1. 1 van 12
Hoofdstuk 18 – Kapitaal en grond
Leerdoelen
• Verschil fysiek en financieel kapitaal kennen
• Inzicht hebben in verband tussen rente en individuele vraag
kapitaal goederen alsook tussen rente en prijs kapitaalgoederen
• Prijs kapitaalgoederen verklaren uit collectieve vraag en aanbod
kapitaalgoederen
• Functies van grond kennen in economisch proces
• Grondrente en pacht kennen
• Inzicht in uniforme grondrentetheorie en differentiële
grondrentetheorie
• Oorzaken verhindering optimale exploitatie grondstoffen kennen
2. 2 van 12
Productiefactor kapitaal
• Activa (debetzijde)
– Liquide middelen
– Vlottend kapitaal
– Vast kapitaal
• Passiva (creditzijde)
– Eigen vermogen
– Lang vreemd vermogen
– Kort vreemd vermogen
Fysiek kapitaal
Financiële kapitaal
4. 4 van 12
Rente
• Vlottende vs. vaste kapitaalgoederen
– Vlottend in één productieproces gebruikt
– Vast gedurende reeks tijdvoorkeur
• Netto contante waarde
– Euro in eerste jaar is meer waard dan euro in latere
jaren
– Disconteren is waarde corrigeren voor gederfde
rente
–
1 )t1(
I0
i
St
NCW
n
t
-
+
= =
5. 5 van 12
Verband rentevoet en individuele
vraag naar kapitaalgoederen
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0 500 1000 1500 2000
i
k
in machine-uren per jaar
in %
6. 6 van 12
Prijsvorming kapitaal
1,10
1,09
1,08
1,07
1,06
1,05
1,04
1,03
1,02
1,01
pk
in euro
0 500 1000 1500 2000
k
in machine-uren per jaar
7. 7 van 12
Evenwicht op kapitaalgoederenmarkt
pk
k* k
pk
0
collectieve
vraag
collectief
aanbod
*
8. 8 van 12
Productiefactor grond
• Primaire productiefactor
• Grondrente (pacht)
• Functies
– Drager in het productieproces
– Drager in het consumptieproces
– Vindplaats van grondstoffen
– Bergplaats van afvalstoffen
• Vernieuwbare vs. niet-vernieuwbare
natuurlijke hulpbronnen
9. 9 van 12
Grondtheorieën
• Uniforme grondrentetheorie
– Grondmarkt als volkomen markt
– Factor grond (land) volstrekt homogeen en mobiel
– Enige variabele productiefactor en veel aanbieders
en vragers van grond
• De differentiële grondrentetheorie
– Kwaliteitsverschillen grond
– Verklaring verschillende grondrenten
10. 10 van 12
Collectieve vraag en aanbod
(uniforme grondtheorie)
pg
pg
pg
g*
g
pg
WMPg
1
2
*
0
collectieve vraag
naar grond
collectief aanbod
van grond
11. 11 van 12
Totstandkoming grondrente
(differentiële grondtheorie)
200
400
600
400
1 2 3 4 ha
euro
5
400 400 400
12. 12 van 12
Grondstoffen
• Vernieuwbare en niet-vernieuwbare
• Rentinkomen
• Extractiekosten
• Regel van Hotelling
• OPEC
• Exploitatieperioden
