Thực tiễn pháp luật về giải quyết tranh chấp đất đai tại UBND Phường Hưng Trí.doc

Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
TRƢỜNG ĐẠI HỌC HÀ TĨNH
BAN CHỈ ĐẠO THỰC TẬP 2021 - 2022
Số
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP TỐT NGHIỆP
Ngành luật
Đề tài “Thực tiễn thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp đất đai tại
UBND Phường Hưng Trí, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh”
Học viên thực hiện: Trần Phi Duy
Lớp: K12 - NX
GVHD: Dƣơng Thị Cẩm Hằng
Hà Tĩnh, 12 tháng 02 năm 2022
1

TRƢỜNG ĐẠI HỌC HÀ TĨNH
BAN CHỈ ĐẠO THỰC TẬP NĂM 2021 - 2022
CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP TỐT NGHIỆP
Ngành Luật
Đề tài “Thực tiễn thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp đất đai tại
UBND Phường Hưng Trí, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh”
Hà Tĩnh, tháng 02 năm 2022
2

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan nội dung bài báo cáo này là công trình nghiên cứu của
bản thân tôi dƣới sự hƣớng dẫn của giảng viên Dƣơng Thị Cẩm Hằng, và sự hỗ
trợ của các cán bộ tại UBND phƣờng Hƣng Trí, Thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh.
Các thông tin tham khảo trong bài báo cáo này do tôi nghiên cứu và đều
đƣợc trích dẫn một cách đầy đủ có chọn lọc. Các số liệu, ví dụ minh chứng trình
bày trong bài viết là trung thực, có nguồn tin cậy.
Hà Nội, ngày ..... tháng ....... năm 2022
Ngƣời cam đoan
Trần Phi Duy
3

MỤC LỤC
Phần 1. THÔNG TIN CHUNG VỀ ĐƠN VỊ THỰC TẬP ............................................ 1
I. Thông tin chung ........................................................................................................ 1
II. Chức năng nhiệm vụ ............................................................................................... 1
III. Cơ cấu tổ chức bộ máy .......................................................................................... 2
Phần 2. NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ ............................................................................... 4
A. MỞ ĐẦU.................................................................................................................. 4
1. Lý do chọn đề tài...................................................................................................... 4
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu .............................................................................. 4
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu............................................................................... 5
4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu............................................................................... 5
5. Phƣơng pháp nghiên cứu......................................................................................... 5
6. Kết cấu đề tài............................................................................................................ 5
NỘI DUNG ĐỀ TÀI....................................................................................................... 7
CHƢƠNG 1................................................................................................................ 7
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI ............................ 7
1.1 Khái niệm, đặc điểm tranh chấp đất đai ............................................................ 7
1.2 Nguyên nhân tranh chấp đất đai ........................................................................ 7
1.3 Các trƣờng hợp tranh chấp................................................................................ 8
1.4 Hòa giải trong tranh chấp đất đai....................................................................... 9
1.5 Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai....................................................... 15
CHƢƠNG 2.............................................................................................................. 18
THỰC TRẠNG GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI TẠI PHƢỜNG HƢNG
TRÍ, THỊ XÃ KỲ ANH, TỈNH HÀ TĨNH ............................................................... 18
2.1. Thực tiễn giải quyết tranh chấp đất đai tại UBND phƣờng Hƣng Trí, thị xã Kỳ
Anh, tỉnh Hà Tĩnh.................................................................................................. 18
2.2 Một số trƣờng hợp giải quyết tranh chấp đất đai xảy ra tại UBND phƣờng
Hƣng Trí, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh................................................................. 23
CHƢƠNG 3.............................................................................................................. 25
GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI
TẠI UBND PHƢỜNG HƢNG TRÍ, THỊ XÃ KỲ ANH, TỈNH HÀ TĨNH ........... 25
3.1. Một số vấn đề bất cập trong giải quyết tranh chấp đất đai hiện nay .............. 25
3.2. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật....................................................................... 28
KẾT LUẬN .................................................................................................................. 31
4

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................... 32
5

Phần 1. THÔNG TIN CHUNG VỀ ĐƠN VỊ THỰC TẬP
I. Thông tin chung
- Đơn vị thực tập: UBND phƣờng Hƣng Trí, Thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà
Tĩnh.
- Địa chỉ: số 152 đƣờng Phạm Tiêm, TDP Tân Tiến, phƣờng Hƣng Trí,
thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh.
- Chủ tịch UBND phƣờng: ông Nguyễn Đình Tài.
Hƣng Trí là một trong những đơn vị mới đƣợc thành lập trên cơ sở sáp
nhập toàn bộ phƣờng Hƣng Trí và xã Kỳ Hƣng theo Nghị quyết số 819/NQ-
UBTVQH14 ngày 21/11/2019 của Ủy ban Thƣờng vụ Quốc hội về việc sắp xếp
các đơn vị hành chính cấp xã. Phần lớn địa bàn phƣờng Hƣng Trí ngày nay
trƣớc đây là xã Kỳ Hƣng thuộc huyện Kỳ Anh1
.
II. Chức năng nhiệm vụ
UBND phƣờng Hƣng Trí có đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định
của pháp luật, cụ thể:
- Tổ chức và bảo đảm việc thi hành Hiến pháp và pháp luật trên địa bàn
phƣờng.
- Quyết định những vấn đề của phƣờng trong phạm vi đƣợc phân quyền,
phân cấp theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên
quan.
- Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn do cơ quan hành chính nhà nƣớc cấp
trên ủy quyền.
- Chịu trách nhiệm trƣớc chính quyền địa phƣơng ở quận, thị xã, thành
phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ƣơng về kết quả
thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phƣơng ở phƣờng.
- Quyết định và tổ chức thực hiện các biện pháp nhằm phát huy quyền
làm chủ của Nhân dân, huy động các nguồn lực xã hội để xây dựng và phát triển
kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh trên địa bàn phƣờng.
1Trang thông tin điện tử phường Hưng Trí – Thị xã Kz Anh, xem tại
https://thixakyanh.hatinh.gov.vn/hungtri/KenhTin/Lich-su-hinh-thanh.aspx, truy cập ngày 15/02/2022.
1

III. Cơ cấu tổ chức bộ máy
Cơ cấu tổ chức bộ máy của UBND phƣờng Hƣng Trí bao gồm:
Thứ nhất, lãnh đạo UBND phƣờng Hƣng Trí, gồm có:
TT Họ và tên Chức vụ
1. Nguyễn Đình Tài Chủ tịch UBND phƣờng
2. Trần Xuân Lê Phó Chủ tịch UBND phƣờng
3. Nguyễn Thành Đông Phó Chủ tịch UBND phƣờng
Thứ hai, các ngành UBND phƣờng Hƣng Trí gồm có:
TT Họ và tên Chức vụ
1. Phùng Xuân Hậu Công chức Văn hóa
2. Nguyễn Hoàng Nguyên Cán bộ Văn hóa
3. Phan Thiết Dũng Công chức Địa chính XDCB
4. Phạm Thị Mai Công chức Địa chính
5. Đậu Quốc Phong Công chức Kế toán
6. Mai Thị Huyền Công chức Kế toán
7. Nguyễn Văn Tình CC. Tƣ pháp - Hộ tịch
8. Phạm Văn Quỳnh CC. Tƣ pháp - Hộ tịch
9. Nguyễn Thị Thu Hiền Công chức VHXH
10. Lê Thị Thúy Nga CC Văn phòng-Thống kê
11. Phạm Thị Tuyết Văn phòng Đảng ủy
12. Mai Thị Thu Thùy Cán bộ VHXH
13. Lê Quý Tâm Cán bộ VPUBND
2

14. Lê Thị Thủy Cán bộ Địa chính
15. Trần Thị Hoài Thu Cán bộ Địa chính
3

Phần 2. NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ
A. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đất đai là tài nguyên đặc biệt của quốc gia, nguồn lực quan trọng phát triển
đất nƣớc. Không ai có thể phủ nhận vai trò quan trọng của đất đai đối với cuộc
sống của con ngƣời, nó có ý nghĩa hàng đầu trong đời sống kinh tế, chính trị, xã
hội và an ninh, quốc phòng của mỗi quốc gia.
Tranh chấp đất đai là một hiện tƣợng xảy ra phổ biến trong xã hội. Đặc
biệt, khi nƣớc ta chuyển đổi sang nền kinh tế thị trƣờng, đất đai trở thành một
loại hàng hóa đặc biệt có giá trị thì tranh chấp đất đai có xu hƣớng ngày càng
gia tăng cả về số lƣợng cũng nhƣ mức độ phức tạp. Tình trạng tranh chấp đất
đai kéo dài với số lƣợng ngƣời dân khiếu kiện ngày càng đông là vấn đề rất
đáng đƣợc quan tâm. Tranh chấp đất đai phát sinh nhiều ảnh hƣởng tiêu cực đến
nhiều mặt của đời sống xã hội nhƣ: Làm đình đốn sản xuất, tổn thƣơng đến các
mối quan hệ trong cộng đồng dân cƣ, ảnh hƣởng đến phong tục đạo đức tốt đẹp
của ngƣời Việt Nam, gây ra sự mất ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội.
Tranh chấp đất đai kéo dài nếu không đƣợc giải quyết dứt điểm sẽ dễ dẫn đến
“điểm nóng”, bị kẻ xấu lợi dụng, làm giảm niềm tin của nhân dân đối với Nhà
nƣớc. Vì vậy, việc nghiên cứu tranh chấp đất đai và pháp luật về giải quyết
tranh chấp đất đai là cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Đây cũng là vấn đề đang
đƣợc Đảng, Nhà nƣớc và các cấp, các ngành đặc biệt quan tâm.
Qua thực tiễn thực tập tại UBND phƣờng Hƣng Trí, thị xã Kỳ Anh, tỉnh
Hà Tĩnh, tôi nhận thấy tranh chấp đất đai là một trong những tranh chấp rất phổ
biến tại địa phƣơng. Chính vì vậy, tôi đã lựa chọn đề tài “Thực tiễn thực hiện
pháp luật về giải quyết tranh chấp đất đai tại UBND Phường Hưng Trí, thị xã
Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh” làm báo cáo thực tập tốt nghiệp của mình.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Các bài viết liên quan đến đề tài có thể kể đến nhƣ:
4

