзај да му признаеш.
8 Зашто некој е пријател за своја прилика и нема да
остане во денот на твојата неволја.
9 И има еден пријател, кој ќе биде свртен кон
непријателство и расправии ќе го открие твојот срам.
10 Повторно, некој пријател е придружник на
трпезата и нема да остане во денот на твојата неволја.
11 Но во твојата благосостојба тој ќе биде како тебе
и ќе биде храбар над твоите слуги.

5. 12 Ако те понижат, тој ќе биде против тебе и ќе се
скрие од твоето лице.
13 Оддели се од своите непријатели и внимавај на
своите пријатели.
14 Верниот пријател е силна одбрана, а кој најде
таков, најде богатство.
15 Ништо не му се спротивставува на верниот
пријател, а неговата екселенција е непроценлива.
16 Верниот пријател е лек на животот; и оние што се
бојат од Господа ќе го најдат.
17 Кој се бои од Господа, нека си го насочи
пријателството исправно, зашто како што е тој,
таков ќе биде и неговиот ближен.
18 Сине мој, собирај поуки од младоста, па ќе
најдеш мудрост до својата старост.
19 Дојди кај неа како оној што ора и се заслабна, и
чекај ги нејзините добри плодови: бидејќи не се
трудиш многу за неа, туку наскоро ќе јадеш од
нејзините плодови.
20 Таа е многу непријатна за неучените: кој е без
разум нема да остане со неа.
21 Таа ќе легне врз него како силен камен на
искушение; и тој ќе ја отфрли од него пред да биде
долго.
22 Зашто мудроста е според нејзиното име, и не им
се открива на мнозина.
23 Слушни сине мој, прими го мојот совет и не
одбивај го мојот совет,
24. И стави ги твоите нозе во нејзините окови, а
твојот врат во нејзиниот синџир.
25 Наведни го рамото и поднеси ја и не тагувај со
нејзините окови.
26 Дојди при неа со сето свое срце и чувај ги
нејзините патишта со сета своја сила.
27. Барај и барај, и таа ќе ти биде позната;
28 Зашто најпосле ќе го најдеш нејзиниот одмор, и
тоа ќе се претвори во твоја радост.
29 Тогаш нејзините окови ќе бидат цврста одбрана
за тебе, а нејзините синџири облека на славата.
30 Зашто на неа има златен украс, а нејзините ленти
се пурпурна чипка.
31 Ќе ја облечеш како почесна роба, и ќе ја ставиш
за тебе како круна на радоста.
32 Сине мој, ако сакаш, ќе бидеш научен;
33 Ако сакаш да слушаш, ќе добиеш разум; и ако го
наведнеш увото, биди мудар,
34 Застанете во мноштвото старешини; и приврзи се
кон оној што е мудар.
35 Бидете спремни да го слушате секој побожен
говор; и нека не ти избегаат параболите на разумот.
36 И ако видиш разумен човек, пријди си пред него
и нека твојата нога ги носи скалите на неговата врата.
37 Твојот ум нека биде на наредбите Господови и
постојано размислувај за неговите заповеди: Тој ќе
го зацврсти твоето срце и ќе ти даде мудрост по
твојата желба.
ПОГЛАВЈЕ 7
1 Не прави зло, па нема да ти дојде зло.
2 Тргни се од неправедните и беззаконието ќе се
оддалечи од тебе.
3 Сине мој, не сее на браздите на неправдата и нема
да ги жнееш седумкратно.
4 Не барајте господово преовладување, ниту еден од
кралот не е седиште на честа.
5 Не се правдај пред Господа; и не се фали со својата
мудрост пред царот.
6 Не барајте да бидете судија, не можејќи да го
отстраните беззаконието; да не се плашиш во секое
време од личноста на моќните, камен на сопнување
на патот на твојата праведност.
7 Не навредувај против мноштвото град, и тогаш
нема да се фрлиш меѓу луѓето.
8 Не врзувајте еден грев на друг; зашто во едно нема
да останеш неказнет.
9 Не кажувајте, Бог ќе погледне на мноштвото мои
дарови, и кога ќе му принесам на Севишниот Бог, тој
ќе го прифати.
10 Не биди онесвестен кога се молиш и не
занемарувај да даваш милостина.
11 Смејте се никој да не шмрдне во огорченоста на
неговата душа: бидејќи постои она што скромно и
возвишено.
12 Не смислувај лага против својот брат; ниту пак
му правиш слично на твојот пријател.
13 Немојте да лажете, зашто обичајот не е добар.
14 Не употребувајте многу зборови во мноштвото
старешини и не зборувајте многу кога се молите.
15 Не мразете ја макотрпната работа, ниту
сточарството, што го одреди Севишниот.
16 Не вбројувајте се себеси во мноштвото грешници,
туку запомнете дека гневот нема долго да трае.
17 Понизи се многу, зашто одмаздата на
безбожниците е оган и црви.
18 Во никој случај не менувајте пријател за добро;
ниту верен брат за офирското злато.
19 Не се откажувајте од мудрата и добра жена, зашто
нејзината благодат е над златото.
20 А твојот слуга навистина работи, немој да го
молиш зло, ниту наемникот што целосно се дава за
тебе.
21 Твојата душа нека го сака добриот слуга и немој
да го измамуваш од слобода.
22 Дали имаш добиток? внимавај на нив: и ако се за
твоја корист, чувај ги кај себе.
23 Дали имаш деца? поучи ги и наведни им го вратот
уште од младоста.
24 Дали имаш ќерки? грижете се за нивното тело и
не покажувајте се весели кон нив.
25 Омажи се за ќерка ти, и толку си извршил тешка
материја: но дај ја на човек на разбирање.
26 Дали имаш жена по својот ум? не ја оставај, но не
се предавај на лесна жена.
27 Почитувај го својот татко со сето свое срце и не
заборавај на тагата на мајка си.
28 Сети се дека ти си роден од нив; и како можеш да
им го возвратиш она што ти го направија?
29 Бој се од Господа со сета своја душа и почитувај
ги неговите свештеници.

6. 30 Сакај го Оној што те создал со сета своја сила и
не оставај ги неговите слуги.
