2. MỤC TIÊU
Về kiến thức:
Trang bị cho HV những kiến thức cơ bản của
CNMLN về HT HTKT-XH, từ đó liên hệ với sự
phát triển theo định hướng XHCN ở VN
Về Kỹ năng:
Giúp học viên biết vận dụng kiến thức vào
thực tiễn, nhất là trong công cuộc đổi mới
Về tư tưởng:
Giúp HV kiên định mục tiêu, cũng cố niềm tin
vào con đường đi lên CNXH ở Việt Nam
3. NỘI DUNG
1. SẢN XUẤT VẬT CHẤT – NỀN TẢNG CỦA XÃ HỘI
2. BIỆN CHỨNG GIỮA LLSX VÀ QHSX
3. BIỆN CHỨNG GIỮA CSHT – KTTT
4. PHẠM TRÙ HT KT-XH VÀ Ý NGHĨA CỦA PPL
4. Theo các
đồng chí Sản
xuất là gì? Có
bao nhiêu
hình thức sản
xuất?
1 Sản xuất vật chất – nền tảng của xã hội
5. Sản xuất
Sản xuất vật chất
Sản xuất tinh thần
SX ra bản thân con
người
Trong 3
hoạt động
trên, hoạt
động nào
quan trọng
nhất? Vì
sao?
1 Sản xuất vật chất – nền tảng của xã hội
6. 1. Sản xuất vật chất – nền tảng của xã hội
Dưới dạng chung và phổ biến nhất thì sản xuất vật chất là quá trình
con người sử dụng công cụ lao động tác động vào giới tự nhiên cải
biến các dạng vật chất cần thiết cho đời sống của con người và xã
hội. Đó là quá trình lao động sản xuất vật chất của con người tác
động vào đối tượng lao động tạo ra sản phẩm vật chất. Hoạt động sản
xuất vật chất, hình thức cơ bản nhất của hoạt động thực tiễn xã hội,
gắn liền với quá trình con người sáng tạo ra công cụ và phương tiện
lao động, quá trình con người chinh phục tự nhiên và quy định lẫn
nhau trong hệ thống xã hội.
7. 1. Sản xuất vật chất – nền tảng của xã hội
Người
lao động
Đối tượng
lao động
CC
LĐ
Của
cải
vc
8. 1 Sản xuất vật chất – nền tảng của xã hội
Nhu cầu thiết
yếu nhất của
con người
Sản xuất
10. Là một trong
những nguồn
gốc dẫn đến
sự xuất hiện
của loài người
Là nguồn gốc
của mọi của
cải trong XH
Tạo ra và biến
đổi các quan hệ
xã hội cũng như
chính bản thân
con người
11. Sản xuất vật chất là yêu cầu khách quan, là cơ sở của
sự tồn tại, vận động và phát triển của xã hội
-
Sản xuất vật chất là cơ sở hình thành nên các loại quan điểm,
tư tưởng, các quan hệ xã hội và các thiết chế xã hội khác nhau
Sản xuất vật chất là cơ sở cho sự tiến bộ xã hội
-
-
-
12. - Saûn xuaát vaät chaát laø yeâu caàu khaùch quan, laø
cô sôû cuûa söï toàn taïi, vaän ñoäng vaø phaùt trieån
cuûa xaõ hoäi
Ñeå ñaûm
baûo söï
soáng vaø
sinh toàn
cuûa con
ngöôøi vaø
xaõ hoäi
SAÛN
XUAÁT
VAÄT
CHAÁT
13. (1818 – 1883)
C.Mác cho rằng: “Một
đứa trẻ cũng biết rằng
cả nước sẽ chết đói
nếu ngừng lao động
không phải trong một
năm mà chỉ trong một
tuần”.
Quan ñieåm cuûa chuû nghóa Maùc –
Leânin
- Saûn xuaát vaät chaát laø yeâu caàu khaùch quan, laø
cô sôû cuûa söï toàn taïi, vaän ñoäng vaø phaùt trieån
cuûa xaõ hoäi
14. Hỏi: Theo đ/c lao động và sức lao động có giống nhau
không?