Luận văn: “Giải quyết tranh chấp đất đai theo Luật đất đai 2003”, Phạm
Thị Hƣơng Lan, 2009;
Bài viết “Hòa giải tranh chấp đất đai theo Điều 135 Luật Đất đai năm
2003 và một số vấn đề đặt ra” của Mai Thị Tú Oanh đăng trên Tạp chí Tòa án
nhân dân số 21, tháng 11/2012;
Bài viết “Về thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai của tòa án” đăng
trên trang web http://phapluatdansu.com ngày 12/12/2011 của TS. Trần Anh
Tuấn, Khoa Luật dân sự, Đại học Luật Hà Nội;
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của đề tài là hệ thống hóa pháp luật về tranh chấp đất
đai, tìm hiểu thực trạng hiện nay về áp dụng pháp luật, từ đó đề xuất một số kiến
nghị để khắc phục những hạn chế còn tồn tại, nâng cao hiệu quả thực hiện pháp
luật.
4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu
Chuyên đề nghiên cứu về tranh chấp đất đai. Tuy nhiên, với khả năng
nghiên cứu hạn chế, chuyên đề chỉ tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận và pháp
luật hiện hành, thực trạng trên địa bàn cơ sở thực tập.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
Chuyên đề đƣợc xây dựng với phƣơng pháp luận của chủ nghĩa Mác Lê-
nin. Bên cạnh đó, bài viết sử dụng các phƣơng pháp sau:
- Phƣơng pháp so sánh, đối chiếu các quy định pháp luật hiện nay với
trƣớc đây, giữa các quy định pháp luật với tình huống thực tế.
- Phƣơng pháp tổng hợp, phân tích phản ảnh các vụ việc trong thực tiễn
cuộc sống, xét xử liên quan đến quy định của pháp luật hiện hành.
6. Kết cấu đề tài
Ngoài phần mở đầu, danh mục tài liệu tham khảo, chuyên đề gồm có 3 chƣơng:
- Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về giải quyết tranh chấp đất đai.
5

- Chƣơng 2: Thực trạng giải quyết tranh chấp đất đai tại UBND
Phƣờng Hƣng Trí, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh.
- Chƣơng 3: Giái pháp nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp đất đai
tại UBND Phƣờng Hƣng Trí, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh.
6

NỘI DUNG ĐỀ TÀI
CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐẤT
ĐAI 1.1 Khái niệm, đặc điểm tranh chấp đất đai
Khi các chủ thể tham gia các quan hệ xã hội nói chung, quan hệ đất đai nói
riêng, việc bất đồng ý chí là điều tất yếu. Nếu mâu thuẫn đó không thể điều hòa,
khi đó, tranh chấp sẽ phát sinh. Theo Luật đất đai 2013, “Tranh chấp đất đai là
tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên
trong quan hệ đất đai”2
.
Tùy từng thời kỳ, chế độ, tranh chấp đất đai có những yếu tố về nội dung,
hình thức khác nhau. Tuy vậy, có một số đặc điểm chung nhƣ sau:
Thứ nhất, đối tƣợng của tranh chấp đất đai là quyền quản lý, quyền sử
dụng và những lợi ích phát sinh từ quá trình sử dụng một loại tài sản đặc biệt
không thuộc quyền sở hữu của các bên tranh chấp;
Thứ hai, các chủ thể tranh chấp đất đai chỉ là chủ thể quản lý và sử dụng
đất không có quyền sở hữu đối với đất đai;
Thứ ba, tranh chấp đất đai luôn gắn liền với quá trình sử dụng đất của các
chủ thể nên không chỉ ảnh hƣởng đến lợi ích trực tiếp của các bên tham gia
tranh chấp mà còn ảnh hƣởng đến lợi ích của Nhà nƣớc.
1.2 Nguyên nhân tranh chấp đất đai
Nguyên nhân khách quan:
Trong quá trình hiện đại hóa, công nghiệp hóa đất nƣớc, việc thu hồi đất để
mở rộng đô thị, xây dựng kết cấu ha tầng thực hiện dự án đầu tƣ làm cho quỹ
đất canh tác ngày càng giảm. Trong khi đó, sự gia tăng dân số vẫn ở tỷ lệ cao, cơ
cấu kinh tế chƣa đáp ứng đƣợc vấn đề giải quyết việc làm và cuộc sống cho
ngƣời lao động. Đặc biệt, do tác động mạnh mẽ của cơ chế thị trƣờng làm cho
giá đất tặng đã và đang là những áp lực lớn gây nên tình trạng khiếu kiện, tranh
chấp đất đai một cách gay gắt.
2
Khoản 24 Điều 3 Luật đất đai 2013
7

Nguyên nhân chủ quan:
Về cơ chế quản lý: Công tác phân vùng quy hoạch đất đai làm chậm, thiếu
đồng bộ, việc phân chia địa giới hành chính có nhiều thay đổi nhƣng xác định
mốc giới không kịp thời hoặc không rõ ràng làm cho tình trạng tranh chấp đất
đai phức tạp thêm, phƣơng tiện và hồ sơ phục vụ cho công tác quản lý đất dai
còn thiếu, chƣa có ddaatf đủ những cơ sở khoa học và phƣơng pháp quản lý cần
thiết để xác định quyền sử dụng đất cho các chủ thể nên đã làm giảm hiệu lực
của Nhà nuwocs trong việc giải quyết tranh chấp đất đai.
Về chính sách, pháp luật đất đai chƣa hoàn thiện, thiếu đồng bộ và còn
đang nhiều biến động, Các văn bản hƣớng dẫn thi hành chậm đƣợc ban hành
làm cho việc áp dụng pháp luật đƣợc thực hiện một cách cầm chừng, thiếu hiệu
quả.
Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật còn thiếu hiệu quả, vì thế trình
độ hiểu biết pháp luật còn hạn chế.
1.3 Các trƣờng hợp tranh chấp
Trên thực tế giải quyết tranh chấp đất đai nhìn chung có các dạng tranh
chấp liên quan đến đất đai đƣợc chia thành những trƣờng hợp nhƣ sau:
Trƣờng hợp thứ nhất, Tranh chấp đất đai thuộc vào dạng tranh chấp xác
định chủ thể có quyền sử dụng đất
Tranh chấp về quyền sử dụng đất là những tranh chấp giữa các bên với
nhau về việc ai đó có quyền sử dụng đất hợp pháp với thửa đất, mảnh đất nào
đó. Đây là các trƣờng hợp liên quan đến việc công nhận ngƣời nào mới thật sự
là ngƣời có quyền sử dụng đất trên một phần đất đang có tranh chấp. Ví dụ nhƣ
tranh chấp diện tích đất do bị cấp trùng, lấn chiếm đất đai, tranh chấp ranh giới
đất liền kề mà cơ quan nhà nƣớc đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng, lối đi,
tranh chấp về một thửa đất hoặc một phần thửa đất, tài sản gắn liền với đất. Chủ
yếu phân định quyền sử dụng đất thuộc về cá nhân, tổ chức nào.
8

