3. ಪರಿವಡಿ
ಬಸವನಗತಡಿ ಇತಿಹಾಸ
ಪೋಠಿಕ
ಶ್ಕ್ಷಣ
ಈಸ್ಟಟ ವ ಸ್ಟಟ ಸ ಕರಲ್ ಕಟ್ಟ್
ಸಂಘ ಸಂಸ್ ೆಗಳು
ಡಿ ಯ ನಿಯನ್ ಮತುತ ಸವಿೇಾಸ್ಟ ಕಲಬ್
THE INDIAN INSTITUTEOFWORLDCULTURE
ಇತರ ವಿವರಗಳು
ಜಾತ್ ರ ,ಉತಸವ
ಕಡ್ ಲರ್ಾಯಿ ಪರಿಷ
ಗಣ ೇರ್ ಚತುರ್ಥಾ
ಬಸವನಗತಡಿಯಲ್ಲಲರತವ ದ ೋವಾಲ್ಯಗಳು
ಗವಿಗೆಂಗಾಧ್ರ ೇರ್ಿರ ದ ೇವಾಲಯ
4. ಬುಲ್ ಟ ೆಂಪಲ್
ದ ್ಡ ಗಣ ೇರ್ನ ಗುಡಿ
ಮಠಗಳು
ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಮಠ
ಶ್ಾೇ ರ್ೃೆಂಗ ೇರಿ ಶಾರದ ರ್ಪೇಠ
ಚರ್ಚಾ ಗಳು
ಆೆಂಗ್ಲಲಕನ್ ಚರ್ಚಾ ಗಳು
ಉಧ್ಾಯನ ವನಗಳು
MN ಕೃಷ್ಣ ರಾವ್ ಪ್ಾರ್ಕಾ
ಬ ಾಗಲ್ ರಾರ್ಕ
ಬಜಾರತಗಳು
ಗಾೆಂಧಿ ಬಜಾ್
5. ಬಸವನಗತಡಿ ಇತಿಹಾಸ
ಶ ೇಷಾದ್ವಾ ಅಯಾ್ ಅವರ ರ್ಾಲದಲ್ಲಲ ಪ್ಾಾರೆಂಭಗ ೆಂ್ ಬಸವನಗುಡಿ ಮತುತ ಮಲ ಲೇರ್ಿರೆಂ ಬಡ್ಾವಣ ಗಳು ಪಾಗತಿ ಕೆಂ್ವು. ಈ ಹ ಸ ಬಡ್ಾವಣ ಗಳ ರಚನಾ ರ್ಾಯಾದಲ್ಲಲ
ಅೆಂದ್ವನ ಬ ೆಂಗಳೂರ ತಾಲ ಲಕು ಅಮಲಾಾರರಾಗ್ಲದಾ ರ್ . ಈ. ಶಾಮಣ್ಣನವರು ಬಹಳ ರ್ಾಮ ವಹಿಸಿ ದುಡಿದ್ವದಾರು.
ಬಸವನಗುಡಿ ಸುರ್ ೇನಹಳ್ಳಿ ಎೆಂಬ ಕೃಷಿಕ ಗಾಾಮವಾಗ್ಲದುಾ, ಕ್ಲ ಹ ಲಗಳನುಾ ಒಳಗ ೆಂಡಿತುತ.
ರ್ ರಳ್ಳದ ಗ ಳ್ಳ ವಷ್ಾದ್ವೆಂದ ವಷ್ಾರ್ ಕರ ಶ ೇೆಂಗಾ ಬ ಳ ಯನುಾ ಹಾಳು ಮಾ್ುತತದ ಎೆಂಬ ನೆಂಬಿರ್ ಇದ .
ದೆಂತಕಥ ಯ ಪಾರ್ಾರ ರ ೈತನ ಬಬ ಗ ಳ್ಳಯಿೆಂದ ಹತಾರ್ನಾಗ್ಲ ಅದನುಾ ರ್ ೇಲ್ಲನಿೆಂದ ಹ ಡ್ ದನು. ದ್ವಗಧಮೆಗ ೆಂ್ ಗ ಳ್ಳ ನಿರ್ಚಲವಾಗ್ಲ ಕುಳ್ಳತುರ್ ೆಂಡಿತು. ಸಿಲಪ ಸಮಯದ
ನೆಂತರ ಅದು ಕಲಾಲಗ್ಲ ಮಾಪಾಟ್ಟಟತು. ನೆಂತರ ಪಶಾಚತಾತಪಪಟ್ುಟ, ರ ೈತರು ಗ ಳ್ಳಗಾಗ್ಲ ದ ೇವಾಲಯವನುಾ ನಿಮಿಾಸಿದರು.
ಬಸವನಗುಡಿ ಬ ೆಂಗಳೂರಿನ ದಕ್ಷಿಣ್ ಭಾಗದಲ್ಲಲರುವ ವಸತಿ ಮತುತ ವಾಣಿಜಾ ಬಡ್ಾವಣ . ಇದರ ದಕ್ಷಿಣ್ ಭಾಗದಲ್ಲಲ ಜಯನಗರ ಬಡ್ಾವಣ ಇದ .
ಬಸವನಗುಡಿ ಪಾದ ೇರ್ದಲ್ಲಲರುವ ದ ್ಡ ಬಸವಣ್ಣ (ನೆಂದ್ವ) ದ ೇವಸ್ಾಾನದ್ವೆಂದಾಗ್ಲ ಇದರ್ ಕರ ಬಸವನಗುಡಿ ಎೆಂದು ಹ ಸರು ಬೆಂದ್ವದ .
6. ಗ ಳ್ಳ ಸೆಂತ ೈಸಿದ ಖುಷಿಯಲ್ಲಲದಾ ರ ೈತರು, ದ ೇವಸ್ಾಾನದ ಪಕಕರದಲ್ಲಲ ಕಡ್ ಲರ್ಾಯಿ ಪರಿಷ ಎೆಂಬ ಕ್ಲ ರ್ಾಯಿ ಜಾತ ಾ ನಡ್ ಸಲು ಆರೆಂಭಿಸಿದರು. ಎಲಾಲ ಸಾಳ್ಳೇಯ
ರ ೈತರು ಒಟ್ುಟಗ ್ುತಾತರ ಮತುತ ಪಾತಿ ವಷ್ಾ ತಮಮ ಮೊದಲ ಕ್ಲ ರ್ಾಯಿ ಬ ಳ ಯನುಾ ಪವಿತಾ ಬುಲ್ಗ ಅರ್ಪಾಸುತಾತರ .
"ಬಸವನಗುಡಿ" ಎೆಂಬ ಹ ಸರು ಬುಲ್ ಟ ೆಂಪಲ್ ಅನುಾ ಉಲ ಲೇಖಿಸುತತದ , ಇದು ನೆಂದ್ವ ಬುಲ್ನ ಏಕಶ್ಲ ಯ ಪಾತಿಮೆಯನುಾ ಹ ೆಂದ್ವದ .
ಕನಾ್ದಲ್ಲಲ ಬಸವ ಎೆಂದರ ಗ ಳ್ಳ , ಗುಡಿ ಎೆಂದರ ದ ೇವಸ್ಾಾನ. ಅದುುತವಾಗ್ಲ, ದ ೇವಾಲಯದ ನಿಮಾಾಣ್ದ ನೆಂತರ ಗ ಳ್ಳಯು ಬ ಳ ಗಳನುಾ ಹಾಳುಮಾ್ುವುದನುಾ
ನಿಲ್ಲಲಸಿತು.
ಬಸವನಗುಡಿ ಬ ೆಂಗಳೂರಿನ ಅತಾೆಂತ ಹಳ ಯ ಪಾದ ೇರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಒೆಂದಾಗ್ಲದ . ಬಸವನಗುಡಿಯಲ್ಲಲ ಹ ಚ್ಾಚಗ್ಲ ಕನಾಡಿಗರು ವಾಸಿಸುತಾತರ . ಈ ಪಾದ ೇರ್ ಸ್ಾೆಂಪಾದಾಯಿಕ
ತಿೆಂಡಿ ತಿನಿಸುಗಳ್ಳಗ ಹ ಸರುವಾಸಿಯಾಗ್ಲದ .
ಬಸವನಗುಡಿ ಬ ೆಂಗಳೂರಿನ ಅತಾೆಂತ ಹಳ ಯ ಪಾದ ೇರ್ಗಳಲ್ಲಲ ಒೆಂದಾಗ್ಲದ . ಬಸವನಗುಡಿಯಲ್ಲಲ ಹ ಚ್ಾಚಗ್ಲ ಕನಾಡಿಗರು ವಾಸಿಸುತಾತರ . ಈ ಪಾದ ೇರ್ ಸ್ಾೆಂಪಾದಾಯಿಕ
ತಿೆಂಡಿ ತಿನಿಸುಗಳ್ಳಗ ಹ ಸರುವಾಸಿಯಾಗ್ಲದ
7. ಕಡ ಲಕಾಯಿ ಪರಿಷ
• ಬಸವನಗುಡಿಯ ದ ್ಡ ಗಣ ೇರ್ನ ಗುಡಿ ದ ೇವಸ್ಾಾನದ ಬಳ್ಳ ಪಾತಿ ವಷ್ಾ ಕಡ್ ಲರ್ಾಯಿ ಪರಿಷ ಎೆಂಬ ಎರ್ು ದ್ವನಗಳ ಕ್ಲ ರ್ಾಯಿ ಜಾತ ಾ ನಡ್ ಯುತತದ , ಇದನುಾ ಕ್ಲ ರ್ಾಯಿ ಜಾತ ಾ
ಎೆಂದು ಅನುವಾದ್ವಸಲಾಗುತತದ . ಈ ಸೆಂದಭಾದಲ್ಲಲ ಕ್ಲ ರ್ಾಯಿಗಳನುಾ ಪಾದಶ್ಾಸಲಾಗುತತದ ಮತುತ ಮಾರಾಟ್ ಮಾ್ಲಾಗುತತದ .
• ಬಸವಣ್ಣನ ದ ೇವಸ್ಾಾನ ಇರುವ ಸಾಳ ಹಿೆಂದ ಸುೆಂರ್ ೇನ ಹಳ್ಳಿ ಎೆಂದು ಹ ಸರಾಗ್ಲತುತ.
• ಇಲ್ಲಲ ಹ ಲ ಗದ ಾಗಳ್ಳದಾವು.ರ ೈತಾರ್ಪವಗಾದ ಜನ ಇಲ್ಲಲ ವಾಸಿಸುತಿತದಾರು. ಇವರು ಪಾಧ್ಾನವಾಗ್ಲ ತಮಮ ಹ ಲಗಳಲ್ಲಲ ಕ್ಲ ೇ ರ್ಾಯಿಬ ಳ ಯುತಿತದಾರು.
• ಸವಾರಿಗು ಸಮಪ್ಾಲು, ಸವಾರದು ಸಹಬಾಳ ಿ ಎೆಂದು ಬದುಕುತಿತದಾ ಆರ ೈತಾರ್ಪ ವಗಾ, ಕ್ಲ ರ್ಾಯಿ ಫಸಲು ಬರುವ ರ್ಾತಿೇಾಕದಲ್ಲಲ ತಾವು ಬ ಳ ದ ಕ್ಲ ರ್ಾಯಿಯನುಾ ರಾಶ್ ಮಾಡಿ
ಕಣ್ದ ಪೂಜ ಮಾಡಿ ಮಾರನ ದ್ವನ ಸಮನಾಗ್ಲ ಹೆಂಚಿರ್ ಳುಿತಿತದಾರು.
• ಒಮೆಮ ಹಿೇಗ ಕಣ್ ಮಾಡಿದಾ ಸೆಂದಭಾದಲ್ಲಲ ಗ ಳ್ಳಯೆಂದು ಬೆಂದು ರಾಶ್ ರಾಶ್ ಕ್ಲ ರ್ಾಯಿ ತಿೆಂದುಹ ೇಗುತಿತತತೆಂತ .ಈ ಗ ಳ್ಳ ಅಥಾಾತ ಬಸವನ ರ್ಾಟ್ ತಾಳಲಾರದ ರ ೈತರು
ಒೆಂದು ದ್ವನ ರಾತಿಾಯಿಡಿೇರ್ಾದ್ವದುಾಬಡಿಗ ಹಿಡಿದು ಬಸವನ ಬಡಿಯಲು ರ್ಾದ್ವದಾರೆಂತ ,
8. ಗವಗಂಗಾಧ್ರ ೋಶ್ವರ ದ ೋವಾಲ್ಯ
ಬ ೆಂಗಳೂರಿನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪರೆಂಪರ ಯ ಸ್ಾಮರಕಗಳಲ್ಲಲ ಅತಿ ಹ ಚುಚ ಪಾಸಿದಧವ ೆಂದರ ಗವಿ ಗೆಂಗಾಧ್ರ ೇರ್ಿರ ದ ೇವಾಲಯ.
ಈ ದ ೇವಾಲಯ ಮಿರ್ಾ ರಚನ ಯ ದ ೇವಾಲಯ, ನ ೈಸಗ್ಲಾಕ ಗುಹ ಅದರ ಜ ತ ಕೆಂಬ-ಬ ೇದ್ವಗ ಗಳ್ಳೆಂದ ಕಟ್ಟಟದ
ಮುಖಮೆಂಟ್ಪವನ ಾಳಗ ೆಂ್ ದ ೇವಾಲಯ.
ಇದು ನ ೈಸಗ್ಲಾಕ ವಿಸಮಯದ ಜ ತ ಗ ಮಾನವ ನಿಮಿಾತ ಗುಹಾೆಂತರ ದ ೇವಾಲಯ.
ಇಲ್ಲಲಯ ಸಾಳ ಪುರಾಣ್ದ ಪಾರ್ಾರ ಪ್ಾಾಚಿೇನದಲ್ಲಲ ಗೌತಮ ಮಹಷಿಾ ಬ ಟ್ಟಗಳ ನ್ುವ ಇದಾ ಈ ಗುಹ ಯಲ್ಲಲ ಶ್ವಲ್ಲೆಂಗವನುಾ
ಸ್ಾಾರ್ಪಸಿ ಪೂಜ ಗ ೈಯುತಿತದಾರ ೆಂದು ಹ ೇಳಲಾಗುತತದ .
ಆ ರ್ಾರಣ್ರ್ಾಕರಗ್ಲ ಇದು ಒೆಂದು ಪವಿತಾ ಕ್ ೇತಾ ಐತಿಹಾದ ಪಾರ್ಾರ, ನ ಲಮೆಂಗಲ ತಾಲ ಿನ ಶ್ವಗೆಂಗ ಬ ಟ್ಟದಲ್ಲಲರುವ
ಗೆಂಗಾಧ್ರ ೇರ್ಿರ ದ ೇವಸ್ಾಾನದ್ವೆಂದ ಈ ದ ೇವಸ್ಾಾನರ್ ಕರ ಒೆಂದು ಸುರೆಂಗ ಮಾಗಾವಿದ ಎೆಂದು ಮತುತ ಪ್ಾಾಚಿೇನದಲ್ಲಲ ಈ
ಸುರೆಂಗ ಮಾಗಾದ ಮ ಲಕ ಪರಸಪರ ದ ೇವಾಲಯಗಳ್ಳಗ ಸೆಂಪಕಾವಿತುತ ಎೆಂದು ಹ ೇಳಲಾಗುತತದ .
ಪ್ಾಾಚಿೇನದಲ್ಲಲ ಗೌತಮ ಮಹಷಿಾ ಪೂಜ ಗ ೈಯುತಿತದಾ ಈ ಶ್ವ ದ ೇವಾಲಯ ರ್ಾಲಾನೆಂತರ ಹಲವು ರ್ತಮಾನ ರ್ಾಲ
ಪ್ಾಳುಬಿದ್ವಾತುತ.
ಶ್ವಭಕತರಾಗ್ಲದಾ ನಾ್ಪಾಭು ಹಿರಿಯ ರ್ ೆಂಪ್ ೇಗೌ್ರು ಈ ಶ್ವದ ೇವಾಲಯವನುಾ ನ ತನವಾಗ್ಲ ಮೆಂಟ್ಪಗಳನುಾ
ನಿಮಿಾಸಿ ಇದನುಾ ಜೇಣ ೇಾದಾಧರಗ ಳ್ಳಸಿ ಪುನಃ ಶ್ವಪೂಜ ಗ ಅನುವು ಮಾಡಿರ್ ಟ್ಟರ ೆಂದು ಐತಿಹಾಗಳು ಹ ೇಳುತತವ .
