1. Ο ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟΣΟ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟΣ
ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ
ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ
ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Γιώργος ΠαυλικάκηςΓιώργος Παυλικάκης
Δρ Διαχείρισης ΠεριβάλλοντοςΔρ Διαχείρισης Περιβάλλοντος
Μέλος Δ.Σ. Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩΜέλος Δ.Σ. Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ
Αθήνα 17-3-2008Αθήνα 17-3-2008

2. Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ
ΚΟΣΜΟΚΟΣΜΟ
OO σύγχρονος καταναλωτικός τρόποςσύγχρονος καταναλωτικός τρόπος
ζωής:ζωής:
 σηματοδοτεί την πιο γρήγορη καισηματοδοτεί την πιο γρήγορη και
σημαντική αλλαγή που γνώρισε οσημαντική αλλαγή που γνώρισε ο
άνθρωπος στην καθημερινή του ζωή.άνθρωπος στην καθημερινή του ζωή.
 αν και αφορά κυρίως στο 20% περίπουαν και αφορά κυρίως στο 20% περίπου
του πληθυσμού της γης, επηρεάζειτου πληθυσμού της γης, επηρεάζει
άμεσα τη ζωή του υπόλοιπου 80%.άμεσα τη ζωή του υπόλοιπου 80%.
 διαμορφώνει νέες καταναλωτικέςδιαμορφώνει νέες καταναλωτικές
συνήθειες και πρότυπασυνήθειες και πρότυπα

3. ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ
 Καταναλώνουμε για να ζούμε ή ζούμε για ναΚαταναλώνουμε για να ζούμε ή ζούμε για να
καταναλώνουμε;καταναλώνουμε;
 Η επιθυμία για κατανάλωσηΗ επιθυμία για κατανάλωση
(ώστε να ικανοποιηθούν πραγματικές ή ψεύτικες(ώστε να ικανοποιηθούν πραγματικές ή ψεύτικες
ανάγκες) συμβαίνει σε κάθε περιοχή.ανάγκες) συμβαίνει σε κάθε περιοχή.

4. ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
 Η κατανάλωση, εκτός από το να ικανοποιεί ανάγκες,Η κατανάλωση, εκτός από το να ικανοποιεί ανάγκες,
δημιουργείδημιουργεί ψευδαισθήσεις, απογοητεύσεις και εξάρτησηψευδαισθήσεις, απογοητεύσεις και εξάρτηση..
 Η διαφήμιση αποτελεί ένα μη αθώο μέρος στην όληΗ διαφήμιση αποτελεί ένα μη αθώο μέρος στην όλη
διαδικασία της ανεύθυνης κατανάλωσης πουδιαδικασία της ανεύθυνης κατανάλωσης που
αντιμετωπίζουμε, είναι ο πιο ικανός εκπρόσωπός τηςαντιμετωπίζουμε, είναι ο πιο ικανός εκπρόσωπός της
και αποτελεσματικός τυφλοσούρτης, ο οποίοςκαι αποτελεσματικός τυφλοσούρτης, ο οποίος μας οδηγείμας οδηγεί
στο να καταναλώνουμε.στο να καταναλώνουμε.
 Η διαφήμιση δεν σου λέει μόνο τι πρέπει να αγοράζεις,Η διαφήμιση δεν σου λέει μόνο τι πρέπει να αγοράζεις,
αλλά μάλλον, μέσα από εκλεπτυσμένες τεχνικές, σεαλλά μάλλον, μέσα από εκλεπτυσμένες τεχνικές, σε
κάνει να αγοράσεις ήκάνει να αγοράσεις ή να θέλεις να αγοράσειςνα θέλεις να αγοράσεις..

5.  Η κατανάλωση αντικαθιστά πολιτικά καιΗ κατανάλωση αντικαθιστά πολιτικά και
θρησκευτικά πιστεύω, έχει γίνει μία νέαθρησκευτικά πιστεύω, έχει γίνει μία νέα
ιδεολογία, που έχει το μεγαλύτερο αριθμόιδεολογία, που έχει το μεγαλύτερο αριθμό
οπαδών από αυτόν που μπορεί να φανταστείοπαδών από αυτόν που μπορεί να φανταστεί
κανείς..κανείς..

