An examination of demographic trends clearly indicates that the population is ageing. It can be stated that there is a growth of mature age market (over 65 year old) and semi mature age market (over 55 year old). These population changes have created the pleasure travel market for the elderly. This mature age market is, on average; better educated, more affluent and has greater expectations than the generation before them and forms a large and influential market sector. Tourism industry can expect to face changing demands, needs and opportunities as population ageing. Medical tourism, where patients travel overseas for operations, has grown rapidly in the past decades. High costs and long waiting lists at home, new technology and skills in destination countries alongside reduced transport costs and Internet marketing have all played a role. Several Asian countries are dominant, but most countries have sought to enter the market, Greece is one of these with a new project HARMONY. Conventional tourism has been a by-product of this growth, despite its tourist packaging, and overall benefits to the travel industry have been considerable. The rise of medical tourism emphasizes the privatization of health care, the growing dependence on technology, uneven access to health resources and the accelerated globalisation of both health care and tourism. In the recent past, a trend known as medical tourism has emerged wherein citizens of highly developed countries choose to bypass care offered in their own communities and travel to less developed areas of the world to receive a wide variety of medical services. This phenomenon is driven by marketplace forces and occurs outside of the view and control of the organized healthcare system. Medical tourism presents important concerns and challenges as well as potential opportunities. This trend will have increasing impact on the healthcare landscape in industrialized and developing countries around the world. The objective of this study is to identify the size and importance of the mature age (senior) travel market and its implications for the travel and tourism industry. Furthermore to examine the strengths and the weaknesses of the new project of our team THE MEDICS.

1. Καζεγεηήο : Ησάλλεο Α. Πνιιάιεο
ΦΟΗΣΖΣΔ΢ : Θνδσξήο Γεκόπνπινο - Μαξη-Αιίο Εηώγα
Δπηζηήκε ΢αρηηδή - Ησάλλα Υξα
Ίξηο Δπζπκίνπ - Εαραξέληα Βιαράθε
ΠΔΗΡΑΗΑ΢, ΜΑΗΟ΢ 2013
ΔΡΓΑ΢ΗΑ ΓΗΑ ΣΟΝ ΗΑΣΡΗΚΟ ΣΟΤΡΗ΢ΜΟ
ΠΑΡΟΤ΢ΗΑ΢Ζ «HARMONY S.A.»

2. 2
Πεξηερόκελα
Ομάδα Μελζτθσ ...............................................................................................................................4
Παρουςίαςθ των μελϊν...................................................................................................................4
Περίλθψθ .........................................................................................................................................7
Abstract ............................................................................................................................................8
1. ΕΙ΢ΑΓΩΓΙΚΑ ΢ΣΟΙΧΕΙΑ....................................................................................................................9
1.1 Εννοιολογικι Προςζγγιςθ του Σουριςμοφ ............................................................................9
1.2 Ο Ιατρικόσ Σουριςμόσ ..........................................................................................................10
1.2.1 Εννοιολογικι Προςζγγιςθ ............................................................................................10
1.2.2 Διάκριςθ ειδϊν Ιατρικοφ Σουριςμοφ ...........................................................................11
1.2.3 Παροχζσ υπθρεςιϊν ςτον Ιατρικό Σουριςμό................................................................12
1.2.4 Οι δθμογραφικζσ τάςεισ και ο ιατρικόσ τουριςμόσ .....................................................14
1.3. Η HARMONY S.A..................................................................................................................15
1.3.1 Η ετυμολογία του όρου «αρμονία» .............................................................................15
1.3.2 Η φιλοςοφία μασ και ο ςκοπόσ τθσ HARMONY S.A......................................................16
1.3.3 Η αποςτολι τθσ HARMONY S.A....................................................................................17
1.3.4 Σο όραμα μασ και οι μελλοντικοί ςτόχοι ανάπτυξθσ ...................................................18
2. Ανάλυςθ του επιχειρθματικοφ περιβάλλοντοσ..........................................................................20
2.1 Ειςαγωγι..............................................................................................................................20
2.2 Ο τουριςμόσ ςτθν Ελλάδα ςτοιχεία και αρικμοί .................................................................23
2.3 Η Κριτθ ωσ τουριςτικόσ προοριςμόσ ..................................................................................25
2.4 Η Σουριςτικι ηιτθςθ ςε υπθρεςίεσ τρίτθσ θλικίασ..............................................................27
2.5 Περιγραφι του οικονομικοφ και πολιτικοφ κλίματοσ ςτθν Ελλάδα ...................................29
3. Νομικό Πλαίςιο ..........................................................................................................................31
3.1 Ευρωπαϊκι κάρτα αςφάλιςθσ αςκζνειασ............................................................................31
3.2 Διαςυνοριακι περίκαλψθ ...................................................................................................31
3.3 Σα δικαιϊματα των θλικιωμζνων. .......................................................................................33
3.4 Κακοριςμόσ πλαιςίου λειτουργίασ των κζντρων ιαματικοφ τουριςμοφ και
καλαςςοκεραπείασ ςτθν Ελλάδα (Ειδικό ςιμα – Ζλεγχοσ). .....................................................34
4. Ανταγωνιςτικό Περιβάλλον........................................................................................................35

3. 3
4.1 Ανταγωνιςμόσ ςε εγχϊριο επίπεδο .....................................................................................35
4.2 Ανταγωνιςμόσ από το εξωτερικό.........................................................................................35
4.3 Μία ματιά ςε ζνα κόςμο πιο μακρινό .................................................................................42
5. Εταιρικό περιβάλλον .................................................................................................................44
5.1 Περιγραφι τθσ επιχείρθςθσ.................................................................................................44
5.2 Προμθκευτζσ........................................................................................................................45
6. Πελάτεσ ΢τόχοσ...........................................................................................................................48
6.1 Ηλικιακι ςφνκεςθ του παγκόςμιου πλθκυςμοφ.................................................................48
6.2 Σμθματοποίθςθ των πελατϊν τρίτθσ θλικίασ......................................................................51
6.3 Σο ψυχογραφικό προφίλ των πελατϊν τθσ τρίτθσ θλικίασ..................................................51
7. SWOT analysis ............................................................................................................................54
Δυνατά ΢θμεία ...........................................................................................................................55
Αδφνατα ςθμεία.........................................................................................................................56
Ευκαιρίεσ....................................................................................................................................56
Απειλζσ.......................................................................................................................................58
8. Περιλθπτικό κεωρθτικό υπόβακρο για ΢τόχουσ........................................................................60
8.1 ΢χεδιαςμόσ ςτρατθγικισ λειτουργίασ..................................................................................62
8.2 ΢χεδιαςμόσ- ανάπτυξθ ςτρατθγικισ μάρκετινγκ.................................................................63
8.3 Χαρακτθριςτικά ςτρατθγικοφ ςχεδιαςμοφ..........................................................................66
8.4 ΢τρατθγικζσ Μάρκετινγκ τθσ HARMONY .............................................................................69
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ...................................................................................................................................72
9.1 Η Εφαρμογι των 4Ps ςτθ Λειτουργία του HARMONY.........................................................72
9.2 Παράγοντασ Σοποκζτθςθσ Ξενοδοχειακοφ Προϊόντοσ .......................................................73
9.3 Παράγοντασ Σιμολόγθςθσ Ξενοδοχειακοφ Προϊόντοσ ........................................................75
9.4 Παράγοντασ Διανομισ Ξενοδοχειακοφ Προϊόντοσ..............................................................77
9.5 Παράγοντασ Προβολισ Ξενοδοχειακοφ Προϊόντοσ.............................................................79
9.6 ΣΑ 10 Ps ...........................................................................................................................82
9.7 ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΠΡΟ΢ΕΓΓ΢Η .........................................................................................................83
10. Επίλογοσ ...................................................................................................................................86
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ................................................................................................................................88

4. 4
Ζ παξνχζα εξεπλεηηθή εξγαζία πεξηιακβάλεη ηελ πεξηγξαθή ηνπ Ηαηξηθνχ
Σνπξηζκνχ, ηφζν ζην ζχλνιν ηεο επηθξάηεηαο, φζν θαη ησλ ηάζεσλ πνπ
αλαπηχζζνληαη δηεζλψο. Δπηπξνζζέησο εκπεξηέρεη ηελ πεξηγξαθή ηεο εηαηξείαο
“HARMONY S.A.”, ε νπνία θαη απνηειεί έλα λνεηφ εηαηξηθφ ζρήκα, ην νπνίν
νξακαηίδεηαη ζην λα δξαζηεξηνπνηεζεί ζηνλ ελ ιφγσ ηνκέα. Ζ παξνπζίαζε ηεο
παξνχζεο έξεπλαο δηελεξγείηαη ππφ ηελ αηγίδα ηεο επηζηεκνληθήο νκάδαο “The
Medics”, ηνπ ΠΜ΢ Γηνίθεζεο ηεο Τγείαο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Πεηξαηά θαη
ζπγθεθξηκέλα γηα ηηο αλάγθεο ηνπ θχθινπ ησλ εηζεγήζεσλ πνπ αθνξνχλ ην κάζεκα
Marketing & Τγεία.
Οκάδα Μειέηεο
Σν φλνκα ηεο νκάδαο είλαη : The Medics.
Πξφθεηηαη γηα έλα ζπκβνιηθήο ζεκαζίαο φλνκα, ζην νπνίν ζπκππθλψλεηαη
ε πνιπζρηδήο δξάζε ησλ αηφκσλ απφ ηηο απαξρέο ηεο αθαδεκατθήο πνξείαο ηνπο
έσο ζηελ ησξηλή δξαζηεξηνπνίεζε ζηνλ επαγγεικαηηθφ ζηίβν. Έλαο ηίηινο ν νπνίνο
πξφθεηηαη γηα ηνλ ζπλδεηηθφ θξίθν απφ ηελ πξνγελέζηεξε δξαζηεξηφηεηα ζηελ
ζεκεξηλή ελαζρφιεζε κε ηηο ππνρξεψζεηο ηνπ Μεηαπηπρηαθνχ Πξνγξάκκαηνο ζηελ
Γηνίθεζε ηεο Τγείαο θαη ην φρεκα κέζα απφ ην νπνίν ζα πξαγκαηνπνηεζεί ε
αλάιπζε ησλ δπλαηνηήησλ ηεο εγρψξηαο δψλεο γηα ηελ δηεξεχλεζε ηεο πξννπηηθήο
αλάπηπμεο ηνπ πνιπδχλακνπ ηαηξηθνχ ηνπξηζκνχ κέζα ζε απηή.
Παξνπζίαζε ησλ κειώλ
Εαραξέληα Βιαράθε
Δίλαη απφθνηηε ηνπ Σκήκαηνο Οηθνλνκηθήο Δπηζηήκεο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ
Πεηξαηά θαη ζήκεξα εξγάδεηαη σο Γηνηθεηηθή Τπάιιεινο – Αλαπι. Πξντζηακέλε
ηνπ Λνγηζηεξίνπ θαη ηνπ Σκήκαηνο Πξνκεζεηψλ ζηνλ Γήκν Διεπζίλαο

5. 5
Θνδσξήο Γεκφπνπινο
Δίλαη απφθνηηνο ηνπ Σκήκαηνο Κνηλσληθήο Δξγαζίαο ηνπ ΑΣΔΗ Πάηξαο θαη
πηζηνπνηεκέλνο Δηδηθφο Παηδαγσγφο ηνπ Καπνδηζηξηαθνχ Παλεπηζηεκίνπ Αζελψλ
θαη ηεο Έλσζεο Διιήλσλ Φπζηθψλ. Γηα ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα εξγάζηεθε σο
Γηνηθεηηθφο Τπάιιεινο θαη σο Κνηλσληθφο Λεηηνπξγφο ζηελ Γεληθή Ηδησηηθή
Πνιπθιηληθή Λακίαο (Γεληθή & Μαηεπηηθή Κιηληθή – Κέληξν Απνθαηάζηαζεο &
Απνζεξαπείαο) (2010). ΢ήκεξα είλαη Κνηλσληθφο Λεηηνπξγφο ζηηο Κνηλσληθέο
δνκέο ησλ Γήκσλ Εσγξάθνπ – Καηζαξηαλήο θαη εμσηεξηθφο ζπλεξγάηεο –
Κνηλσληθφο Λεηηνπξγφο ζε δχν Μνλάδεο Φξνληίδαο Ζιηθησκέλσλ. Σέινο απνηειεί
Μέινο ηνπ Γ.΢. ησλ δηαζπλδεφκελσλ Ννζνθνκείσλ Λακίαο – Άκθηζζαο –
Καξπελεζίνπ.
Ίξηο Δπζπκίνπ
Μεηά ηελ νινθιήξσζε ησλ ζπνπδψλ ηεο ζηα νηθνλνκηθά (Διιάδα, ΖΠΑ), ε
Ίξηο πξνζειήθζε σο Γηεπζχληξηα Γεκνζίσλ ΢ρέζεσλ γηα έλα δηαθνξεηηθφ
Παλεπηζηήκην. ΢ηε ζπλέρεηα ζχζηεζε θαη έηξεμε ηελ δηθή ηεο εηαηξεία, Public
Affairs. Μεηά απφ 7 ρξφληα απνθάζηζε λα θάλεη έλα δηάιεηκκα θαη λα αθηεξσζεί
ζηελ νηθνγέλεηά ηεο. Σψξα είλαη πάιη πίζσ γηα λα αληηκεησπίζεη ηηο λέεο
πξνθιήζεηο
Μαξη-Αιίο Εηψγα
Δίλαη απφθνηηε ηνπ Σκήκαηνο Γηνίθεζεο Δπηρεηξήζεσλ ηνπ Αλψηαηνπ
Σερλνινγηθνχ Δθπαηδεπηηθνχ Ηδξχκαηνο Αζελψλ θαη ηελ πεξίνδν 2005 – 2010
παξείρε δηνηθεηηθή ππνζηήξημε ζε έξγα πιεξνθνξηθήο Γ‟ Κνηλνηηθνχ πιαηζίνπ
ζηήξημεο θαη Δ΢ΠΑ (Γηνηθεηηθή Μεηαξξχζκηζε) ζηελ Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο
Α.Δ. ΢ήκεξα είλαη Τπεχζπλε Δπηθνηλσλίαο & Πνηφηεηαο ζην E-Learning ηνπ
Σκήκαηνο Οηθνλνκηθήο Δπηζηήκεο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Πεηξαηά.
Δπηζηήκε ΢αρηηδή
Δίλαη απφθνηηε ηνπ Οηθνλνκηθνχ Παλεπηζηεκίνπ Αζελψλ ηνπ ηκήκαηνο
Οξγάλσζεο θαη Γηνίθεζεο Δπηρεηξήζεσλ. Ζ επαγγεικαηηθή ηεο δξαζηεξηφηεηα

6. 6
μεθίλεζε ην 1984 σο ππεχζπλε αιπζίδαο θαηαζηεκάησλ ηξνθίκσλ. Απφ ην 1986
έσο ην 2001 απαζρνιήζεθε κε ηελ ιηαληθή πψιεζε παηδηθψλ εηδψλ ζηνλ Πεηξαηά
θαη ζηελ Κξήηε σο κέηνρνο ζε ηξία θαηαζηήκαηα. Σν 1987 μεθίλεζε ηελ
νηθνγελεηαθή επηρείξεζε Μνλάδα Φξνληίδαο Ζιηθησκέλσλ «ΜΑΡΔΠΖ» ε νπνία
ιεηηνπξγεί έσο θαη ζήκεξα ζηελ πεξηνρή ηνπ Πεηξαηά.
Ησάλλα Υξα
Δίλαη απφθνηηε ηνπ Σκήκαηνο Γηνίθεζεο Δπηρεηξήζεσλ ηνπ Αλψηαηνπ
Σερλνινγηθνχ Δθπαηδεπηηθνχ Ηδξχκαηνο Αζελψλ θαη ζήκεξα ζπλεξγάδεηαη ζε
εζεινληηθή βάζε κε ηελ Κιηληθή «ΜΖΣΔΡΑ».