- Lao động là việc con người sử dụng sức lao
động vào quá trình sản xuất vật chất.
- Sức lao động là tiền đề để có lao động. Nhưng
nếu không có quá trình lao động thì sức lao động
chỉ tồn tại dưới dạng tiềm năng
-> Bất cứ quá trình sản xuất nào cũng gồm 3 yếu tố cơ bản,
đó là sức LĐ, đối tượng LĐ, TLLĐ.
15. Quan ñieåm cuûa chuû nghóa Maùc –
Leânin
- SXVC laø cô sôû hình thaønh neân caùc loaïi quan ñieåm,
tö töôûng, caùc quan heä vaø caùc thieát cheá xaõ hoäi
khaùc nhau
Caùc
loaïi
quan
ñieåm
Ñaïo
ñöùc
Phaù
p
quyeà
n
Toân
giaùo
Chính
trò
Trieát
hoïc
Nghe
ä
thuaä
t
Quan heä
xaõ hoäi
Quan
heä
daân
toäc
Quan
heä
gia
ñình
Quan
heä
quoác
teá
QH
chuûn
g toäc
THIEÁT
CHEÁ XH
NHAØ
NÖÔÙ
C
TOAØ
AÙN
NHAØ
THÔØ
CAÙC
TOÅ
CHÖÙC
XH…
16. Quan ñieåm cuûa chuû nghóa Maùc –
Leânin
- SXVC laø cô sôû cho söï tieán boä cuûa xaõ hoäi
Baûn thaân con ngöôøi ngaøy caøng hoaøn
thieän hôn
CHNL
CSNT PK TBCN
CN
CS
CNXH
XH loaøi ngöôøi phaùt trieån qua caùc HTKTXH töø
* Trước hết chúng ta cần biết tiến bộ xã hội là gì?
-> Tiến bộ xã hội là sự vận động đi lên trong quá trình phát triển
của XH từ thấp đến cao. Đó là sự phát triển đi lên của xã hội,
trong đó hình thái kinh tế xã hội sau bao giờ cũng phát triển cao
hơn HTKT – XH trước đó.
17. 2. Biện chứng giữa LLSX VÀ QHSX
PTSX
Lực lượng sản xuất
Quan hệ sản xuất
22. LLS
X
Laø moái quan heä giöõa con ngöôøi
vôùi töï nhieân
Laø trình ñoä chinh phuïc töï nhieân
cuûa con ngöôøi
Laø maët töï nhieân cuûa PTSX
- Định nghĩa
23. LLSX
TÖ LIEÄU
SAÛN XUAÁT
NGÖÔØI
LAO ÑOÄNG
LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT BAO GỒM
NHỮNG YẾU TỐ NÀO?
23
ÑOÁI TÖÔÏNG
LAO ÑOÄNG
TÖ LIEÄU
LAO ÑOÄNG
NHÂN TẠO
TỰ NHIÊN
CÔNG CỤ
PHƯƠNG TIỆN
28. Tư liệu lao động
TÖ
LIEÄU
LAO
ÑOÄNG
COÂNG CUÏ
LAO ÑOÄNG
PHÖÔNG TIEÄN
LAO ÑOÄNG
TLLĐ là những vật nối con người với đối
tượng lao động
Là những công cụ được
con người sử dụng để
tác động vào tự nhiên
tạo ra của cải vật chất
“Các thời đại kinh tế khác nhau
không phải ở chỗ nó sản xuất ra cái
gì mà ở chỗ chúng sản xuất bằng
cái gì?”
C. Maùc vaø Ph. AÊngghen: Toaøn taäp,
Nxb.