6. Τα μέρη λατρείας
(εμπορικά κέντρα) είναι
γεμάτα από
ενασκούμενους πιστούς

7. Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ
ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ
Ο παγκόσμιος πληθυσμός μπορεί να χωριστεί σεΟ παγκόσμιος πληθυσμός μπορεί να χωριστεί σε
τρεις κατηγορίες :τρεις κατηγορίες :
 τους (υπερ)καταναλωτέςτους (υπερ)καταναλωτές (1,5 δισ)(1,5 δισ)
 το μέσο εισόδηματο μέσο εισόδημα (3,5 δισ)(3,5 δισ)
 τους φτωχούςτους φτωχούς (1,5 δισ)(1,5 δισ)
Η διάκριση κανονικά γίνεται με την κατ’ άτομοΗ διάκριση κανονικά γίνεται με την κατ’ άτομο
κατανάλωση των φυσικών πόρων, τις εκπομπέςκατανάλωση των φυσικών πόρων, τις εκπομπές
ρύπων και την καταστροφή των οικοτόπων, τορύπων και την καταστροφή των οικοτόπων, το
μέσο ετήσιο εισόδημα και ο τρόπος ζωήςμέσο ετήσιο εισόδημα και ο τρόπος ζωής

8. ΦΤΩΧΟΙΦΤΩΧΟΙ ΜΕΣΟΜΕΣΟ
ΕΙΣΟΔΗΜΑΕΙΣΟΔΗΜΑ
ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ
ΠΛΗΘΥΣΜΟΣΠΛΗΘΥΣΜΟΣ
((δις)δις)
1,51,5 3,53,5 1,51,5
ΕΤΗΣΙΟΕΤΗΣΙΟ
ΕΙΣΟΔΗΜΑΕΙΣΟΔΗΜΑ
($ ανά έτος)($ ανά έτος)
< 700< 700 700 - 7500700 - 7500 > 7500> 7500
ΠΕΡΙΟΧΗΠΕΡΙΟΧΗ Αφρική,Αφρική,
Ινδία,Ινδία,
ΛατινικήΛατινική
ΑμερικήΑμερική
Νότια ΑσίαΝότια Ασία
Κίνα,Κίνα,
ΑνατολικήΑνατολική
Ασία, κλπΑσία, κλπ
Β.Αμερική,Β.Αμερική,
Αυστραλία,Αυστραλία,
Ευρώπη, ΙαπωνίαΕυρώπη, Ιαπωνία

9. ΦΤΩΧΟΙ
 ΔιατροφήΔιατροφή
ανεπαρκήςανεπαρκής
ποσότητα καρπών,ποσότητα καρπών,
επισφαλές νερόεπισφαλές νερό
 ΜετακινήσειςΜετακινήσεις
πεζήπεζή
 ΥλικάΥλικά
βιομάζαβιομάζα

10. ΜΕΣΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ
 ΔιατροφήΔιατροφή
καρποί (ρύζι, σόγια)καρποί (ρύζι, σόγια)
καθαρό νερόκαθαρό νερό
 ΜετακινήσειςΜετακινήσεις
ποδήλατα,ποδήλατα,
λεωφορείαλεωφορεία
 ΥλικάΥλικά
μακράς ζωήςμακράς ζωής

11. ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ
 ΔιατροφήΔιατροφή
κρέας, έτοιμοκρέας, έτοιμο
φαγητό, αναψυκτικάφαγητό, αναψυκτικά
 ΜετακινήσειςΜετακινήσεις
ιδιωτικά αυτοκίνηταιδιωτικά αυτοκίνητα
 ΥλικάΥλικά
μίας χρήσηςμίας χρήσης

12. ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑΣΥΓΧΡΟΝΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
 Η υπερκατανάλωση και ο σύγχρονοςΗ υπερκατανάλωση και ο σύγχρονος
καταναλωτικός τρόπος ζωής βρίσκονται στηκαταναλωτικός τρόπος ζωής βρίσκονται στη
βάση των περιβαλλοντικών προβλημάτων, ταβάση των περιβαλλοντικών προβλημάτων, τα
οποία απειλούν την ισορροπία της ζωής τουοποία απειλούν την ισορροπία της ζωής του
πλανήτη μας.πλανήτη μας.
 Αναγνωρίζονται σήμερα οι ακόλουθες κύριεςΑναγνωρίζονται σήμερα οι ακόλουθες κύριες
κατηγορίες περιβαλλοντικών προβλημάτων:κατηγορίες περιβαλλοντικών προβλημάτων:

13. 11. Αέρια και ατμοσφαιρική ρύπανση. Αέρια και ατμοσφαιρική ρύπανση
 ΝέφοςΝέφος
 Στις ΗΠΑ 76.000.000 κάτοικοι, δηλαδήΣτις ΗΠΑ 76.000.000 κάτοικοι, δηλαδή
περισσότερο από το 25% του πληθυσμού,περισσότερο από το 25% του πληθυσμού,
ζουν σε περιοχές όπου παρατηρείταιζουν σε περιοχές όπου παρατηρείται
υπέρβαση των επιτρεπτών ορίωνυπέρβαση των επιτρεπτών ορίων
συγκέντρωσης ρύπων στην ατμόσφαιρασυγκέντρωσης ρύπων στην ατμόσφαιρα
 Η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει δυσμενείςΗ ατμοσφαιρική ρύπανση έχει δυσμενείς
επιδράσεις στην υγεία του ανθρώπου και τουεπιδράσεις στην υγεία του ανθρώπου και του
έμβιου περιβάλλοντος και συντελεί στηνέμβιου περιβάλλοντος και συντελεί στην
καταστροφή των πολιτιστικών μνημείωνκαταστροφή των πολιτιστικών μνημείων
 Διακρατική ατμοσφαιρική ρύπανσηΔιακρατική ατμοσφαιρική ρύπανση

14. 2. Επικίνδυνα και τοξικά απόβλητα2. Επικίνδυνα και τοξικά απόβλητα
 Σήμερα παρασκευάζονται καιΣήμερα παρασκευάζονται και
χρησιμοποιούνται περισσότερεςχρησιμοποιούνται περισσότερες
από 70.000 χημικές ουσίες, οιαπό 70.000 χημικές ουσίες, οι
οποίες έχουν σαν σκοπό ναοποίες έχουν σαν σκοπό να
«ευκολύνουν» την ζωή μας.«ευκολύνουν» την ζωή μας.
Πολλές από αυτές είναιΠολλές από αυτές είναι
επικίνδυνες για την υγεία,επικίνδυνες για την υγεία,
καθώς επίσης και η διάθεσήκαθώς επίσης και η διάθεσή
τους εγκυμονεί κινδύνους για τοτους εγκυμονεί κινδύνους για το
περιβάλλον.περιβάλλον.
 Στις ΗΠΑ παράγονταιΣτις ΗΠΑ παράγονται
περισσότερο από 1 τόνοπερισσότερο από 1 τόνο
επικινδύνων και τοξικώνεπικινδύνων και τοξικών
αποβλήτων ανά κάτοικο ανάαποβλήτων ανά κάτοικο ανά
έτος. Από αυτήν την ποσότηταέτος. Από αυτήν την ποσότητα
μόνο το 17% διατίθεται στομόνο το 17% διατίθεται στο
περιβάλλον με σχετικήπεριβάλλον με σχετική
ασφάλειαασφάλεια..

15. 3. Ρύπανση υδατικών συστημάτων3. Ρύπανση υδατικών συστημάτων
 Αν και τουλάχιστον ταΑν και τουλάχιστον τα
τελευταία 30 χρόνια έχουντελευταία 30 χρόνια έχουν
ληφθεί μέτρα για τονληφθεί μέτρα για τον
περιορισμό της ρύπανσηςπεριορισμό της ρύπανσης
των υδατικών συστημάτων,των υδατικών συστημάτων,
εντούτοις αυτή συνεχίζεται,εντούτοις αυτή συνεχίζεται,
με αποτέλεσμα τηνμε αποτέλεσμα την
πρόκληση σημαντικώνπρόκληση σημαντικών
βλαβών στα οικοσυστήματα.βλαβών στα οικοσυστήματα.
 Η ρύπανση προέρχεται καιΗ ρύπανση προέρχεται και
από νέες πηγές, όπως η μηαπό νέες πηγές, όπως η μη
σημειακή ρύπανση, η οποίασημειακή ρύπανση, η οποία
αντιμετωπίζεται δύσκολα.αντιμετωπίζεται δύσκολα.

