Toegepaste micro-economie - Hoofdstuk 10

1. 1 van 11
Hoofdstuk 10 – Veranderende
factorprijzen, schaalvergroting en
technische ontwikkeling
Leerdoelen
• Inzicht hebben in effect wijziging kostenbudget op
producentenoptimum
• Inzicht hebben in effect verandering verhouding
factorprijzen op producentoptimum
• Inzicht hebben in effect van schaalvergroting
• Verschillende soorten technische ontwikkeling kennen
• Inzicht hebben in effect technische vernieuwing op
producentenoptimum

2. 2 van 11
Veranderingen
• Kostenbudget
• Prijsverhouding van de productiefactoren
• Schaaleffecten
– Schaalvergroting en arbeidsverdeling
– Toe- en afnemende schaalopbrengsten
• Aspecten van technische ontwikkeling
– Autonome vs. Geïnduceerde technische
ontwikkeling
– Geïncorporeerde vs. niet-geïncorporeerde
technische ontwikkeling

3. 3 van 11
Veranderingen in budgetten
e
k
l
S1
S2
S3
S4
0

4. 4 van 11
Verandering prijsverhouding
productiefactoren
k
l
0 D’ D G
F
C
q1
q2
q3
q4
e
e’
α
G’

5. 5 van 11
Verband substitutiemogelijkheden
en de k/l-verhouding
0 E E’ E’’ D
C
C’
qa
qb
ea'
eb''
e
Sb
"
S
k
C’’
l
Sa'












D












D
=s
pk
pl
pk
pl
l
k
l
k

6. 6 van 11
Schaaleffecten
Schaalvergroting
• Wat gebeurt er met de productieomvang als de inzet
van alle productiefactoren met eenzelfde percentage
toeneemt?
Schaaleffecten
• constante schaalopbrengsten
• toenemende schaalopbrengsten
• afnemende schaalopbrengsten

7. 7 van 11
Schaalopbrengsten in productiefuncties
Homogene functie f(l, k) = rq
Constant: r = 1 Afnemend: r < 1 Toenemend: r > 1
0 2 4 6 8
2
4
6
A
B
C
300e
200e
100e
l
k
(a) productiefunctie met
constante schaalopbrengsten
0 2 4 6 8
6
4
2
100s
200s
B’
C’
300s
l
k
(b) productiefunctie met
afnemende schaalopbrengsten
A’
0 2 4 6 8
A’’
B’’
C’’
100p
200p
300p
l
k
(c) productiefunctie met
toenemende schaalopbrengsten

8. 8 van 11
Aspecten technische ontwikkeling
technische ontwikkeling
arbeidsbesparend neutraal kapitaalbesparend
niet-geïncorporeerdgeïncorporeerd

9. 9 van 11
Arbeidsbesparende technische
ontwikkeling
n
m
A
U
T
0 V W B l
k
q1'
q2'
S1
S2
q2
q1

10. 10 van 11
Kapitaalbesparende technische
ontwikkeling
p
l
A
G
F
0 D E B l
k
q2
q1
S2
S1
q1
q2

11. 11 van 11
Neutrale technische ontwikkeling
B
0 M B
q1'
q1 , q2
S1 = S2
c
l
A
k
q2
'