Trƣờng hợp thứ hai, là dạng tranh chấp về quyền và nghĩa vụ phát sinh
trong quá trình sử dụng đất. Đây chính là các tranh chấp liên quan đến các giao
dịch dân sự liên quan đến quyền sử dụng đất.
Các giao dịch dân sự liên quan quyền sử dụng đất nhƣ chuyển nhƣợng
quyền sử dụng đất, chuyển đổi quyền sử dụng đất, cho thuê lại quyền sử dụng
đất, thế chấp quyền sử dụng đất, bảo lãnh quyền sử dụng đất, góp vốn bằng
quyền sử dụng đất. Mặc dù đây là các tranh chấp về hợp đồng dân sự nhƣng đều
có liên quan đến vấn đề chủ đạo là đất đai. Tuy nhiên về bản chất đây vẫn là
tranh chấp về hợp đồng dân sự.
Trƣờng hợp thứ ba, là trƣờng hợp tranh chấp về quyền thừa kế quyền sử
dụng đất
Các tranh chấp về đất đai trong lĩnh vực thừa kế thƣờng xảy ra khi có sự
kiện phân chia thừa kế theo quy định của luật hoặc theo yêu cầu đƣợc phân chia
di sản thừa kế của những ngƣời ở hàng thừa kế theo quy định của Bộ luật Dân
sự 2015.
Trƣờng hợp thứ tƣ, là trƣờng hợp tranh chấp về tài sản gắn liền với quyền
sử dụng đất.
Trƣờng hợp này thƣờng liên quan đến việc tranh chấp những tài sản đƣợc
gắn liền với đất nhƣ: cây cối, nhà ở, tƣờng rào, các công trình trên đất đƣợc
giao. Bản chất của trƣờng hợp tranh chấp này là xác định ai có quyền sử dụng
đát và những tài nguyên khác gắn liền với mảnh đất đó.3
1.4 Hòa giải trong tranh chấp đất đai
Cũng giống các loại tranh chấp khác, các phƣơng thức giải quyết tranh
chấp bảo gồm thƣơng lƣợng, hòa giải, tòa án. Tuy nhiên, đối với tranh chấp đất
đai, hòa giải là một phƣơng thức đặc thù.
Hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã là thủ tục đƣợc quy định trong
Luật Đất đai năm 2013 trong trƣờng hợp các bên tranh chấp không tự hòa giải
3
Giáo trình Luật đất đai, Đại học Luật Hà Nội, 2016, tr.86
9

hoặc không hòa giải đƣợc thông qua hòa giải ở cấp cơ sở. Trong đó hòa giải
tranh chấp về quyền sử dụng đất là thủ tục bắt buộc và cũng là điều kiện thụ lý
vụ án tại Tòa án. Yêu cầu khởi kiện tranh chấp về quyền sử dụng đất nếu không
đƣợc tiến hành hòa giải tại UBND cấp xã thì coi nhƣ là chƣa đủ điều kiện khởi
kiện. Và Tòa án sẽ trả lại đơn khởi kiện cho đƣơng sự là nguyên đơn.
Trình tự thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai đƣợc quy định tại Điều 202
Luật Đất đai năm 2013 và Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của
Chính phủ đƣợc sửa đổi bổ sung bởi Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày
06/01/2017 của Chính phủ.
Tiếp nhận hồ sơ và các công việc phải thực hiện của UBND cấp xã
Về hồ sơ yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai: Pháp luật không quy định
cụ thể hồ sơ yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai tại UBND cấp. Tuy nhiên, về
cơ bản hồ sơ yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai phải bao gồm: Đơn yêu cầu
hòa giải quyết tranh chấp đất đai; và các tài liệu, chứng cứ khác (nếu có) nhƣ:
Biên bản hòa giải tranh chấp đất đai ở cơ sở; bản sao: Giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất; trích lục thửa đất; giấy tay mua bán, sang nhƣợng đất; hợp đồng
chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất; giấy Chứng minh nhân dân của ngƣời yêu
cầu…
Sau khi nhận đƣợc đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai và tài liệu,
chứng cứ kèm theo (nếu có), UBND cấp xã có trách nhiệm thực hiện các công
việc sau:
Thứ nhất, Thẩm tra, xác minh tìm hiểu nguyên nhân phát sinh tranh chấp,
thu thập giấy tờ, tài liệu có liên quan do các bên cung cấp về nguồn gốc đất,
quá trình sử dụng đất và hiện trạng sử dụng đất.
Đây là một thủ tục bắt buộc phải thực hiện nhằm mục đích đảm bảo cho
việc hòa giải mang lại hiệu quả và thuyết phục. Công việc này thƣờng do công
chức tƣ pháp hoặc địa chính thực hiện và sau đó lập báo cáo kết quả thẩm tra,
10

xác minh nội dung tranh chấp đất đai. Nội dung báo cáo có các nội dung chủ
yếu sau:
+ Xác định rõ quan hệ tranh chấp mà các bên yêu cầu giải quyết là gì: ai
tranh chấp với ai (cá nhân với cá nhân hay hộ gia đình tranh chấp, lƣu ý phân
biệt vì hệ quả pháp lý khác nhau); diện tích, loại đất tranh chấp, yêu cầu của
nguyên đơn, yêu cầu của bị đơn.
+ Nguồn gốc và quá trình sử dụng.
+ Thông tin hồ sơ địa chính qua các thời kỳ (tờ bản đồ, diện tích, loại đất,
sổ mục kê, sổ đăng ký ruộng đất, sổ địa chính…).
+ Hiện trạng sử dụng đất đang tranh chấp (phải kiểm tra hiện trƣờng, lƣu ý
thủ tục kiểm tra hiện trƣờng phải đảm bảo chặt chẽ, đúng quy định); so sánh
thông tin địa chính qua các thời kỳ và phải có lý giải sự biến động (nếu có).
+ Nguyên nhân và diễn biến phát sinh tranh chấp và kết quả hòa giải ở cơ
sở, tự hòa giải.
+ Tình trạng sử dụng đất hiện nay của các bên tranh chấp (hoàn cảnh về đất
ở, đất sản xuất của các bên tranh chấp).
Thứ hai, thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai để thực hiện hòa
giải.
Theo quy định tại Điều 202 Luật Đất đai năm 2013 thì thành phần Hội
đồng hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã gồm: Chủ tịch hoặc Phó Chủ
tịch Ủy ban nhân dân là Chủ tịch Hội đồng; đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc
xã, phƣờng, thị trấn; tổ trƣởng tổ dân phố đối với khu vực đô thị; trƣởng thôn,
ấp đối với khu vực nông thôn; đại diện của một số hộ dân sinh sống lâu đời tại
xã, phƣờng, thị trấn biết rõ về nguồn gốc và quá trình sử dụng đối với thửa đất
đó; cán bộ địa chính, cán bộ tƣ pháp xã, phƣờng, thị trấn. Tùy từng trƣờng hợp
cụ thể, có thể mời đại diện Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh,
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.
11

So với quy định của Luật Đất đai năm 2003 thì Luật Đất đai năm 2013 có
điểm mới về thành phần Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai, đó là bổ sung
thêm tổ trƣởng tổ dân phố hoặc trƣởng ấp, khóm và đại diện của ít nhất 02 hộ
dân sinh sống lâu đời tại xã, phƣờng, thị trấn biết rõ về nguồn gốc và quá trình
sử dụng đối với thửa đất đó.
Thứ ba, tổ chức cuộc họp hòa giải có sự tham gia của các bên tranh chấp,
thành viên Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai và người có quyền lợi, nghĩa
vụ liên quan.
Trƣớc khi tổ chức cuộc họp hòa giải, UBND cấp xã phải gửi thƣ mời đến
tất cả các bên tranh chấp và thành viên tổ hòa giải. Và việc hòa giải chỉ đƣợc
tiến hành khi các bên tranh chấp đều có mặt. Trƣờng hợp, tại cuộc họp hòa giải
có một bên tranh chấp hoặc ngƣời có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan vắng mặt thì
phải hoãn cuộc họp hòa giải và tổ chức lại cuộc họp hòa giải lần thứ hai. Việc
hoãn cuộc họp hòa giải phải lập thành biên bản và ghi rõ lý do hoãn cuộc họp.
Trƣờng hợp một trong các bên tranh chấp vắng mặt đến lần thứ hai thì đƣợc coi
là việc hòa giải không thành.
Lập biên bản hòa giải khi giải quyết tranh chấp
Kết quả hòa giải tranh chấp đất đai phải đƣợc lập thành biên bản, gồm có
các nội dung: Thời gian và địa điểm tiến hành hòa giải; thành phần tham dự hòa
giải; tóm tắt nội dung tranh chấp thể hiện rõ về nguồn gốc, thời điểm sử dụng
đất đang tranh chấp, nguyên nhân phát sinh tranh chấp (theo kết quả xác minh,
tìm hiểu); ý kiến của Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai; những nội dung đã
đƣợc các bên tranh chấp thỏa thuận, không thỏa thuận.
Biên bản hòa giải phải có chữ ký của Chủ tịch Hội đồng, các bên tranh
chấp có mặt tại buổi hòa giải, các thành viên tham gia hòa giải và phải đóng dấu
của UBND cấp xã; đồng thời phải đƣợc gửi ngay cho các bên tranh chấp và lƣu
tại UBND cấp xã. Trƣờng hợp, sau khi thông qua biên bản hòa giải mà một
trong các bên đƣơng tranh chấp không đồng ý ký tên vào biên bản hòa giải thì
phải lập biên bản để lƣu vào hồ sơ giải quyết tranh chấp đất đai.
12

Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành mà các bên
tranh chấp có ý kiến bằng văn bản khác với nội dung đã thống nhất trong biên
bản hòa giải thành thì Chủ tịch UBND cấp xã tổ chức lại cuộc họp Hội đồng hòa
giải để xem xét giải quyết đối với ý kiến bổ sung và phải lập biên bản hòa giải
thành hoặc không thành.
Giải quyết trong trường hợp hòa giải không thành
Trƣờng hợp hòa giải thành mà có thay đổi hiện trạng về ranh giới sử dụng
đất, chủ sử dụng đất thì UBND cấp xã gửi biên bản hòa giải thành đến cơ quan
có thẩm quyền để giải quyết theo quy định tại Khoản 5 Điều 202 của Luật Đất
đai năm 2013. Cụ thể là:
+ Đối với trƣờng hợp hòa giải thành mà có thay đổi hiện trạng về ranh giới,
ngƣời sử dụng đất thì UBND cấp xã gửi biên bản hòa giải đến Phòng Tài
nguyên và Môi trƣờng đối với trƣờng hợp tranh chấp đất đai giữa hộ gia đình,
cá nhân, cộng đồng dân cƣ với nhau; gửi đến Sở Tài nguyên và Môi trƣờng đối
với các trƣờng hợp khác.
+ Phòng Tài nguyên và Môi trƣờng, Sở Tài nguyên và Môi trƣờng trình
UBND cùng cấp quyết định công nhận việc thay đổi ranh giới thửa đất và cấp
mới Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác
gắn liền với đất. Trƣờng hợp hòa giải không thành hoặc sau khi hòa giải thành
mà có ít nhất một trong các bên thay đổi ý kiến về kết quả hòa giải thì UBND
cấp xã lập biên bản hòa giải không thành và hƣớng dẫn các bên tranh chấp gửi
đơn đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp tiếp theo.
Thủ tục yêu cầu Tòa án công nhận kết quả hòa giải thành tại UBND cấp
xã
Để yêu cầu Tòa án công nhận kết quả hòa giải thành tại UBND cấp xã thì
cần có những điều kiện sau:
– Các bên tham gia thỏa thuận hòa giải có đầy đủ năng lực hành vi dân sự;
13

– Vụ, việc đƣợc hòa giải tuân thủ đúng quy định pháp luật về hòa giải ở cơ
sở;
– Các bên tham gia thỏa thuận hòa giải là ngƣời có quyền, nghĩa vụ đối với
nội dung thỏa thuận hòa giải. Trƣờng hợp nội dung thỏa thuận hòa giải thành
liên quan đến quyền, nghĩa vụ của ngƣời thứ ba thì phải đƣợc ngƣời thứ ba
đồng ý;
– Có văn bản hòa giải thành. Nội dung thỏa thuận hòa giải thành là hoàn
toàn tự nguyện, không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội,
không nhằm trốn tránh nghĩa vụ với Nhà nƣớc hoặc ngƣời thứ ba;
– Một hoặc cả hai bên có đơn yêu cầu Tòa án công nhận kết quả hòa giải
thành ở cơ sở.
Thủ tục yêu cầu Tòa án ra quyết định công nhận kết quả hòa giải thành
tại UBND cấp xã
Ngƣời yêu cầu công nhận kết quả hòa giải thành tại UBND cấp xã (là một
bên hoặc cả hai bên) phải gửi đơn đến Tòa án theo quy định tại Điều 418 Bộ luật
Tố tụng dân sự năm 2015. Kèm theo đơn yêu cầu, ngƣời yêu cầu phải gửi văn
bản về kết quả hòa giải thành theo quy định của pháp luật về hòa giải ở cơ sở.
- Thời hạn gửi đơn: Trong thời hạn 06 tháng, kể từ ngày lập văn bản hòa
giải thành.
- Ngƣời nộp đơn yêu cầu Tòa án ra quyết định công nhận kết quả hòa giải
thành ở cơ sở phải nộp tiền tạm ứng lệ phí giải quyết việc dân sự theo quy định
tại Khoản 2 Điều 146 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 và Khoản 1 Điều 36
Nghị quyết số 326/2016/NQ-UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thƣờng
vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án
phí và lệ phí Tòa án.
Mức lệ phí là 300.000 đồng quy định tại Danh mục án phí, lệ phí Tòa án
ban hành kèm theo Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14. Trƣờng hợp đƣợc
14

miễn hoặc không phải nộp tiền tạm ứng lệ phí Tòa án thực hiện theo quy định
của Nghị quyết số 326/2016/NQ-UBTVQH14.
1.5 Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai
Tranh chấp đất đai đã đƣợc hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã mà không
thành thì đƣợc giải quyết nhƣ sau:
Tranh chấp đất đai mà đƣơng sự có Giấy chứng nhận hoặc có một trong
các loại giấy tờ: Những giấy tờ về quyền đƣợc sử dụng đất trƣớc ngày 15 tháng
10 năm 1993 do cơ quan có thẩm quyền cấp trong quá trình thực hiện chính sách
đất đai của Nhà nƣớc Việt Nam dân chủ Cộng hòa, Chính phủ Cách mạng lâm
thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam và Nhà nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam; Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời đƣợc cơ quan nhà
nƣớc có thẩm quyền cấp hoặc có tên trong Sổ đăng ký ruộng đất, Sổ địa chính
trƣớc ngày 15 tháng 10 năm 1993; Giấy tờ hợp pháp về thừa kế, tặng cho quyền
sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất; giấy tờ giao nhà tình nghĩa, nhà tình
thƣơng gắn liền với đất; Giấy tờ chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất, mua bán
nhà ở gắn liền với đất ở trƣớc ngày 15 tháng 10 năm 1993 đƣợc Ủy ban nhân
dân cấp xã xác nhận là đã sử dụng trƣớc ngày 15 tháng 10 năm 1993; Giấy tờ
thanh lý, hóa giá nhà ở gắn liền với đất ở; giấy tờ mua nhà ở thuộc sở h ữu nhà
nƣớc theo quy định của pháp luật; Giấy tờ về quyền sử dụng đất do cơ quan có
thẩm quyền thuộc chế độ cũ cấp cho ngƣời sử dụng đất; Các loại giấy tờ khác
đƣợc xác lập trƣớc ngày 15 tháng 10 năm 1993 theo quy định của Chính phủ.
Hoặc hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có một trong các loại giấy tờ
nhƣ trên mà trên giấy tờ đó ghi tên ngƣời khác, kèm theo giấy tờ về việc chuyển
quyền sử dụng đất có chữ ký của các bên có liên quan, nhƣng đến trƣớc ngày
01/7/2014 chƣa thực hiện thủ tục chuyển quyền sử dụng đất theo quy định của
pháp luật và đất đó không có tranh chấp thì đƣợc cấp Giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và không phải nộp
tiền sử dụng đất.
15

Hộ gia đình, cá nhân đƣợc sử dụng đất theo bản án hoặc quyết định của
Tòa án nhân dân, quyết định thi hành án của cơ quan thi hành án, văn bản công
nhận kết quả hòa giải thành, quyết định giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo
về đất đai của cơ quan nhà nƣớc có thẩm quyền đã đƣợc thi hành thì đƣợc cấp
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn
liền với đất; trƣờng hợp chƣa thực hiện nghĩa vụ tài chính thì phải thực hiện
theo quy định của pháp luật.
Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất đƣợc Nhà nƣớc giao đất, cho thuê
đất từ ngày 15 tháng 10 năm 1993 đến ngày Luật này có hiệu lực thi hành mà
chƣa đƣợc cấp Giấy chứng nhận thì đƣợc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất; trƣờng hợp chƣa thực
hiện nghĩa vụ tài chính thì phải thực hiện theo quy định của pháp luật.
Cộng đồng dân cƣ đang sử dụng đất có công trình là đình, đền, miếu, am,
từ đƣờng, nhà thờ họ; đất nông nghiệp quy định tại khoản 3 Điều 131 của Luật
này và đất đó không có tranh chấp, đƣợc Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác
nhận là đất sử dụng chung cho cộng đồng thì đƣợc cấp Giấy chứng nhận quyền
sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
Tranh chấp đất đai mà đƣơng sự không có Giấy chứng nhận hoặc không có
một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật Đất đai 2013 thì
đƣơng sự chỉ đƣợc lựa chọn một trong hai hình thức giải quyết tranh chấp đất
đai theo quy định sau đây: Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Ủy ban
nhân dân cấp có thẩm quyền theo quy định; Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có
thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự;
Trƣờng hợp đƣơng sự lựa chọn giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp
có thẩm quyền thì việc giải quyết tranh chấp đất đai đƣợc thực hiện nhƣ sau:
Trƣờng hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cƣ với nhau thì
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giải quyết; nếu không đồng ý với quyết định
giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc khởi
kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành
16

chính; Trƣờng hợp tranh chấp mà một bên tranh chấp là tổ chức, cơ sở tôn giáo,
ngƣời Việt Nam định cƣ ở nƣớc ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tƣ nƣớc ngoài
thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giải quyết; nếu không đồng ý với quyết
định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Bộ trƣởng Bộ Tài nguyên và Môi
trƣờng hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố
tụng hành chính.
17