16. 4. Στερεά απορρίμματα4. Στερεά απορρίμματα
 Έχουμε υπερβολική αύξησηΈχουμε υπερβολική αύξηση
των παραγομένωντων παραγομένων
ποσοτήτων στερεώνποσοτήτων στερεών
απορριμμάτων, και λόγωαπορριμμάτων, και λόγω
αύξησης του πληθυσμού,αύξησης του πληθυσμού,
αλλά κυρίως λόγω αύξησηςαλλά κυρίως λόγω αύξησης
των καταναλωτικώντων καταναλωτικών
συνηθειών μας.συνηθειών μας.
 Η διάθεση των στερεώνΗ διάθεση των στερεών
απορριμμάτων είναι σοβαρόαπορριμμάτων είναι σοβαρό
περιβαλλοντικό πρόβλημα,περιβαλλοντικό πρόβλημα,
λόγω των κινδύνων για τηνλόγω των κινδύνων για την
υγεία.υγεία.
 Είναι σοβαρό κοινωνικόΕίναι σοβαρό κοινωνικό
πρόβλημα, γιατί οι περιοχέςπρόβλημα, γιατί οι περιοχές
όπου κατασκευάζονται καιόπου κατασκευάζονται και
λειτουργούν χώροιλειτουργούν χώροι
υγειονομικής ταφήςυγειονομικής ταφής
απορριμμάτωναπορριμμάτων
υποβαθμίζονται αυτόματα,υποβαθμίζονται αυτόματα,
επειδή κανείς δεν θέλει ναεπειδή κανείς δεν θέλει να
μένει κοντά (π.χ. Α. Λιόσια).μένει κοντά (π.χ. Α. Λιόσια).

17. 5. Όξινη βροχή5. Όξινη βροχή
 Οξείδια του θείου και τουΟξείδια του θείου και του
αζώτου που παράγονταιαζώτου που παράγονται
από καύση άνθρακα στιςαπό καύση άνθρακα στις
βιομηχανίες, αλλά και απόβιομηχανίες, αλλά και από
αυτοκίνητα, καταλήγουναυτοκίνητα, καταλήγουν
στην ατμόσφαιρα καιστην ατμόσφαιρα και
επανέρχονται με τηνεπανέρχονται με την
βροχή στην επιφάνεια τηςβροχή στην επιφάνεια της
Γης σαν οξέα.Γης σαν οξέα.
 Έχουν αρνητικέςΈχουν αρνητικές
επιδράσεις σεεπιδράσεις σε
οικοσυστήματα (κυρίωςοικοσυστήματα (κυρίως
δάση) και συντελούν στηνδάση) και συντελούν στην
διάβρωση των ιστορικώνδιάβρωση των ιστορικών
μνημείων.μνημείων.

18. 6. Εξαφάνιση χλωρίδας και πανίδας6. Εξαφάνιση χλωρίδας και πανίδας
 Κάθε ώρα χάνονται 3 είδηΚάθε ώρα χάνονται 3 είδη
ζώων ή φυτών.ζώων ή φυτών.
 Έχει χαθεί περίπου τοΈχει χαθεί περίπου το
20% των ειδών της Γης20% των ειδών της Γης
και έχει επέλθεικαι έχει επέλθει
σημαντική μείωση τηςσημαντική μείωση της
βιοποικιλότητας.βιοποικιλότητας.
 Όλα αυτά προέρχονταιΌλα αυτά προέρχονται
από το κάψιμο ή το κόψιμοαπό το κάψιμο ή το κόψιμο
των δασών, τηντων δασών, την
αποξήρανση τωναποξήρανση των
υγροβιότοπων και τηνυγροβιότοπων και την
ρύπανση των υδατικώνρύπανση των υδατικών
συστημάτων,συστημάτων,
αποτελέσματα τηςαποτελέσματα της
αστικοποίησης ή τηςαστικοποίησης ή της
επέκτασης των αγροτικώνεπέκτασης των αγροτικών
περιοχώνπεριοχών..