CTQG, H, 1993, t.23, tr. 269
29. Vuõ khí thôøi ñaïi ñoà
ñoàng ôû chaâu aâu
Máy móc
CÔNG CỤ LAO
ĐỘNG
Công cụ lao động
bằng đá
30. Tư liệu lao động
TÖ
LIEÄU
LAO
ÑOÄNG
COÂNG CUÏ
LAO ÑOÄNG
PHÖÔNG TIEÄN
LAO ÑOÄNG
Là những công cụ được
con người sử dụng để
tác động vào tự nhiên
tạo ra của cải vật chất
Phương tiện lao động
gồm toàn bộ cơ sở vật
chất kỹ thuật liên quan
đến quá trình sản xuất
32. Caáu truùc cuûa LLSX
LLSX
TLSX Ngöôøi lao
ñoäng
Coâng
cuï lao
ñoäng
Ñoái
töôïng lao
ñoäng
Töï
nhieân
Nhaân
taïo Hỏi: Vì sao công
cụ lao động là yếu
tố động nhất trong
LLSX?
33. Nếu công cụ lao động là yếu tố động nhất. Vậy theo các đ/c trong
LLSX thì yếu tố nào quan trọng nhất? Vì sao?
CCLÑ do con ngöôøi cheá
taïo ra
Laø nhaân toá duy
nhaát bieát keát
hôïp caùc yeáu toá
trong LLSX ñeå
tieán haønh saûn
xuaát taïo ra saûn
35. Tạo đột phá trong đổi mới
căn bản toàn diện giáo
dục và đào tạo, phát triển
nguồn nhân lực chất
lượng cao, thu hút và
trọng dụng nhân tài.
Xây dựng đồng bộ thể chế
chính sách để thực hiện
có hiệu quả chủ trương
giáo dục và đào tạo cùng
với khoa học và công
nghệ là quốc sách hàng
đầu, là động lực then chốt
để phát triển đất nước.
36. - Thöïc chaát: TLSX
cuûa ai?
- Ai ñieàu haønh
quaù trình saûn
xuaát?
- Ai ñöôïc höôûng?
- Höôûng theá
QHSX laø moái quan heä giöõa ngöôøi vôùi
ngöôøi trong quaù trình saûn xuaát, laø
maët xaõ hoäi cuûa PTSX.
37. “ Trong saûn xuaát ngöôøi
ta khoâng chæ quan heä
vôùi töï nhieân. Ngöôøi ta
khoâng theå saûn xuaát
ñöôïc neáu khoâng keát
hôïp vôùi nhau theo moät
caùch naøo ñoù ñeå hoaït
ñoäng chung vaø ñeå trao
ñoåi hoaït ñoäng vôùi
nhau. Muoán saûn xuaát
ñöôïc, ngöôøi ta phaûi
coù nhöõng moái quan
heä vaø lieân heä nhaát
ñònh vôùi nhau”
<Trích: C. Maùc vaø Ph. AÊngghen:
Toaøn taäp, Nxb. CTQG, H, 1993, t.6,
tr. 552>
C. Maùc
vieát:
38. Caáu truùc cuûa QHSX
Quan heä
Saûn xuaát
Quan heä sôû hữu veà
TLSX
Quan heä trong toå chöùc,
quaûn lyù saûn xuaát
Quan heä trong phaân phoái
saûn phaåm lao ñoäng
Hỏi: Vì sao quan hệ sở hữu
về TLSX chủ yếu của xã hội
giữ vai trò quyết định trong
các quan hệ trên ?
39. 2.2. Quy luật về sự phù hợp của QHSX
với trình độ phát triển của LLSX
Tính chaát
cuûa LLSX
Caù
nhaân
Xaõ
hoäi
CCLĐ chæ caàn moät ngöôøi söû
duïng cuõng coù theå tieán
haønh saûn xuaát
CCLÑ laø maùy moùc cô khí lieân
hoaøn ñoøi hoûi phaûi caàn nhieàu
ngöôøi tham gia…
40. 2.2. Quy luật về sự phù hợp của QHSX
với trình độ phát triển của LLSX
Trình ñoä cuûa
LLSX
Coâng
cuï lao
ñoäng
Khoa học công
nghệ, khoa học
kỹ thuật
Trình ñoä PCLÑ,
tính chaát
quaûn lyù, quy
moâ neàn SX
Ngöôøi
lao
ñoäng
41. 41
Trong lòch söû ñaõ coù nhöõng trình ñoä:
LLSX THUÛ COÂNG
LLSX nöûa cô khí,
cô khí
LLSX cô khí hoùa,
töï ñoäng hoùa
LLSX töï ñoäng hoùa,
Coâng ngheä thoâng tin
44. + Trình độ của lực lượng sản xuất như thế nào thì nó đòi hỏi quan
hệ sản xuất phải như thế ấy để đảm bảo sự phù hợp.
LLSX
CXNT
Công cụ lao động
thô sơ
Đối tượng lao động
là những thứ có sẵn
trong tự nhiên
Trình độ người lao
động thấp sống theo
bản năng, dựa vào
tự nhiên
QHSX:
CÔNG
HỮU
45. + Khi lực lượng sản xuất đã thay đổi thì quan hệ sản
xuất cũng phải thay đổi theo cho phù hợp.
sxvc
N/C tăng cao
Sáng tạo CCLĐ mới
Tích lũy kinh nghiệm
Áp dụng kỹ thuật CN
Nâng cao trình độ NLĐ
LỰC LƯỢNG
SẢN XUẤT 1
PHÁT TRIỂN
LỰC LƯỢNG
SẢN XUẤT 2
PHÁT TRIỂN
QUAN HỆ
SẢN XUẤT 2
QUAN HỆ
SẢN XUẤT 1
LỰC LƯỢNG
SẢN XUẤT 3
PHÁT TRIỂN
CON
NGƯỜI
+ Khi lực lượng sản xuất cũ mất đi, lực lượng sản xuất mới ra đời, thì
quan hệ sản xuất cũ cũng phải mất đi và quan hệ sản xuất mới ra đời để
đảm bảo sự phù hợp.
46. QHSX tác động trở lại LLSX
LLSX QHSX
LLSX
QHSX
PHUØ HÔÏP
LLSX
LLSX
QHSX
KHOÂNG PHUØ
HÔÏP
LLSX
47. + Sự phù hợp của QHSX đối với LLSX biểu hiện: QHSX phải tạo được những
tiền đề, những điều kiện cho các yếu tố của LLSX kết hợp với nhau một cách
hài hòa, để cho sx diễn ra bình thường, đem lại năng suất lao động cao.
Cả ba mặt của QHSX phải thích ứng với
tính chất và trình độ của LLSX.
QHSX phải tạo điều kiện sử dụng và kết
hợp tối ưu giữa TLSX và sức lao động,
đảm bảo thực hiện tái sản xuất mở rộng.
Tạo ra những điều kiện thích hợp cho việc
kích thích vật chất, tinh thần đối với người
lao động trong quan hệ phân phối sản phẩm
làm ra.
LLSX
QHSX
48. + Trường hợp quan hệ sản xuất không phù hợp với tính chất và
trình độ của lực lượng sản xuất, biểu hiện:
Năng xuất lao động xã hội giảm sút.
Của cải trong xã hội không đủ để phân
chia hoặc phân chia không đủ để đảm bảo
đời sống cho người lao động.
Thái độ, tinh thần của người lao động không
còn nhiệt tình, tích cực trong lao động sản
xuất.
LLSX
QHSX
49. 2.2. Sự vận dụng Quy luật về sự phù hợp
của QHSX với trình độ phát triển của LLSX ở
Việt Nam
Trước đổi mới
+ Chúng ta không vận dụng đúng đắn quy luật này dẫn đến
mâu thuẫn trầm trọng giữa LLSX và QHSX.
+ Chủ quan, duy ý chí trong việc xác lập quan hệ sản xuất
quá cao so với trình độ của lực lượng sản xuất vừa thấp
vừa không đồng đều dẫn đến sự trì trệ trong phát triển
kinh tế, xã hội.
50.
51. 2.2. Sự vận dụng Quy luật về sự phù hợp
của QHSX với trình độ phát triển của LLSX ở
Việt Nam
Sau đổi mới đến nay
+ Chúng ta đổi mới tư duy, trước hết là tư duy kinh tế, chúng
ta đã nhận thức quy luật về QHSX phải phù hợp với trình độ
phát triển của LLSX, thực hiện tôn trọng các quy luật kinh tế
khách quan, hành động theo thực tế khách quan.
+ Phát triển kinh tế nhiều thành phần vì trình độ của LLSX
nước ta còn thấp và không đồng đều.
+ Từ khi đổi mới đến nay chúng ta đã biến đổi chiều hướng
quan hệ sở hữu, thừa nhận nhiều loại hình và hình thức sở
hữu khác nhau trong đó có kinh tế tư nhân
52.
53. 53
Keát caáu cô sôû haï taàng
Quan heä saûn xuaát
Taøn dö
Quan heä saûn xuaát
Thoáng trò
Quan heä saûn xuaát
Maàm moáng
3. Biện chứng giữa CSHT và KTTT
3.1.1. Khaùi nieäm cơ sở hạ tầng
- Cô sôû haï taàng laø toaøn boä nhöõng quan heä saûn
xuaát hôïp thaønh cô caáu kinh teá cuûa moät hình thaùi kinh
teá xaõ hoäi nhaát ñònh
58. Hỏi: Vì sao trong xã
hội có giai cấp, nhà
nước giữ vai trò quan
trọng nhất trong KTTT?
- Nhà nước là công cụ của giai cấp
thống trị.
- Nhờ có nhà nước, giai cấp thống trị
mới thực hiện được sự thống trị của
mình trên các mặt đời sống xã hội.
60. CSHT quyết định KTTT:
- CSHT nào KTTT ấy:
+ Giai cấp nào nắm quyền thống trị kinh tế
thì sẽ nắm quyền thống trị chính trị.
+ QHSX thống trị chi phối quyết định đời
sống tinh thần, KTTT xã hội. vì mâu thuẫn kinh
tế quyết định mâu thuẫn tinh thần...
+ Mọi thể chế, quan điểm tư tưởng thì
không có nguồn gốc tự thân mà tất cả đều do
CSHT sinh ra.
61. - Khi CSHT thay đổi, thì sớm muộn
KTTT cũng phải thay đổi cho phù hợp:
+ Trong một hình thái kinh tế - xã hội.
+ Từ hình thái kinh tế-xã hội này chuyển
sang hình thái-kinh tế xã hội khác.
+ Khi QHSX mới ra đời thì nhà nước mới
cũng ra đời, pháp luật, tư tưởng mới cũng
được hình thành.
+ Những yếu tố của KTTT được giai cấp
mới lãnh đạo kế thừa thì không mất đi.
62. * KTTT tác động trở lại CSHT:
- Sự tác động của KTTT đến CSHT theo hai
hướng: thúc đẩy, kìm hãm (tạm thời).
- Trong KTTT, nhà nước có vai trò đặc biệt
quan trọng.
64. 3.3. Vận dụng MQHBC giữa CSHT và
KTTT vào công cuộc đổi mới ở VN
- Trước đổi mới:
+ Về quan điểm là chúng ta nhấn mạnh quá
mức vai trò kiến trúc thượng tầng, vi phạm quy luật
kinh tế khách quan
+ Về cơ chế: thì chính trị can thiệp quá sâu vào
các quá trình kinh tế - xã hội bằng những mệnh lệnh
chủ quan của các cơ quan quản lý nhà nước (UB
kinh tế tự định mức tiền…)
+ Về thiết chế: Bộ máy hành chính quan liêu,
cửa quyền, cồng kềnh, kém hiệu quả.