ಆ ಹಿನ ಾಲ ಯಿೆಂದ ಈ ದ ೇವಾಲಯ ಬ ೆಂಗಳೂರು ಹಾಗ ನಾ್ಪಾಭುಗಳ ಚರಿತ ಾಯಲ್ಲಲ ಮುಖಾ ಸ್ಾಾನ ಹ ೆಂದ್ವದ .
9. ಬತಲ್ ಟ ಂಪಲ್
ಸುಮಾರು 450 ವಷ್ಾಗಳಷ್ುಟ ಹಳ ಯದಾದ ಈ ದ ೇವಾಲಯವನುಾ 1537 ರಲ್ಲಲ ವಿಜಯನಗರ
ಸ್ಾಮಾಾಜಾದ ಅಡಿಯಲ್ಲಲ ರ್ ೆಂಪ್ ೇ ಗೌ್ರು ನಿಮಿಾಸಿದರು, ಅವರು ಬ ೆಂಗಳೂರಿನ ನಗರವನುಾ
ಸ್ಾಾರ್ಪಸಿದರು.
ಕನಾಾಟ್ಕ ಪಾವಾಸ್ ೇದಾಮ ಇಲಾಖ್ ಈ ದ ೇವಾಲಯವನುಾ ತನಾ ಬ ೆಂಗಳೂರು ದರ್ಾನ
ಪಟ್ಟಟಯಲ್ಲಲ ಸ್ ೇರಿಸಿದ .
ಈ ದ ೇವಾಲಯವು ಚಿಕಕರದಾಗ್ಲದ , ಇದು ವಿಜಯನಗರ ಶ ೈಲ್ಲಯಲ್ಲಲ ಮುಖಮೆಂಟ್ಪದ್ವೆಂದ
ಮುೆಂಭಾಗದಲ್ಲಲದ .
10. ದ ಡ್ಡ ಗಣ ೋಶ್ನ ಗತಡಿ
ದ ್ಡ ಗಣ ೇರ್ನ ಗುಡಿ ಬ ೆಂಗಳೂರಿನ ಬಸವನಗುಡಿ ಯಲ್ಲಲರುವ ದ ೇವಸ್ಾಾನ . ಸ್ಾೆಂಸೃತಿಕವಾಗ್ಲ,
ಸ್ಾಹಿತಿಾಕವಾಗ್ಲ ಶ್ಾೇಮೆಂತವಾದ ಈ ಪಾದ ೇರ್ ಧ್ಾಮಿಾಕತ ಯ ನ ಲ ವಿೇ್ ಹೌದು.
ಬ ೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಲರುವ ಹಲವು ಪುರಾತನ ದ ೇವಾಲಯಗಳ ಪ್ ೈಿ ಬಸವನಗುಡಿಯ ದ ್ಡ
ಗಣ ೇರ್ನ ದ ೇವಾಲಯ ಪಾಮುಖವಾದದುಾ.ಕಹಳ ಬೆಂಡ್ ಅಥವಾ ಬ ಾಗಲ್ ರಾರ್ಕ ಉದಾಾನರ್ ಕರ
ಹ ೆಂದ್ವರ್ ೆಂಡಿರುವ ವಿಶಾಲ ಪಾದ ೇರ್ದಲ್ಲಲ ದ ್ಡ ಗಣ ೇರ್ನ ಸುೆಂದರ ದ ೇವಾಲಯವಿದ .
ಗಭಾಗುಡಿಯಲ್ಲಲ ಏಕಶ್ಲ ಯಲ್ಲಲ ಕಡ್ ದ 8 ಅಡಿ ಎತತರ ಹಾಗ 12 ಅಡಿ ಅಗಲ ಇರುವ
ಸುೆಂದರವಾದ ಗಣ ೇರ್ನ ವಿಗಾಹವಿದ . ಈ ಗಣ್ಪ ಸಿಯೆಂಭು, ಉದುವ ಗಣ್ಪ ಎೆಂತಲ
ಹ ೇಳುತಾತರ