19. 7. Η τρύπα του όζοντος7. Η τρύπα του όζοντος
 Οι χλωροφθοράνθρακες (ήΟι χλωροφθοράνθρακες (ή CFCsCFCs))
καταλήγουν στην στρατόσφαιρα, όπουκαταλήγουν στην στρατόσφαιρα, όπου
συμμετέχουν σε μία κυκλική (δηλαδήσυμμετέχουν σε μία κυκλική (δηλαδή
συνεχή και ασταμάτητη) αντίδραση, ησυνεχή και ασταμάτητη) αντίδραση, η
οποία έχει σαν αποτέλεσμα τηνοποία έχει σαν αποτέλεσμα την
απώλεια όζοντος.απώλεια όζοντος.
 Το όζον είναι ένα αέριο, το οποίοΤο όζον είναι ένα αέριο, το οποίο
αποτελεί την ασπίδα της Γης κατά τηςαποτελεί την ασπίδα της Γης κατά της
υπεριώδους ακτινοβολίας του ηλίου.υπεριώδους ακτινοβολίας του ηλίου.
Μέχρι σήμερα έχει ήδη καταναλωθεί τοΜέχρι σήμερα έχει ήδη καταναλωθεί το
5% του ατμοσφαιρικού όζοντος πράγμα5% του ατμοσφαιρικού όζοντος πράγμα
που έχει σαν επίπτωση να φθάνει στηνπου έχει σαν επίπτωση να φθάνει στην
επιφάνεια της Γης αρκετά αυξημένηεπιφάνεια της Γης αρκετά αυξημένη
ποσότητα υπεριώδους ακτινοβολίας.ποσότητα υπεριώδους ακτινοβολίας.
 Η ακτινοβολία αυτή έχει αρνητικέςΗ ακτινοβολία αυτή έχει αρνητικές
επιπτώσεις στην υγεία (π.χ. εμφάνισηεπιπτώσεις στην υγεία (π.χ. εμφάνιση
καρκίνων του δέρματος), στιςκαρκίνων του δέρματος), στις
καλλιέργειες και στους πληθυσμούςκαλλιέργειες και στους πληθυσμούς
των ψαριών.των ψαριών.

20. 8. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου8. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου
 Αέρια που παράγονται απόΑέρια που παράγονται από
την βιομηχανία ή την καύση,την βιομηχανία ή την καύση,
όπως το διοξείδιο τουόπως το διοξείδιο του
θείου, το μεθάνιο, οξείδιαθείου, το μεθάνιο, οξείδια
του αζώτου συσσωρεύονταιτου αζώτου συσσωρεύονται
στην ατμόσφαιρα και δρουνστην ατμόσφαιρα και δρουν
σαν ένα μονωτικό στρώμα μεσαν ένα μονωτικό στρώμα με
αποτέλεσμα την αύξηση τηςαποτέλεσμα την αύξηση της
θερμοκρασίας της Γης.θερμοκρασίας της Γης.
 Αναμένεται μία κατά μέσοΑναμένεται μία κατά μέσο
όρο αύξηση 2-3οόρο αύξηση 2-3οCC μέχρι ταμέχρι τα
μέσα του 21ου αιώνα.μέσα του 21ου αιώνα.
 Αποτελέσματα της αύξησηςΑποτελέσματα της αύξησης
της θερμοκρασίας είναι οιτης θερμοκρασίας είναι οι
κλιματικές αλλαγές και ηκλιματικές αλλαγές και η
εντατικοποίηση διαφόρωνεντατικοποίηση διαφόρων
καιρικών φαινομένωνκαιρικών φαινομένων..

21. 9. Κατανάλωση ενέργειας, νερού και9. Κατανάλωση ενέργειας, νερού και
φυσικών πόρωνφυσικών πόρων
 ΠαρατηρείταιΠαρατηρείται
αύξηση τηςαύξηση της
κατανάλωσηςκατανάλωσης
ενέργειας και νερούενέργειας και νερού
με αποτέλεσμαμε αποτέλεσμα
υπερβολική μείωσηυπερβολική μείωση
των φυσικώντων φυσικών
πόρων, παραγωγήπόρων, παραγωγή
ρύπων καιρύπων και
επιπτώσεις στηνεπιπτώσεις στην
χλωρίδα και πανίδαχλωρίδα και πανίδα..