CHƢƠNG 2
THỰC TRẠNG GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI TẠI
PHƢỜNG HƢNG TRÍ, THỊ XÃ KỲ ANH, TỈNH HÀ TĨNH
2.1. Thực tiễn giải quyết tranh chấp đất đai tại UBND phƣờng Hƣng
Trí, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh
2.1.1 Những kết quả đạt được về giải quyết tranh chấp đất đai tại UBND
phường Hưng Trí, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh
Thứ nhất, kết quả áp dụng pháp luật về hòa giải tranh chấp đất đai
UBND phƣờng Hƣng Trí đã thực hiện đúng các quy định của Luật Đất đai
2013, Luật Tố tụng hành chính và các văn bản quy phạm pháp luật, nhận thức đƣợc
tính chất, đặc thù của tranh chấp đất đai, bám sát cơ sở, chủ động, tích cực và kiên
trì hòa giải. Với tƣ cách là cơ quan quản lý Nhà nƣớc trực tiếp về đất đai ở cở sở,
UBND phƣờng hiểu đƣợc sát sao nguồn gốc, thực trạng và các tài liệu, chứng cứ
pháp lý của mảnh đất tranh chấp, do đó áp dụng pháp luật hòa giải tranh chấp đất
đai do UBND cấp cơ sở tiến hành đánh giá là có tính thuyết phục cao, đƣợc nhiều
bên tranh chấp đồng thuận trong việc hòa giải mâu thuẫn, bất đồng. Chính vì vậy,
số lƣợng vụ việc tranh chấp đất đai hòa giải thành trên địa bàn phƣờng Hƣng Trí
chiếm tỷ lệ cao trong số lƣợng các đơn thƣ tố cáo, khiếu nại,… đã giải quyết, việc
này góp phần đáng kể hạn chế ngân sách nhà nƣớc, tạo niềm tin của nhân dân trên
địa bàn, ổn định an ninh, chính trị địa phƣơng.
Các tranh chấp xuất hiện tại phƣờng Hƣng Trí thƣờng là những tranh chấp
nhƣ về ranh giới thửa đất, tranh chấp ai là ngƣời có quyền sử dụng đất,… Thực
tiễn công tác hòa giải nói chung cho thấy, hoà giải tranh chấp đất đai tại UBND
phƣờng đã góp phần giải quyết có hiệu quả các tranh chấp, tiết kiệm thời gian,
chi phí, công sức của nhân dân cũng nhƣ của Nhà nƣớc. Việc hòa giải thành tại
UBND cấp xã do các bên thỏa thuận phƣơng án giải quyết tranh chấp và tự
nguyện thi hành; trong trƣờng hợp các bên không thi hành, thì có quyền yêu cầu
Tòa án giải quyết.
Thứ hai, bồi dƣỡng kiến thức về pháp luật về lĩnh vực đất đai
18

UBND phƣờng Hƣng Trí là địa phƣơng đã tích cực củng cố, kiện toàn các
tổ hòa giải để giải quyết các tranh chấp về đất đai nói riêng các tranh chấp khác
nói chung, thành viên tham gia gồm: Hội Phụ nũ, Đoàn Thanh niên, Mặt trận Tổ
quốc, Cựu chiến binh, Công an,…4
Bên cạnh đó, phƣờng Hƣng Trí còn thƣờng
xuyên tổ chức bồi dƣỡng kiến thức pháp luật, kỹ năng nghiệp vụ cho cán bộ
công chức, cung cấp các văn bản pháp luật và các tài liệu có liên quan đến lĩnh
vực đất đai nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ đƣợc giao. Theo đó, tranh chấp về đất
đai của ngƣời dân trên địa bàn phƣờng đƣợc giải quyết nhanh chóng và khiến
ngƣời dân hài lòng. Tuy nhiên, đối với một số vụ việc tranh chấp đất đai phức
tạp trong thẩm quyển của UBND phƣờng, cán bộ công chức đã nhanh chóng
triển khai, họp bàn để giải quyết nhanh chóng cho ngƣời dân.
2.1.2 Những hạn chế về giải quyết tranh chấp đất đai đai tại UBND
phường Hưng Trí, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh
Thứ nhất, giải quyết tranh chấp đất đai tốn nhiều thời gian
Bên cạnh những kết quả đạt đƣợc, việc áp dụng pháp luật trong giải quyết
tranh chấp đất đai của UBND phƣờng Hƣng Trí còn bộc lộ một số hạn chế nhất
định. Tỷ lệ các Quyết định hành chính về giải quyết tranh chấp đất đai mà các
đƣơng sự không đồng ý với quyết định giải quyết dẫn đến khiếu nại, tố cáo còn
cao. Đặc biệt có những vụ tranh chấp đất đai phải giải quyết nhiều lần, gây mất
thời gian, công sức, làm giảm lòng tin từ phía ngƣời dân và cơ quan hành chính.
Thứ hai, hòa giải tranh chấp đất đai còn chƣa hiệu quả
Tranh chấp đất đai có phát sinh chủ yếu đƣợc giải quyết thông qua con đƣờng
hòa giải. Công tác hòa giải ở phƣờng mặc dù đã đạt đƣợc một số kết quả nhất định
nhƣng chƣa thực sự đƣợc quan tâm, chƣa có sự giám sát của cơ quan cấp trên. Tại
một số vụ việc tranh chấp đất đai xảy ra, UBND phƣờng chƣa bố trí cán bộ có đủ
năng lực, phẩm chất, kinh nghiệm đảm nhiệm công việc này. Nhìn
4Thùy Linh (2020), Thị xã Kỳ Anh: Tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật Dân sự và nghiệp vụ hòa giải cơ
sở tại UBND phường Hưng Trí, Cổng thông tin điện tử Sở tƣ pháp Hà Tĩnh, xem tại
http://tuphap.hatinh.gov.vn/thong-bao/seo/thi-xa-ky-anh-to-chuc-tuyen-truyen-pho-bien-phap-luat-dan-su-va-
nghiep-vu-hoa-giai-co-so-tai-ubnd-phuong-hung-tri-6313 , truy cập ngày 15/02/2022
19

chung hoạt động áp dụng pháp luật hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND
phƣờng chƣa đjat đƣợc hiệu quả cao, mới chỉ chiếm tỷ lệ 50% hòa giải trên
tổng số vụ việc tranh chấp đất đai. Bên cạnh đó, tại một số vụ việc tranh chấp
mang tính chất phức tạp, các cán bộ đƣợc bố trí công việc hòa giải giữa các bên
không làm tròn nghĩa vụ mà đùn đẩy trách nhiệm, gặp khó khăn trong việc hòa
giải. Dẫn tới, ngƣời dân trông đợi vào việc giải quyết của cán bộ, cán bộ lại
không đủ năng lực giải quyết.
Ngoài ra, trong hòa giải tranh chấp đất đai còn gặp khó khăn là hồ sơ không
đầy đủ, việc thẩm định, đo vẽ chƣa đủ chuyên môn nên khó xem xét, giải quyết.
Do đó, tình trạng tồn đọng hồ sơ, chậm trễ giải quyết bức xúc của ngƣời dân dẫn
đến việc hòa giải tại cấp cơ sở chƣa thực hiện đƣợc hiệu quả, nhanh chóng.
Thứ ba, kỹ năng áp dụng pháp luật của cán bộ, công chức
Việc áp dụng quy phạm pháp luật về đất đai của một số cán bộ, công chức
tại UBND phƣờng còn là yếu tố hạn chế trong việc giải quyết tranh chấp đất đai.
Một số lỗi thƣờng mắc phải nhƣ xác định sai thẩm quyền giải quyết tranh chấp
đất đai, xác định sai tƣ cách ngƣời tham gia tranh chấp đất đai; sai sót tỏng quá
trình xác minh, thu thập chứng cứ; hồ sơ quản lý hành chính lƣu trữ không đúng
quy định dẫn tới thất lạc hồ sơ quản lý; không kiểm tra, thẩm định thực tế về
diện tích đất khi có tranh chấp;… Dẫn tới, trong quá trình giải quyết, cán bộ,
công chức có biểu hiện tránh né, cả nể nên việc giải quyết chƣa thực sự khách
quan, chính xác. Hiện nay, một số cán bộ, công chức ở vị trí tiếp dân chƣa có
kinh nghiệm chuyên sâu và chuyên trách trong lĩnh vực đất đai. Ngoài ra, tranh
chấp đất đai chủ yếu ở cấp xã/ phƣờng nhƣng một số vụ việc cơ quan này
không có thẩm quyền giải quyết mà cấp huyện đƣợc giải quyết. Vì thế, hồ sơ
còn tồn đồng, chẫm trễ giải quyết bức xúc của ngƣời dân khi UBND phƣờng
phải hoàn thiện hồ sơ và chuyển lên cấp huyện/thị xã.
Ngoài ra, tại một bộ phân không nhỏ cán bộ, công chức có hành vi vu lợi
trong quản lý, sử dụng đất đai, thiếu công tâm, làm phát sinh những tranh chấp
khiếu nại về đất đai.
20