31 Бој се од Господа и почитувај го свештеникот; и
дај му го неговиот дел, како што ти е заповедано;
првите плодови, и жртвата за престап, и дарот на
рамениците, и жртвата на осветувањето и првите
плодови на светите работи.
32 И испружи ја раката кон сиромасите, за да се
усоврши твојот благослов.
33 Дарот има благодат пред секој жив човек; а за
мртвите не задржувајте го.
34 Не биди со оние што плачат и тагувај со оние што
тагуваат.
35 Не биди бавен да ги посетиш болните, зашто тоа
ќе те направи сакан.
36 Што и да земеш во рака, запомни го крајот и
никогаш нема да правиш лошо.
ПОГЛАВЈЕ 8
1 Не се бори со силен човек, за да не паднеш во
неговите раце.
2 Не се двоуми со богат, за да не те претежи, зашто
златото уништи многумина и ги изопачи срцата на
царевите.
3 Не борете се со човек што е полн со јазик, и не
натрупувајте дрва на неговиот оган.
4 Не се шегувај со безобразен човек, за да не се
срамат твоите предци.
5 Укорот не е човек кој извртува од гревот, но не
заборавајте дека сите ние сме достојни за казна.
6 Не обесчестувајте го човекот во старост, зашто и
некои од нас стареат.
7 Не радувај се што твојот најголем непријател е
мртов, туку запомни дека сите умираме.
8 Не презирајте ја беседата на мудрите, туку се
запознајте со своите поговорки: бидејќи за нив ќе
научите настава и како да им служите на големите
луѓе со леснотија.
9 Не го пропуштајте беседата на постарите: бидејќи
тие, исто така, научија за своите татковци, и за нив
ќе научите разбирање, и да дадете одговор како што
е потребно.
10 Не пали јагленот на грешникот, за да не изгориш
од пламенот на неговиот оган.
11 Не станувај во лутина пред присуството на
навредлив човек, за да не легне за да те зароби во
твоите зборови
12 Не позајмувај му на оној што е помоќен од тебе;
зашто ако му позајмиш, изброј го, но изгубен.
13 Не биди гаранција над својата моќ: зашто, ако си
гаранција, внимавај да ја платиш.
14 Не оди на суд со судија; зашто тие ќе судат за
него според неговата чест.
15 Не патувај по патот со храбар другар, за да не те
нажали, зашто тој ќе постапи по своја волја, и ти ќе
загинеш со него поради неговата безумност.
16 Немој да се бориш со лут човек и не оди со него
во осамено место: зашто крвта е како ништо пред
него, и каде што нема помош, тој ќе те собори.
17 Не се советувај со будала; зашто не може да го
одржи советот.
18 Не правете тајни работи пред странец; зашто не
знаеш што ќе донесе.
19 Отвори не тешко срце за секој човек, за да не те
поврати со кршлив пресврт.
ПОГЛАВЈЕ 9
1 Не бидете љубоморни на жената на твојата лоза и
не ја учите на злобна лекција против себеси.
2 Не дајте твојата душа на жената да ја стапне
нејзината супстанца врз твојата супстанца.
3 Не сретнувај блудница, за да не паднеш во
нејзините стапици.
4 Не користете многу друштво на пејачка, за да не ве
зафатат нејзините обиди.
5 Не гледај на слугинката, за да не паднеш на она
што е скапоцено во неа.
6 Не давај ја душата своја на блудници, за да не го
изгубиш своето наследство.
7 Не гледај наоколу по улиците на градот и не талкај
по неговото осамено место.
8 Одврати го окото од убава жена и не гледај на
туѓата убавина; зашто многумина се измамени од
убавината на жената; зашто со тоа љубовта се
разгорува како оган.
9 Воопшто не седи со туѓа жена, ниту седнувај со
неа во раце и не троши ги своите пари со неа на вино;
да не се приклони твоето срце кон неа, и така поради
твојата желба да паднеш во пропаст.
10 Не оставај стар пријател; зашто новото не е
споредливо со него: новиот пријател е како ново
вино; кога ќе остаре, ќе го пиеш со задоволство.
11 Не завидувај на славата на грешникот, зашто не
знаеш каков ќе биде неговиот крај.
12 Не уживајте во она во кое уживаат безбожните;
но запомнете дека нема да останат неказнети во
нивниот гроб.
13 Чувај те подалеку од човекот кој има моќ да
убива; па немој да се сомневаш во стравот од смртта:
и ако дојдеш кај него, не греши, за да не ти го одземе
животот веднаш: запомни дека одиш среде замки и
дека одиш по градските загради.
14 Колку што можеш, погоди го својот ближен и
консултирај се со мудрите.
15 Твојот разговор нека биде со мудрите, и сета
твоја комуникација во законот на Севишниот.
16 А праведните луѓе нека јадат и пијат со тебе; и
твојата слава нека биде во страв Господов.
17 За раката на мајсторот, делото ќе биде пофалено,
и мудриот владетел на народот за неговиот говор.
18 Болен јазик е опасен во својот град; и кој е
избрзан во својот говор ќе биде мразен.
ПОГЛАВЈЕ 10
1 Мудриот судија ќе го поучи својот народ; а
владата на разумен човек е добро наредена.

7. 2 Како што е самиот судија на народот, така се и
неговите службеници; и каков човек е владетелот на
градот, такви се сите што живеат во него.
3 Немудриот цар го уништува својот народ; но преку
разумноста на оние што се на власт градот ќе биде
населен.
4 Силата на земјата е во рацете на Господа, и во свое
време тој ќе постави над неа некој што е корисен.
5 Во раката Божја е човечката благосостојба, а тој ќе
ја положи својата чест врз личноста на книжникот.
6 Не мрази го својот ближен за секоја неправда; и не
прави ништо со штетни постапки.
7 Гордоста е омразена пред Бога и пред луѓето, и со
двете се прави беззаконие.
8 Поради неправедните постапки, повредите и
богатствата стекнати со измама, царството се
пренесува од еден народ на друг.
9 Зошто земјата и пепелта се горди? Нема полоша
работа од лаком човек: зашто таквиот ја продава
својата душа на продажба; зашто додека е жив ги
отфрла своите црева.