22. 10. Τα ατυχήματα και οι πόλεμοι10. Τα ατυχήματα και οι πόλεμοι
 SevesoSeveso, Ιταλία, 1976, Ιταλία, 1976::
εκροή διοξίνηςεκροή διοξίνης
 ChernobylChernobyl, Ουκρανία,, Ουκρανία,
19861986: ρύπανση από: ρύπανση από
ραδιενέργεια,ραδιενέργεια,
 ατύχημα τουατύχημα του
δεξαμενόπλοιουδεξαμενόπλοιου ExxonExxon
ValdezValdez, Αλάσκα, 1989, Αλάσκα, 1989::
διαφυγή αργούδιαφυγή αργού
πετρελαίου στο θαλάσσιοπετρελαίου στο θαλάσσιο
περιβάλλον.περιβάλλον.
Εκτός από τα ατυχήματα, οι
πόλεμοι έχουν εξίσου
καταστρεπτικές συνέπειες για
τον άνθρωπο και το
περιβάλλον.
- κάψιμο των
πετρελαιοπηγών στο Κουβέιτ
- τα μοντέρνα όπλα
περιέχουν ουσίες επικίνδυνες
και τοξικές για τον άνθρωπο
και την πανίδα.

23. ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΙΑΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΙΑ
 Αειφόρος κατανάλωσηΑειφόρος κατανάλωση είναι ο τύπος τηςείναι ο τύπος της
ανθρώπινης κατανάλωσης που ανταποκρίνεταιανθρώπινης κατανάλωσης που ανταποκρίνεται
στην αειφόρο ανάπτυξη, δηλ. στηνστην αειφόρο ανάπτυξη, δηλ. στην
οικονομικοκοινωνική ανέλιξη που καλύπτει τιςοικονομικοκοινωνική ανέλιξη που καλύπτει τις
τρέχουσες ανάγκες της ανθρωπότητας, χωρίςτρέχουσες ανάγκες της ανθρωπότητας, χωρίς
να εμποδίζει τις επόμενες γενιές να καλύψουν,να εμποδίζει τις επόμενες γενιές να καλύψουν,
χωρίς πρόσθετες επιβαρύνσεις τις δικές τουςχωρίς πρόσθετες επιβαρύνσεις τις δικές τους
ανάγκες.ανάγκες.

24. Η αειφόρος κατανάλωσηΗ αειφόρος κατανάλωση
 Αναζητά και βρίσκει επεξεργάσιμες λύσεις στιςΑναζητά και βρίσκει επεξεργάσιμες λύσεις στις
κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανισότητες,κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανισότητες,
μέσω της υπεύθυνης συμπεριφοράς το καθενός.μέσω της υπεύθυνης συμπεριφοράς το καθενός.
 Ειδικότερα συνδέεται με τηνΕιδικότερα συνδέεται με την παραγωγήπαραγωγή καικαι
κατανομήκατανομή, τη, τη χρήσηχρήση και τηκαι τη διάθεσηδιάθεση προϊόντωνπροϊόντων
καικαι υπηρεσιών και παρέχει τα μέσα ναυπηρεσιών και παρέχει τα μέσα να
επανεξεταστούν οι κύκλοι ζωής τους.επανεξεταστούν οι κύκλοι ζωής τους.
 Σκοπός είναι να εξασφαλιστεί η ικανοποίησηΣκοπός είναι να εξασφαλιστεί η ικανοποίηση
των βασικών αναγκών της παγκόσμιαςτων βασικών αναγκών της παγκόσμιας
κοινότητας, να περιοριστούν οι υπερβάσεις καικοινότητας, να περιοριστούν οι υπερβάσεις και
να αποφευχθεί η περιβαλλοντική υποβάθμιση.να αποφευχθεί η περιβαλλοντική υποβάθμιση.