7. 7
Πεξίιεςε
Ζ εμέηαζε ησλ δεκνγξαθηθψλ ηάζεσλ δείρλεη ζαθψο φηη ν πιεζπζκφο
γεξάζθεη. Γελ κπνξνχκε λα πνχκε φηη ππάξρεη αλάπηπμε ζηελ αγνξά ηεο ψξηκεο
ειηθίαο (65 over εηψλ) θαη ηεο εκί ψξηκεο ειηθίαο (over 55 εηψλ). Απηέο νη
κεηαβνιέο ηνπ πιεζπζκνχ έρνπλ δεκηνπξγήζεη ηελ αγνξά ηαμηδηψλ αλαςπρήο γηα
ηνπο ειηθησκέλνπο. Απηή ε αγνξά ησλ ψξηκσλ ειηθηψλ είλαη, θαηά κέζν φξν
θαιχηεξα κνξθσκέλνη, πην εχπνξνη θαη έρνπλ κεγαιχηεξεο πξνζδνθίεο απφ ηελ
γεληά πξηλ απφ απηνχο θαη απνηεινχλ έλα κεγάιν θαη ηζρπξφ ηνκέα ηεο αγνξάο.
Σνπξηζηηθή βηνκεραλία αλακέλεηαη λα αληηκεησπίζεη ηηο κεηαβαιιφκελεο
απαηηήζεηο, ηηο αλάγθεο θαη ηηο επθαηξίεο, φπσο ε γήξαλζε ηνπ πιεζπζκνχ.
Ο ηαηξηθφο ηνπξηζκφο, ζχκθσλα κε ηνλ νπνίν νη αζζελείο ηαμηδεχνπλ ζην
εμσηεξηθφ γηα επεκβάζεηο, έρεη αλαπηπρζεί ξαγδαία ηηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο. Σα
πςειά θφζηε θαη νη κεγάιεο ιίζηεο αλακνλήο ζηηο παηξίδεο ηνπο, ε αλάπηπμε ησλ
λέσλ ηερλνινγηψλ ζηηο καθξηλέο ρψξεο πξννξηζκνχ, παξάιιεια κε ηε κείσζε ηνπ
θφζηνπο κεηαθνξάο θαη ηνπ κάξθεηηλγθ ζην δηαδίθηπν έρνπλ παίμεη ζεκαληηθφ
ξφιν. Μπνξεί πνιιέο αζηαηηθέο ρψξεο λα είλαη θπξίαξρεο, αιιά πνιιέο αθφκε
πξνζπαζνχλ λα εηζέιζνπλ ζηελ αγνξά, κε ηελ Διιάδα λα είλαη κία απφ απηέο κε ην
project ηεο «HARMONY S.A». Ο παξαδνζηαθφο ηνπξηζκφο έρεη ππάξμεη
ππνπξντφλ απηήο ηεο αλάπηπμεο, παξφιν πνπ έρνπλ ιεθζεί ζνβαξά ππ‟ φςηλ φια ηα
πιενλεθηήκαηα ηεο ηνπξηζηηθήο βηνκεραλίαο. Ζ αλάπηπμε ηνπ ηαηξηθνχ ηνπξηζκνχ
δίλεη έκθαζε ζηελ ηδησηηθνπνίεζε ηεο πγεηνλνκηθήο πεξίζαιςεο, ζηελ εμάξηεζε
απφ ηελ ηερλνινγία, ζηελ άληζε πξφζβαζε ζε πγεηνλνκηθνχο πφξνπο γηα ηελ πγεία
θαη ηελ επηηάρπλζε ηεο παγθνζκηνπνίεζεο ηφζν ηεο πγεηνλνκηθήο πεξίζαιςεο φζν
θαη ηνπ ηνπξηζκνχ. ΢ην πξφζθαην παξειζφλ, ε ηάζε πνπ είλαη θαη γλσζηή σο
ηαηξηθφο ηνπξηζκφο έρεη αλαδεηρζεί εθεί φπνπ πνιίηεο αλεπηπγκέλσλ ρσξψλ
επηιέγνπλ λα παξαθάκςνπλ ηελ θξνληίδα πνπ πξνζθέξεηαη ζηηο δηθέο ηνπο
θνηλφηεηεο θαη λα ηαμηδέςνπλ ζε ιηγφηεξν αλεπηπγκέλεο πεξηνρέο ηνπ θφζκνπ γηα
λα ιάβνπλ έλα επξχ θάζκα ηαηξηθψλ ππεξεζηψλ. Σν θαηλφκελν απηφ θαζνδεγείηαη
απφ ηηο δπλάκεηο ηεο αγνξάο θαη εκθαλίδεηαη έμσ απφ ηε νπηηθή γσλία θαη ηνλ
έιεγρν ηνπ νξγαλσκέλνπ ζπζηήκαηνο πγεηνλνκηθήο πεξίζαιςεο. Ο ηαηξηθφο
ηνπξηζκφο παξνπζηάδεη ζεκαληηθά πξνβιήκαηα θαη πξνθιήζεηο, θαζψο θαη πηζαλέο
επθαηξίεο. Απηή ε ηάζε ζα έρεη απμαλφκελν αληίθηππν ζην ηνπίν ηεο πγεηνλνκηθήο
πεξίζαιςεο ζηηο βηνκεραληθέο θαη ηηο αλαπηπζζφκελεο ρψξεο ζε φιν ηνλ θφζκν. Ο

8. 8
ζηφρνο ηεο παξνχζαο κειέηεο είλαη λα πξνζδηνξίζεη ην κέγεζνο θαη ηελ ζεκαζία
ηεο ηαμηδησηηθήο αγνξάο πνπ αθνξά άηνκα Σξίηεο Ζιηθίαο θαη ηηο επηπηψζεηο πνπ
απηή έρεη ζηελ ηνπξηζηηθή βηνκεραλία. Δπηπιένλ ζθνπφο είλαη λα εμεηάζεη ηα
δπλαηά ζεκεία θαη ηηο αδπλακίεο ηνπ θαηλνχξγηνπ project ηεο νκάδνο καο, “The
Medics”.
Abstract
An examination of demographic trends clearly indicates that the population is
ageing. It can be stated that there is a growth of mature age market (over 65 year
old) and semi mature age market (over 55 year old). These population changes have
created the pleasure travel market for the elderly. This mature age market is, on
average; better educated, more affluent and has greater expectations than the
generation before them and forms a large and influential market sector. Tourism
industry can expect to face changing demands, needs and opportunities as
population ageing.
Medical tourism, where patients travel overseas for operations, has grown
rapidly in the past decades. High costs and long waiting lists at home, new
technology and skills in destination countries alongside reduced transport costs and
Internet marketing have all played a role. Several Asian countries are dominant, but
most countries have sought to enter the market, Greece is one of these with a new
project HARMONY. Conventional tourism has been a by-product of this growth,
despite its tourist packaging, and overall benefits to the travel industry have been
considerable. The rise of medical tourism emphasizes the privatization of health
care, the growing dependence on technology, uneven access to health resources and
the accelerated globalisation of both health care and tourism. In the recent past, a
trend known as medical tourism has emerged wherein citizens of highly developed
countries choose to bypass care offered in their own communities and travel to less
developed areas of the world to receive a wide variety of medical services. This
phenomenon is driven by marketplace forces and occurs outside of the view and
control of the organized healthcare system. Medical tourism presents important
concerns and challenges as well as potential opportunities. This trend will have
increasing impact on the healthcare landscape in industrialized and developing

9. 9
countries around the world. The objective of this study is to identify the size
and importance of the mature age (senior) travel market and its implications for the
travel and tourism industry. Furthermore to examine the strengths and the
weaknesses of the new project of our team THE MEDICS.
1. ΔΗ΢ΑΓΩΓΗΚΑ ΢ΣΟΗΥΔΗΑ
1.1 Δλλνηνινγηθή Πξνζέγγηζε ηνπ Σνπξηζκνύ
Ζ ιέμε «ηνπξηζκφο» πξνέξρεηαη απφ ηε γαιιηθή ιέμε “tour” θαη ηελ
αγγιηθή ιέμε “touring”, πνπ έρνπλ σο ξίδα ηελ ιαηηληθή ιέμε “tornus” θαη
ζεκαίλνπλ γχξνο. Με ηελ πάξνδν ησλ εηψλ θαη θπξίσο απφ ηελ απαξρή ηνπ 20νπ
αηψλα, δφζεθαλ πνιπάξηζκνη νξηζκνί πνπ πεξηέγξαθαλ ην θαηλφκελν απηφ.
Δλδεηθηηθά θαη γηα ηηο αλάγθεο θαηαλφεζεο ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ φξνπ
παξαηίζεληαη νη παξαθάησ.
Σν 1993, ν Παγθφζκηνο Οξγαληζκφο Σνπξηζκνχ φξηζε ηνλ ηνπξηζκφ σο «ην
θαηλφκελν πνπ πξνθχπηεη απφ ηηο πξνζσξηλέο επηζθέςεηο ή παξακνλέο αηφκσλ
εθηφο ηνπ κφληκνπ ηφπνπ θαηνηθίαο ηνπο, γηα νπνηνδήπνηε ιφγν πέξα απφ ηελ
απαζρφιεζε ηνπο κε ακνηβή απφ ηνλ ηφπν επίζθεςεο» θαη ηνπο ηνπξίζηεο σο «ηα
άηνκα πνπ ηαμηδεχνπλ θαη κέλνπλ ζε κέξε δηαθνξεηηθά απφ ην ζπλεζηζκέλν
πεξηβάιινλ ηνπο, γηα δηάζηεκα φρη κεγαιχηεξν ελφο ζπλερνχο έηνπο, γηα αλαςπρή,
εξγαζία θαη άιινπο ιφγνπο, πνπ φκσο δε ζρεηίδνληαη κε ηελ εμάζθεζε
νπνηαζδήπνηε δξαζηεξηφηεηαο ακείβεηαη απφ ηνλ ηφπν επίζθεςήο ηνπο».
Έλα ρξφλν αξγφηεξα, ην 1994 θαη γηα λα απνζαθεληζηεί ε ηνπξηζηηθή
δξαζηεξηφηεηα, ηα Ζλσκέλα Έζλε πξνέβεζαλ ζε δηάθξηζε ηνπ ηνπξηζκνχ ζε ηξεηο
κνξθέο :
Δγρψξην ηνπξηζκφ (Domestic tourism) : ν νπνίνο πεξηιακβάλεη θαηνίθνπο
κηαο ζπγθεθξηκέλεο ρψξαο πνπ ηαμηδεχνπλ κφλν εληφο ηεο ρψξαο απηήο.
Δηζεξρφκελν ηνπξηζκφ (Inbound tourism) : ν νπνίνο έρεη λα θάλεη κε ηα
εηζεξρφκελα ηνπξηζηηθά ξεχκαηα πνπ επηζθέπηνληαη κηα ζπγθεθξηκέλε
ρψξα θαη ηαμηδεχνπλ κέζα ζε απηή.

10. 10
Δμεξρφκελν ηνπξηζκφ (Outbound tourism) : πνπ πεξηιακβάλεη θαηνίθνπο
κηαο ζπγθεθξηκέλεο ρψξαο νη νπνίνη ηαμηδεχνπλ ζε θάπνηα άιιε ρψξα.
Δπηρεηξψληαο κία πνιχ ζχληνκε ηζηνξηθή αλαδξνκή φζνλ αθνξά ηελ
ελλνηνινγηθή πξνζέγγηζε ηνπ ηνπξηζηηθνχ θαηλνκέλνπ, δφθηκν είλαη λα
αλαθεξζνχλ νξηζκέλεο πξνζεγγίζεηο πνπ θαηαδεηθλχνπλ ηελ ζεκαζία ηνπ, κε
ραξαθηεξηζηηθφηεξεο εθείλεο ησλ J. Gouer θαη J. Medecin. Σν 1929 πξψηνο ν J.
Gouer πξνζδηφξηζε ηνλ ηνπξηζκφ σο «ηνλ ηξφπν ηνπ λα ηαμηδεχεηο, ζπλδπάδνληαο
ζε δηαθνξεηηθέο αλαινγίεο, ζχκθσλα κε ηα άηνκα, ηελ πεξηέξγεηα ηνπ πλεχκαηνο
καδί κε ηνλ πφζν ηνπ λα πξνζαξκνζηεί θάπνηνο ζηα μέλα ήζε θαη έζηκα».
Γεπηεξεπφλησο ν J. Medecin ην 1933, αλέθεξε φηη: «ηνπξηζκφο είλαη κηα
δξαζηεξηφηεηα επθαηξίαο ε νπνία ζπλίζηαηαη ζην λα παξακέλεη θάπνηνο καθξηά
απφ ηνλ ηφπν ηεο κνλίκνπ δηακνλήο ηνπ, γηα ιφγνπο δηαζθέδαζεο, αλάπαπζεο,
εκπεηξίαο ηνπ, αλχςσζεο ηνπ κνξθσηηθνχ ηνπ επηπέδνπ, απφ ηελ παξνπζία λέσλ
κνξθψλ ηεο αλζξψπηλεο δξάζεο θαη απφ ηηο εηθφλεο κηαο άγλσζηεο θχζεο».
1.2 Ο Ηαηξηθόο Σνπξηζκόο
1.2.1 Εννοιολογική Πποζέγγιζη
Ωο ηαηξηθφο ηνπξηζκφο ή ηνπξηζκφο πγείαο ζεσξείηαη «ν ηνκέαο παξνρήο
ππεξεζηψλ πξσηνβάζκηαο ή δεπηεξνβάζκηαο πγείαο απφ αλαγλσξηζκέλνπο