10 Лекарот отсекува долга болест; а кој ќе биде цар
утре, ќе умре.
11 Зашто, кога човек ќе умре, ќе наследи лазачи,
ѕверови и црви.
12 Почетокот на гордоста е кога некој ќе се оддалечи
од Бога, а неговото срце ќе се оддалечи од својот
Творец.
13 Зашто гордоста е почеток на гревот, и кој ја има,
ќе излее одвратност;
14 Господ ги урнал престолите на гордите кнезови и
наместо нив ги постави кротките.
15 Господ ги откорна корените на гордите народи и
ги засади бедните на нивно место.
16Господ ги собори незнабошците и ги уништи до
темелите на земјата.
17 Тој зеде некои од нив, ги уништи, и го прекина
нивниот спомен од земјата.
18 Гордоста не е создадена за мажите, ниту жесток
гнев за оние што се родени од жена.
19 Оние што се бојат од Господа се сигурно семе, а
оние што го љубат Него чесно растение; оние што ги
прекршуваат заповедите се измамливо семе.
20 Меѓу браќата, почесниот е тој што е главен; така
се оние што се плашат од Господа во Неговите очи.
21 Стравот Господов е пред стекнувањето на власта,
но грубоста и гордоста ги губи.
22 Без разлика дали е богат, благороден или сиромав,
нивната слава е страв од Господа.
23 Не е добро да се презира сиромавиот што има
разум; ниту е згодно да се велича грешен човек.
24 Големите луѓе, судиите и моќниците ќе бидат
почестени; но нема некој од нив поголем од оној
што се бои од Господа.
25 На слугата, кој е мудар, ќе му служат слободните;
26 Не биди претпазлив во вршењето на својата
работа; и не се фали во време на твоја неволја.
27 Подобро е оној што се труди и изобилува во сè,
отколку оној што се фали и сака леб.
28 Сине мој, прослави ја својата душа со кроткост и
почести ѝ според нејзиното достоинство.
29 Кој ќе го оправда оној што греши против својата
душа? и кој ќе му оддаде чест на оној што го
обесчестува својот живот?
30 Сиромавиот човек е почестен за својата вештина,
а богатиот е почестен поради своето богатство.
31 Кој е почестен во сиромаштија, колку повеќе во
богатство? а тој што е нечесен во богатството, колку
повеќе во сиромаштија?
ПОГЛАВЈЕ 11
1 Мудроста му ја крева главата на оној што е со
низок степен и го става да седне меѓу големите луѓе.
2 Не пофалувајте човек за неговата убавина; ниту се
гнаси човек поради неговиот надворешен изглед.
3 Пчелата е мала меѓу таквите мушички; но
нејзиниот плод е главен на слатките работи.
4 Пофалете се со вашата облека и зрачење, и не
возвисете се во денот на честа: бидејќи делата
Господови се прекрасни, и неговите дела меѓу
луѓето се скриени.
5 Многу цареви седнаа на земја; и оној за кој
никогаш не се мислеше, ја носел круната.
6 Многу моќни луѓе беа многу посрамени; а чесниот
предаден во туѓи раце.
7 Не обвинувај пред да ја испиташ вистината: прво
разбери, а потоа укорувај.
8 Не одговарај пред да ја чуеш причината;
9 Не терај се за работа што не те засега; и не седи на
суд со грешниците.
10 Сине мој, не се мешај во многу работи, зашто ако
се мешаш многу, нема да бидеш невин; и ако го
следиш, нема да добиеш, ниту ќе избегаш со бегство.
11 Има еден што се труди, се мачи, и брза, и што е
уште повеќе зад себе.
12 Повторно, има друг кој е бавен, и има потреба од
помош, нема способност и полн со сиромаштија; но
Господовото око погледна на него добро и го
издигна од неговата ниска состојба,
13 И ја крена главата од беда; така што многумина
што го видоа се восхитуваа на него.
14 Од Господа доаѓаат благосостојбата и неволјата,
животот и смртта, сиромаштијата и богатството.
15 Мудроста, знаењето и разбирањето на законот се
од Господа: љубовта и патот на добрите дела се од
него.
16 Заблудата и темнината започнаа заедно со
грешниците;
17 Дарот Господов останува кај побожните, а
неговата милост носи благосостојба засекогаш.
18 Има оној што се збогатува од својата
претпазливост и стискање, и ова му е делот од
неговата награда.
19 А тој рече: Најдов одмор и сега постојано ќе
јадам од мојот имот; а сепак тој не знае кое време ќе
дојде врз него и дека треба да ги остави тие работи
на другите и да умре.

8. 20 Биди цврст во својот завет и упатен во него и
старее во својата работа.
21 Не чудете се на делата на грешниците; но имај
доверба во Господа и останеш во својот труд: зашто
е лесно во очите на Господа одеднаш да се збогати
сиромав.
22 Господовиот благослов е во наградата на
побожните, и одеднаш тој го расцутува својот
благослов.
23 Не кажувајте: Каква корист има од мојата служба?
и какви добри работи ќе имам понатаму?
24 Повторно, не кажувајте, имам доволно и
поседувам многу работи, и какво зло ќе имам отсега?
25 Во денот на благосостојбата се заборава неволјата,
а во денот на неволјата нема веќе сеќавање на
благосостојбата.
26 Зашто, на Господа му е лесно во денот на смртта
да го награди човекот според неговите патишта.
27 Неволјата од еден час го заборава човекот на
задоволство, и на крајот ќе се откријат неговите дела.
28 Не судете некој благословен пред неговата смрт,
зашто човекот ќе се познава во своите деца.
29 Не внесувај секого во својот дом, зашто
измамникот има многу возови.
30 Како еребица земена и чувана во кафез, така е
срцето на горделивите; и како шпион, тој го
набљудува твојот пад.
31 Зашто тој лежи во заседа, и го претвора доброто
во зло, и за нештата достојни пофалби ќе те обвинат.
32 Од огнена искра се разгорува куп јаглен, а
грешниот човек чека крв.
33 Внимавајте на злобниот човек, зашто тој прави
зло; да не ти донесе вечна дамка.
34 Прими странец во твојата куќа, и тој ќе те
вознемири и ќе те одврати од твојот.
ПОГЛАВЈЕ 12
1 Кога сакаш да правиш добро, знај кому го правиш
тоа; па ќе бидеш благодарен за твоите придобивки.
2 Прави му добро на побожниот човек, и ќе најдеш
отплата; а ако не од него, сепак од Севишниот.
3 Не може да му дојде добро на оној кој постојано е
зафатен со зло, ниту на оној што не дава милостина.
4 Дајте му на побожниот човек и не помагајте на
грешникот.
5 Прави му добро на оној што е понизен, но не давај
му на безбожниот: задржи го својот леб и не давај му
го, за да не те надвладее со тоа, зашто во спротивно
ќе добиеш двојно повеќе зло за сето добро што ќе го
имаш. направено со него.
6 Зашто Севишниот ги мрази грешниците и ќе им
возврати на одмаздата на безбожниците и ги чува од
силниот ден на нивната казна.
7 Давајте му на добрите и не помагајте на грешникот.
8 Пријателот не може да се познава во благосостојба,
а непријателот не може да се скрие во неволја.
9 Во благосостојбата на човекот, непријателите ќе
бидат ожалостени, но во неговата неволја и
пријателот ќе замине.
10 Никогаш не верувај на својот непријател, зашто
како што рѓосува железото, така и неговата злоба.
11 Иако тој се понизи и оди стуткан, сепак внимавај
и чувај се од него, и ќе бидеш со него како да си
избришал очила и ќе знаеш дека неговата 'рѓа не е
целосно избришана.
12. ниту нека седи од твојата десна страна, за да не
бара да седне на твоето место, а ти на крајот да се
сетиш на моите зборови и да бидеш избоден со нив.
13 Кој ќе се сожали на маѓепсник што ќе биде каснат
од змија или на кој било каков што се приближува
до диви ѕверови?
14 Па, кој ќе се смилува кај грешникот и ќе се
извалка со него во неговите гревови?
15 Некое време ќе остане со тебе, но ако почнеш да
паѓаш, тој нема да застане.
16 Непријателот зборува слатко со своите усни, но
во своето срце замислува како да те фрли во јама: ќе
плаче со очите, но ако најде можност, нема да се
засити со крв.
17 Ако те снајде неволја, прво ќе го најдеш таму; и
иако се преправа дека ти помага, сепак ќе те поткопа.
18 Ќе ја заниша главата, ќе плеска со рацете, ќе
шепоти многу и ќе го промени лицето.
ПОГЛАВЈЕ 13
1 Кој ќе допре до теренот, ќе биде осквернет со него;
и кој има заедница со горд човек ќе биде како него.
2 Не оптоварувај се над својата моќ додека си жив; и
немај заедништво со оној што е помоќен и побогат
од тебе; зашто ако едниот биде удрен против друг,
ќе се скрши.
3 Богатиот згрешил, а сепак се заканува;
4 Ако си за негова корист, тој ќе те искористи, а ако
немаш ништо, ќе те остави.
5 Ако имаш нешто, тој ќе живее со тебе;
6 Ако има потреба од тебе, ќе те измами, ќе ти се
насмее и ќе те остави во надеж; ќе ти зборува убаво
и ќе ти каже: Што сакаш?
7 И ќе те засрами со своите јадења, додека не те
исуши двапати или трипати, и на крајот ќе те насмее
со потсмев потоа, кога ќе те види, ќе те остави и ќе
ја заниша главата кон тебе.
8 Чувај се да не бидеш измамен и соборен во својата
радост.
9 Ако те покани некој силен човек, повлечи се, и
толку повеќе ќе те покани.
10 Не притискај врз него, за да не бидеш вратен;
застани недалеку, да не бидеш заборавен.
11 Не постапувај да се изедначиш со него во
разговорот и не верувај во неговите многубројни
зборови: зашто со многу зборување ќе те искушува,
а ако ти се насмее ќе ги открие твоите тајни.
12 Но, тој сурово ќе ги приложи твоите зборови и
нема да се штеди да те повреди и да те стави во
затвор.
13 Внимавајте и внимавајте, зашто одите во
опасност од ваше соборување: кога ќе го слушнете
ова, будете се во сон.

9. 14 Сакај го Господа целиот свој живот и повикувај
го за своето спасение.
15 Секој ѕвер го сака својот слично, и секој го сака
својот ближен.
16 Секое тело се здружува според родот, и човекот
ќе се прилепи за своето слично.
17 Какво заедништво има волкот со јагнето? така и
грешникот со побожниот.
18 Каков договор има помеѓу хиената и кучето? и
каков мир меѓу богатите и сиромашните?
19 Како што дивиот магар е лавовски плен во
пустината, така богатите ги јадат сиромашните.
20 Како што горделивите го мразат смирението, така
и богатите се гнасни од сиромашните.
21 Богат кој почнува да паѓа, го држат пријателите;
22 Кога богатиот паѓа, тој има многу помошници:
тој зборува што не треба да се зборува, а луѓето го
оправдуваат: сиромавиот се лизна, а тие и него го
прекорија; зборуваше мудро и не можеше да има
место.
23 Кога зборува богат, секој си го држи јазикот и,
гледај, што вели, тие го возвишуваат до облаците; и
ако се сопне, ќе помогнат да го соборат.
24 Богатството е добро за оној што нема грев, а
сиромаштијата е зло во устата на безбожникот.
25 Срцето на човекот го менува неговиот лик, било
да е за добро или за зло, а веселото срце дава весел
лик.
26 Веселиот лик е знак на срцето кое е во
благосостојба; а пронаоѓањето на параболите е
мачна работа на умот.
ПОГЛАВЈЕ 14
1 Блажен е човекот што не се лизнал со устата и не е
избоден од многу гревови.
2 Блажен е оној чија совест не го осуди и кој не
отпадна од својата надеж во Господа.
3 Богатството не му е убаво на скржавот, а што да
прави завидливиот со парите?
4 Кој собира со измама на сопствената душа, собира
за други, кои ќе го трошат неговиот имот безобразно.
5 Кој е зло за себе, кому ќе му биде добар? нема да
ужива во својата стока.
6 Нема полош од оној што си завидува; и тоа е
надомест за неговата злоба.
7 И ако прави добро, го прави неволно; и на крај ќе
ја објави својата злоба.
8 Завидливиот човек има злобно око; го свртува
своето лице и ги презира луѓето.
9 Окото на лакомецот не се заситува со неговиот дел;
а беззаконието на нечесниот му ја суши душата.
10 Зло око му завидува на неговиот леб, а тој е бед
на неговата трпеза.
11 Сине мој, правеј си добро според твојата моќ и
дај му на Господа неговата достојна жртва.
12 Запомни дека смртта нема долго да дојде и дека
заветот на гробот не ти е објавен.
13 Прави му добро на својот пријател пред да умреш,
и според твоите способности испружи ја раката и дај
му.
14 Немој да си го измамиш добриот ден и делот од
добрата желба нека не те надмине.
15 Зар нема да ги препушташ своите маки на друг? а
твојот труд да се дели со ждрепка?
16 Дај, земај и освети ја душата своја; зашто во
гробот нема барање слатки.
17 Секое тело старее како облека: заветот од
почетокот е: ќе умреш со смрт.
18 Како од зелените лисја на дебелото дрво, некои
паѓаат, а некои растат; така е и родот од крв и месо,
едно доаѓа крај, а друго се раѓа.
19 Секоја работа скапува и одзема, а работникот ќе
си оди со себе.
20 Блажен е човекот кој размислува за добри работи
со мудрост и кој размислува за свети работи со
својот разум.
21 Кој ги разгледува нејзините патишта во своето
срце, ќе има разум и во нејзините тајни.
22 Оди по неа како трагач, и легни заседа на
нејзините патишта.
23 Кој свештеник на нејзините прозорци, ќе слуша и
пред нејзините врати.
24 Кој престојува во близина на нејзината куќа, нека
прицврсти игла во нејзините ѕидови.
25 Тој ќе го постави својот шатор блиску до неа и ќе
престојува во конак каде што има добри работи.
26 Ќе ги постави своите деца под нејзино
засолниште и ќе живее под нејзините гранки.
27 Со неа ќе биде покриен од топлина и ќе живее во
нејзината слава.
ПОГЛАВЈЕ 15
1 Кој се бои од Господа, ќе прави добро, а кој има
познавање на законот ќе ја добие.
2 И како мајка ќе го пречека и ќе го прими за жена
мажена за девица.
3 Со лебот на разумот ќе го нахрани и ќе му даде да
пие вода на мудроста.
4 Тој ќе остане на неа и нема да се помести; и ќе се
потпира на неа и нема да се засрами.
5 Таа ќе го издигне над неговите соседи, а среде
собранието ќе му ја отвори устата.
6 Тој ќе најде радост и венец на веселбата, и таа ќе
му даде да наследи вечно име.
7 Но безумните луѓе нема да дојдат до неа, и
грешниците нема да ја видат.
8 Зашто таа е далеку од гордоста, а луѓето што
лажливи не можат да се сетат на неа.
9 Пофалбата не е привидна во устата на грешникот,
зашто не му е испратена од Господа.
10 Зашто, пофалбата ќе се изговори со мудрост, и
Господ ќе ја исполни.
11 Немој да кажуваш: „Јас паднав преку Господа,
зашто не треба да го правиш она што тој го мрази.
12 Не кажи: Тој ме наведе во грешка, зашто не му
треба грешниот човек.

10. 13 Господ мрази секаква гнаса; а оние што се бојат
од Бога не го сакаат тоа.
14 Тој самиот го создаде човекот од почетокот и го
остави во рацете на неговиот совет;
15 Ако сакаш, да ги пазиш заповедите и да вршиш
прифатлива верност.
16 Тој запали оган и вода пред тебе; испружи ја
раката до сакаш.
17 Пред човекот е животот и смртта; и ако сака, ќе
му се даде.
18 Зашто мудроста Господова е голема, и тој е силен
по сила и гледа сè.
19 И неговите очи се насочени кон оние што се бојат
од Него, и тој ја знае секоја човечка работа.
20 Никому не му заповеда да прави зло, ниту никому
дозволи да греши.
ПОГЛАВЈЕ 16
1 Не посакувајте мноштво бескорисни деца, ниту
уживајте во безбожните синови.
2 Иако се множат, не радувајте им се, освен стравот
Господов со нив.
3 Не верувај во нивниот живот, ниту почитувај го
нивното мноштво, зашто праведниот е подобар од
илјада; и подобро е да се умре без деца, отколку да
се има безбожни.
4 Зашто, градот ќе се наполни со некој што има
разум, а родот на злите брзо ќе запусти.
5 Сум видел многу такви работи со моите очи, и
моето уво слушнало поголеми работи од овие.
6 Во соборот на безбожниците ќе се запали оган; и
во бунтовниот народ гневот е запален.
7 Тој не беше смирен кон старите џинови, кои
паднаа во силата на нивната глупост.
8 Ниту го поштеди местото каде што престојуваше
Лот, туку ги згрози поради нивната гордост.
9 Тој не ги сожали луѓето на пропаст, кои беа
одземени во нивните гревови.
10 Ниту шестотини илјади пешаци, кои беа собрани
во тврдоста на нивните срца.
11 И ако има некој вкочанет меѓу народот, чудо е
ако избега неказнет: зашто милоста и гневот се со
него; тој е моќен да прости и да излее незадоволство.
12 Како што е голема неговата милост, така е и
неговата исправка: тој го суди човекот според
неговите дела
13 Грешникот нема да се спаси со својот плен, и
трпението на побожниот нема да биде оневозможено.
14 Направете пат за секое дело на милосрдие, зашто
секој ќе најде според своите дела.
15Господ го закоравил фараонот, за да не го познава,
за неговите моќни дела да му бидат познати на
светот.
16 Неговата милост се гледа на секое создание; и ја
одвои својата светлина од темнината со
непоколеблив.
17 Не кажи: ќе се сокријам од Господа: ќе се сеќава
ли некој од горе? Нема да бидам запаметен меѓу
толку многу луѓе: каква е мојата душа меѓу толку
бесконечен број суштества?
18 Ете, небото и небото на небесата, длабините и
земјата, и сè што е во него, ќе се раздвижат кога ќе
го посети.
19 И планините и темелите на земјата ќе се потресат
од трепет, кога Господ ќе погледне на нив.
20 Ниту едно срце не може достојно да размислува
за тоа; и кој може да ги замисли неговите патишта?
21 Тоа е бура што никој не може да ја види: зашто
најголемиот дел од неговите дела се скриени.
22 Кој може да ги објави делата на неговата правда?
или кој може да ги издржи? зашто неговиот завет е
далеку, и испитувањето на сè е на крајот.
23 Кој сака разум, ќе размислува за суетни работи, а
безумниот, кој греши, замислува глупости.
24 Сине мој, послушај ме и научи знаење и означи ги
моите зборови со своето срце.
25 Ќе ја покажам доктрината по тежина и точно ќе
го објавам неговото знаење.
26 Господовите дела се извршуваат во судот од
почетокот, и од времето кога ги направи, тој ги
располагаше неговите делови.
27 Тој ги украси Своите дела засекогаш, и во
Неговите раце се главни од нив до сите поколенија:
тие ниту се трудат, ниту се уморуваат, ниту
престануваат од своите дела.
28 Никој од нив не му пречи на друг и никогаш нема
да го послушаат неговиот збор.
29Потоа Господ ја погледна земјата и ја исполни со
Свои благослови.
30 Со секакви живи суштества го покри лицето; и
тие пак ќе се вратат во него.
ПОГЛАВЈЕ 17
1Господ го создаде човекот од земјата и повторно го
претвори во неа.
2 Им даде неколку денови и кратко време, и моќ и
над работите во него.
3 Самите ги надополни со сила и ги направи според
својот лик,
4 И го стави стравот од човекот врз секое тело и му
даде власт над ѕверовите и птиците.
5 Тие ги искористија петте операции на Господ, а на
шестото место им даде разум, а во седмиот говор,
толкувач на неговите размислувања.
6 Им даде совет и јазик, и очи, уши и срце, да
разберат.
7 Со тоа ги исполни со знаење на разумот и им
покажа добро и зло.
8 Тој го насочи своето око врз нивните срца, за да им
ја покаже големината на своите дела.
9 Тој ги даде на слава во Неговите чудесни дела
засекогаш, за да ги објавуваат неговите дела со
разум.
10 И избраните ќе го фалат неговото свето име.
11 Освен тоа, им даде знаење и законот на животот
за наследство.

11. 12 Тој склучи со нив вечен завет и им ги објави
своите судови.
13 Нивните очи ја видоа величественоста на
Неговата слава, а нивните уши го слушнаа неговиот
славен глас.
14 А тој им рече: Чувајте се од секаква неправда; и
на секој му даде заповед за својот ближен.
15 Нивните патишта се секогаш пред него и нема да
бидат скриени од неговите очи.
16 Секој човек од својата младост е предаден на
злото; ниту можеа да си направат месести срца за
камен.
17 Зашто, при поделбата на народите на целата земја,
постави владетел над секој народ; но Израел е дел
Господов:
18 Кого, бидејќи е негов првороден, го храни со
дисциплина, и давајќи му ја светлината на неговата
љубов не го остава.
19 Затоа, сите нивни дела се како сонце пред него, и
неговите очи постојано се насочени кон нивните
патишта.
20 Ниту едно од нивните неправедни дела не е
скриено од него, туку сите нивни гревови се пред
Господа
21 Но Господ, бидејќи беше милостив и знаејќи ја
неговата изработка, ниту ги остави ниту ги остави,
туку ги поштеди.
22 Милостината на човекот е со него како печат, и
тој ќе ги чува добрите дела на човекот како зеницата
на окото, а на синовите и ќерките ќе им даде
покајание.
23 Потоа тој ќе стане и ќе ги награди, и ќе ја плати
нивната отштета врз нивните глави.
24 Но, на оние што се покајаа, им даде да се вратат и
ги утеши оние што пропуштија во трпеливост.
25 Врати се кај Господа и остави ги своите гревови,
моли се пред Неговото лице и помалку навредувај.
26 Сврти се пак кон Севишниот и одврати се од
беззаконието, зашто тој ќе те изведе од темнината во
светлината на здравјето и жестоко ќе те мрази
одвратноста.
27 Кој ќе го фали Севишниот во гробот, наместо
оние што живеат и благодарат?
28 Благодарноста исчезнува од мртвите, како од
непостоечкиот: живите и здравите во срцето ќе Го
слават Господа.
29 Колку е голема љубезноста на Господа, нашиот
Бог, и неговата милост кон оние што се обраќаат кон
него во светост!
30 Зашто сè не може да биде во луѓето, зашто синот
човечки не е бесмртен.
31 Што е посветло од сонцето? сепак светлината од
неа престанува; а месото и крвта ќе замислуваат зло.
32 Тој ја гледа моќта на височината на небото; и сите
луѓе се само земја и пепел.
ПОГЛАВЈЕ 18
1 Оној кој живее вечно, создал сè воопшто.
2 Само Господ е праведен, и нема друг освен Него,
3 Кој управува со светот со дланка и сè ја слуша
Неговата волја, зашто Тој е Цар на сите, со својата
сила што ги дели светите работи меѓу нив од
нечистите.
4 Кому му даде власт да ги објавува своите дела? и
кој ќе ги дознае неговите благородни дела?
5 Кој ќе ја изброи силата на неговото величество? и
кој ќе ја каже неговата милост?
6 Што се однесува до чудесните Господови дела,
ништо да не им се одземе, ништо да не им се додели,
ниту да се дознае основата за нив.
7 Кога човек ќе заврши, тогаш почнува; и кога ќе
замине, тогаш ќе се сомнева.
8 Што е човекот и на што му служи? што е неговото
добро, а кое е неговото зло?
9 Бројот на машки денови е најмногу сто години.
10 Како капка вода во морето и камен од чакал во
споредба со песокот; така се илјада години до
деновите на вечноста.
11 Затоа Бог е трпелив со нив и ја излева Својата
милост врз нив.
12 Тој го виде и го сфати нивниот крај како зло;
затоа го умножи своето сочувство.
