More Related Content
Similar to แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 12 เรื่องการลำเลียงน้ำและแร่ธาตุของพืช
Similar to แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 12 เรื่องการลำเลียงน้ำและแร่ธาตุของพืช (20)
More from Wann Rattiya (12)
แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 12 เรื่องการลำเลียงน้ำและแร่ธาตุของพืช
- 1. แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 12
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้น ม.1 ภาคเรียนที่ 1 ปีการ
ศึกษา 2552
แผนย่อยหน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง การลำาเลียงอาหารในพืช
เวลา 1 คาบ ส 6-2
*****************************************************
*************************
1. จุดประสงค์การเรียนรู้ (เฉพาะหน่วยการเรียนรู้)
1. นักเรียนสามารถทำาการทดลองและอธิบายกลไกของ
เนื้อเยื่อที่ทำาหน้าที่ลำาเลียงนำ้าและแร่ธาตุได้
2. นักเรียนสามารถระบุเนื้อเยื่อที่ทำาหน้าที่ในการลำาเลียง
อาหารและอธิบายกลไกในการลำาเลียงได้
2. คุณลักษณะที่ต้องการพัฒนา
1. ซื่อสัตย์สุจริต
2. มีวินัย
3. ใฝ่เรียนรู้
4. มีจิตสาธารณะ
3. แนวคิด
พืชมีระบบลำาเลียงเพื่อใช้ลำาเลียงนำ้า แร่ธาตุต่างๆ จากดินไป
สู่ส่วนต่างๆ ของพืช โดยการลำาเลียงนี้จะเกี่ยวข้องกับการคายนำ้า
ของพืช เมื่อพืชได้รับนำ้าและแร่ธาตุต่างๆ แล้วจะนำาไปใช้เป็น
วัตถุดิบในการสร้างอาหารและใช้ในกระบวนการอื่นๆ ที่จำาเป็นต่อ
การดำารงชีวิต และเมื่อพืชสร้างอาหารแล้ว ก็จะลำาเลียงอาหารไปสู่
ส่วนต่างๆ ของพืชเช่นกัน
4. สาระการเรียนรู้
การลำาเลียงนำ้าและแร่ธาตุของพืช
พืชจะดูดนำ้าและแร่ธาตุบริเวณปลายราก และจะถูกลำาเลียง
ไปโดยท่อลำาเลียงนำ้า ซึ่งพืชจะมีเนื้อเยื่อลำาเลียงอยู่ 2 กลุ่ม คือ ไซ
เลม (Xylem) เป็นเนื้อเยื่อลำาเลียงนำ้าและแร่ธาตุ และโฟลเอม
(Phloem) เป็นเนื้อเยื่อลำาเลียงอาหารที่พืชสร้างขึ้น โดยเนื้อเยื่อ
- 2. ทั้งสองจะประกอบกันเป็นกลุ่มเนื้อเยื่อลำาเลียงที่พบทั้งในราก
ลำาต้น กิ่ง ใบ อย่างต่อเนื่องกัน
โครงสร้างของราก และกระบวนการในการลำาเลียงนำ้าและ
แร่ธาตุ
1. ขนราก อยู่เหนือปลายรากเล็กน้อย มีลักษณะเป็นขนเส้นเล็ก
เป็นฝอยจำานวนมากอยู่รอบปลายราก เป็นโครงสร้างที่
เปลี่ยนแปลงมาจากเซลล์ผิวนอกสุดของราก โดยผนังเซลล์ของ
แต่ละเซลล์จะยืดยาวออกไป การที่ขนรากมีจำานวนมากก็เพื่อเพิ่ม
พื้นที่ผิวในการสัมผัสนำ้าและแร่ธาตุต่างๆ ในดินได้มากขึ้น ช่วย
ให้การดูดนำ้าและแร่ธาตุต่างๆ เป็นไปอย่างสะดวก
2. กระบวนการดูดนำ้าและแร่ธาตุ พืชจะดูดนำ้าและแร่ธาตุทาง
ขนราก โดยจะดูดนำ้าด้วยวิธีการออสโมซิส ส่วนการดูดแร่ธาตุใช้
วิธีการแพร่
3. ท่อลำาเลียงนำ้าในราก ลำาต้น กิ่ง และใบ ได้แก่ ไซเลม เมื่อ
ขนรากดูดนำ้าและแร่ธาตุเข้าสู่รากแล้ว จะถูกส่งผ่านไปยังเซลล์ชั้น
ต่างๆ ของรากจนเข้าสู่เซลล์ของท่อลำาเลียงนำ้า คือไซเลม ในราก
และลำาเลียงขึ้นไปทางท่อไซเลมของลำาต้น กิ่ง และใบ โดยมี
ทิศทางการลำาเลียงขึ้นเท่านั้น การลำาเลียงจะเกิดได้ดีในเวลากลาง
วันขณะที่มีการสังเคราะห์ด้วยแสงและคายนำ้าของพืช
การลำาเลียงอาหารของพืช
1. อาหารที่พืชสร้างขึ้นจากกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง ได้แก่
นำ้าตาล ซึ่งจะถูกลำาเลียงไปโดยกลุ่มเซลล์ที่ทำาหน้าที่ลำาเลียง
อาหารโดยเฉพาะ เรียกว่า โฟลเอม หรือท่อลำาเลียงอาหาร