11. 11
δεκφζηνπο ή ηδησηηθνχο θνξείο ηνπ Τπνπξγείνπ Τγείαο θαη Κνηλσληθήο
Αιιειεγγχεο ζε Έιιελεο ή αιινδαπνχο πνιίηεο, φπνπ κέξνο ησλ παξερφκελσλ
ππεξεζηψλ ζηεξίδεηαη ζε ππνδνκέο ή κέζα πνπ παξέρνληαη απφ θνξείο ηεο
ηνπξηζηηθήο βηνκεραλίαο». (Παπαδφπνπινο Γηάλλεο, «Πξάζηλν θσο γηα ηα Κέληξα
Σνπξηζκνχ Τγείαο», www.xenia.gr, Μάξηηνο, 2007 www.tganews.com).
Υσξίο λα ρξεζηκνπνηνχληαη δπζεξκήλεπηνη φξνη ζα κπνξνχζακε λα πνχκε
φηη ν ηαηξηθφο ηνπξηζκφο είλαη επί ηεο νπζίαο ε παξνρή ηαηξηθήο πεξίζαιςεο, ζηα
πιαίζηα ηεο ζπλεξγαζίαο κε απηφ πνπ νλνκάδνπκε «βηνκεραλία ηνπ ηνπξηζκνχ», ζε
εκεδαπνχο ή αιινδαπνχο ελδηαθεξφκελνπο, νη νπνίνη ρξήδνπλ δηεπηζηεκνληθήο
θξνληίδαο θαη εμεηδηθεπκέλεο αγσγήο.
1.2.2 Διάκπιζη ειδών Ιαηπικού Τοςπιζμού
Απαξαίηεηε είλαη κία πξσηνγελήο παξάζεζε ησλ ηνκέσλ ηνπ ηαηξηθνχ
ηνπξηζκνχ. Σα θάησζη είδε εμππεξεηνχλ ηελ αλάγθε απηήο ηεο δηάθξηζεο.
Ηακαηηθφο ηνπξηζκφο
Σνπξηζκφο ζαιαζζνζεξαπείαο (spa)
Σνπξηζκφο αλάπαπζεο
Σνπξηζκφο ελαιιαθηηθψλ ζεξαπεηψλ
Σνπξηζκφο δηαγλσζηηθνχ ειέγρνπ
Σνπξηζκφο πιαζηηθήο ρεηξνπξγηθήο θαη άιισλ εγρεηξήζεσλ
Σνπξηζκφο γηα δηαβεηηθνχο, γηα άηνκα πνπ ππνθέξνπλ απφ παζήζεηο ηνπ
αλαπλεπζηηθνχ ζπζηήκαηνο, κε ρξφληεο ξεπκαηηθέο παζήζεηο, κε
πξνβιήκαηα φξαζεο θαη αθνήο, κε παζήζεηο ηνπ θηλεηηθνχ ζπζηήκαηνο,
λεπξνπαζείο, κε κεηαηξαπκαηηθά θαη κεηεγρεηξεηηθά πξνβιήκαηα, αιιεξγίεο
θαη άιια.
Πέξαλ ηνχησλ ν ηαηξηθφο ηνπξηζκφο έρεη άξξεθηε ζρέζε κε :
Γηάξθεηα παξακνλήο
o Σνπξηζκφο κηθξήο δηάξθεηαο
o Σνπξηζκφο κεγάιεο δηάξθεηαο
o Σνπξηζκφο ηνπ ΢αββαηνθχξηαθνπ (weekend)

12. 12
΢ε ζρέζε κε ην κέγεζνο ηεο νκάδαο:
o Αηνκηθφο ηνπξηζκφο
o Οηθνγελεηαθφο ηνπξηζκφο
o Οκαδηθφο ηνπξηζκφο (γθξνππ)
΢ε ζρέζε κε ηελ ειηθία:
o Σνπξηζκφο λέσλ
o Σνπξηζκφο ηεο ηξίηεο ειηθίαο
(Ίθθνο Άξεο & ΢θιαβφιηα Σίλα, «Σνπξηζκφο πγείαο: λέα πξφθιεζε ζηνλ
ηνπξηζκφ», www.jbrconsulting.gr, Ηνχιηνο 2002)
1.2.3 Παποσέρ ςπηπεζιών ζηον Ιαηπικό Τοςπιζμό
Ο ηαηξηθφο ηνπξηζκφο θαη νη παξερφκελεο ππεξεζίεο απηνχ ζπλίζηαληαη ζε
δχν θαηεγνξίεο :
Δλ αξρή αληηθαηνπηξίδεηαη ζηε δηαρείξηζε θαη εμππεξέηεζε ησλ
εκθαληδφκελσλ ηαηξηθψλ αλαγθψλ ησλ επηζθεπηψλ θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο
παξακνλήο ηνπο ζε κία μέλε ρψξα, είηε γηα λα πεξάζνπλ ηηο δηαθνπέο, είηε γηα
θάπνην επαγγεικαηηθφ ηαμίδη, ή αθφκε θαη γηα πξνζσξηλή εγθαηάζηαζε. ΢πλήζσο
πεξηιακβάλεη επείγνληα πεξηζηαηηθά πγείαο (π.ρ. θαξδηαθφ επεηζφδην) ή ηαθηηθέο
πγεηνλνκηθέο αλάγθεο γηα ρξφληα λνζήκαηα (π.ρ. αηκνθάζαξζε λεθξνπαζψλ)
΢ε απηή νη ζεκαληηθφηεξεο νκάδεο αζζελψλ κε ρξφληεο παζήζεηο είλαη θπξίσο :
Νεθξνπαζείο
Καξθηλνπαζείο
Καξδηνπαζείο
Άηνκα κε αηκαηνινγηθά λνζήκαηα
Άηνκα ηξίηεο ειηθίαο πνπ ρξήδνπλ ζπζηεκαηηθήο ηαηξηθήο θαη
θαξκαθεπηηθήο παξαθνινχζεζεο
(Πεγή : www.un.org)
Γεπηεξεπφλησο πεξηιακβάλεη ηνλ ηαηξηθφ ηνπξηζκφ πνπ πξαγκαηνπνηείηαη
θαη‟ επηινγήλ (elective medical tourism). ΢ε απηφλ ν αζζελήο επηιέγεη λα ηαμηδέςεη

13. 13
γηα λα γίλεη δέθηεο κηαο ζπγθεθξηκέλεο ηαηξηθήο ππεξεζίαο, πξνζκεηξψληαο
νξηζκέλεο κείδνλνο ζεκαζίαο παξακέηξνπο. Απηέο είλαη νη εμήο:
Σν θφζηνο ηεο πξνζθεξφκελεο ππεξεζίαο θαη ηελ ειαζηηθφηεηα πνπ
παξέρεηαη σο πξνο ηνλ ηξφπν απνπιεξσκήο
Σελ χπαξμε δηαζχλδεζεο κε αζθαιηζηηθνχο θνξείο, πνπ ζα κπνξνχζαλ λα
θαιχςνπλ κέξνο ή θαη εμ‟ νινθιήξνπ ην θφζηνο ησλ παξερφκελσλ ηαηξηθψλ
ππεξεζηψλ
Σελ πνηφηεηα θαη ηελ ζηφρεπζε ηεο ππεξεζίαο θαη ζπλνιηθά ηεο
πγεηνλνκηθήο πεξίζαιςεο
Σελ ειθπζηηθφηεηα ησλ παθέησλ θαη ηηο ελδερφκελεο πξνζθνξέο
Σνλ ρξφλν αλακνλήο ζηε ρψξα πξνέιεπζεο ηνπ γηα ηελ παξνρή παξφκνηαο
ππεξεζίαο
Σελ επθαηξία λα ζπλδπάζεη ηαηξηθή θξνληίδα κε ηελ αλαςπρή θαη ηελ
ςπραγσγία
Οη πην δηαδεδνκέλεο ππεξεζίεο είλαη:
Γεληθή Υεηξνπξγηθή
Πιαζηηθή/ αηζζεηηθή ρεηξνπξγηθή
Σερλεηή γνληκνπνίεζε
Καξδηνινγία/ θαξδηνρεηξνπξγηθή
Οδνληηαηξηθή
Οξζνπεδηθή ζεξαπεία θαη απνθαηάζηαζε
Οθζαικνινγία
Οπξνινγηθέο παξεκβάζεηο
Αληηκεηψπηζε παρπζαξθίαο- Γηαρείξηζε ζσκαηηθνχ βάξνπο
Αληηκεηψπηζε Γηαβήηε
Θεξαπεία θαξθίλνπ
Μεηακνζρεχζεηο νξγάλσλ
Πξνγξάκκαηα επεμίαο
Δλαιιαθηηθέο Θεξαπείεο
(Παπαδφπνπινο Γηάλλεο, «Πξάζηλνθσο γηα ηα ΚέληξαΣνπξηζκνχ Τγείαο»,
www.xenia.gr, Μάξηηνο, 2007)

14. 14
1.2.4 Οι δημογπαθικέρ ηάζειρ και ο ιαηπικόρ ηοςπιζμόρ
΢ηελ επηινγή απηνχ ηνπ είδνπο ηνπξηζκνχ, θαζψο επίζεο θαη ζηε επηινγή
ηνπ είδνπο ηνπ θέληξνπ παίδνπλ ξφιν πνιινί παξάγνληεο. Οη θπξηφηεξνη εμ‟ απηψλ
είλαη ην θφζηνο ησλ πξνζθεξφκελσλ ππεξεζηψλ θαη ε εκπεηξία ηνπ εθάζηνηε
θέληξνπ θαη αθνινχζσο ηνπ πξνζσπηθνχ ηνπ, φζνλ αθνξά ηελ ρνξήγεζε θαη
παξνρή ησλ βέιηηζησλ πγεηνλνκηθψλ θαη ηαηξηθψλ ππεξεζηψλ. Παξάιιεια
ζεκαληηθέο είλαη θαη νη παξάκεηξνη πνπ απνξξένπλ απφ ηνλ εχξπζκν ζπληνληζκφ
ηεο αγνξάο. Κσδηθνπνηεκέλα αλαθέξνληαη :
Ζ ρξήζε δηαδηθηχνπ πνπ επλνεί ηελ έξεπλα
Οη πξνζηηέο ηηκέο ησλ εηζηηεξίσλ ησλ αεξνπνξηθψλ εηαηξεηψλ
Ζ δηεζλνπνίεζε ηνπ ραξαθηήξα ησλ ππεξεζηψλ θαη ε πηνζέηεζε πξαθηηθψλ
θαη κεζφδσλ απφ άιιεο – αλάινγεο θχζεσο – δνκέο
΢εκαίλνπζα ζεκαζία έρεη ε εμεηδίθεπζε θαη ν πξνζαλαηνιηζκφο ησλ
παξερφκελσλ πγεηνλνκηθψλ θαη ηαηξηθψλ ππεξεζηψλ.
Ωζηφζν ζεκειηψδε ζεκαζία έρεη θαη ην target group πνπ αθνξά ηα άηνκα
Σξίηεο Ζιηθίαο (elderly people), θαζψο ε αλνδηθή πνξεία ηνπ πξνζδφθηκνπ δσήο
ηφζν ζε εζληθφ, φζν θαη ζε δηεζλέο επίπεδν αλαπξνζαξκφδεη ηνπο ζρεδηαζκνχο ηεο
αγνξά πγείαο θαη ελ γέλεη ζχκπαζαο ηεο αγνξάο. Οη δεκνγξαθηθνί κεηαζρεκαηηζκνί
καθξνπξφζεζκα εθηηκάηαη φηη ζα κεηαβάιινπλ ην πνζνζηφ ησλ αλζξψπσλ άλσ ησλ
60 εηψλ ζηηο αλεπηπγκέλεο ρψξεο. Αλακέλεηαη λα αλέιζεη απφ ην 1/5 ζην 1/3.
Δπηπιένλ θαη φζνλ αθνξά ην νηθνλνκηθφ ζθέινο ηεο ππφζεζεο, είλαη δεδνκέλν φηη ε

15. 15
θξίζε έρεη ζπκπηέζεη εηο ην ειάρηζηνλ ηηο δαπάλεο ηνπ θξαηηθνχ ηνκέα – θαη – φζνλ
αθνξά ηνλ ηνκέα πγείαο θαη ηεο πεξίζαιςεο.
Ζ πηζηή ηήξεζε ησλ θαλφλσλ δεκνζηνλνκηθήο πεξηζηνιήο απφ πνιιά θξάηε
θπξίσο ηεο επξσπατθήο δψλεο φπσο γίλεηαη αληηιεπηφ νδεγεί ζηελ αηειέζθνξε
θάιπςε ησλ αλαγθψλ πνπ αλαθχπηνπλ. Ζ νηθνλνκηθή δπζπξαγία θαη ε έλδεηα
πφξσλ, αθήλνπλ πξφζθνξν έδαθνο ζηελ θαιιηέξγεηα θαη έθθξαζε ηεο ηδησηηθήο
πξσηνβνπιίαο, φηαλ απηή βέβαηα ελζαξξχλεηαη θαη απφ ηελ ζηαζεξφηεηα ηεο
πνιηηηθήο θαηάζηαζεο. Ζ αλαπηπμηαθή ηάζε ηνπ «επηρεηξείλ» θαη ε πεξαηηέξσ
πξνψζεζε επελδχζεσλ δηαθαίλεηαη λα είλαη κία πεηζηηθή ιχζε ζην δχζθνιν
ζηαπξφιεμν πνπ έρεη επηβάιιεη ε αλάγθε εμφδνπ απφ ηελ θξίζε.
1.3. Ζ HARMONY S.A.
1.3.1 Η εηςμολογία ηος όπος «απμονία»
Ξεθηλψληαο λα καζαίλεη θαλείο ηη ζεκαίλεη αξκνλία γηα εκάο, ζεσξείηαη
επηβεβιεκέλν λα έρεη κία άπνςε γηα ηελ εηπκνινγία ηνπ φξνπ πξνθεηκέλνπ λα
πξνζεγγίζεη ηελ έλλνηα ηνπ φξνπ.