13 Милоста на човекот е спрема ближниот; но
милоста Господова е врз секое тело: тој укорува,
негува, поучува и го враќа своето стадо како пастир.
14 Тој има милост кон оние што примаат
дисциплина и кои вредно ги бараат Неговите судови.
15 Сине мој, не омаловажувај ги твоите добри дела и
не употребувај непријатни зборови кога даваш
нешто.
16 Зар росата нема да ја намали топлината? така е
подобар збор од подарок.
17 Ете, не е ли еден збор подобар од подарок? но и
двајцата се со милостив човек.
18 Глупавиот ќе се прекорува, а дарот на
завидливиот ги проголтува очите.
19 Научи пред да зборуваш, и користи физика или
кога и да е ќе бидеш болен.
20 Пред судот испитај се себеси и во денот на
посетата ќе најдеш милост.
21 Смири се пред да бидеш болен, а во време на
гревови покажи покајание.
22 Нека ништо не те попречува да ја платиш твојата
заклетва во догледно време, и не одложувај се
додека смртта не биде оправдана.
23 Пред да се молиш, подготви се; и не бидете како
оној што го искушува Господа.
24 Размислете за гневот што ќе биде на крајот и за
времето на одмаздата, кога ќе го сврти лицето.
25 Кога имаш доволно, сети се на времето на глад;
26 Од утрото до вечерта времето се менува, и сè ќе
се изврши наскоро пред Господа.
27 Мудриот човек ќе се плаши во сè, и во денот на
гревот ќе се чува од навреда, но безумниот не гледа
време.
28 Секој разумен ја познава мудроста и ќе му оддаде
пофалба на оној што ја нашол.
29 Разумните зборови станаа и самите мудри и
изнесоа прекрасни параболи.

12. 30 Не оди по своите страсти, туку воздржи се од
своите апетити.
31 Ако ѝ ги дадеш на душата желби што ѝ угодуваат,
таа ќе те направи за потсмев на твоите непријатели
што те злоупотребуваат.
32 Не задоволувајте многу добро, ниту бидете
врзани за исчезнувањето на истиот.
33 Немој да правиш просјак со гозба при
позајмување, кога немаш ништо во чантата;
ПОГЛАВЈЕ 19
1 Работникот, кој А е даден на пијанство, нема да
биде богат;
2 Виното и жените ќе ги натераат мажите на
разбирање да отпаднат: и тој што ќе се распадне на
курвата ќе стане импровизирана.
3 Ќе го наследат молци и црви, а храбар човек ќе
биде одземен.
4 Оној што избрзал да даде признание е лесноумен;
и кој греши, ќе ја навреди својата душа.
5 Кој ужива во злото, ќе биде осуден, а кој се
противи на задоволствата, го крунисува својот
живот.
6 Кој може да владее со својот јазик, ќе живее без
расправии; а кој мрази џагор, ќе има помало зло.
7 Не повторувај на друг што ти е кажано, и никогаш
нема да поминеш полошо.
8 Без разлика дали станува збор за пријател или
непријател, не зборувајте за туѓите животи; и ако
можеш без навреда, не откривај ги.
9 Зашто те слушна и те набљудуваше, и кога ќе дојде
време ќе те мрази.
10 Ако си чул збор, нека умре со тебе; и биди смел,
нема да те пукне.
11 Будалата се мачи со збор, како жена што роди
дете.
12 Како стрела што се заби во бутот на човекот,
таков е зборот во стомакот на будалата.
13. Посоветувај го пријателот, можеби не го
направил тоа, а ако го направил тоа, да не го прави
повеќе.
14. Посоветувај го својот пријател, можеби тој не го
кажал тоа, а ако го кажал, да не зборува повторно.
15 Опомете го пријателот: многупати тоа е клевета и
не верувајте во секоја приказна.
16 Има еден што се лизга во својот говор, но не од
своето срце; и кој е тој што не навреди со својот
јазик?
17. Опомени го својот ближен пред да му се заканиш;
и не лути, дај место на законот на Севишниот.
18 Стравот од Господа е првиот чекор што треба да
се прифати од него, а мудроста ја добива неговата
љубов.
19 Познавањето на Господовите заповеди е учење на
животот: и оние што прават работи што му се
допаѓаат, ќе го примат плодот од дрвото на
бесмртноста.
20 Стравот од Господа е сета мудрост; и во сета
мудрост е извршувањето на законот и знаењето за
неговата семоќ.
21 Ако слугата му каже на својот господар, нема да
правам како што сакаш; иако потоа го прави тоа, го
налутува оној што го храни.
22 Познавањето на злобата не е мудрост, ниту
советот на грешниците никогаш не е разумност.
23 Постои зло, а истото е одвратност; и има будала
што нема мудрост.
24 Кој има мало разум и се бои од Бога, е подобар од
оној што има многу мудрост и го престапува законот
на Севишниот.
25 Постои извонредна суптилност, а истото е
неправедно; и има еден што се одвраќа за да покаже
суд; и има мудар човек кој го оправдува судот.
26 Има еден нечестив човек кој тажно виси на
главата; но одвнатре е полн со измама,
27 Спуштајќи го своето лице и правејќи како да не
чул;
28 И ако поради недостиг на моќ е спречен да греши,
но кога ќе најде можност, ќе прави зло.
29 Човекот може да се препознае по неговиот поглед,
и разумниот по лицето, кога ќе го сретнете.
30 Машката облека, прекумерната смеа и одењето
покажуваат што е тој.
ПОГЛАВЈЕ 20
1 Има укор што не е убав: пак, некој си го држи
јазикот и тој е мудар.
2 Многу е подобро да се укорува, отколку да се
гневи тајно;
3 Колку е добро, кога те укоруваат, да покажуваш
покајание! зашто така ќе избегаш од намерниот грев.
4 Како што е желбата на евнухот да ја отцртува
девицата; така е и оној што суди со насилство.
5 Има еден што молчи и се смета за мудар, а друг со
многу џагор станува омразен.
6 Некој го држи јазикот зашто не треба да одговори,
а некој молчи знаејќи го своето време.
7 Мудриот ќе го држи јазикот додека не види
прилика;
8 Кој користи многу зборови, ќе биде одвратен; и кој
зема за себе власт во него, ќе биде мразен.