Thứ tư, văn bản quy phạm pháp luật về đất đai chồng chéo gây khó khăn
trong việc áp dụng pháp luật
Để giải quyết đƣợc tranh chấp đất đai, các cán bộ, công chức cần áp dụng
pháp luật vào từng vụ việc tƣơng ứng. Song, với việc hiểu và áp dụng pháp luật
thông qua các Thông tƣ, Nghị định, Luật, bộ Luật và có thể là Quyết định của
UBND cấp tỉnh là rất nhiều. Các quy định pháp luật này theo từng năm lại đƣợc
sửa đổi, bổ sung theo các Thông tƣ, Nghị định và văn bản quy phạm pháp luật
khác phù hợp với thực tiễn nhƣng lại gây chồng chéo với quy định cũ, các văn
bản quy phạm pháp luật không đƣợc tổng hợp khiến quá trình áp dụng pháp luật
gặp khó khăn, chƣa hiệu quả.
2.1.3. Nguyên nhân của những hạn chế trong thực tiễn giải quyết tranh
chấp đất đai tại UBND phường Hưng Trí, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh
Thứ nhất, lƣu trữ, quản lý hồ sơ về đất đai không đầy đủ
Công tác quản lý Nhà nƣớc về đất đai tại một bộ phận cơ quan chuyên môn
đã bộc lộ sự yếu kém, đƣợc thể hiện trong việc lƣu trữ quản lý hồ sơ về thửa đất
không đầy đủ, tình trạng hồ sơ bị thất lạc, đứt đoạn thông tin là không hiếm,
không cập nhật đƣợc di biến động về thửa đất; thông tin trong hồ sơ về thửa đất
thiếu, không chính xác (về kích thƣớc, số đo, diện tích, hình thù thửa đất, tài sản
trên đất, …); chậm hoàn thiện việc cấp Giấy chứng nhật quyền sử dụng đất cho
ngƣời dân; nhầm lẫn trong việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhƣ
thửa đất của ông A lại ghi của ông B; … Dẫn tới các tranh chấp, khiếu kiện,
khiếu nại về đất đai xảy ra.
Thứ hai, chính sách pháp luật về đất đai thay đổi liên tục
Các văn bản quy phạm pháp luật đƣợc sửa đổi, bổ sung nhằm phù hợp với
thực tiễn, nhƣng mỗi lần thay đổi không có các quy định của pháp luật xác định rõ
các quan hệ đất đai hình thành trên thực tế của giai đoạn đó, tạo ra những điểm mở
trong quan hệ về đất đai, phải nghiên cứu, xem xét nhiều quy định trong đó có cả
các chính sách đất đai (trong mỗi thời kỳ) khi giải quyết một vụ tranh chấp.
21

Trong quá trình áp dụng pháp luật giải quyết tranh chấp đất đai của UBND
phƣờng đã phát sinh nhiều bất cập, có những trƣờng hợp cán bộ, công chức
lúng túng tìm văn bản quy phạm pháp luật để áp dụng, ảnh hƣởng đến thời gian
giải quyết. Trên thực tế, có những quy định pháp luật chỉ quy định chung về một
vấn đề, chƣa đƣợc quy định cụ thể, rõ ràng dẫn đến có nhiều quan điểm khác
nhau trong quá trình giải quyết tranh chấp.
Hệ thống quy phạm pháp luật có số lƣợng lớn, ban hành nhiều tại nhiều
giai đoạn khác nhau và liên tục sửa đổi, các văn bản hƣớng dẫn áp dụng pháp
luật ban hành còn chậm, chƣa đáp ứng đƣợc nhu cầu thực tiễn, dẫn đến pháp
luật chƣa thực sự đi vào cuộc sống của ngƣời dân.
Thứ ba, công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho ngƣời dân
chƣa đạt hiệu quả cao
Với hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về đất là số lƣợng lớn và đƣợc
thay đổi nhiều nên việc một bộ phận ngƣời dân có kiến thức về pháp luật lĩnh
vực đất đai chƣa thực sự đầy đủ, đúng pháp luật. Tuy nhiên, là cơ quan quản lý
Nhà nƣớc đƣợc tiếp súc với ngƣời dân gần nhất nhƣng việc tuyên truyền, phổ
biến, giáo dục pháp luật về đất đai cho ngƣời dân, giúp ngƣời dân có kiến thức
pháp luật về đât đai lại chƣa thực sự đáp ứng yêu cầu. Dẫn tới, ngƣời dẫn thiếu
kiến thức pháp luật về đất đai và gây ra những tranh chấp về đất đai.
Thứ tư, trình độ, năng lực của cán bộ, công chức chƣa cao
Một số cán bộ công chức đã bộc lộ nhiều hạn chế trong việc giải quyết các
tranh chấp đất đai của ngƣời dân. Do họ chƣa cập nhật đầy đủ, kịp thời và nhận
thức đúng đắn bản chất của quy định pháp luật liên quan đến đất đai; chƣa nêu
cao tinh thần trách nhiệm, chủ động tích cực trong việc nghiên cứu hồ sơ vụ việc
dẫn đến tình trạng áp dụng điều luật không đúng. Đồng thời, một số công chức
cán bộ còn bộc lộ sự cẩu thả trong phong cách làm việc, không đi sâu vào phân
tích, xác minh hồ sơ, chứng cứ theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, có
trƣờng hợp trong quá trình giải quyết tranh chấp đất đai, cán bộ công chức còn
nể nang, không khách quan vì đó là ngƣời quen biết của họ.
22

Thứ năm, công tác kiểm tra, thanh tra của cấp trên chƣa kịp thời
Việc thanh tra, kiểm tra, giám sát cán bộ, công chức thực hiện việc giải
quyết tranh chấp đất đai nói riêng và lĩnh vực đất đai nói chung chƣa đƣợc kịp
thời hiệu quả. Việc giám sát, thanh tra có thể là cấp huyện, cấp tỉnh hoặc cùng
cấp từ Chủ tịch UBND cấp phƣờng, song công việc này chƣa đƣợc làm thƣờng
xuyên nên việc chấn chỉnh si phạm chƣa đƣợc kịp thời, việc xử lý cán bộ vi
phạm còn thiếu cƣơng quyết, chƣa đúng mức, không ssur sức răn đe nên một số
cán bộ vẫn tiếp tục vi phạm.
2.2 Một số trƣờng hợp giải quyết tranh chấp đất đai xảy ra tại
UBND phƣờng Hƣng Trí, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh
Thứ nhất, về lấn chiếm đất đai
Đất trong khuôn viên nhà anh Trần Mạnh Hùng bị nhà anh Vũ Minh Hoàng
là căn hộ liền kề lấn chiếm. Nguyên nhân do diện tích nhà anh Hùng khác nhau
ở các thời điểm đo đạc lập bản đồ địa chính năm 1960, 1993, 1998. Trong sổ
mục kê lại có sự tẩy xóa, UBND phƣờng Hƣng Trí tiến hành hòa giải tranh
chấp nhƣng không thành. Mặc dù anh Hùng đã khiếu nại 03 năm nay nhƣng
chƣa đƣợc giải quyết dứt điểm.
Theo đó, 03 năm không phải là ngắn để theo một vụ kiện. Thời gian giải
quyết kéo dài ảnh hƣớng đến an ninh, trật tự trong khu vực, gây bức xúc cho
ngƣời dân. Do đó, UBND phƣờng Hƣng Trí sau khi tiến hành hòa giải không
thành thì đã hƣớng dẫn họ sang cơ quan có thẩm quyền khác để vụ việc đƣợc
giải quyết dứt điểm.
Thứ hai, lấn chiếm đất đai và hủy hoại tài sản
Một trong những vụ việc tranh chấp đất đai điển hình tại phƣờng Hƣng Trí đã
tiếp nhận một vụ việc vào tháng 01/2021 nhƣ sau: Anh Phạm Đức Bình trú tại
UBND phƣờng Hƣng Trí, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh có đơn phản ánh vụ việc
anh Trần Gia Đức là hộ gia đình liền kề với gia đình anh Bình trong quá trình đập
phá sửa lại hàng rào, anh Đức đã hủy hoại tài sản và lấn chiếm đất của gia
23

đình anh Bình. Sau khi nhận đƣợc đơn phản ánh của anh Bình, UBND phƣờng
đã cử cán bộ xuống kiểm tra, đo đạc và lập biên bản hiện trƣờng. UBND
phƣờng đã kiểm tra diện tích đất của hai hộ liền kề, đối chiếu diện tích đất đƣợc
cấp cho hai hộ theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để xác minh mức độ vi
phạm. Theo đó, UBND phƣờng đã yêu cầu anh Đức tạm dừng việc thi công và
sau khi đối chiếu, phƣờng đã tiến hành mời 2 đƣơng sự đến làm việc. Trong quá
trình làm việc với hai bên, UBND phƣờng đã giải thích và hòa giải thành vụ
tranh chấp đất đai.
Thứ ba, tranh chấp quyền sử dụng đất
Giữa hai gia đình là ông Ngô Bá Huy và ông Trần Đức Duy phát sinh tranh
chấp này kéo dài từ năm 2018 cho đến nay.
Việc tranh chấp ngõ đi giữa gia đình ông Huy và ông Duy xuất phát từ việc
hai gia đình có mâu thuẫn với nhau và dẫn tới ông Huy không đồng ý cho gia
đình ông Duy đi qua và cho rằng đoạn đất nhô ra trƣớc đó mà hai bên gia đình
sử dụng là của ông Huy vì chƣa có ngõ đi chung. Tranh chấp này đã đƣợc
UBND phƣờng Hƣng Trí giải quyết bằng Quyết định số 24/QĐ-UBND ngày
12/03/2019 quyết định đã cho mở một ngõ đi cho gia đình ông Duy rộng 3m và
đóng cọc ranh giới giữa 02 bên. Sau khi UBND phƣờng Hƣng Trí có quyết định
giải quyết nhƣng hai gia đình vẫn chƣa đi đến thống nhất do đó tranh chấp vẫn
tiếp tục xảy ra. Và UBND thị xã Kỳ Anh đã giao Thanh tra thị xã xác minh và
đã có Công văn trả lời hai gia đình và yêu cầu giữ nguyên hiện trạng sử dụng
phần ngõ đi có tranh chấp. Từ đó, hai gia đình ông Huy và ông Duy vẫn tiếp tục
tranh chấp về khu vực ngõ đi. Tới 2021, UBND phƣờng Hƣng Trí đã tiếp tục tổ
chức 03 buổi hòa giải giữa hai gia đình và đã đƣợc hai gia đình chấp nhận với
Quyết định của UBND phƣờng.
24