2. การลำาเลียงอาหารจะลำาเลียงจากใบไปยังส่วนต่างๆ ของพืชที่
ต้องการใช้อาหาร หรือเพื่อนำาไปเก็บสะสมยังแหล่งสะสมอาหาร
เช่น ราก ลำาต้น และหัว โดยอาหารจะแพร่ออกจากท่อลำาเลียง
อาหารไปยังเซลล์ต่างๆ โดยตรง
3. ทิศทางการลำาเลียงอาหารในท่อโฟลเอมมีทั้งขึ้นและลง แต่
อัตราการลำาเลียงอาหารในท่อโฟลเอมจะช้ากว่าการลำาเลียงนำ้า
และแร่ธาตุในท่อไซเลม
4. อาหารหรือนำ้าตาลในพืชจะถูกพืชนำาไปใช้ในกระบวนการ
หายใจ โดยอาหารจะรวมกับแก๊สออกซิเจนทำาให้เกิดพลังงาน
และคายแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์และไอนำ้าออกมา ซึ่งพลังงานจะ
ถูกนำาไปใช้ในกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการดำารงชีวิตของพืช เช่น
การเจริญเติบโต การสร้างใบ ดอก ผล
5. กิจกรรมการเรียนการสอน
ขั้นนำา (5 นาที)
- 3. 1. ครูถามนักเรียนว่า นักเรียนทราบหรือไม่ว่าเมื่อนักเรียน
รับประทานอาหารเข้าไปแล้ว
อาหารของนักเรียนจะเดินทางไปยังส่วนใดของร่างกาย (ปาก
ลำาไส้เล็ก กระเพาะอาหาร ลำาไส้ใหญ่ รวมเรียกว่าระบบทางเดิน
อาหาร)
2. ครูถามนักเรียนต่อว่า แล้วนักเรียนคิดว่าพืชจะมีระบบดัง
กล่าวหรือไม่ (พืชมีการ
ลำาเลียงสารอาหารเช่นเดียวกัน)
3. ครูกล่าวว่า พืชก็มีการลำาเลียงอาหารไปยังส่วนต่างๆ ดัง
เช่นมนุษย์ ซึ่งในคาบเรียนนี้
นักเรียนจะได้ศึกษาว่า พืชมีการลำาเลียงนำ้าและอาหารอย่างไร
ขั้นสอน (35 นาที)
1. ครูอธิบายกิจกรรมเรื่อง “ ”การลำาเลียงอาหารในพืช ดังนี้
- หยดหมึกแดงลงในขวดที่มีนำ้าอยู่จุ่มต้นขึ้นช่ายโดยให้ราก
แช่หมึกไว้ประมาณ 30 นาที
- นำาต้นไม้ที่แช่ออกมาใช้ใบมีดตัดลำาต้นให้เป็นท่อนยาว
ประมาณ 1 เซนติเมตร นำาส่วนที่ตัดออกมาตัดขวางให้เป็น
แผ่นบางที่สุด นำาไปวางบนสไลด์ หยดนำ้า ปิดด้วยกระจก นำา
ส่องด้วยกล้องจุลทรรศน์ วาดรูปบันทึกผลที่สังเกตได้
2. ครูให้นักเรียนลงมือปฏิบัติกิจกรรมเรื่อง “การลำาเลียง
”อาหารในพืช พร้อมบันทึก
ผลการทดลองลงไปในหนังสือ
3. ครูให้นักเรียนทำาแบบฝึกหัดเรื่องการลำาเลียงอาหารใน
พืช
ขั้นสรุป (5 นาที)
1. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปเรื่อง การลำาเลียงอาหารในพืช
ให้เป็นที่เข้าใจตรงกัน
6. สื่อและอุปกรณ์การเรียนรู้
- หนังสือเสริมพัฒนาผู้เรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้
วิทยาศาสตร์ ว๒๑๑๐๑
- นำ้า - หลอดหยด
- ขวด - กล้องจุลทรรศน์
- ใบมีด - ต้นขึ้นช่าย
- หมึกแดง - แผ่นสไลด์พร้อมกระจกปิดสไลด์
7. การวัดและประเมินผล
- 4. - สังเกตพฤติกรรมนักเรียนจากการทำากิจกรรมในชั้นเรียน
เช่น การร่วมกิจกรรมในชั้นเรียน การซักถามและตอบคำาถามของ
นักเรียน
8. บันทึกหลังการสอน (วิจัยชั้นเรียน)
1. ปัญหาหรือสิ่งที่ต้องการพัฒนา
..........................................................................
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
....................................................... ..........................
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
.......................................... .......................................
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
............................. ....................................................
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
................
2. แนวทาง / วิธีการสอน / รูปแบบการสอน /
เทคนิคที่ใช้พัฒนาหรือแก้ปัญหา