65. + Về quan điểm: thì gắn đổi mới kinh tế với đổi mới chính trị,
lấy đổi mới kinh tế là trọng tâm, đổi mới chính trị được tiến hành
thận trọng, có trọng điểm để nhận thức về thực chất của CNXH
+ Về cơ chế, chính trị thì thực hiện đúng nguyên tắc tập
trung dân chủ, nền kinh tế thì vận hành theo quy luật kinh tế
khách quan
+ Về thiết chế: là xây dựng NNPQXHCN, giữ vững vai trò
lãnh đạo của đảng, nâng cao sức mạnh của các tổ chức đoàn thể
chính trị, cải cách hành chính, lề lối làm việc, hoàn thiện hệ thống
pháp luật
- Từ khi đổi mới đến nay.
66. 3.4. Sự hình thành CSHT và KTTT XHCN
Không thể hình thành 1 cách tự phát mà trên
cơ sở tự giác của KTTT
Được xây dựng trên cơ sở thiết lập từng bước
QHSX XHCN
Được hình thành từng bước, với những hình
thức, bước đi thích hợp
Tuân theo quy luật khách quan
67. 4. Phạm trù HTKT-XH và ý nghĩa của PPL
4.1. Phạm trù HTKT -XH
HTKT-XH là một phạm trù cơ bản của CNDVLS
dùng để chỉ xã hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất
định, với một kiểu QHSX đặc trưng phù hợp với
một trình độ nhất định của LLSX và với một kiểu
KTTT tương ứng được xây dựng trên những
QHSX ấy.
69. 4.2. Quá trình lịch sử - tự nhiên của các
HTKT-XH
- Do SXVC...
- Sự tác động của các quy luật LLSX-QHSX,
CSHT-KTTT,
- Sự tác động đó còn phụ thuộc vào nhiều nhân
tố khách quan, chủ quan.
- Do đó, sự vận động, phát triển các hình thái
KT-XH vừa theo tuần tự, vừa nhảy vọt.(bỏ qua
một, một số hình thái KT-XH)
70. Ý nghĩa thời đại của HTHTKT-XH
- Cơ sở lý luận khoa học để nghiên cứu vấn đề lịch
sử, xã hội.
- Nắm được cơ cấu chung của xã hội, trên cơ sở
đó vận dụng vào thực tiễn.
- Cơ sở lý luận khoa học để tìm hiểu, nghiên cứu
đường lối của Đảng, nhất là đường lối cách mạng
xã hội chủ nghĩa.
71. 4.3. Về con đường đi lên CNXH bỏ qua chế
độ TBCN ở VN
- Tư duy đúng đắn về “bỏ qua”.
Trích Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc
lần thứ IX, năm 2001, trang 84
Bỏ qua việc xác lập vị trí
thống trị của QHSX và
KTTT tư bản chủ nghĩa,
nhưng tiếp thu, kế thừa
những thành tựu mà
nhân loại đã đạt được
dưới chế độ TBCN, đặc
biệt là khoa học và công
nghệ, để phát triển
nhanh LLSX, xây dựng
nền kinh tế hiện đại.
72. 4.3. Về con đường đi lên CNXH bỏ qua chế
độ TBCN ở VN
- Phát huy vai trò của nhân tố chủ quan, khai thác triệt
để những điều kiện khách quan.
Nhân tố chủ quan Yếu tố khách quan
Nhân
dân
LĐ
làm
chủ
Nhà
nước
của
dân, do
dân, vì
dân
Đảng
lãnh
đạo
QH đa
phương
Hội
nhập
kinh
tế QT
Xu
thế
toàn
cầu
hóa
73. * Một số cơ hội và thách thức của VN trong
quá trình hội nhập
- CƠ HỘI
+ Có nhiều thuận lợi phát triển KT-XH, đẩy mạnh CNH – HĐH đất
nước, tạo ra khả năng bảo đảm ANQP, ổn định chính trị - xã hội.