16. 16
What is the meaning of the word harmony?
Σhe word harmony means
peace,
unity,
calm
co-existance
It means a beautiful blending (latin)
Ο φξνο «αξκνλία» ζήκαηλε ζηελ αξραία Διιάδα γεληθά ηελ αξκνγή, ηε ζχλδεζε,
ην ηαίξηαζκα ησλ κεξψλ ελφο δνκεκέλνπ ζπλφινπ (π.ρ. ησλ ιίζσλ ελφο
νηθνδνκήκαηνο, ησλ νπξάλησλ ζσκάησλ ζην ζχκπαλ) θαη ηαπηφρξνλα αμηνινγνχζε
ζεηηθά ηε ζπκκεηξία, ηελ επξπζκία, ηηο ζσζηέο αλαινγίεο, ηελ ηέιεηα εθαξκνγή ησλ
δνκηθψλ ζηνηρείσλ. Απνηέιεζκα ηεο αξκνλίαο ζχκθσλα κε ηηο αηζζεηηθέο ιήςεηο
απφ αξραηνηάησλ ρξφλσλ ήηαλ ην σξαίν. Ζ ιέμε αξκνλία, εθ ηνπ ξήκαηνο
«αξκφδσ» ή «άξσ» (βάζε θαη ηεο ιέμεσο «Αξεηή») ζεκαίλεη αξκνγή, κνπζηθή
ζπκθσλία, ζπλνκνινγία, ζπλαξκνγή, ζχλδεζκνο θαη, θαη‟ επέθηαζηλ, ε ελαξκφληζε
ησλ πξαγκάησλ. (Πεγή: Wikipedia )
1.3.2 Η θιλοζοθία μαρ και ο ζκοπόρ ηηρ HARMONY S.A.
Ζ θηινζνθία καο ζπκππθλψλεηαη αληηπξνζσπεπηηθά ζε έλα κφην. Your Health is
your wealth. Ζ δέζκε ησλ ζπληζησζψλ απηήο ηεο θηινζνθίαο είλαη νη εμήο :
΢εβαζκφο ζηελ απζχπαξθηε αμία ηεο αηνκηθήο αλζξψπηλεο ππφζηαζεο
Αλζξσπηζηηθή θξνληίδα, θνηλσληθή ππεπζπλφηεηα, πξνζηαζία ησλ
δηθαησκάησλ ησλ αζζελψλ.
Αθεξαηφηεηα, αίζζεκα επζχλεο θαη εζηθφ πιενλέθηεκα.
Καηλνηνκία θαη δηεπηζηεκνληθή πξνζέγγηζε.
Δληζρπκέλν αίζζεκα αζθάιεηαο ηφζν γηα ηνπο εξγαδνκέλνπο φζν θαη γηα
ηνπο επηζθέπηεο.
Δμαζθάιηζε άξηζησλ ζπλζεθψλ πγηεηλήο θαη απαξέγθιηηε ηήξεζε ησλ
νξηνζεηεκέλσλ θαλφλσλ απφ φινπο ηνπο ζπληειεζηέο.

17. 17
΢θνπφο ηεο εηαηξείαο :
Ζ ίδξπζε, ιεηηνπξγία θαη εθκεηάιιεπζε μελνδνρεηαθψλ κνλάδσλ θαη
γεξηαηξηθψλ μελψλσλ.
Ζ παξνρή ηαηξηθψλ ππεξεζηψλ
Ζ παξνρή ππεξεζηψλ θπζηθνζεξαπείαο θαη απνθαηάζηαζεο
Ζ παξνρή δηαγλσζηηθψλ θαη εξγαζηεξηαθψλ εμεηάζεσλ
Ζ παξνρή ππεξεζηψλ ςπρνθνηλσληθήο ππνζηήξημεο
Ζ εθπαίδεπζε, επηκφξθσζε θαη έξεπλα ζε ζέκαηα θνηλσληθά, πγείαο θαη
πξφλνηαο
Ζ ζπκκεηνρή ζε δηεζλή, επξσπατθά θαη θξαηηθά πξνγξάκκαηα
1.3.3 Η αποζηολή ηηρ HARMONY S.A.
Ζ απνζηνιή καο είλαη ε παξνρή πςεινχ επηπέδνπ λνζειεπηηθήο θαη
ηαηξηθήο παξαθνινχζεζεο ζε άηνκα ηξίηεο θαη ηέηαξηεο ειηθίαο πνπ επηζπκνχλ λα
ζπλδπάζνπλ ηηο δηαθνπέο ηνπο κε αληίζηνηρε θξνληίδα. Δπηζηακέλσο πξνβιέπεηαη ε
παξνρή πςεινχ επηπέδνπ εμαηνκηθεπκέλσλ ζπκβνπιεπηηθψλ ππεξεζηψλ, αιιά θαη
ε εθαξκνγή εμεηδηθεπκέλσλ κεζφδσλ ςπρνθνηλσληθήο ππνζηήξημεο, ψζηε λα
δηαζθαιίδεηαη ην βέιηηζην επίπεδν ηεο πνηφηεηαο δσήο ζε ζχγρξνλεο πνιπηειείο
εγθαηαζηάζεηο πςειψλ πξνδηαγξαθψλ.
Απνηέιεζκα, ε επαλελεξγνπνίεζε ησλ αηφκσλ απηψλ κέζσ ηεο
απνθαηάζηαζεο ησλ πξνβιεκάησλ ηνπο θαη ε ελίζρπζε ηεο θπζηθήο θαη ςπρηθήο
πγείαο ηνπο. ΢ηνπο ρψξνπο ηεο αξκνλίαο, αζζελείο θαη επηζθέπηεο έρνπλ ηελ
δπλαηφηεηα λα απνιαχζνπλ έλα δεζηφ θαη νηθείν πεξηβάιινλ, κε επαγγεικαηίεο
πξφζπκνπο θαη θηιηθνχο, πξνζεισκέλνπο ζην εθηεινχκελν έξγν, ην νπνίν πάληα
ζπληειείηαη έρνληαο σο επίθεληξν ηνλ άλζξσπν.

18. 18
1.3.4 Το όπαμα μαρ και οι μελλονηικοί ζηόσοι ανάπηςξηρ
Σν φξακά καο είλαη θάζε αζζελήο λα εθκεηαιιεπηεί φιεο ηηο δπλαηφηεηέο
ηνπ θαη λα βειηηψζεη ζην έπαθξν ηελ πνηφηεηα δσήο ηνπ. Γηα ην επηζηεκνληθφ
πξνζσπηθφ ηεο Αξκνλίαο, νη αλάγθεο ησλ αζζελψλ είλαη επαγγεικαηηθή πξφθιεζε
θαη εζηθή δέζκεπζε. Γηα ηνλ ιφγν απηφ, ηα πξνγξάκκαηα απνθαηάζηαζεο είλαη
εμαηνκηθεπκέλα θαη πξνζαξκνζκέλα ζηηο αλάγθεο ηνπο θάζε αζζελνχο. Δίλαη
απνηέιεζκα ζπλεξγαζίαο ησλ ζεξαπεπηψλ ηνπ Κέληξνπ, ππφ ηελ θαζνδήγεζε ηνπ
Δπηζηεκνληθνχ Γηεπζπληή, κε ηελ ζπκκεηνρή θπζηθά φπνπ είλαη εθηθηφ ηνπ αζζελή
θαη ηεο νηθνγέλεηάο ηνπ.
Βαζηθφο ζηφρνο καο είλαη ην φλνκα Harmony λα εμειηρζεί ζε ζπλψλπκν ησλ
νιηζηηθψλ θαη πνηνηηθψλ ππεξεζηψλ θξνληίδαο ζε έλα ζηνρεπκέλν θαη ζαθψο
νξηνζεηεκέλν target group πειαηψλ – εμππεξεηνπκέλσλ, εθείλν ησλ αηφκσλ Σξίηεο
Ζιηθίαο. Σαπηφρξνλα θηινδνμνχκε ζην λα απνηειέζεη ηελ πξψηε θαη πην ειθπζηηθφ
πξννξηζκφ δηαθνπψλ κηθξήο ή κεγαιχηεξεο δηάξθεηαο.
Οη κεζνπξφζεζκνη ζηφρνη :
Να δεκηνπξγήζνπκε κηα απνηειεζκαηηθή νξγαλσηηθή δνκή
Να παξέρνπκε ζπλερψο ππεξεζίεο κε πξνζηηζέκελε αμία πξνο ηνπο πειάηεο
καο
Να δεκηνπξγήζνπκε έλα ειθπζηηθφ θαη παξαγσγηθφ πεξηβάιινλ εξγαζίαο
πνπ ζα επελδχεη ζην αλζξψπηλν θεθάιαην θαη ζα θηλεηξνδνηεί ηνπο λπλ
αιιά θαη ελ δπλάκεη παξαγσγηθνχο ζπληειεζηέο

19. 19
Οη καθξνπξφζεζκνη ζηφρνη :
Ζ εηζαγσγή θαη εκπνξία νξζνπεδηθψλ θαη παξαθαξκαθεπηηθψλ εηδψλ γηα
ειηθησκέλνπο θαη γηα άηνκα κε αλαπεξία.
Ζ απνθφκηζε νηθνλνκηθνχ νθέινπο κέζσ ηεο δηαθίλεζεο θαη εκπνξίαο
ζπκπιεξσκάησλ δηαηξνθήο θαζψο επίζεο θαη ηαηξνθαξκαθεπηηθνχ,
παξαθαξκαθεπηηθνχ θαη λνζειεπηηθνχ πιηθνχ.
Γεκηνπξγία ελφο δηθηχνπ επηρεηξεκαηηθήο δηαζπλνξηαθήο δηθηχσζεο θαη
ζπλεξγαζίαο κε Medical Tourism Facilitators σο βάζε κίαο ζηξαηεγηθήο
κίαο αλαπηπμηαθήο πξννπηηθήο.

20. 20
2. Αλάιπζε ηνπ επηρεηξεκαηηθνύ πεξηβάιινληνο
2.1 Δηζαγσγή
΢χκθσλα κε ηνλ Παγθφζκην Οξγαληζκφ Σνπξηζκνχ, ε Δπξψπε ζα παξακείλεη ηα
επφκελα ρξφληα έλαο απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο ηνπξηζηηθνχο πξννξηζκνχο θαη ε
ηνπξηζηηθή βηνκεραλία ζα δηαδξακαηίζεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ αλάπηπμε ηεο
Δπξσπατθήο νηθνλνκίαο. Δλδεηθηηθά αλαθέξνπκε φηη νη ηνπξηζηηθέο αθίμεηο απφ φιν
ηνλ θφζκν ζηελ Δπξψπε ην 1950 ήηαλ 25,3 εθ., ην 2003 ήηαλ 414 εθ. ελψ ην2020
πξνβιέπεηαη ε Δπξψπε λα έρεη 717 εθ. αθίμεηο (πεγή: ΔΝΑΣ).
Σν 2012 ν OECD ζε δεκνζίεπκα ηνπ, καο γλσζηνπνηεί φηη ηα ηειεπηαία ρξφληα
παξαηεξείηαη κηα αχμεζε ηεο δήηεζεο γηα παξνρή ππεξεζηψλ ηαηξηθνχ ηνπξηζκνχ.
Σν εκπφξην ζην ηνκέα ησλ ππεξεζηψλ πγείαο έρεη πξνζειθχζεη ην ελδηαθέξνλ
πνιιψλ επελδπηψλ ιφγσ ηεο αχμεζεο ησλ εμαγσγψλ θαη ησλ εηζαγσγψλ ζηνλ ηνκέα
ηεο ηαηξηθήο πεξίζαιςεο. Ζ αχμεζε απηήο ηεο δήηεζεο νθείιεηαη ζε πνιινχο
παξάγνληεο φπσο:
 νη ηερλνινγηθέο εμειίμεηο ζηα πιεξνθνξηαθά θαη επηθνηλσληαθά
ζπζηήκαηα
 ε αλάπηπμε ηεο βηνκεραλίαο
 νη δηαθξαηηθέο ζπκθσλίεο (πρ. γηα ην εκπφξην ππεξεζηψλ) θαη
 νη εμειίμεηο ζηελ αγνξά ηεο ηδησηηθήο αζθάιηζεο .
Δλψ ινηπφλ παιαηφηεξα, ην ηαμίδη ζην εμσηεξηθφ γηα ηαηξηθνχο ιφγνπο
ζεσξνχληαλ κηα αξθεηά πεξίπινθε ππφζεζε, ηα ηειεπηαία ρξφληα φιν θαη
πεξηζζφηεξνη είλαη απηνί πνπ επηιέγνπλ λα θχγνπλ εθηφο ζπλφξσλ γηα ηαηξηθνχο
ιφγνπο.
Οη νηθνλνκηθέο, πνιηηηθέο θαη θνηλσληθέο αιιαγέο ηηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο ιφγσ
ηεο παγθνζκηνπνίεζεο, έρνπλ ελζαξξχλεη κηα πην δηαθξαηηθή θαη δηεζλήο πνιηηηθή
γηα ηελ πγεία, ε νπνία ζα νδεγήζεη κε ηελ ζεηξά ηεο ζηελ πεξαηηέξσ αχμεζε ηεο
θηλεηηθφηεηαο ησλ αζζελψλ. Απηέο ινηπφλ νη δηαθξαηηθέο δηαζπλδέζεηο
δηεπθνιχλνπλ ηφζν ηε κεηαθίλεζε ησλ αλζξψπσλ φζν θαη ηε κεηαθίλεζε ησλ
θεθαιαίσλ θαη πξνζθέξνπλ λέεο επθαηξίεο θαη πξνθιήζεηο γηα δηαζπλνξηαθή
πεξίζαιςε.
΢ην ζεκείν απηφ, ρξήζηκν είλαη λα παξαζέζνπκε δηαγξάκκαηα κε ηηο εηζαγσγέο
θαη ηηο εμαγσγέο ησλ ππεξεζηψλ πγείαο σο πνζνζηφ ησλ ζπλνιηθψλ δαπαλψλ γηα

21. 21
ηελ πγεία ην 2010, θαζψο θαη ηνλ εηήζην ξπζκφ αλάπηπμεο ζε πξαγκαηηθνχο φξνπο
2005-2010 (πεγή :OECD).

22. 22
Οη εμειίμεηο απηέο, νδεγνχλ ηηο ρψξεο λα επελδχνπλ ζε κηα ελαιιαθηηθή κνξθή
ηνπξηζκνχ πνπ είλαη ν ηαηξηθφο ηνπξηζκφο θαη θαη‟ επέθηαζε ν ηνπξηζκφο πγείαο.
Οη θπξηφηεξνη παξάγνληεο πνπ ζπληεινχλ ζηελ αλάπηπμε ηνπ ηαηξηθνχ
ηνπξηζκνχ θαη θαη επέθηαζε ηνπ ηνπξηζκνχ πγείαο ζε κία ρψξα είλαη νη θάησζη :
 Ζ χπαξμε θαηάιιεια εμνπιηζκέλσλ ππνδνκψλ .
 Ζ χπαξμε έκπεηξνπ ηαηξηθνχ, λνζειεπηηθνχ θαη ινηπνχ πξνζσπηθνχ.
 Ζ χπαξμε ζσζηήο νξγαλσηηθήο δνκήο.
 Ζ χπαξμε θαηάιιειεο δηαθεκηζηηθήο πξνβνιήο .
 Οη δεκνγξαθηθέο κεηαβνιέο (εθηηκάηαη φηη ην πνζνζηφ ησλ
αλζξψπσλ άλσ ησλ 60 εηψλ ζηηο αλαπηπγκέλεο ρψξεο ζα αλέιζεη απφ ην 1/5 ζην
1/3).
΢ηελ Διιάδα ηέηνηνπ είδνπο επελδχζεηο απνηεινχλ κηα κεγάιε επθαηξία, ζε κηα
αγνξά πνπ ζην εμσηεξηθφ αλαπηχζζεηαη κε γνξγνχο ξπζκνχο, δηφηη δηαζέηεη κηα
αμηφινγε ηνπξηζηηθή ππνδνκή, πινχζηα πνιηηηζηηθή θιεξνλνκία, θαη ηακαηηθέο
πεγέο θαη παξαιίεο πνπ επλννχλ ηελ αλάπηπμε ηφζν ησλ ηακαηηθψλ θέληξσλ, φζν
θαη ησλ θέληξσλ ζαιαζζνζεξαπείαο. Ο Διιεληζκφο άιισζηε, δελ αλέδεημε κφλν έλα
Ηππνθξάηε θαη έλα Γαιελφ, πνπ ππήξμαλ νη παηέξεο ηεο ηαηξηθήο, αιιά δηαρξνληθά
αλέδεημε θαη άιιεο ζεκαληηθέο πξνζσπηθφηεηεο ζηνλ ηαηξηθφ ρψξν, κε αμηφινγεο
δηαθξίζεηο παγθνζκίσο. Σν ηαηξηθφ ινηπφλ δπλακηθφ ηεο ρψξαο πξέπεη λα
αμηνπνηεζεί κε ηνλ θαιχηεξν δπλαηφ ηξφπν θαη ν θιάδνο ηνπ ηαηξηθνχ ηνπξηζκνχ
απνηειεί κηα ηδαληθή επθαηξία γηα ηελ αμηνπνίεζε ηνπ. ΢ηφρνο, ζχκθσλα κε ζρεηηθφ

23. 23
δεκνζίεπκα ηνπ 2012, είλαη λα εηζέξρνληαη ζηελ Διιάδα πεξίπνπ 100.000 ηνπξίζηεο
κε αλάγθε παξνρήο ππεξεζηψλ ηαηξηθνχ ηνπξηζκνχ θαη νη νπνίνη ζα δαπαλνχλ θαηά
κέζν φξν πεξίπνπ 4000 επξψ έθαζηνο. Ζ δαπάλε απηή ζα πεξηιακβάλεη 3000 επξψ
ηαηξηθά έμνδα θαη 1000 επξψ μελνδνρεηαθά θαη ινηπά έμνδα. Γηα λα επηηεπρζεί φκσο
απηφ, ζα πξέπεη λα ζπλεξγαζηνχλ πνιινί θνξείο ηφζν ζε θεληξηθφ φζν θαη ζε
ηνπηθφ επίπεδν.
2.2 Ο ηνπξηζκόο ζηελ Διιάδα ζηνηρεία θαη αξηζκνί
΢χκθσλα κε ζηνηρεία πνπ δεκνζηεχηεθαλ απφ ηνλ ΢χιινγν Διιεληθψλ
Σνπξηζηηθψλ Δπηρεηξήζεσλ ην 2011, ζην ηνκέα ηνπ ηνπξηζκνχ ην 2010
απαζρνινχληαλ ην 17,9% δει 746.200 απαζρνινχκελνη θαη ε ζπκκεηνρή ηνπ ζην
ΑΔΠ ηεο ρψξαο αλήξρεην ζην 15,3%, θαηείρε δε ην 3,15% ηνπ κεξηδίνπ ηεο
επξσπατθήο αγνξάο.
Πηγή :ΣΕΤΕ 2010
΢χκθσλα επίζεο κε ηελ αλσηέξσ πεγή ην 2010 νη δηεζλείο ηνπξηζηηθέο αθίμεηο
αλήιζαλ πεξίπνπ ζε 15 εθαη. (πνζνζηηαία κεηαβνιή 2009-2010 0,6%) απφ ηηο
νπνίεο ην 55% πξαγκαηνπνηήζεθαλ ην ηξίκελν Ηνχιηνο –Αχγνπζηνο –΢επηέκβξηνο.

24. 24
Απφ ηα αλσηέξσ ζπκπεξαίλνπκε φηη ε Διιάδα ζα πξέπεη λα επελδχζεη ζε
ελαιιαθηηθέο κνξθέο ηνπξηζκνχ, πξνθεηκέλνπ λα επηκεθχλεη ηελ ηνπξηζηηθή
πεξίνδν. Μία ηέηνηα κνξθή ελαιιαθηηθνχ ηνπξηζκνχ είλαη θαη ν ηνπξηζκφο πγείαο .
Σέινο, ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ ησλ ηνπξηζηψλ εθείλε ηελ ρξνληά πξνήξρεην απφ
ηελ Δπξψπε θαη ζπγθεθξηκέλα απφ ηελ Γεξκαλία θαη ην Ζλσκέλν Βαζίιεην. Έπεηαη
ε ΠΓΓΜ (FYROM), ε Γαιιία θαη ε Ηηαιία .

25. 25
2.3 Ζ Κξήηε σο ηνπξηζηηθόο πξννξηζκόο
Ζ Κξήηε είλαη ζήκεξα έλαο απφ ηνπο πην γλσζηνχο ηνπξηζηηθνχο πξννξηζκνχο
παγθνζκίσο, θαηαμησκέλε ζηελ ζπλείδεζε ησλ ηνπξηζηψλ θαη έρεη ηηο
πξνδηαγξαθέο πνπ είλαη απαξαίηεηεο γηα λα πξνζθέξεη πςειήο πνηφηεηαο ππεξεζίεο
ζε θάζε κνξθή ελαιιαθηηθνχ ηνπξηζκνχ ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ θαη ηνπ ηαηξηθνχ
ηνπξηζκνχ. Γηαζέηεη πνιχ θαιή μελνδνρεηαθή ππνδνκή έρνληαο ην 30,31% ηνπ
ζπλφινπ ησλ θιηλψλ 5 αζηέξσλ ζηελ Διιάδα θαη ην 24,57% θιηλψλ 4 αζηέξσλ
αληίζηνηρα.
Πηγή ΣΕΤΕ :Καηανομή Ξενοδοσειακών Μονάδων, Δωμαηίων και Κλινών ζηην Κπήηη ηο 2011
Σν 2010 νη ζπλνιηθέο δηαλπθηεξεχζεηο ζηελ Κξήηε αλήιζαλ ζε 16.449.065
πνζνζηφ πνπ αληηζηνηρεί ζην 24,6 ηνπ ζπλφινπ ησλ δηαλπθηεξεχζεσλ πνπ
πξαγκαηνπνηήζεθαλ ζε νιφθιεξε ηελ Διιεληθή επηθξάηεηα, νη δε δηεζλείο
ηνπξηζηηθέο αθίμεηο ζηα δχν κεγάια αεξνδξφκηα ηεο Κξήηεο, ηνπ Ζξαθιείνπ θαη
ησλ Υαλίσλ θαηά ηελ ηειεπηαία ηξηεηία αλήιζαλ ην 2010 ζε 2.523.383, ην 2011 ζε
2.830.123 θαη ζε 2.830.750 ην 2012.
΢χκθσλα επίζεο κε ην δηάγξακκα πνπ αθνινπζεί ην αεξνδξφκην ηνπ Ζξαθιείνπ
θαηά ηελ πεξίνδν αηρκήο ηεο ηνπξηζηηθήο δήηεζεο είλαη ην πξψην αεξνδξφκην ζε
δηεζλείο ηνπξηζηηθέο αθίμεηο ζε φιε ηελ Διιάδα .

26. 26
Διεθνείρ ηοςπιζηικέρ αθίξειρ ζηα κςπιόηεπα αεποδπόμια ηηρ Κπήηηρ και ζηην Αθήνα (Πηγή
ΥΠΑ 2012)
Σα ζηνηρεία πνπ θάλνπλ ην λεζί λα μερσξίδεη ζε ζρέζε κε ηνπο ινηπνχο
πξννξηζκνχο ζηελ Διιάδα είλαη ε πινχζηα ηζηνξία θαη νη παξαδφζεηο ηεο, ε
θξεηηθή θηινμελία ηεο θαη ε κεζνγεηαθή δηαηξνθή ηεο. Σν ήπην επίζεο θιίκα ηεο,
ηελ θαζηζηά θαηάιιειε σο επηινγή θαζ φιε ηελ δηάξθεηα ηνπ έηνπο. Άιισζηε νη
παλέκνξθεο νξεηλέο δηαδξνκέο ζηελ θαξδηά ησλ πην άγξησλ θαη εληππσζηαθψλ
ηνπίσλ, ηα νξνπέδηα ηεο, νη κηλσηθνί νηθηζκνί ηεο, θαη νη απέξαληεο ακκνπδεξέο
παξαιίεο ηεο, ηθαλνπνηνχλ αθφκα θαη ηνλ πην απαηηεηηθφ επηζθέπηε.
Σα ηειεπηαία ρξφληα ε Κξήηε πξνζπαζεί λα θαζηεξσζεί θαη σο ηαηξηθφο
ηνπξηζηηθφο πξννξηζκφο πξνζθέξνληαο ππεξεζίεο ηαηξηθνχ ηνπξηζκνχ ζηνπο ηνκείο
ηεο νθζαικνινγίαο, ηεο εμσζσκαηηθήο γνληκνπνίεζεο θαη ηεο εμππεξέηεζεο
αζζελψλ κε ρξφληα λεθξηθή αλεπάξθεηα. Ήδε ην 2005, ζχκθσλα κε δεκνζίεπκα
εθείλεο ηεο επνρήο, 1700 αιινδαπνί ηνπξίζηεο θαη 200 Έιιελεο πνπ ρξεηάδνληαλ
ηαηξηθή βνήζεηα ζέιεζαλ λα απνιαχζνπλ ηηο δηαθνπέο ηνπο καδί κε ηηο νηθνγέλεηεο
ηνπο ζην λεζί, θάλνληαο παξάιιεια ρξήζε ησλ ππεξεζηψλ ηαηξηθή θξνληίδαο,
πξαγκαηνπνηψληαο ζπλνιηθά 47000 δηαλπθηεξεχζεηο. Ωζηφζν νη πξννπηηθέο
αλάπηπμεο ηνπ ηαηξηθνχ ηνπξηζκνχ ζηελ Κξήηε είλαη πνιχ κεγαιχηεξεο, θαη κε ηελ
αμηνπνίεζε φισλ ησλ αλσηέξσ επλντθψλ παξαγφλησλ ην λεζί κπνξεί λα απνηειέζεη
ζην κέιινλ έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα θέληξα ηαηξηθνχ ηνπξηζκνχ παγθνζκίσο.

27. 27
2.4 Ζ Σνπξηζηηθή δήηεζε ζε ππεξεζίεο ηξίηεο ειηθίαο
΢χκθσλα κε δεκνζίεπζε ηεο εθεκεξίδαο ην «Βήκα» (23/9/12), ππάξρεη δπλακηθή
αχμεζε ηνπ πνζνζηνχ ησλ ειηθησκέλσλ ζην γεληθφ ζχλνιν ηνπ πιεζπζκνχ θάηη
πνπ πξνθαλψο ζα επεξεάζεη ζεηηθά ζηελ αχμεζε ηεο ηνπξηζηηθήο δήηεζεο ζηηο
ειηθίεο απηέο .
Ο ειηθησκέλνο ηνπ 21νπ
αηψλα αηζζάλεηαη πην λένο απφ ζπλνκήιηθνπο
παιαηφηεξσλ επνρψλ, κε δηάζεζε λα γλσξίζεη ηνλ θφζκν θαη έρεη ζαθψο
πεξηζζφηεξεο νηθνλνκηθέο δπλαηφηεηεο λα ην θάλεη απφ φηη κεξηθέο δεθαεηίεο πξηλ.
΢πκθσλά κε ην αλσηέξσ δεκνζίεπκα νη κέζεο εηήζηεο απνδνρέο ησλ Δπξσπαίσλ
ειηθίαο 50-59 εηψλ αλέξρνληαη ζε 33.218 € έλαληη 34.038 € φζσλ είραλ ππεξβεί ην
60ν έηνο ηεο ειηθίαο ηνπο φηαλ ν κέζνο φξνο ησλ εηζνδεκάησλ φινπ ηνπ πιεζπζκνχ
ήηαλ κφιηο 29.638 €.
Απφ ην πην πάλσ δηάγξακκα ζπκπεξαίλνπκε φηη νη Γεξκαλνί πνιίηεο θαηέρνπλ
ηελ πξψηε ζέζε παγθνζκίσο ζε ηνπξηζηηθέο δαπάλεο θαη αθνινπζνχλ νη Βξεηαλνί,
νη Γάιινη θαη νη Οιιαλδνί.
Δπίζεο ε Γεξκαλία έρεη ζηελ Δπξψπε ηνλ κεγαιχηεξν αξηζκφ ηαμηδηψλ (11.576
εθαη. ηαμίδηα ζην εμσηεξηθφ) πνπ πξαγκαηνπνηνχλ νη άλσ ησλ 65 εηψλ θαη
αθνινπζνχλ ε Βξεηαλία κε 4.652, ε Γαιιία κε 3.074 θαη ε Οιιαλδία κε 1.690.
΢χκθσλα επίζεο κε ηελ έξεπλα απηή ην 7,3% ησλ ελήιηθσλ θαηνίθσλ ηεο Δ.Δ.
δειψλνπλ πσο επηζπκνχλ λα κεηαλαζηεχζνπλ ζην εμσηεξηθφ κεηά ηελ
ζπληαμηνδφηεζε ηνπο θαη έλα 22% φηη ζα ρξεζηκνπνηήζεη ηα ρξήκαηα ηνπ εθάπαμ
γηα ηελ απφθηεζε θάπνηνπ λένπ αθηλήηνπ ζηνλ Δπξσπατθφ Νφην.
Σέινο, έλαο άιινο παξάγνληαο πνπ επεξεάδεη ζεηηθά ηελ ηνπξηζηηθή δήηεζε είλαη
ηα επηδνηνχκελα πξνγξάκκαηα πνπ ππάξρνπλ ζε πνιιέο ρψξεο .΢ηελ Ηζπαλία γηα

28. 28
παξάδεηγκα ππάξρεη ην πξφγξακκα European Senior Tourism γηα άηνκα άλσ ησλ 55
εηψλ φπνπ επηδνηεί ρεηκεξηλά ηαμίδηα εθηφο πεξηφδσλ αηρκήο. Σν πξφγξακκα απηφ
ηελ πξψηε δηεηία πξνζέιθπζε 100.000 ηνπξίζηεο απφ 16 ρψξεο ηεο Δπξψπεο
δεκηνπξγψληαο 1.700 ζέζεηο εξγαζίαο θαη 53 εθαη. επξψ έζνδα ζηηο ηνπηθέο
νηθνλνκίεο. ΢ηελ Διιάδα ππάξρεη έλα παξφκνην πξφγξακκα ην «55 plus», θαζψο
επίζεο θαη εμεηδηθεπκέλα επηδνηνχκελα πξνγξάκκαηα γηα ηνπο ειηθησκέλνπο
ρακειήο εηζνδεκαηηθήο ηάμεο, φπσο ην πξφγξακκα «Σνπξηζκφο γηα φινπο».
Απφ ηα αλσηέξσ ινηπφλ ζπκπεξαίλνπκε, φηη ε θαηαθφξπθε απηή αχμεζε ηνπ
ηνπξηζκνχ ησλ αηφκσλ ηεο ηξίηεο ειηθίαο νδεγεί κε ηελ ζεηξά ηεο ζε αχμεζε ηεο
δήηεζεο γηα κηα ελαιιαθηηθή κνξθή ηνπξηζκνχ πνπ είλαη ν ηαηξηθφο ηνπξηζκφο θαη
θαη επέθηαζε ν ηνπξηζκφο πγείαο, ζηνλ νπνίν θαη ζα πξέπεη λα επελδχζνπκε σο
ρψξα ηνπ Δπξσπατθνχ Νφηνπ.