25. Εργαλεία για την αλλαγήΕργαλεία για την αλλαγή
 Η υπευθυνότητα των κυβερνήσεων,Η υπευθυνότητα των κυβερνήσεων,
 TTο κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο,ο κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο,
 OOι μη-κυβερνητικές οργανώσειςι μη-κυβερνητικές οργανώσεις
 HH επιχειρηματική δραστηριότητα.επιχειρηματική δραστηριότητα.

26. Ο ρόλος τουΟ ρόλος του
Καταναλωτή/Πολίτη της ΓηςΚαταναλωτή/Πολίτη της Γης
είναι σημαντικός προκειμένου να ασκηθούνείναι σημαντικός προκειμένου να ασκηθούν
πιέσεις για ταχεία και αποτελεσματικότερηπιέσεις για ταχεία και αποτελεσματικότερη
ανάληψη δράσεων από τις διάφορες ομάδεςανάληψη δράσεων από τις διάφορες ομάδες
(κυβερνήσεις, υπηρεσίες, οργανώσεις,(κυβερνήσεις, υπηρεσίες, οργανώσεις,
επιχειρήσεις κλπ).επιχειρήσεις κλπ).

27.  Προτεραιότητα: ηΠροτεραιότητα: η λιγότερηλιγότερη κατανάλωση.κατανάλωση.
 Η πρόκληση αλλά και το κλειδί: ηΗ πρόκληση αλλά και το κλειδί: η
διαφορετικήδιαφορετική καικαι αποτελεσματικήαποτελεσματική
κατανάλωση.κατανάλωση.
 Σε πολλές περιπτώσεις χρειάζεται: ηΣε πολλές περιπτώσεις χρειάζεται: η
αναδιανομήαναδιανομή της δυνατότητας γιατης δυνατότητας για
κατανάλωσηκατανάλωση
 ΠαράγωνΠαράγων 4:4: Πρέπει τις επόμενεςΠρέπει τις επόμενες
δεκαετίες να ζήσουμε δύο φορέςδεκαετίες να ζήσουμε δύο φορές
καλύτερα, χρησιμοποιώντας τους μισούςκαλύτερα, χρησιμοποιώντας τους μισούς
από τους πολύτιμους φυσικούς πόρους.από τους πολύτιμους φυσικούς πόρους.
 Παράγων 10:Παράγων 10: ΠρέπειΠρέπει να εργαστούμενα εργαστούμε
προς την κατεύθυνσηπρος την κατεύθυνση της βελτίωσηςτης βελτίωσης
κατά δέκα φορέςκατά δέκα φορές της παραγωγικότηταςτης παραγωγικότητας
των φυσικών πόρων στις βιομηχανικέςτων φυσικών πόρων στις βιομηχανικές
χώρες, μέχρι το 2050χώρες, μέχρι το 2050
 Τα σχέδια παραγωγής και κατανάλωσηςΤα σχέδια παραγωγής και κατανάλωσης
θα γίνουν πιο αποτελεσματικά ανθα γίνουν πιο αποτελεσματικά αν
επιδιώξουμεεπιδιώξουμε ίση πρόσβασηίση πρόσβαση στουςστους
φυσικούς πόρους για όλους αλλά και ταφυσικούς πόρους για όλους αλλά και τα
ίδια όρια στην πρόσβαση για όλους.ίδια όρια στην πρόσβαση για όλους.

28. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
 Η λύση που προτείνεται στα προβλήματαΗ λύση που προτείνεται στα προβλήματα
που δημιουργούνται, είναι ηπου δημιουργούνται, είναι η αειφορικήαειφορική
ανάπτυξη και υπεύθυνη κατανάλωσηανάπτυξη και υπεύθυνη κατανάλωση
 Ως καταναλωτές, εκτός από τηνΩς καταναλωτές, εκτός από την
ικανοποίηση των δικών μας αναγκών,ικανοποίηση των δικών μας αναγκών,
συμμετέχουμε στη διαδικασία παραγωγήςσυμμετέχουμε στη διαδικασία παραγωγής

29. Παρ΄ όλα αυτά, ελπίδα υπάρχει ακόμη….
Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας