1. LAPORAN AMALI 3
Tajuk : Sistem Pernafasan Serangga
Pengenalan
Serangga merupakan haiwan invertebrate. Badan serangga terbahagi kepada
bahagian iaitu kepala, toraks dan abdomen. Sistem pernafasan serangga dikenali
sebagai sistem trakea. Sistem pernafasan serangga lebih kompleks. Kedua-dua belah
sisi toraks dan abdomen serangga terdapat 9 pasang liang pernafasan atau spirakel.
Objektif :
1. Melatih pelajar melakukan pembedahan serangga.
2. Melatih pelajar menggunakan peralatan pembedahan.
3. Meningkatkan kemahiran pelajar dalam memapar, melukis dan melabel organ-
organ pernafasan.
4. Membolehkan pelajar untuk emeriksa struktur orga-organ utama yang terlibat
dalam system pernafasan.
5. Untuk meningkatkan pemahaman pelajar dalam proses pertukaran gas dalam
haiwan.
Bahan dan alat radas :
Lipas
Instrumen pembedahan
Papan pembedahan
Mikroskop pembedahan
Kanta tangan
2. Prosedur :
Pembedahan sistem pernafasan lipas
Anatomi luaran
1. Lipas dimatikan di dalam baling dengan menggunakan kloroform.
2. Lipas diletak terlentang. Lipas diperhatikan dan dikenalpasti bahagian-bahagian
badan.
3. Kepala, toraks dan abdomen dilukis dan dilabelkan. Bilangan segmen yang
membentuk kepala, toraks dan abdomen dikira.
4. Kulit luar yang keras diperbuat daripada lapisan kitin yang keras dan berlilin. Di
mana anda boleh mencari bahagian kaki?
5. Sayap dibuka. Apakah perbazaan di antara dua pasang sayap dan apakah fungsi
mereka?
6. Liang udara sebelah setiap segmen diperhatikan.Bilangan spirakel yang ditemui
pada toraks dan abdomen dikira. Adakah terdapat liang udara pada toraks ?
Anatomi dalaman
1. Kaki dan sayap lipas dipotong.
2. Posterior dorsal dipotong lembut untuk bahagian anterior.
3. Bahagian dalam dibuka dan diperhatikan di bawah mikroskop pembedahan.
Udara akan mengalir melalui spirakel, trakea dan berakhir dalam tubul yang
sangat halus yang dipanggil trakeol.
3. Analisis Data : A) Pemerhatian anatomi luaran
Rajah 1: Anatomi luaran lipas
5. Perbincangan :
Berdasarkan pemerhatian yang dijalankan, lipas mempunyai 3 bahagian badan
iaitu kepala, toraks dan abdomen. Kepala lipas mempunyai enam segmen, toraks
mempunyai 3 segmen dan abdomen mempunyai 11 segmen. Kulit luar yang keras
diperbuat daripada lapisan kitin yang keras dan berlilin. Bahagian kaki boleh
diperhatikan pada toraks. Sayap lipas terdiri daripada 2 pasang sayap iaitu kepak
depan dan belakang yang terletak di segmen kedua dan ketiga toraks. perbezaan
antara dua sayap ini iaitu bahagian atas lebih panjang dan sayap bawah lebih pendek.
Fungsi sayap ini adalah untuk mengawal pergerakan yang bebas dan dapat bergerak
dalam kelajuan yang pantas.Terdapat 10 pasang spirakel pada lipas.
Pembedahan lipas perlu dijalankan secara berhati-hati kerana lipas kecil dan
lembut. Selepas pembedahan dijalankan, air perlu disiram pada lipas supaya lemak
atau najis yang terdapat di dalam lipas dapat dikeluarkan. Bahagian dalam anatomi
lipas diperhatikan dengan teliti. Agak sukar untuk membuat pemerhatian sekiranya tidak
mempunyai maklumat mengenai anatomi dalaman dan luaran lipas.
Kesimpulan
Lipas merupakan haiwan invertebrate. Eksperimen ini dapat melatih cara
mengendalikan pembedahan serangga dan mengenal pasti bahagian luaran dan
dalaman serangga lipas.
