1. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Γιάννου ΒασιλικήΓιάννου Βασιλική

2. Α. Αίτια της καταστροφής του φυσικούΑ. Αίτια της καταστροφής του φυσικού
περιβάλλοντοςπεριβάλλοντος
 Βιομηχανική ανάπτυξηΒιομηχανική ανάπτυξη: Βιομηχανική Επανάσταση 19ος: Βιομηχανική Επανάσταση 19ος
αι. = φύση πεδίο εκμετάλλευσης και γρήγορου πλουτισμούαι. = φύση πεδίο εκμετάλλευσης και γρήγορου πλουτισμού
= ρύπανση αέρα, εδάφους, θαλασσών, χερσαίων υδάτων.= ρύπανση αέρα, εδάφους, θαλασσών, χερσαίων υδάτων.
 ΑστικοποίησηΑστικοποίηση = συσσώρευση πληθυσμού στα αστικά= συσσώρευση πληθυσμού στα αστικά
κέντρα =επεκτάθηκαν οι κατοικημένες περιοχές εις βάροςκέντρα =επεκτάθηκαν οι κατοικημένες περιοχές εις βάρος
της φύσης. Οι άνθρωποι των πόλεων αποκόπτονται απότης φύσης. Οι άνθρωποι των πόλεων αποκόπτονται από
τη φύση.τη φύση.
 ΥπερπληθυσμόςΥπερπληθυσμός = αύξηση αναγκών = υπερκαλλιέργεια= αύξηση αναγκών = υπερκαλλιέργεια
και υπεραλίευση =υπερκατανάλωση ενέργειας = εξάντλησηκαι υπεραλίευση =υπερκατανάλωση ενέργειας = εξάντληση
φυσικών πηγών ενέργειας.φυσικών πηγών ενέργειας.
Γιάννου ΒασιλικήΓιάννου Βασιλική

3. Β. Βαθύτερα αίτια καταστροφής του φυσικούΒ. Βαθύτερα αίτια καταστροφής του φυσικού
περιβάλλοντοςπεριβάλλοντος
 Υπερκαταναλωτισμός =Υπερκαταναλωτισμός = υπερεκμετάλλευσηυπερεκμετάλλευση
φύσης = συσσώρευση σκουπιδιών.φύσης = συσσώρευση σκουπιδιών.
 Πνεύμα κερδοσκοπίας =Πνεύμα κερδοσκοπίας = η φύση αντιμετωπίζεταιη φύση αντιμετωπίζεται
ως πηγή πλουτισμού (χωρίς τον απαιτούμενοως πηγή πλουτισμού (χωρίς τον απαιτούμενο
σεβασμό) , αδιαφορώντας για τις συνέπειες.σεβασμό) , αδιαφορώντας για τις συνέπειες.
 ΆγνοιαΆγνοια των συνεπειών της φυσικής καταστροφήςτων συνεπειών της φυσικής καταστροφής
σε παγκόσμιο επίπεδο.σε παγκόσμιο επίπεδο.
 Αδιαφορία –ατομικισμόςΑδιαφορία –ατομικισμός = υπάρχει η= υπάρχει η
ψευδαίσθηση ότι το περιβάλλον είναι υπόθεση τηςψευδαίσθηση ότι το περιβάλλον είναι υπόθεση της
πολιτείας.πολιτείας.
Γιάννου ΒασιλικήΓιάννου Βασιλική

4. Γ. Φαινόμενα που πιστοποιούν τη φυσικήΓ. Φαινόμενα που πιστοποιούν τη φυσική
καταστροφήκαταστροφή
 Καταστροφή του όζοντος =Καταστροφή του όζοντος = υπεριώδης ακτινοβολία πιο απειλητικήυπεριώδης ακτινοβολία πιο απειλητική
(καρκίνοι δέρματος, ασθένειες ματιών, κ. α.)(καρκίνοι δέρματος, ασθένειες ματιών, κ. α.)
 Το φαινόμενο του θερμοκηπίου =Το φαινόμενο του θερμοκηπίου = ανεξέλεγκτη παραγωγήανεξέλεγκτη παραγωγή
καυσαερίων = αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη = συχνότερεςκαυσαερίων = αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη = συχνότερες
και μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές (φαινόμενο Ελ Νίνιο, τυφώνες,και μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές (φαινόμενο Ελ Νίνιο, τυφώνες,
πλημμύρες, κ. α)πλημμύρες, κ. α)
 Καταστροφή χλωρίδαςΚαταστροφή χλωρίδας (δασών, ειδών του φυτικού βασιλείου)(δασών, ειδών του φυτικού βασιλείου) καικαι
πανίδαςπανίδας (Εξαφάνιση πολλών ειδών ζώων) = καταστροφή οικολογικής(Εξαφάνιση πολλών ειδών ζώων) = καταστροφή οικολογικής
ισορροπίας.ισορροπίας.
 ΡύπανσηΡύπανση εδάφους (σκουπίδια, διάβρωση,κ.α), υδάτων, αέρα.εδάφους (σκουπίδια, διάβρωση,κ.α), υδάτων, αέρα.
 ΗχορύπανσηΗχορύπανση
 Προσβολή της αισθητικήςΠροσβολή της αισθητικής = οι ανθρώπινες κατασκευές δεν= οι ανθρώπινες κατασκευές δεν
εναρμονίζονται με το περιβάλλον ( τσιμεντοποίηση αστικών περιοχών,εναρμονίζονται με το περιβάλλον ( τσιμεντοποίηση αστικών περιοχών,
εργοστάσια κοντά στις πόλεις, έλλειψη χώρων αναψυχής) καιεργοστάσια κοντά στις πόλεις, έλλειψη χώρων αναψυχής) και
υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής μας.υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής μας.
Γιάννου ΒασιλικήΓιάννου Βασιλική

5. Δ. Συνέπειες της καταστροφής τουΔ. Συνέπειες της καταστροφής του
φυσικού περιβάλλοντοςφυσικού περιβάλλοντος
 Προβλήματα υγείαςΠροβλήματα υγείας = καρκινογενέσεις, αναπνευστικά.= καρκινογενέσεις, αναπνευστικά.
 Προβλήματα οικονομικάΠροβλήματα οικονομικά = μείωση τουρισμού (καταστροφή μνημείων= μείωση τουρισμού (καταστροφή μνημείων
ιστορικών και φυσικών), υποβάθμιση περιοχών, παρακμή τοπικής καιιστορικών και φυσικών), υποβάθμιση περιοχών, παρακμή τοπικής και
εθνικής οικονομίας.εθνικής οικονομίας.
 Προβλήματα ψυχολογικάΠροβλήματα ψυχολογικά = χάνεται η δυνατότητα για ηρεμία και= χάνεται η δυνατότητα για ηρεμία και
ανάπαυση, άγχος της καθημερινότητας, αποκοπή από τη φύση,ανάπαυση, άγχος της καθημερινότητας, αποκοπή από τη φύση,
υποβάθμιση της αισθητικής, κατάθλιψη.υποβάθμιση της αισθητικής, κατάθλιψη.
 Υπονόμευση του μέλλοντος των επόμενων γενεώνΥπονόμευση του μέλλοντος των επόμενων γενεών ==
αποσκοπώντας στο βραχυπρόθεσμο κέρδος υποσκάπτουμε τηναποσκοπώντας στο βραχυπρόθεσμο κέρδος υποσκάπτουμε την
ευημερία των απογόνων μας. Οι σημερινές μας επιλογές καθορίζουνευημερία των απογόνων μας. Οι σημερινές μας επιλογές καθορίζουν
το μέλλον και τη ύπαρξή τους.το μέλλον και τη ύπαρξή τους.
Γιάννου ΒασιλικήΓιάννου Βασιλική

6. Ε. Παράγοντες που συμβάλλουν στηΕ. Παράγοντες που συμβάλλουν στη
διαμόρφωση οικολογικής συνείδησης.διαμόρφωση οικολογικής συνείδησης.
 Η οικογένεια αΗ οικογένεια αποτελεί βασικόποτελεί βασικό παράγοντα διαπαιδαγώγησης.παράγοντα διαπαιδαγώγησης.
Εξοικείωση του παιδιού με τη φύση. Μαθαίνει στο παιδί ότι οΕξοικείωση του παιδιού με τη φύση. Μαθαίνει στο παιδί ότι ο
άνθρωπος είναι μέρος της φύσης. Η φύση είναι το σπίτι μας.άνθρωπος είναι μέρος της φύσης. Η φύση είναι το σπίτι μας.
 Το σχολείο:Το σχολείο: Περιβαλλοντική αγωγή. Συμμετοχή σε οικολογικέςΠεριβαλλοντική αγωγή. Συμμετοχή σε οικολογικές
δραστηριότητες (αναδασώσεις κτλ.δραστηριότητες (αναδασώσεις κτλ.)) Το σχολείο μπορεί να υιοθετήσειΤο σχολείο μπορεί να υιοθετήσει
ένα πάρκο ή ένα μικρό δάσος.ένα πάρκο ή ένα μικρό δάσος.
 Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης:Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης: Εστίαση στις αιτίες που προκαλούνΕστίαση στις αιτίες που προκαλούν
καταστροφή του περιβάλλοντος. Ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης.καταστροφή του περιβάλλοντος. Ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης.
 Οι πνευματικοί άνθρωποι:Οι πνευματικοί άνθρωποι: Το κύρος τους έχει τη δυνατότητα ναΤο κύρος τους έχει τη δυνατότητα να
πείσει, η γνώση τους να βοηθήσει, η δυναμική τους παρουσία ναπείσει, η γνώση τους να βοηθήσει, η δυναμική τους παρουσία να
κινητοποιήσει.κινητοποιήσει.
 Οι διεθνείς οργανισμοί :Οι διεθνείς οργανισμοί : Ο ΟΗΕ, ηΟ ΟΗΕ, η UUΝΕΝΕSCSCΟ, η UΝΙCΕF, ηΟ, η UΝΙCΕF, η
Ευρωπαϊκή Ένωση, με τις εκθέσεις και τις έρευνες τους για τηνΕυρωπαϊκή Ένωση, με τις εκθέσεις και τις έρευνες τους για την
κατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος και τις επιπτώσεις της στουςκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος και τις επιπτώσεις της στους
ανθρώπους. Ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινής γνώμης.ανθρώπους. Ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινής γνώμης.
 Οι μη κυβερνητικές οργανώσειςΟι μη κυβερνητικές οργανώσεις με τις εκκλήσεις και τιςμε τις εκκλήσεις και τις
κινητοποιήσεις τους (πχ.κινητοποιήσεις τους (πχ. Greenpeace, WWF,Greenpeace, WWF, Αρκτούρος, κ.α).Αρκτούρος, κ.α).
Γιάννου ΒασιλικήΓιάννου Βασιλική

7. Στ. Τρόποι αποτροπής της καταστροφής τουΣτ. Τρόποι αποτροπής της καταστροφής του
φυσικού περιβάλλοντοςφυσικού περιβάλλοντος
 ΦροντίζονταςΦροντίζοντας να μη ρυπαίνουμε τους δημόσιους χώρους.να μη ρυπαίνουμε τους δημόσιους χώρους.
 ΣυμμετέχονταςΣυμμετέχοντας στα προγράμματαστα προγράμματα ανακύκλωσηςανακύκλωσης
διαφόρων υλικών: γυαλιού, αλουμινίου, χαρτιού.διαφόρων υλικών: γυαλιού, αλουμινίου, χαρτιού.
 ΑπαιτώνταςΑπαιτώντας από τα σουπερμάρκετ να χρησιμοποιούναπό τα σουπερμάρκετ να χρησιμοποιούν
χάρτινες σακούλεςχάρτινες σακούλες συσκευασίας και όχι πλαστικές.συσκευασίας και όχι πλαστικές.
 Υιοθετώντας εναλλακτικές μορφές ενέργειαςΥιοθετώντας εναλλακτικές μορφές ενέργειας στο σπίτι ήστο σπίτι ή
στην πολυκατοικία μας= ηλιακούς θερμοσίφωνες, αιολικήστην πολυκατοικία μας= ηλιακούς θερμοσίφωνες, αιολική
ενέργεια, φωτοβολταϊκά συστήματα, λαμπτήρεςενέργεια, φωτοβολταϊκά συστήματα, λαμπτήρες
εξοικονόμησης ενέργειας.εξοικονόμησης ενέργειας.
 ΠροτιμώνταςΠροτιμώντας να καταναλώνουμενα καταναλώνουμε βιολογικά προϊόντα.βιολογικά προϊόντα.
Γιάννου ΒασιλικήΓιάννου Βασιλική

8.  ΕπιλέγονταςΕπιλέγοντας (στο μέτρο του δυνατού) τη μετακίνηση με(στο μέτρο του δυνατού) τη μετακίνηση με
ποδήλατο.ποδήλατο. Η επιλογή του ποδηλάτου, ως μέσουΗ επιλογή του ποδηλάτου, ως μέσου
μετακίνησης, διαφέρει ριζικά από το να διαλέξει κάποιοςμετακίνησης, διαφέρει ριζικά από το να διαλέξει κάποιος
αυτοκίνητο, μηχανή ή λεωφορείο. Ο καθημερινόςαυτοκίνητο, μηχανή ή λεωφορείο. Ο καθημερινός
ποδηλάτης αποφασίζει να υιοθετήσει μια ενεργητική στάσηποδηλάτης αποφασίζει να υιοθετήσει μια ενεργητική στάση
στις καθημερινές του μετακινήσεις, απαλλαγμένος από τοστις καθημερινές του μετακινήσεις, απαλλαγμένος από το
άγχος των μηχανοκίνητων μέσων. Επιλέγει να βασιστείάγχος των μηχανοκίνητων μέσων. Επιλέγει να βασιστεί
στις δικές του δυνάμεις, όπως και όσοι επιλέγουν ναστις δικές του δυνάμεις, όπως και όσοι επιλέγουν να
περπατούν καθημερινά.περπατούν καθημερινά. Επιλέγει να μην έχει το άγχοςΕπιλέγει να μην έχει το άγχος
της βενζίνης, των τελών κυκλοφορίας, τουτης βενζίνης, των τελών κυκλοφορίας, του
παρκαρίσματος, της καθιστικής ζωής, και το βάροςπαρκαρίσματος, της καθιστικής ζωής, και το βάρος
στη συνείδηση του της συμμετοχής στη ρύπανση τηςστη συνείδηση του της συμμετοχής στη ρύπανση της
πόλης του.πόλης του.
 Συμμετέχοντας σε εθελοντικές αναδασώσεις.Συμμετέχοντας σε εθελοντικές αναδασώσεις. Τα παιδιάΤα παιδιά
μπορούν να υιοθετήσουν γειτονικά πάρκα, κήπους ήμπορούν να υιοθετήσουν γειτονικά πάρκα, κήπους ή
δέντρα.δέντρα.
Γιάννου ΒασιλικήΓιάννου Βασιλική

9.  ΠαίρνονταςΠαίρνοντας μέρος σε εκδηλώσειςμέρος σε εκδηλώσεις διαμαρτυρίαςδιαμαρτυρίας
για θέματα περιβάλλοντος. Μη διάδοση τωνγια θέματα περιβάλλοντος. Μη διάδοση των
πυρηνικών όπλων, ανεξέλεγκτη αλιεία,πυρηνικών όπλων, ανεξέλεγκτη αλιεία,
απομάκρυνση κεραιών κινητής τηλεφωνίας απόαπομάκρυνση κεραιών κινητής τηλεφωνίας από
κατοικημένες περιοχές, απομάκρυνσηκατοικημένες περιοχές, απομάκρυνση
εργοστασίων από τις παρυφές των πόλεων, κα.εργοστασίων από τις παρυφές των πόλεων, κα.
 Συνειδητοποιώντας ότι η ψήφοςΣυνειδητοποιώντας ότι η ψήφος είναι τοείναι το
ισχυρότερο όπλο μας εναντίον της αδιαφορίας ήισχυρότερο όπλο μας εναντίον της αδιαφορίας ή
της υποκριτικής στάσης των πολιτικών ηγετών στατης υποκριτικής στάσης των πολιτικών ηγετών στα
ζητήματα του περιβάλλοντος.ζητήματα του περιβάλλοντος.
Γιάννου ΒασιλικήΓιάννου Βασιλική

10. ΙδέεςΙδέες
 Η Γη επαρκεί για τις ανάγκες του ανθρώπου, αλλάΗ Γη επαρκεί για τις ανάγκες του ανθρώπου, αλλά
όχι για την απληστία του.όχι για την απληστία του.
Μαχάτμα ΓκάντιΜαχάτμα Γκάντι
 Δεν κληρονομούμε τη γη από τους προγόνουςΔεν κληρονομούμε τη γη από τους προγόνους
μας, τη δανειζόμαστε από τα παιδιά μας.μας, τη δανειζόμαστε από τα παιδιά μας.
Ινδιάνικη παροιμίαΙνδιάνικη παροιμία
 Το τριαντάφυλλο έχει αγκάθια μόνο για εκείνουςΤο τριαντάφυλλο έχει αγκάθια μόνο για εκείνους
που θέλουν να το κόψουν.που θέλουν να το κόψουν.
Κινέζικη παροιμίαΚινέζικη παροιμία
Γιάννου ΒασιλικήΓιάννου Βασιλική