29. 29
2.5 Πεξηγξαθή ηνπ νηθνλνκηθνύ θαη πνιηηηθνύ θιίκαηνο ζηελ Διιάδα .
Ο ηνπξηζκφο ινηπφλ γηα ηελ Διιάδα είλαη απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο ηνκείο ηεο
νηθνλνκίαο θαη παξά ηα κεγάια πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδεη ζα θαηαγξάςεη
ζεκαληηθή άλνδν, κε ζηφρν ην 2021 ε Διιάδα λα ζπγθαηαιέγεηαη ζηνπο 10 πξψηνπο
ηνπξηζηηθνχο πξννξηζκνχο ηνπ θφζκνπ, θαη λα πξνζθέξεη ζρεδφλ ηελ κηζή
κειινληηθή αλάπηπμε ηεο ρψξαο (18 δηζ. Δπξψ επηπιένλ - ζχλνιν 50 δηζ. Δπξψ
θαη‟ έηνο) θαη 220.000 λέεο ζέζεηο εξγαζίαο ( πεγή: ζπλέδξην ΢ΔΣΔ 2012).
Γηα λα απνηειέζεη φκσο ν ηνπξηζκφο κνριφ αλάθακςεο ηεο νηθνλνκίαο
βνεζψληαο ζηελ ππέξβαζε ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο, είλαη βαζηθφ λα ζηεξηρζεί πάλσ
ζε ζπγθεθξηκέλε ζηξαηεγηθή πξφηαζε, κε θχξηα ζεκεία ηελ δεκηνπξγία ζπλζεθψλ
αληαγσληζηηθφηεηαο κεηαμχ ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ρψξνπ, ηελ βειηίσζε ηεο
πνηφηεηαο ησλ ππεξεζηψλ θαη ηελ δεκηνπξγία λέσλ ζέζεσλ απαζρφιεζεο θαη
ηζφξξνπεο αλάπηπμεο ζην ζχλνιν ησλ πεξηθεξεηψλ ηεο ρψξαο. Βαζηθφ πξφβιεκα
ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο είλαη νη πνιχπινθεο γξαθεηνθξαηηθέο δηαδηθαζίεο πνπ
ππάξρνπλ αθφκα θαη ζήκεξα θαη απνηεινχλ απνηξεπηηθφ παξάγνληα ζε λέεο
επελδχζεηο. Θα πξέπεη ινηπφλ λα ππάξμνπλ κεηαξξπζκίζεηο ηφζν ζηνλ ηνκέα ηεο
νξγάλσζεο φζν θαη ζην ζεζκηθφ πιαίζην ηεο ρψξαο πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζεί ε
άξζε φισλ ησλ εκπνδίσλ γηα ηελ αλάπηπμε ηφζν ηνπ ηαηξηθνχ ηνπξηζκνχ φζν θαη
ηνπ πγηνχο αληαγσληζκνχ ηελ Διιάδα. Ζ αλάγθε απηή γίλεηαη επηηαθηηθφηεξε ιφγσ
ηεο δηαξθνχο αχμεζεο ηνπ αληαγσληζκνχ κεηαμχ ησλ ηνπξηζηηθψλ πξννξηζκψλ
αιιά θαη ηνπ αξηζκνχ ηνπο, πνπ έρεη σο απνηέιεζκα, ν ηνπξίζηαο λα είλαη πην
απαηηεηηθφο, αθνχ έρεη πνιιέο ελαιιαθηηθέο επηινγέο. ΢‟ απηφ ζπληειεί θαη ε
δηαδηθηπαθή ελεκέξσζε ησλ ηνπξηζηψλ παγθνζκίσο, πνπ ηψξα πηα έρνπλ ηελ
δπλαηφηεηα νπνηαδήπνηε ζηηγκή λα ελεκεξψλνληαη ηφζν γηα ηνπξηζηηθά παθέηα φζν
θαη γηα ππεξεζίεο πγεηνλνκηθήο πεξίζαιςεο πνπ κπνξνχλ λα ηνπο παξαζρεζνχλ
θαηά ηελ δηάξθεηα ησλ δηαθνπψλ ηνπο.
Γηα λα απνθηήζνπλ φκσο νη ειιεληθέο ηνπξηζηηθέο επηρεηξήζεηο αληαγσληζηηθφ
πιενλέθηεκα, απαξαίηεηε πξνυπφζεζε είλαη ν εθζπγρξνληζκφο ησλ ππνδνκψλ ζην
ζχλνιν ησλ ηνπξηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ θαη ησλ ππνινίπσλ θνξέσλ πνπ εκπιέθνληαη
κε ην ρψξν απηφ, ε πνηνηηθή βειηίσζε ηνπ πξνζθεξφκελνπ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο
αιιά θαη ε επαξθή πξνψζεζε ηνπ, ζηνλ Δπξσπαίν ηνπξίζηα κε ηελ αμηνπνίεζε ησλ
ζχγρξνλσλ κεζφδσλ marketing. Λφγσ επίζεο ηεο έιιεηςεο ξεπζηφηεηαο,
παξαηεξείηαη ηα ηειεπηαία ρξφληα ε κείσζε ησλ δεκνζίσλ επελδχζεσλ κε

30. 30
απνηέιεζκα λα έρεη θαζπζηεξήζεη ε θαηαζθεπή βαζηθψλ έξγσλ ππνδνκήο (καξίλεο,
ιηκάληα, νδηθά έξγα θιπ).
Ζ επηηάρπλζε απηψλ ησλ επελδχζεσλ φπσο θαη ε δεκηνπξγία εηδηθψλ
εγθαηαζηάζεσλ (πρ ζπλεδξηαθά θέληξα, εηδηθή αζιεηηθή ππνδνκή ηδηαίηεξα γηα ηα
άηνκα ηεο ηξίηεο ειηθίαο) είλαη απαξαίηεηε πξνυπφζεζε πξνθεηκέλνπ λα
πξνζειθχζνπλ νη επηρεηξήζεηο ηνπξίζηεο κε πςειά εηζνδήκαηα θαη λα θαηαθέξνπλ
λα επηκεθχλνπλ ηελ ηνπξηζηηθή πεξίνδν.
Σέινο, απφ ηελ πιεπξά ηεο ε πνιηηεία ζα πξέπεη λα εμαζθαιίζεη ηηο θαηάιιειεο
ζπλζήθεο πνπ ζα θάλνπλ ηνλ ηνπξίζηα λα δεη ηελ ρψξα καο ζαλ έλα αζθαιή θαη
πξφζθνξν απφ θάζε πιεπξά ηφπν γηα ηηο δηαθνπέο ηνπ. Ζ πνιηηηθή ζηαζεξφηεηα θαη
ε δεκηνπξγία ελφο ζηαζεξνχ θνξνινγηθνχ πεξηβάιινληνο πνπ κέρξη θαη ζήκεξα δελ
έρεη επηηεπρζεί, είλαη απαξαίηεηε πξνυπφζεζε πξνθείκελνπ νη επηρεηξεκαηίεο λα
πεηζζνχλ λα επελδχζνπλ ζηε ρψξα καο ζε ελαιιαθηηθέο κνξθέο ηνπξηζκνχ φπσο
είλαη ν ηαηξηθφο ηνπξηζκφο. ΢ηελ πξνζπάζεηα απηή ην 2011 δεκνζηεχζεθε ν λένο
επελδπηηθφο λφκνο 3908/11 ζηφρνο ηνπ νπνίνπ είλαη λα αλαζεξκαλζεί ην ελδηαθέξνλ
ησλ επηρεηξεκαηηψλ γηα λέεο επελδχζεηο, ζηηο νπνίεο ζπκπεξηιακβάλεηαη θαη ν
ηνκέαο ηνπ ηνπξηζκνχ πγείαο, πξνθεηκέλνπ λα αμηνπνηεζνχλ ηα ηνπηθά
αληαγσληζηηθά πιενλεθηήκαηα ηεο θάζε πεξηνρήο.
Σα ηειεπηαία ινηπφλ ρξφληα ην ειιεληθφ θξάηνο πξνζπαζεί κε ηελ ρνξήγεζε
ρακειφηνθσλ δαλείσλ ή κέζσ δηαθφξσλ ρξεκαηνδνηηθψλ πξνγξακκάησλ, ηα νπνία
ζα αμηνπνηνχλ ζην έπαθξν Δζληθνχο θαη Δπξσπατθνχο πφξνπο, λα ελζαξξχλεη ηνπο
επηρεηξεκαηίεο λα ζηξαθνχλ ζε απηνχο ηνπο γξήγνξα αλαπηπζζφκελνπο ηνκείο,
πξάγκα πνπ είλαη δχζθνιν λα επηηεπρζεί ιφγσ ηνπ θιίκαηνο αβεβαηφηεηαο πνπ
επηθξαηεί ζηε ρψξα καο.

31. 31
3. Ννκηθό Πιαίζην
3.1 Δπξσπατθή θάξηα αζθάιηζεο αζζέλεηαο
΢ηελ ζεκεξηλή επνρή πνπ ε πγεία είλαη ην ζεκαληηθφηεξν αγαζφ φινη νη
Δπξσπαίνη πνιίηεο έρνπλ ην δηθαίσκα, νη ίδηνη λα επηιέμνπλ ηελ ρψξα πνπ επηζπκνχλ
λα κεηαβνχλ ψζηε παξάιιεια κε ηηο δηαθνπέο ηνπο λα έρνπλ πξφζβαζε θαη ζε
πςεινχ επηπέδνπ παξνρήο ππεξεζηψλ πγείαο. Γηα ην ιφγν απηφ, δεκηνπξγήζεθε ε
Δπξσπατθή θάξηα αζθάιηζεο αζζέλεηαο, ε νπνία δίλεη ηελ δπλαηφηεηα ζηνπο
θαηφρνπο ηεο λα ηνπο παξέρεηαη ηαηξνθαξκαθεπηηθή πεξίζαιςε θαηά ηελ δηάξθεηα
παξακνλήο ηνπο ζε θάπνην άιιν θξάηνο κέινο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, κε ηνπο
ίδηνπο φξνπο θαη πξνυπνζέζεηο πνπ έρνπλ νη ππήθννη ηεο ρψξαο ζηελ νπνία
κεηαβαίλνπλ. Οη θάηνρνη ηεο θάξηαο απηήο έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα πέξα απφ ηελ
έθηαθηε ηαηξηθή βνήζεηα πνπ κπνξεί θάπνηνο λα ρξεηαζηεί ζην ηαμίδη ηνπ, λα ηελ
ρξεζηκνπνηήζεη θαη γηα πξνγξακκαηηζκέλε ηαηξηθή θξνληίδα, κε ηελ πξνυπφζεζε λα
έρεη έγθξηζε απφ ηνλ αζθαιηζηηθφ θνξέα ηεο ρψξαο ηνπ. Δπίζεο κε ηελ θάξηα απηή
αλ ν αζζελήο πιεξψζεη εθ ησλ πξνηέξσλ γηα ηελ ηαηξηθή θξνληίδα πνπ ζα ηνπ
παξαζρεζεί, έρεη ην δηθαίσκα επηζηξνθήο ησλ ρξεκάησλ ηνπ είηε απφ ηελ ρψξα
κεηάβαζεο, είηε αλ δελ πξνιάβεη απφ ηνλ αζθαιηζηηθφ ηνπ νξγαληζκφ φηαλ ζα
επηζηξέςεη ζηελ παηξίδα ηνπ. Ζ θάξηα απηή κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί θαη ζε
πεξηπηψζεηο ρξφλησλ παζήζεσλ. ΢ε πεξίπησζε δε πνπ ν θάηνρνο ηεο ηελ μεράζεη
κπνξεί λα δεηήζεη απφ ηνλ αζθαιηζηηθφ ηνπ νξγαληζκφ λα ηνπ εθδψζεη
πηζηνπνηεηηθφ αληηθαηάζηαζεο, πνπ έρεη ηελ ίδηα αθξηβψο ηζρχ.
3.2 Γηαζπλνξηαθή πεξίζαιςε
Λφγσ ινηπφλ ηεο αχμεζεο ηεο δήηεζεο γηα δηαζπλνξηαθή πεξίζαιςε ην 2011 ε
Δπξσπατθή Έλσζε εμέδσζε νδεγία πξνθεηκέλνπ λα νξηνζεηήζεη ηνπο θαλφλεο θαη
ην πιαίζην γηα ηελ παξνρή πγεηνλνκηθήο πεξίζαιςεο ζε νπνηνδήπνηε θξάηνο –κέινο
ηεο ΔΔ. Σα θξάηε –κέιε απφ ηελ πιεπξά ηνπο ζα πξέπεη λα ελζσκαηψζνπλ ηηο
νδεγίεο απηέο ζηελ εζληθή ηνπο λνκνζεζία, κε θαηαιεθηηθή εκεξνκελία ζηηο
25/10/2013. ΢ηφρνο ηεο νδεγία απηήο είλαη, ε ζηελφηεξε ζπλεξγαζία κεηαμχ ησλ
θξαηψλ κειψλ, πξνθεηκέλνπ λα αληαιιάμνπλ πιεξνθνξίεο ησλ βέιηηζησλ
πξαθηηθψλ πνπ αθνινπζνχληαη ζην ηνκέα ηεο πγεηνλνκηθήο πεξίζαιςεο. Δπίζεο ν