+ Việc tham gia các hiệp định thương mại tự do (CPTPP, FTA…) tạo
ra cơ hội mở rộng, đa dạng hóa thị trường, tham gia sâu hơn vào
chuỗi cung ứng, sản xuất toàn cầu.
+ Khơi dậy tiềm năng của đất nước và sức sáng tạo của các tầng lớp
nhân dân, cải thiện nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân
dân.
74. * Một số cơ hội và thách thức của VN trong
quá trình hội nhập
- CƠ HỘI
+ Chủ động tham gia sâu hơn vào quá trình định hình và cải cách các
chế định, cơ chế cấu trúc kinh tế thế giới và khu vực có lợi cho ta tạo
điều kiện bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc.
+ Các doanh nghiệp có cơ hội phát triển mạnh hơn, sáng tạo hơn, và
có sức cạnh tranh hơn với các doanh nghiệp nước ngoài.
+ Người tiêu dùng có thêm nhiều cơ hội lựa chọn hàng hóa chất
lượng cao, dịch vụ tốt, giá cạnh tranh, đảm bảo các tiêu chuẩn vệ
sinh môi trường…
75. * Một số cơ hội và thách thức của VN trong
quá trình hội nhập
- THÁCH THỨC
+ Sức ép cạnh tranh gay gắt cả trên ba cấp độ: sản phẩm, doanh
nghiệp, quốc gia (Tức là sản phẩm và doanh nghiệp của ta không
chỉ phải cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài trên thị trường
quốc tế mà cả trong thị trường nội địa).
+ Các bộ, ngành, hiệp hội, doanh nghiệp đứng trước đòi hỏi phải
hiểu biết nhiều và vận dụng hiệu quả các luật lệ, quy định kinh tế
thương mại, đặc biệt là khả năng ứng phó trước các tranh chấp
thương mại.
76. * Một số cơ hội và thách thức của VN trong
quá trình hội nhập
- THÁCH THỨC
+ Với xu thế chuyển dịch lao động giữa các nước tham gia FTA, thách thức
đối với các cơ quan, doanh nghiệp, hiệp hội, người lao động trong nước là
sức ép về trình độ, tri thức và tay nghề, nguy cơ tranh chấp quốc tế. Trong
khi lực lượng lao động nước ta chưa qua đào tạo còn chiếm tỉ trọng lớn, số
lao động có trình độ chuyên môn và tay nghề cao còn thiếu; Đội ngũ cán
bộ, công chức nước ta thiếu và hạn chế về năng lực hội nhập; thiếu đội ngũ
luật sư giỏi để giải quyết các tranh chấp thương mại và tư vấn cho các
doanh nghiệp.
77. * Một số cơ hội và thách thức của VN trong
quá trình hội nhập
- THÁCH THỨC
+ Hội nhập quốc tế sâu rộng hơn, những biến động trên thị trường tài
chính, tiền tệ, thị trường hàng hóa quốc tế, xung đột, tranh chấp sẽ tác động
nhanh hơn, mạnh hơn đến nền kinh tế nước ta, ảnh hưởng tiêu cực đến sự
ổn định và phát triển bền vững của ta; thách thức về bảo đảm an ninh, giữ
gìn bản sắc dân tộc, sự phát triển không đều…
+ Nổi lên các nguy cơ về an ninh quốc gia đặc biệt là vấn đề an ninh
phi truyền thống như: Tội phạm xuyên quốc gia (chủ yếu là tội phạm
ma túy), khủng bố quốc tế, an ninh năng lượng, an ninh lương thực,
an ninh nguồn nước, an ninh hàng hải, an ninh y tế, an ninh mạng...
78. 4.3. Về con đường đi lên CNXH bỏ qua chế
độ TBCN ở VN
- Trên thế giới và Việt nam đang xuất hiện những tiền
đề khách quan cho sự phát triển “bỏ qua” chế độ
TBCN.
+ LLSX có tính chất QT hóa, toàn cầu hóa ngày càng cao.