CHƢƠNG 3
GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIẢI QUYẾT
TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI TẠI UBND PHƢỜNG
HƢNG TRÍ, THỊ XÃ KỲ ANH, TỈNH HÀ TĨNH
3.1. Một số vấn đề bất cập trong giải quyết tranh chấp đất đai hiện nay
Về quy định hòa giải trong giải quyết tranh chấp đất đai
Khi tranh chấp đất đai xảy ra, việc hòa giải tranh chấp gắn với 2 hình thức
gồm: hòa giải ngoài tố tụng (tại ủy ban nhân dân cấp xã) và hòa giải trong tố
tụng (hòa giải tại tòa án).
Theo quy định tại Điều 202 Luật Đất đai 2013, Nhà nƣớc khuyến khích các
bên tranh chấp đất đai tự hòa giải hoặc giải quyết tranh chấp đất đai thông qua
hòa giải ở cơ sở. Trong trƣờng hợp tranh chấp đất đai mà các bê n tranh chấp
không hòa giải đƣợc thì gửi đơn đến ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh
chấp để hòa giải. Nhƣ vậy, với quy định này thì khi có tranh chấp đất đai bắt
buộc phải trải qua giai đoạn hòa giải, và khi các bên không tự hòa giải đƣợc với
nhau thì phải nộp đơn yêu cầu ủy ban nhân dân cấp xã hòa giải.
Theo quy định, hòa giải ở cơ sở là một thủ tục bắt buộc trong giải quyết
tranh chấp đất đai, kết quả hòa giải phải đƣợc lập thành biên bản, có chữ ký của
các bên và có xác nhận hòa giải thành hoặc không thành của ủy ban nhân dân
cấp xã. Trên thực tế xảy ra tình trạng, khi cơ quan này mời các bên để hòa giải
nhƣng phía bị đơn không đến (mặc dù đã đƣợc tống đạt giấy mời hợp lệ), dẫn
đến việc ủy ban nhân dân cấp xã không thể tiến hành hòa giải đƣợc, trong biên
bản hòa giải cũng không thể có chữ ký của bị đơn, ủy ban nhân dân cấp xã lập
biên bản không hòa giải đƣợc. Trong trƣờng hợp này, Luật Đất đai hiện hành
không đề cập đến loại tài liệu (biên bản) đƣợc coi là cơ sở để tòa án căn cứ vào
đó để thụ lý giải quyết các tranh chấp đất đai theo thủ tục tố tụng dân sự.
Đây là vấn đề cần phải đƣợc hƣớng dẫn một cách cụ thể trong thời gian tới
để việc áp dụng pháp luật đất đai đƣợc thực hiện một cách thống nhất. Ngoài ra,
kết quả hòa giải thành tại ủy ban nhân dân cấp xã không có giá trị
25

bắt buộc thực hiện đối với các bên đƣơng sự nên trên thực tế xảy ra tình trạng
sau khi ủy ban nhân dân cấp xã hòa giải thành xong mà các bên không thực hiện
thì phải xử lý nhƣ thế nào, các bên đƣơng sự cần làm gì để bảo vệ quyền lợi của
mình. Tranh chấp đất đai, nhất là tranh chấp về quyền sử dụng đất, về mặt bản
chất là tranh chấp dân sự.
Vì vậy, cần thiết phải tôn trọng ý chí, sự thỏa thuận của các bên nếu sự thỏa
thuận đó không vi phạm điều cấm hoặc trái đạo đức xã hội, nhất là các nội dung
thỏa thuận mà các bên đã thống nhất, đƣợc biên bản hòa giải thành của ủy ban
nhân dân cấp xã ghi nhận. Các vấn đề này cần đƣợc quy định rõ hơn trong Luật
Đất đai.
Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 quy định, tòa án với tƣ cách là cơ quan
xét xử, có trách nhiệm tiến hành hòa giải và tạo điều kiện thuận lợi để các
đƣơng sự thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ việc dân sự theo quy định
của Bộ luật này, là một chế định bắt buộc trong thủ tục tố tụng dân sự, tạo cơ
hội cho các bên tranh chấp thƣơng lƣợng, giải quyết với nhau mà không cần
phải để tòa án phân định xét xử.
Theo thống kê của Tòa án nhân dân Tối cao và các cơ quan hữu quan, hòa
giải trong tố tụng đã thể hiện đƣợc vai trò của mình trong việc giải quyết các
xung đột về quyền và lợi ích của các chủ thể liên quan, đồng thời chấm dứt quá
trình tố tụng kéo dài và hạn chế những thiệt hại không đáng có. Đối với tranh
chấp đất đai thì việc hòa giải tại tòa án mang ý nghĩa tích cực, hạn chế đƣợc tình
trạng án sai.
Về thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai
Theo quy định tại Điều 203 Luật Đất đai 2013, sau khi hòa giải tại ủy ban
nhân dân cấp xã mà hòa giải không thành, không hòa giải đƣợc thì nếu đất tranh
chấp đã đƣợc cấp giấy chứng nhận hoặc có một trong các giấy tờ về quyền sử
dụng đất theo quy định tại Điều 100 Luật Đất đai 2013 thì tòa án sẽ thụ lý giải
quyết theo thủ tục tố tụng dân sự. Nếu đất đai không có giấy tờ nào
26

nêu trên thì các bên tranh chấp đƣợc lựa chọn giải quyết tranh chấp bằng tòa án
hoặc cơ quan nhà nƣớc có thẩm quyền cấp trên.
Việc quy định thẩm quyền giải quyết tranh chấp cho tòa án khi loại đất
tranh chấp mà các bên chƣa có bất cứ loại giấy tờ gì là đã trao vƣợt quá chức
năng, thẩm quyền của tòa án, chƣa cần đánh giá về hiệu quả giải quyết tranh
chấp. Từ chỗ, tòa án chỉ có quyền xác định ai là ngƣời có quyền dân sự đang bị
ngƣời khác tranh chấp, nay với quy định nhƣ trên, tòa án lại có thêm quyền xác
định ai đƣợc quyền sử dụng đất chƣa có căn cứ pháp luật, chƣa đƣợc công
nhận về pháp lý mà vốn dĩ thuộc thẩm quyền của cơ quan quản lý nhà nƣớc.
Theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự thì chỉ những tài sản đã thuộc
quyền sở hữu hợp pháp của một chủ thể, nay có chủ thể khác xâm phạm, tranh
chấp thì tòa án căn cứ vào tài liệu chứng cứ để xác định thực chất tài sản đó là
của chủ thể nào thì công nhận cho chủ thể đó, buộc bên đang chiếm hữu bất hợp
pháp phải trả lại tài sản cho bên có quyền. Tòa án không có thẩm quyền xác định
tài sản tranh chấp (đất đai) cho bất cứ chủ thể nào khi đất đai chƣa đƣợc cơ
quan nhà nƣớc có thẩm quyền cho phép chủ thể đó sử dụng. Việc giao thẩm
quyền giải quyết cho tòa án trong trƣờng hợp này là không phù hợp với chức
năng, nhiệm vụ của tòa án, là trái quy định Hiến pháp và mâu thuẫn với chính
quy định của Luật Đất đai về tính thống nhất trong quản lý đất đai.
Về hoạt động phối hợp trong giải quyết tranh chấp đất đai
Tòa án với chức năng xét xử chuyên biệt, với ƣu thế về đội ngũ cán bộ có
trình độ chuyên môn về luật song hiệu quả giải quyết tranh chấp của tòa án lại
phụ thuộc rất nhiều vào hoạt động phối hợp xác minh, cung cấp thông tin của cơ
quan quản lý đất đai.
Qua thực tiễn xét xử cho thấy, việc phối hợp giữa tòa án với các cơ quan
hành chính thƣờng chƣa thực sự hiệu quả. Theo Bộ luật Tố tụng dân sự năm
2015 thì đƣơng sự phải có nghĩa vụ cung cấp đầy đủ chứng cứ cho tòa án nhƣng
trên thực tế quy định này gặp nhiều bất cập. Các cơ quan hành chính
27