32. 32
ίδηνο αζζελήο ζα έρεη πιένλ ηελ δπλαηφηεηα πξφζβαζεο ζε πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε
ηελ αζθάιεηα θαη ηελ πνηφηεηα ησλ ππεξεζηψλ πνπ παξέρεη ην θάζε θξάηνο κέινο
ηεο ΔΔ. Γηα ην ζθνπφ απηφ ζα δεκηνπξγεζνχλ ηα ιεγφκελα επξσπατθά δίθηπα
αλαθνξάο απφ φπνπ ν αζζελήο πέξα απφ ηηο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηηο ζεξαπείεο
πνπ παξέρεη ν θάζε θνξέαο πγεηνλνκηθήο πεξίζαιςεο, ζα ελεκεξψλεηαη θαη γηα ηελ
δπλαηφηεηα επηζηξνθήο δαπαλψλ. Δπίζεο ηνπο δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα κεηαβνχλ
ρσξίο πξνέγθξηζε ζην εμσηεξηθφ γηα πεξηπηψζεηο κε λνζνθνκεηαθήο θξνληίδαο θαη
λα δηεθδηθνχλ επηζηξνθή ησλ ρξεκάησλ πνπ έρνπλ δαπαλήζεη, ζχκθσλα κε ηνλ
θαλνληζκφ ηνπο αζθαιηζηηθνχ ηνπο θνξέα. Δπηπιένλ κε ηελ νδεγία απηή,
δηαζθαιίδεηαη ε ζπλέρεηα ηφζν ηεο ηαηξηθήο φζν θαη ηεο θνηλσληθήο θξνληίδαο
θαζψο θαη ε δπλαηφηεηα ηνπ θνξέα πγεηνλνκηθήο πεξίζαιςεο λα έρεη πξφζβαζε
ζηνλ ηαηξηθφ θάθειν ηνπ αζζελή, πάληα φκσο ζχκθσλα κε ηνπο θαλφλεο πνπ νξίδεη
ν λφκνο πεξί πξνζηαζίαο πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ. Ζ δηάηαμε απηή ζα βνεζήζεη
ζηελ βειηίσζε ησλ ειεθηξνληθψλ ππεξεζηψλ πγείαο ( δεκηνπξγία ειεθηξνληθνχ
θαθέινπ) θαη ζηελ ζπλεξγαζία κεηαμχ ησλ Δζληθψλ ζπζηεκάησλ πγείαο. Έλα
επίζεο πνιχ ζεκαληηθφ βήκα είλαη ε αλαγλψξηζε ηεο θαξκαθεπηηθήο ζπληαγήο πνπ
εθδίδεηαη ζε νπνηνδήπνηε θξάηνο κέινο ηεο ΔΔ θαη ε νπνία ζα είλαη εθηειεζηεί
εθφζνλ ην ζπληαγνγξαθνχκελν θάξκαθν πσιείηαη ζηε ρψξα κεηάβαζεο. Γηα πξψηε
θνξά γίλεηαη θαζνξηζκφο ησλ εξγαιείσλ κε ηα νπνία νη θαξκαθνπνηνί ζα έρνπλ ηελ
δπλαηφηεηα λα εθηεινχλ απηέο ηεο δηαζπλνξηαθέο ζπληαγέο. Απφ ηελ κεξηά ηνπο ηα
θξάηε κέιε ζα κπνξνχλ λα απαηηήζνπλ πξνέγθξηζε γηα λνζνθνκεηαθή πεξίζαιςε
ζην εμσηεξηθφ. Ωζηφζν ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ κηα ζεξαπεία δελ είλαη δηαζέζηκε ζε
έλα θξάηνο – κέινο ηεο ΔΔ ηφηε ν αζζελήο έρεη ην δηθαίσκα λα ηνπ παξαζρεζεί
απηή ε ζεξαπεία ζε θάπνηα άιιε ρψξα ηεο ΔΔ.
Σέινο, ζε πεξίπησζε έγθξηζεο, ν αζθαιηζηηθφο νξγαληζκφο ηνπ αζζελή νθείιεη
λα επηζηξέςεη ην ίδην πνζφ πνπ ζα επέζηξεθε ζε πεξίπησζε πνπ ν αζζελήο δηάιεγε
ηελ ρψξα ηνπ, γηα λα ηνπ παξέρεη ηαηξηθή θξνληίδα. Ζ νδεγία ινηπφλ απηή ζηνρεχεη
ζην λα δεκηνπξγήζνπλ φια ηα θξάηε κέιε έλα ηνπιάρηζηνλ εζληθφ ζεκείν επαθήο,
ην νπνίν ζα ζπκκεηέρεη ζην επξσπατθφ θέληξν αλαθνξάο θαζψο θαη ηηο δηνηθεηηθέο
εθείλεο δηαδηθαζίεο πνπ είλαη απαξαίηεηεο γηα ηελ δηαζπλνξηαθή πεξίζαιςε.
Απφ ηα αλσηέξσ ζπκπεξαίλνπκε φηη ηφζν ε επξσπατθή θάξηα αζθάιηζεο
αζζέλεηαο φζν θαη ε νδεγία ηεο ΔΔ ελζαξξχλνπλ πεξεηαίξσ ηελ αχμεζε ηεο
δήηεζεο ησλ Δπξσπαίσλ πνιηηψλ γηα δηαζπλνξηαθή πεξίζαιςε θαη δηεπθνιχλνπλ
θαη νξηνζεηνχλ ην έξγν ησλ θνξέσλ πνπ παξέρνπλ ηέηνηνπ είδνπο ππεξεζίεο.

33. 33
3.3 Σα δηθαηώκαηα ησλ ειηθησκέλσλ.
Ο επξσπατθφο ράξηεο δηθαησκάησλ θαη ππνρξεψζεσλ ησλ ειηθησκέλσλ
δεκνζηεχζεθε ην 2010 ζχκθσλα κε ηνλ νπνίν φινη νη θνξείο ζα πξέπεη λα παξέρνπλ
ππεξεζίεο πγεηνλνκηθήο πεξίζαιςεο ζχκθσλα κε ηα πξφηππα απηά. Δλδεηθηηθά
αλαθέξνπκε ηα θάησζη δηθαηψκαηα:
΢εβαζκφο ζηελ αλζξψπηλε αμηνπξέπεηα, ηελ πλεπκαηηθή θαη ζσκαηηθή
επεμία.
Πξνζηαζία ηνπ ειηθησκέλνπ απφ αθαηάιιειε ηαηξηθή πεξίζαιςε θαη
απφ νπνηαδήπνηε κνξθή θαθνκεηαρείξηζεο θαη παξακέιεζεο.
Σν δηθαίσκα λα νξίζεη ν ίδηνο ην άηνκν πνπ ζα ηνλ εθπξνζσπεί ζε
πεξίπησζε πνπ ν ίδηνο δελ κπνξεί.
Σν δηθαίσκα λα είλαη γλψζηεο ηεο πνξείαο ηεο πγείαο ηνπ, ηνπ
ηαηξηθνχ ηνπ θαθέινπ θαη ησλ ελαιιαθηηθψλ ζεξαπεηψλ πνπ ππάξρνπλ,
θαζψο θαη ησλ παξελεξγεηψλ πνπ ζα έρνπλ ηα θάξκαθα πνπ ζα ιακβάλεη.
Σν αλαθαίξεην δηθαίσκα ηνπ απφξξεηνπ ηεο αιιεινγξαθίαο θαη ηνπ
ζεβαζκνχ ηεο ηδησηηθήο ηνπ δσήο.
Σν δηθαίσκα γηα εμαηνκηθεπκέλε θξνληίδα πςειήο πνηφηεηαο.
Σν δηθαίσκα ηεο ελεκέξσζεο πξηλ δνζεί ε ζπγθαηάζεζε γηα
νπνηαδήπνηε παξνρή ηαηξηθήο θξνληίδαο.
Σν δηθαίσκα ν αζζελήο λα κπνξεί λα πάξεη θαη κηα δεχηεξε γλψκε
πξηλ απνθαζίζεη γηα ηελ ζεξαπεία πνπ ζα αθνινπζήζεη.
Σν δηθαίσκα πξφζβαζεο ζε έλδηθά κέζα ζε πεξίπησζε παξακέιεζεο
θαη θαθνπνίεζεο.

34. 34
3.4 Καζνξηζκόο πιαηζίνπ ιεηηνπξγίαο ησλ θέληξσλ ηακαηηθνύ ηνπξηζκνύ
θαη ζαιαζζνζεξαπείαο ζηελ Διιάδα (Δηδηθό ζήκα – Έιεγρνο).
΢ηελ Διιάδα νη κνλάδεο ηακαηηθήο ζεξαπείαο, ηα θέληξα ηακαηηθνχ ηνπξηζκνχ
θαζψο θαη ηα θέληξα ζαιαζζνζεξαπείαο θαη αλαδσνγφλεζεο ιεηηνπξγνχλ κε εηδηθφ
ζήκα ιεηηνπξγίαο, ην νπνίν ρνξεγείηαη απφ ηνλ Δ.Ο.Σ. θαη αλαξηάηαη ζε εκθαλέο
θνηλφρξεζην ζεκείν ηεο επηρείξεζεο πξνζηηφ ζην θνηλφ, ζην ρψξν ππνδνρήο ή ηεο
θπξίαο εηζφδνπ (Ν 14759/2011).
Με απφθαζε ηνπ Τπνπξγνχ Σνπξηζηηθήο Αλάπηπμεο, ε νπνία εθδίδεηαη θαηφπηλ
πξνηάζεσο ηνπ Δ.Ο.Σ. θαη δεκνζηεχεηαη ζηελ Δθεκεξίδα ηεο Κπβεξλήζεσο,
νξίδνληαη νη φξνη, νη πξνυπνζέζεηο, νη νηθνλνκηθέο επηβαξχλζεηο, ε δηαδηθαζία, ηα
απαξαίηεηα δηθαηνινγεηηθά θαη θάζε αλαγθαία ιεπηνκέξεηα γηα ηελ απφθηεζε ηνπ
εηδηθνχ ζήκαηνο ιεηηνπξγίαο απφ ηηο επηρεηξήζεηο ηεο πξνεγνχκελεο παξαγξάθνπ.
Ο έιεγρνο ησλ αλσηέξσ επηρεηξήζεσλ αλήθεη ζηνλ ΔΟΣ θαη νη αλσηέξσ
επηρεηξήζεηο νθείινπλ λα γλσζηνπνηνχλ ζηνλ Δ.Ο.Σ., ζηελ αξρή θάζε έηνπο, ηηο
ηηκέο ησλ παξερφκελσλ απφ απηά ππεξεζηψλ θαη λα ηηο ηεξνχλ ακεηάβιεηεο γηα έλα
(1) έηνο. Κάζε επηρείξεζε ε νπνία δξαζηεξηνπνηείηαη ζε απηνχο ηνπο ηνκείο
απαηηείηαη λα πιεξνί θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο, ηνπο φξνπο θαη ηηο
πξνυπνζέζεηο κε ηηο νπνίεο ηεο ρνξεγήζεθε ην εηδηθφ ζήκα ιεηηνπξγίαο.

35. 35
4. Αληαγσληζηηθό Πεξηβάιινλ
4.1 Αληαγσληζκόο ζε εγρώξην επίπεδν
Έσο ζήκεξα ζηνλ ειιεληθφ ρψξν δελ ππάξρεη κνλάδα πνπ λα εζηηάδεηαη ζηελ
θηινμελία ειηθησκέλσλ ηνπξηζηψλ, παξέρνληαο ηαπηφρξνλα ππεξεζίεο μελνδνρείνπ
αιιά θαη λνζειεπηηθή θαη ηαηξηθή θξνληίδα long term, ζε ειηθησκέλα άηνκα πνπ ην
έρνπλ αλάγθε. Έηζη αζρνινχκαζηε κε δχν θνκκάηηα ην μελνδνρεηαθφ θαη ην
ηαηξηθφ. ΢πλεπψο σο αληαγσληζηέο, ζηελ ελαζρφιεζε «ηαηξηθφο ηνπξηζκφο ζε
άηνκα ηξίηεο ειηθίαο» ζα κπνξνχζαλ λα ζεσξεζνχλ ην επξχ θνκκάηη ησλ
μελνδνρείσλ θαη ησλ μελνδνρείσλ spa θαη θάπνηα εμεηδηθεπκέλα θέληξα ηαηξηθήο
θξνληίδαο πνπ πξνζθέξνπλ ππεξεζίεο πγείαο εληφο θαη εθηφο Διιάδαο
΢ε ηαηξηθφ επίπεδν, έλα απφ απηά ηα εμεηδηθεπκέλα θέληξα είλαη ην Μεζφγεηνο,
ην νπνίν είλαη φκηινο λεθξνινγηθψλ θέληξσλ πνπ έρεη σο αθεηεξία ην Ζξάθιεην
Κξήηεο θαη έσο ζήκεξα έρεη επεθηαζεί ζηηο ΢έξξεο, Καιακάηα, Υαιθίδα θαη
Αηηηθή. Σν ζπγθεθξηκέλν θέληξν δελ παξέρεη δηακνλή έρνληαο ηελ ππνδνκή λα
ιεηηνπξγήζεη ππνζηεξηθηηθά ζηηο ππεξεζίεο καο, δηφηη ζα κπνξνχζακε λα
θηινμελήζνπκε seniors λεθξνπαζείο, θαιχπηνληαο ηελ ππεξεζία απηή κε εμσηεξηθή
εγρψξεζε (outsourcing).
΢ε μελνδνρεηαθφ επίπεδν ηα ηειεπηαία ρξφληα έρνπλ δεκηνπξγεζεί ζηελ Διιάδα
θαη εηδηθά ζηελ Κξήηε, πνιιά θέληξα Θαιαζζνζεξαπείαο θαη Spa ηαο νπνία
αζρνινχληαη κε ην θνκκάηη ηεο νκνξθηάο θαη ηεο ραιάξσζεο θαη θαζφινπ κε ηελ
ηαηξηθή θξνληίδα θαη ηηο εμαηνκηθεπκέλεο αλάγθεο ησλ ειηθησκέλσλ.
4.2 Αληαγσληζκόο από ην εμσηεξηθό
Ζ πξνζέγγηζε ηνπ αληαγσληζκνχ απφ ην εμσηεξηθφ ζα γίλεη κε βάζε ηελ κειέηε
ηεο πνιηηηθήο ηνπξηζκνχ πνπ αζθείηαη ζε «αληαγσληζηηθέο ρψξεο». Γηα λα
κπνξέζνπκε λα θάλνπκε ζχγθξηζε ζα εμεηάζνπκε αλ νη «αληαγσληζηηθέο ρψξεο»,
ζηελ ηνπξηζηηθή ηνπο πνιηηηθή, πξνσζνχλ ζηνηρεία πνπ έρνπλ ζρέζε κε άηνκα
ηξίηεο ειηθίαο. Σνλ ειηθησκέλν ηνπξίζηα ηνλ ελδηαθέξνπλ γεληθφηεξα πνηνηηθά
ζηνηρεία, φπσο ζέκαηα πγείαο θαη αζθάιεηαο, πνιηηηζηηθά, ε πξνζηαζία ηνπ
πεξηβάιινληνο, ν ζπλσζηηζκφο ζηα κέζα καδηθήο κεηαθνξάο θνθ.