9 Има грешник кој има добар успех во лоши работи;
и има добивка што се претвора во загуба.
10 Има подарок што нема да ти користи; и има дар
чија отштета е двојна.
11 Има понижување поради славата; и има што ја
крева главата од ниско место.
12 Има кој купува многу за малку и враќа
седумкратно.
13 Мудриот човек со своите зборови го прави сакан,
но благодатта на безумните ќе се излеат.
14 Дарот на будала нема да ти донесе добро кога ќе
го имаш; ниту од завидливите за неговата потреба:
зашто тој бара да прими многу работи за едно.
15 Тој дава малку, а многу прекорува; ја отвора
устата своја како плач; денес позајмува, а утре пак ќе

13. побара: таквиот треба да биде мразен од Бога и од
луѓето.
16 Глупавиот вели: Немам пријатели, немам
благодарност за сите мои добри дела, а оние што го
јадат мојот леб зборуваат лошо за мене.
17 Колку често и колку многумина ќе се потсмева!
зашто тој не знае точно што е да се има; и сето тоа
му е едно како да го нема.
18 Подобро е да се лизнете на тротоар отколку да се
лизнете со јазикот: така брзо ќе дојде падот на злите.
19 Непогодна приказна секогаш ќе биде во устата на
немудрите.
20 Мудрата реченица ќе биде отфрлена кога ќе
излезе од устата на будала; зашто тој нема да го
зборува во догледно време.
21 Има кој е спречен да греши поради немаштија: и
кога ќе се одмори, нема да биде вознемирен.
22 Има кој ја уништува својата душа преку срамота
и со прифаќање на личности се соборува себеси.
23 Има што за срам му ветува на својот пријател и го
прави негов непријател за ништо.
24 Лагата е лоша дамка кај човекот, но таа е
постојано во устата на неучените.
25 Подобар е крадецот од човек кој е навикнат да
лаже, но и двајцата ќе имаат наследство.
26 Расположението на лажливецот е нечесно, и
неговиот срам е секогаш со него.
27 Мудриот човек ќе се усовршува со своите
зборови, а кој има разум ќе им угоди на големите
луѓе.
28 Кој ја обработува својата земја, ќе го зголеми
својот куп, а кој сака големи луѓе, ќе добие прошка
за беззаконието.
29 Подароците и подароците ги заслепуваат очите на
мудриот и ја запираат неговата уста што тој не може
да ја укорува.
30 Скриена мудрост и собрано богатство, каква
полза имаат и двете?
31 Подобро е оној што ја крие својата глупост
отколку човек што ја крие својата мудрост.
32 Неопходното трпение во барањето на Господ е
подобро од оној што го води својот живот без водач.
ПОГЛАВЈЕ 21
1 Сине мој, згреши ли? не прави повеќе, туку барај
прошка за твоите поранешни гревови.
2 Бегај од гревот како од лицето на змија, зашто ако
се приближиш премногу, таа ќе те касне: неговите
заби се како заби на лав, кои ги убиваат душите на
луѓето.
3 Сето беззаконие е како меч со две острици, рани од
кои не може да се излечат.
4 Да се плашиш и да правиш неправедно богатство
ќе го потрошиш: така домот на горделивите луѓе ќе
биде опустошен.
5 Молитвата од устата на сиромав стигнува до
Божјите уши, и неговиот суд доаѓа брзо.
6 Кој мрази да се укорува, е на патот на грешниците,
но кој се бои од Господа, ќе се покае од своето срце.
7 Елоквентен човек е познат далеку и блиску; но
разумниот знае кога ќе се лизне.
8 Кој ја гради својата куќа со туѓи пари, е како оној
што собира камења за гробот на својот погреб.
9 Собрание на нечестивите е како шлепер обвиткан
заедно, а крајот на нив е огнен пламен за да ги
уништи.
10 Патот на грешниците е прочистен со камења, но
на крајот е јамата на пеколот.
11 Кој го пази законот Господов, го добива неговиот
разум, а совршенството на стравот Господов е
мудрост.
12 Кој не е мудар, нема да биде поучен, но има
мудрост што ја умножува горчината.
13 Знаењето на мудриот ќе изобилува како потоп, а
неговиот совет е како чиста извор на животот.
14 Внатрешните делови на будалата се како скршен
сад, и тој нема да има знаење додека е жив.
15 Ако вешт човек слушне мудар збор, тој ќе го
пофали и ќе го додаде;
16 Зборувањето на безумниот е како товар на патот,
но благодатта ќе се најде во усните на мудрите.
17 Тие се распрашуваат од устата на мудриот човек
во собранието, и ќе размислуваат за неговите
зборови во своето срце.
18 Како што е разурната куќа, така е мудроста за
безумниот, а знаењето на немудрите е како
бесмислено зборување.
19 Учењето за безумните е како окови на нозете и
како огради од десната рака.
20 Глупавиот го крева гласот од смеа; но мудриот
малку малку се насмевнува.
21 Учењето е за мудриот како златен украс и како
нараквица на десната рака.
22 Ногата на глупавиот човек е наскоро во куќата на
својот ближен, но на искусен човек се срами од него.
23 Глупакот ќе ѕирка на вратата во куќата, а кој е
добро воспитан ќе остане надвор.
24 Непристојно е човекот да слуша пред вратата, но
мудриот ќе биде тажен поради срамот.
25 Усните на оние што зборуваат ќе кажуваат работи
што не им се однесуваат, но зборовите на оние што
имаат разум се мерат во вага.
26 Срцето на безумните е во нивната уста, а устата
на мудрите е во нивното срце.
27 Кога безбожникот го проколнува сатаната, тој ја
проколнува својата душа.
28 Шепнувачот ја осквернува својата душа и го
мразат каде и да живее.
ПОГЛАВЈЕ 22
1 Мрзливиот човек се споредува со валкан камен, и
секој ќе го шишти на срам.
2 Мрзливиот човек се споредува со нечистотија на
ѓубриво: секој што ќе го земе, ќе му подаде рака.
3 Зло воспитаниот човек е срамот на својот татко
што го родил, а безумна ќерка се раѓа на неговата
загуба.