nhà nƣớc là nơi nắm giữ những tài liệu, chứng cứ liên quan đến vụ việc tranh
chấp nhƣng nhiều khi cán bộ các cơ quan này thiếu sự hợp tác trong việc cung
cấp tài liệu, chứng cứ theo yêu cầu của đƣơng sự, tòa án.
Ngoài ra, việc phối hợp trong quá trình xác minh thu thập, đánh giá chứng
cứ, định giá quyền sử dụng đất giữa các cơ quan cũng chƣa thực sự chặt chẽ. Có
những trƣờng hợp cơ quan quản lý đất đai cung cấp thiếu thông tin, chậm trễ
cung cấp thông tin gây khó khăn cho quá trình giải quyết tranh chấp. Đó chính là
những nguyên nhân làm cho việc giải quyết vụ án bị kéo dài. Đây là vấn đề cần
đƣợc Luật Đất đai sửa đổi, bổ sung để tăng cƣờng hiệu quả công tác giải quyết
tranh chấp đất đai hiện nay.
3.2. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật
Từ thực trạng giải quyết tranh chấp đất đai, qua các nội dung còn tồn tại bất
cập, chƣa phù hợp, Luật Đất đai năm 2013 cần có sự điều chỉnh một số nội
dung liên quan đến các vấn đề sau:
Thứ nhất, sửa đổi, bổ sung đối với các quy định liên quan đến hoạt động
hòa giải của ủy ban nhân dân cấp xã theo hƣớng:
(i) Bổ sung quy định về cơ quan tiến hành hòa giải tranh chấp đất đai thay
cho ủy ban nhân dân cấp xã ở những địa bàn không có đơn vị hành chính cấp xã;
(ii) Bổ sung quy định đối với trƣờng hợp ủy ban nhân dân cấp xã nơi có
đất tranh chấp tổ chức buổi hòa giải nhƣng một trong các bên hoặc hai bên
đƣơng sự vắng mặt không có lý do chính đáng thì ủy ban nhân dân cấp xã vẫn
sẽ tiến hành hòa giải vắng mặt, lập biên bản hòa giải mà không có chữ ký của
bên vắng mặt, sau đó tống đạt văn bản đến bên vắng mặt trong buổi hòa giải;
(iii) Đối với trƣờng hợp tranh chấp đất đai đã đƣợc tổ chức hòa giải thành
nhƣng sau đó một trong các bên lại thay đổi ý kiến không chấp nhận kết quả hòa
giải thành thì không cần tiếp tục các thủ tục hòa giải vì một bên tranh
28

chấp đã không có thiện chí chấp hành sự thỏa thuận của các bên, nếu tiếp tục
hòa giải chỉ làm kéo dài quá trình giải quyết vụ việc.
Trong trƣờng hợp này, nên bổ sung quy định trong thời hạn 30 ngày kể từ
ngày lập biên bản hòa giải thành tại ủy ban nhân dân cấp xã, nếu các bên không
có ý kiến gì thì mặc nhiên biên bản thỏa thuận đó đƣợc công nhận, các bên phải
thực hiện nội dung đã thỏa thuận.
Trƣờng hợp trong thời hạn 30 ngày mà một trong các bên có thay đổi về
kết quả hòa giải trƣớc đó thì ủy ban nhân dân cấp xã tiến hành hòa giải lại và
đây là lần hòa giải sau cùng. Trƣờng hợp sau 30 ngày kể từ ngày lập biên bản
hòa giải thành, nếu một trong các bên tranh chấp có căn cứ để chứng minh biên
bản hòa giải đó vi phạm thủ tục thì có quyền nộp đơn khởi kiện yêu cầu tòa án
tuyên hủy biên bản hòa giải thành này và tòa án chỉ xem xét về mặt thủ tục đối
với biên bản hòa giải thành đã lập, không xem xét lại nội dung hò a giải mà các
bên đã thỏa thuận với nhau.
Thứ hai, sửa đổi theo hƣớng bãi bỏ thẩm quyền giải quyết tranh chấp của
tòa án đối với trƣờng hợp đất tranh chấp chƣa có bất cứ loại giấy tờ tài liệu nào
về quyền sử dụng đất.
Thứ ba, bổ sung các quy định về trách nhiệm của cá nhân, tổ chức trong
hoạt động phối hợp giải quyết tranh chấp đất đai, cụ thể là:
(i) Bổ sung quy định về trách nhiệm của cơ quan quản lý đất đai trong hoạt
động phối hợp giải quyết tranh chấp với tòa án và các cơ quan liên quan; trong
đó quy định cụ thể trách nhiệm và thời gian thực hiện công tác phối hợp xác
minh, cung cấp thông tin của cơ quan quản lý đất đai khi có yêu cầu;
(ii) Bổ sung chế tài cụ thể liên quan đến hành vi không thực hiện, chậm trễ
thực hiện và thực hiện gây ảnh hƣởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các
đƣơng sự trong quá trình thực hiện các trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp đất
đai;
29

(iii) Bổ sung quy định về cơ chế xử lý trách nhiệm đối với những trƣờng
hợp các cá nhân, cơ quan, tổ chức đang nắm giữ tài liệu, chứng cứ về đất tranh
chấp của vụ án mà thiếu sự hợp tác hoặc không cung cấp tài liệu, chứng cứ của
vụ án để bảo đảm cho việc giải quyết vụ án đƣợc nhanh chóng, kịp thời, chính
xác và đúng pháp luật.
Những vấn đề kiến nghị nêu trong phạm vi bài viết này chỉ giới hạn ở các
quy định liên quan đến trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai. Ngoài ra,
cần thiết phải sửa đổi, bổ sung thêm các quy định liên quan đến các quan hệ
pháp luật khác phát sinh trong thực tế đời sống có yếu tố về đất đai mà trong
phạm vi hạn hẹp của bài viết chƣa thể đề cập đến để Luật Đất đai thực sự phát
huy hiệu quả trên thực tế.
30

KẾT LUẬN
Từ nhiều năm nay, tình hình khiếu nại, tố cáo, tranh chấp đất đai của công
dân diễn ra gay gắt, phức tạp ở hầu hết các địa phƣơng trong cả nƣớc, nhiều nơi
đã trở thành điểm nóng. Do đó, đây là vấn đề đang đƣợc Đảng, Nhà nƣớc và
toàn xã hội quan tâm. Trong những năm gần đây, việc mở rộng các quyền cho
ngƣời sử dụng đất, cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trƣờng làm cho các
giao dịch dân sự, kinh tế, trong đó có giao dịch về đất đai ngày càng phát triển.
Thêm vào đó đất đai là một tài sản đặc biệt, nhu cầu sử dụng đất ngày càng tăng,
trong khi đó tổng quỹ đất hầu nhƣ không thay đổi đã làm cho việc tranh chấp
đất đai ngày càng nhiều và phức tạp. Tranh chấp đất đai xảy ra là hậu quả của
những nguyên nhân nhất định. Nó biểu hiện cụ thể những mâu thuẫn bất đồng về
lợi ích kinh tế giữa các chủ thể sử dụng đất với nhau. Thông qua việc phân tích,
đánh giá các quy định pháp luật đất đai hiện hành về giải quyết tranh chấp đất
đai; việc nghiên cứu có hệ thống những vấn đề lý luận về giải quyết tranh chấp
đất đai nói chung, nghiên cứu về thực trạng pháp luật về giải quyết tranh chấp
đất đai để trên cơ sở đó đề xuất những kiến nghị nhằm sửa đổi, bổ sung chính
sách, pháp luật về đất đai và xác lập cơ chế giải quyết các tranh chấp đất đai
thích hợp, nhằm nâng cao hiệu quả của công tác giải quyết tranh chấp đất đai,
đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho công dân là việc làm có ý nghĩa quan
trọng về mặt lý luận và thực tiễn hiện nay.
31

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình Luật đất đai, Đại học Luật Hà Nội, 2016
2. Quốc hội, Luật đất đai, 2013
3. Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ
4. Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 06/01/2017 của Chính phủ.
5. Thực trạng giải quyết tranh chấp đất đai và kiến nghị sửa đổi, bổ sung
Luật Đất đai 2013,
6. https://lsvn.vn/thuc-trang-giai-quyet-tranh-chap-dat-dai-va-kien-nghi-
sua-doi-bo-sung-luat-dat-dai-20131637160777.html
7. Trần Anh Tuấn (2011), “Về thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai của
Tòa án” trang werb http://phuluatsu.com. Truy cập ngày 12/12/2011.
32

33

Thực tiễn pháp luật về giải quyết tranh chấp đất đai tại UBND Phường Hưng Trí.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Thực tiễn pháp luật về giải quyết tranh chấp đất đai tại UBND Phường Hưng Trí.doc

Similar to Thực tiễn pháp luật về giải quyết tranh chấp đất đai tại UBND Phường Hưng Trí.doc (20)

More from Zalo/Tele: 0973.287.149 Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói

More from Zalo/Tele: 0973.287.149 Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Thực tiễn pháp luật về giải quyết tranh chấp đất đai tại UBND Phường Hưng Trí.doc