36. 36
Κύπξνο
Ζ Κχπξνο έρεη έλα κεγάιν αξηζκφ δξάζεσλ ζηε δεκηνπξγία θαη πξνψζεζε λέσλ
κνξθψλ ηνπξηζκνχ, φπσο ν ηνπξηζκφο ηξίηεο ειηθίαο. Οη δξάζεηο ηεο ζηνρεχνπλ
ζηελ επηκήθπλζε ηεο ηνπξηζηηθήο πεξηφδνπ, ζηεξίδνληαη ζην θαιφ θιηκαηηθφ
πεξηβάιινλ θαη πξνζπαζνχλ λα θαζηεξψζνπλ ηελ Κχπξν σο δσδεθάκελν
πξννξηζκφ.
Απηφ ζα ηεο εμαζθαιίζεη βειηίσζε ηεο βησζηκφηεηαο ησλ μελνδνρεηαθψλ ηεο
κνλάδσλ θαη ησλ ρψξσλ εζηίαζεο θαη κείσζε ηεο επνρηαθήο αλεξγίαο. Ο ΚΟΣ
(Κππξηαθφο Οξγαληζκφο Σνπξηζκνχ) ζηελ ζηξαηεγηθή ηνπξηζκνχ 2011-2015.
επηζεκαίλεη ηελ αλάγθε γηα ελίζρπζε ηνπ ζεζκνχ ηνπ θνηλσληθνχ ηνπξηζκνχ, ηνπ
ηνπξηζκνχ ηξίηεο ειηθίαο θαη γεληθφηεξα ηελ βειηίσζε ηεο πξνζβαζηκφηεηαο1
γηα
άηνκα ηξίηεο ειηθίαο, πνπ ην έρνπλ αλάγθε. Ζ Κχπξνο έρεη αλαγλσξίζεη ηελ
ζεκαζία ηεο εθπαίδεπζεο ζηνλ Σνπξηζκφ, δίλεη θνξνινγηθά θίλεηξα ειάθξπλζεο
ζε λέεο ζχγρξνλεο επελδχζεηο, πξνσζεί ηελ δεκηνπξγία γθνιθ, ζεκαηηθψλ θαη
ζαιάζζησλ πάξθσλ, κνπζείσλ, πάξθσλ αλαςπρήο. Τινπνηεί ην πξφγξακκα
«Γαιάδηα ΢εκαία» πνπ αθνξά ηελ βξάβεπζε παξαιηψλ. Πξνβάιεη ηα ζηνηρεία,
πνηφηεηα, εθπαίδεπζε, αζθάιεηα, ζηνηρεία πνπ ηδηαίηεξα ελδηαθέξνπλ ηα
ειηθησκέλα άηνκα. ΢ηηο πξνηεηλφκελεο δξάζεηο ηεο γηα ηνλ ηνπξηζκφ πγείαο είλαη:
1
ΠΑΓΚΟ΢ΜΙΟ΢ ΟΡΓΑΝΙ΢ΜΟ΢ ΣΟΤΡΙ΢ΜΟΤ-ΕΓΓΡΑΦΟ ΣΟΤ ΑΚΑΠΟΤΛΚΟ
1
-27 Αυγοφςτου 1982
«…Συνιςτά παραπέρα, ότι τα εκνικά νομοκετικά, καταςτατικά και οικονομικά όργανα, οι
εμπορικζσ ενϊςεισ, οι ενϊςεισ των εργοδοτϊν, τα πολιτικά όργανα, τα κρθςκευτικά ιδρφματα, οι
επαγγελματικζσ ενϊςεισ τουριςμοφ και τα όργανα και κάκε άλλο όργανο ι αρμόδια δθμόςια
υπθρεςία, κα πρζπει να ςυνεργαςτοφν ςε αυτι τθ ςυνολικι προςπάκεια με ςκοπό τον
εναρμονιςμό των παρακάτω ενεργειϊν:………(ε)Σθν βελτίωςθ των ςυνκθκϊν μεταφοράσ
(αεροπορικϊσ, οδικϊσ, ςιδθροδρομικϊσ, ακτοπλοϊκϊσ), για παράδειγμα με τθν κζςπιςθ
ευνοϊκότερων ειςιτθρίων ι άλλων μορφϊν ταξιδιωτικϊν κινιτρων για τα μεςαία και χαμθλά
ςτρϊματα των τουριςτϊν, τα νεαρά άτομα, τουσ θλικιωμζνουσ και τα άτομα με ειδικζσ ανάγκεσ.»

37. 37
 O ζπληνληζκφο δηαδηθαζίαο δηαπίζηεπζεο ηδησηηθψλ λνζειεπηεξίσλ
 ΢πγρξεκαηνδφηεζε επελδχζεσλ πνπ αθνξνχλ ηνλ ηαηξηθφ ηνπξηζκφ
 Δλζάξξπλζε ζπλεξγαζηψλ ησλ εκπιεθνκέλσλ ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα
κε αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο ζην εμσηεξηθφ
 Δλζάξξπλζε θαζνδήγεζε θαη ελεκέξσζε ησλ εκπιεθνκέλσλ ηνπ
ηδησηηθνχ ηνκέα γηα ην ζρεδηαζκφ θαη ηελ πξνψζεζε ειθπζηηθψλ παθέησλ
ππεξεζηψλ ζηνλ ηνκέα ηνπ ηνπξηζκνχ πγείαο θαη επεμίαο
 Δλζάξξπλζε ζπλεξγαζηψλ γηα θσηνζεξαπεπηηθφ, ηακαηηθφ θαη
ηνπξηζκφ απνθαηάζηαζεο
Ηζπαλία
Ζ Ηζπαλία πξνζπαζεί λα αλαβαζκίζεη πνηνηηθά ηνλ ηνπξηζκφ ηεο δεκηνπξγψληαο
πεξηβαιινληηθά αλαβαζκηζκέλεο επηρεηξήζεηο θαη πεξηνρέο. Παξέρεη επελδπηηθά
θίλεηξα ζηηο ηνπξηζηηθέο επηρεηξήζεηο, εθπαηδεχεη ην αλζξψπηλν δπλακηθφ ηεο θαη
πξνσζεί ηε δεκηνπξγία λέσλ κνξθψλ ηνπξηζκνχ δίλνληαο έκθαζε ζε πνηνηηθά
ζηνηρεία πνπ φπσο έρνπκε αλαθέξεη, ηα ειηθησκέλα άηνκα είλαη ηδηαίηεξα
επαίζζεηα. Πξνσζεί ηελ δεκηνπξγία μελνδνρείσλ 4 θαη 5 αζηέξσλ, ηα φπνηα
πξνηηκψληαη απφ ηνπο seniors, κνξθέο ηνπξηζκνχ φπσο ηα εηδηθά Μνπζεία
(παηρληδηψλ θιπ), ζεκαηηθά πάξθα, πάξθα ηζηνξηθνχ θαη πνιηηηζκηθνχ
ελδηαθέξνληνο, γήπεδα γθνιθ θαη γεληθφηεξα ρψξνπο ηνπξηζηηθνχ ελδηαθέξνληνο
(πρ. Γηαδξνκή κνληέξλαο ηέρλεο).
Απφ ην 2009, ηξέρεη ην πξφγξακκα European Senior Tourism, πξνζθέξνληαο
επηδνηνχκελα παθέηα δηαθνπψλ ζε ηνπξίζηεο άλσ ησλ 55 εηψλ, γηα ηελ
Αλδαινπζία, ηηο Βαιεαξίδεο Νήζνπο θαη ηελ Βαιέλζηα, ηελ πεξίνδν απφ Οθηψβξην
έσο Απξίιην. Σα δπν πξψηα ρξφληα ην πξφγξακκα πξνζέιθπζε 100.000 ηνπξίζηεο

38. 38
απφ 16 ρψξεο ηεο Δπξψπεο νη νπνίνη έθαλαλ 800.000 δηαλπθηεξεχζεηο θαη
απέθεξαλ ζηηο ηνπηθέο νηθνλνκίεο έζνδα 53 εθαη. επξψ, δεκηνπξγψληαο 1.700
ζέζεηο εξγαζίαο. Σν 2010, κέζσ απηνχ ηνπ πξνγξάκκαηνο ηαμίδεςαλ ζηελ Ηζπαλία
15.254 Έιιελεο, κε ηηκή βαζηθνχ παθέηνπ ηα 420 επξψ, εθ ησλ νπνίσλ ηα 100
επξψ ήηαλ ηζπαληθή επηδφηεζε, γηα δηακνλή άλσ ησλ 8 εκεξψλ. Σέινο,
δεκηνχξγεζε έλα ηειενπηηθφ ζηαζκφ πξνβνιήο ηνπ ηνπξηζκνχ ησλ Καλαξίσλ
Νήζσλ, πνπ κεηαμχ άιισλ πξνβάιιεη θαη ηηο ηνπηθέο πνιηηηζηηθέο εθδειψζεηο,
ζηνρεχνληαο ζηελ πξνζέιθπζε ειηθησκέλσλ ηνπξηζηψλ πςειήο εηζνδεκαηηθήο
ειαζηηθφηεηαο.
Πνξηνγαιία
΢ηελ Πνξηνγαιία έρεη δεκηνπξγεζεί Οξγαληζκφο πνπ ππνδέρεηαη ηηο μέλεο
επελδχζεηο ζηνλ Σνπξηζκφ θαη βνεζάεη ηελ εγθαηάζηαζε θαη ηελ ιεηηνπξγία ηνπο
ζηε ρψξα. Γίλεη επελδπηηθά θίλεηξα ζε κεγάιεο επελδχζεηο, πξνσζεί θαη δηαθεκίδεη
έληνλα ην ηνπξηζηηθφ πξντφλ θαη πξνσζεί ηνλ ηνπξηζκφ «πφιεσλ» δεκηνπξγψληαο
πνιηηηζηηθά δξψκελα, πνιηηηζηηθέο πφιεηο, πξάζηλεο πφιεηο, γθνιθ. Έρνπλ
δεκηνπξγεζεί ζηε ρψξα δέθα ηζηνξηθά ρσξηά θαη έρεη δνζεί έκθαζε ζηε δεκηνπξγία
κνπζείσλ θαη spa. Σέινο δηνξγαλψλνληαη πνιηηηζηηθά Φεζηηβάι κε γαζηξνλνκηθά
θαη άιια πξνγξάκκαηα πνπ ελδηαθέξνπλ ηα άηνκα ηξίηεο ειηθίαο.

39. 39
Σνπξθία
Ζ πνιηηηθή ηεο Σνπξθίαο πξνσζεί ηελ απνθξαηηθνπνίεζε ζηνλ ηνπξηζκφ,
επηδίδεηαη ζηελ θαηαπνιέκεζε ηεο ηξνκνθξαηίαο, πξνζπαζεί λα αμηνπνηήζεη ηα
ηζηνξηθά ηεο κλεκεία θαη ηνπία θαη λα πξνσζήζεη ηνλ ηακαηηθφ θαη νξεηλφ
ηνπξηζκφ, δίλεη έκθαζε ζηηο πνιηηηθέο πξνψζεζεο θαη δηαθήκηζεο ηνπ ηνπξηζηηθνχ
ηνκέα, πξνσζεί ηελ αλαβάζκηζε ησλ ηνπξηζηηθψλ ηεο ππνδνκψλ θαζψο θαη ηηο
εηδηθέο κνξθέο ηνπξηζκνχ, κε ζθνπφ ηελ επηκήθπλζε ηεο ηνπξηζηηθήο πεξηφδνπ θαη
ηελ αχμεζε ηνπ φγθνπ ηνπξηζηψλ.
Σα ηειεπηαία ρξφληα έρεη δεκηνπξγήζεη ηηο ππνδνκέο εθείλεο, ζε επίπεδν
παξνρήο μελνδνρεηαθψλ ππεξεζηψλ, ψζηε λα έρεη θαηαθέξεη λα παξνπζηάδεη ζπλερή
αχμεζε ηνπ κεξηδίνπ ηεο ζηελ ηνπξηζηηθή αγνξά. Καηάθεξε λα επηκεθχλεη ηελ
ηνπξηζηηθή πεξίνδν, ζε παξαιηαθά κέξε φπσο ε Αηηάιεηα, ζηνπο ελλέα κήλεο ην
ρξφλν. Απζηξηαθνί θαη Ρψζνη ηνπξίζηεο ηα ηειεπηαία πέληε ρξφληα επηιέγνπλ ηελ
Σνπξθία σο πξννξηζκφ γηα ηνπξηζκφ πγείαο, επεμίαο θαη ζπλεδξηαθφ, εηδηθά θαηά
ηελ πεξίνδν Ννεκβξίνπ- Φεβξνπαξίνπ. Δπίζεο 12 κεγάια μελνδνρεία ζηα παξάιηα,
κπνξνχλ λα θαιχςνπλ ηηο αλάγθεο ηνπξηζηψλ πνπ αληηκεησπίδνπλ πξνβιήκαηα
πγείαο (φπσο νη λεθξνπαζείο).
΢χκθσλα κε ηνπξθηθά κέζα ελεκέξσζεο, ε Σνπξθία ζθνπεχεη λα δεκηνπξγήζεη
«Διεχζεξεο δψλεο πγείαο» ζε φιε ηελ ρψξα, θαη θαιεί μέλεο εηαηξίεο λα
επελδχζνπλ ζε απηφ, πξνζθέξνληαο ηνπο θνξνινγηθά θίλεηξα ζε ζπλδπαζκφ κε
κεδεληθά εκπφδηα γξαθεηνθξαηίαο. ΢ηφρνο είλαη νη λέεο κνλάδεο λα δερηνχλ θφζκν
απφ ην 2014, ελψ ην 2015 ππνινγίδνπλ ηα έζνδα απφ ηελ ζπγθεθξηκέλε
δξαζηεξηφηεηα λα είλαη πεξίπνπ 5 δηο δνιάξηα θαη ηελ δεκηνπξγία 4500 λέσλ
ζέζεσλ εξγαζίαο. Ήδε ζηελ Σνπξθία ιεηηνπξγνχλ πεξίπνπ 90 θιηληθέο κε 2500
άηνκα πξνζσπηθφ. Μφλν ην 2001 επηζθέθηεθαλ ηελ γεηηνληθή ρψξα 500 ρηιηάδεο