+ Khai thác, sử dụng thành phần kinh tế TBCN để chuyển nền
SX nhỏ lên CNXH
79. “Sau 35 năm đổi
mới, thế và lực,
sức mạnh tổng
hợp quốc gia, uy
tín quốc tế, niềm
tin của nhân dân
được nâng cao,
tạo ra những
tiền đề quan
trọng để xây
dựng và bảo vệ
Tổ quốc”.
Trích Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc
lần thứ XIII, năm 2021, trang 107.
Editor's Notes
-> TLSX là những tư liệu, công cụ được con người sử dụng để tác động vào giới tự nhiên tiến hành sản xuất ra của cải vật chất. TLSX bao gồm ĐTLĐ và TLLĐ(công cụ lao động và PTLĐ)
TLLĐ:là những vật nối con người với đối tượng lao động. TLLĐ gồm công cụ lao động và phương tiện lao động.(Công cụ lao động(sx) là những công cụ được con người sử dụng để tác động vào tự nhiên tạo ra của cải vật chất. Đây là yếu tố quan trọng nhất trong lao động sản xuất. Công cụ lao động là thước đo trình độ chinh phục tự nhiên của con người, quyết định năng suất lao động, cơ sở đánh giá sự khác nhau giữa các thời đại kinh tế.
Mác viết: “Các thời đại kinh tế khác nhau không phải ở chỗ nó sản xuất ra cái gì mà ở chỗ chúng sản xuất bằng cái gì?” VD: cuốc, máy móc, búa...Phương tiện lao động gồm toàn bộ cơ sở vật chất kỹ thuật liên quan đến quá trình sản xuất. VD: nhà máy, phân xưởng, cầu đường, phương tiện di chuyển...
...Phương tiện lao động gồm toàn bộ cơ sở vật chất kỹ thuật liên quan đến quá trình sản xuất. VD: nhà máy, phân xưởng, cầu đường, phương tiện di chuyển...
Có nghĩa là LLSX quyết định đến việc hình thành QHSX. Tùy thuộc vào các yếu tố như CCLĐ, vào ĐTLĐ, trình độ con người để xây dựng trên nó một QHSX phù hợp, tương ứng.
Ở đây ta xét trong PTSXCXNT, trình độ của LLSX lúc này còn thấp, thể hiện ở chỗ:………-> dẫn đến năng suất LĐ thấp, những hiểm họa tự nhiên mang lại đe dọa đến sự sống của con người -> sống theo cộng đồng thị tộc, bộ lạc, bộ tộc, làm chung, ăn chung, sống chung….hình thành QHSX công hữu.
Trong quá trình sản xuất, LLSX phát triển một cách khách quan do nhu cầu ngày càng cao của con người. Để đáp ứng nhu cầu đó, con người luôn tìm cách……->làm cho LLSX ngày càng phát triển, đến một lúc nào đó QHSX cũ , lỗi thời sẽ trở nên không còn phù hợp, trở thành rào cản, thậm chí phá vỡ LLSX-> đòi hỏi phải thay thế bằng một QHSX mới phù hợp hơn.
Tuy nhiên sự phù hợp này chỉ là tương đối, LLSX(cCCLĐ là yếu tố động nhất luôn phát triển)làm cho LLSX ngày càng phát triển. Khi LLSX cũ mất đi…- QHSX cũ mất đi….
Quá trình này diễn ra liên tục trong thực tiễn làm thay thế PTSX này bằng PTSX khác, có thể nói lịch sử phát triển XH là lịch sử thay thế nhau của các PTSX…
Đáp: Trong các bộ phận của KTTT thì nhà nước là bộ phận có quyền lực mạnh nhất. Bởi vì, đây là công cụ đắc lực để giai cấp thống trị bảo vệ lợi ích kinh tế của nó. Nhờ nó mà giai cấp thống trị có thể áp đặt hệ tư tưởng thống trị của giai cấp mình cho các giai cấp khác và toàn bộ xã hội.
