Πρωτεΐνες και διατροφή
Your SlideShare is downloading.
×
Check these out next
More Related Content
Slideshows for you (20)
Viewers also liked (12)
Similar to Βιταμίνες (20)
More from Tasos Serbis MD, PhD (13)
Recently uploaded (12)
Βιταμίνες
- 1. Βιταμίνες Αναστάσιος Σέρμπης, MD, PhD Παιδίατρος Εξειδικευθείς στην Παιδοενδοκρινολογία Διδάκτωρ Ιατρικής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
- 2. Οι 5 βασικές ομάδες θρεπτικών συστατικών και το νερό Σάκχαρα Λίπη Πρωτεΐνες Βιταμίνες Ιχνοστοιχεία Νερό ΕνέργειαΜ α κ ρ ο θ ρ ε π τ ι κά σ υ σ τ α τ ι κά Μ ι κ ρ ο θ ρ ε π τ ι κά σ υ σ τ α τ ι κά
- 3. Δομικές διαφορές μεταξύ υδατανθράκων, λιπών και πρωτεϊνών Υδατάνθρακες Λίπη Πρωτεΐνες Γλυκόζη Λιπαρά οξέα Αμινοξέα Μόρια γλυκόζης Τριγλυκερίδια Αμινοξέα Παράδειγμα Λιπαρά οξέα Αλυσίδες από: Μακροθρεπτικά συστατικά
- 4. Τι είναι οι βιταμίνες; • Οργανικές ενώσεις μικρού ΜΒ που παίζουν ρόλο: • Στο μεταβολισμό • Στη φυσιολογική λειτουργία των κυττάρων • Στην ανάπτυξη του οργανισμού • Δεν παρέχουν ενέργεια στον οργανισμό • Από φυσιολογικής λειτουργίας οι περισσότερες βιταμίνες είναι συνένζυμα, δηλαδή ουσίες που βοηθούν στη δράση των ενζύμων
- 5. Σχηματισμός νέου μορίου Δύο ξεχωριστά μόρια Δύο ουσίες ενώνονται Το ένζυμο μένει ανέπαφο Ένζυμο Τρόπος δράσης των βιταμινών ως συνένζυμα Συνένζυμο (βιταμίνη)
- 6. Τι είναι οι βιταμίνες; • Ουσίες που παίζουν ρόλο: • Στο μεταβολισμό • Στη φυσιολογική λειτουργία των κυττάρων • Στην ανάπτυξη του οργανισμού • Δεν παρέχουν ενέργεια στον οργανισμό • Από φυσιολογικής λειτουργίας οι περισσότερες βιταμίνες είναι συνένζυμα, δηλαδή ουσίες που βοηθούν στη δράση των ενζύμων • Εξ ορισμού: • Διαιτητική ανάγκη του οργανισμού (ανεπαρκής ή μηδενική παραγωγή της συγκεκριμένης ουσίας) • Η απαραίτητη ημερήσια ποσότητα, μικρή (της τάξης των mg)
- 7. Σε τι ποσότητες χρειαζόμαστε τις βιταμίνες; • Συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη: το ποσό της βιταμίνης που είναι δέον να λαμβάνεται καθημερινά μέσω της τροφής • Εξαρτάται από το φύλο, την ηλικία και την κατάσταση (εγκυμοσύνη, αλκοολισμός κλπ) • Μια ισορροπημένη δίαιτα, που περιλαμβάνει όλες τις βασικές κατηγορίες των τροφίμων, καλύπτει την συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη για όλες τις βιταμίνες
- 8. Τι συμβαίνει όταν στερούμαστε τις βιταμίνες; • Υποβιταμίνωση: διαιτητική στέρηση της βιταμίνης που οδηγεί αρχικά σε εργαστηριακά και στη συνέχεια σε κλινικά ευρήματα • Αβιταμίνωση: πλήρης αποστέρηση του οργανισμού από μια βιταμίνη, σπάνια στην εποχή μας – πιθανά σε ακραία μονόπλευρη διατροφή • Η ανάπτυξη των παθολογικών ευρημάτων σχετίζεται άμεσα η έμμεσα με τις βιοχημικές αντιδράσεις που επηρεάζονται από την έλλειψη της αντίστοιχης βιταμίνης
- 9. Λιποδιαλυτές βιταμίνες Υδατοδιαλυτές βιταμίνες
- 10. Γενικά χαρακτηριστικά λιποδιαλυτών βιταμινών • Απορροφώνται κατά την πέψη μαζί με τα λίπη • Δεν απεκκρίνονται με τα ούρα και τείνουν να αποθηκεύονται στο λιπώδη ιστό • Δε χρειάζεται να λαμβάνονται καθημερινά με τη διατροφή • Ωστόσο, υπάρχει κίνδυνος υπερβιταμίνωσης (ανάπτυξη τοξικότητας από την υπερβολική χορήγηση βιταμινών ) • Σε στεατόρροια, κίνδυνος ανάπτυξης υποβιταμίνωσης
- 11. Βιταμίνη Α (ρετινόλη) • Βασικές λειτουργίες: • Απαραίτητη για την όραση, κυρίως στο σκοτάδι • Πηγές: • Φρούτα, λαχανικά με έντονο χρώμα (καρότα, τομάτες, βερίκοκα κα) • Κρέας, κρόκος αυγού, γαλακτοκομικά • Υψηλή συγκέντρωση σε συκώτι και ιχθυέλαια • Συνιστώμενη ημερήσια δόση: • 1000 μg περίπου, μια ισορροπημένη διατροφή καλύπτει τις ανάγκες • Οι ποσότητες που αποθηκεύονται στο ήπαρ μπορεί να επαρκέσουν μέχρι και ένα χρόνο • Σε έλλειψη: • Προβλήματα στην όραση, κυρίως στο ημίφως (ημεραλωπία) • Τύφλωση
- 12. Βιταμίνη D (καλσιτριόλη) • Βασικές λειτουργίες: • Συμμετέχει στο μεταβολισμό του ασβεστίου, μαζί με τις ορμόνες παραθορμόνη και καλσιτονίνη (αυξάνει το ασβέστιο στο αίμα) • Πηγές: • Παράγεται από τον οργανισμό με την ηλιακή ακτινοβολία • Ψαρικά, λίπη, γαλακτοκομικά, συκώτι, κρόκος αυγού • Συνιστώμενη ημερήσια δόση: • 400 IU (10 μg) • Σε έλλειψη: • Στα παιδιά προκαλεί ραχίτιδα • Στους ενήλικες προκαλεί οστεομαλάκυνση
- 13. Βιταμίνη Ε (τοκοφερόλη) • Βασικές λειτουργίες: • Αντιοξειδωτική δράση (προστατεύει από τη δράση των ελευθέρων ριζών) • Σταθεροποίηση κυττάρων, ανάπτυξη νεύρων • Πηγές: • Ξηροί καρποί, φυτικά έλαια, δημητριακά ολικής άλεσης, μαργαρίνη, ορισμένα λαχανικά • Συνιστώμενη ημερήσια δόση: • 30 IU • Σε μια ισορροπημένη δίαιτα, συνήθως επαρκής • Περιέχεται σε πλήθος καλλυντικών σκευασμάτων για το δέρμα και επουλωτικών αλοιφών
- 14. Βιταμίνη K • Βασικές λειτουργίες: • Σύνθεση παραγόντων πήξης του αίματος στο ήπαρ • Σύνθεση πρωτεϊνών σημαντικών για τη επιμετάλλωση οστών • Πηγές: • Πράσινα λαχανικά, γαλακτοκομικά, συκώτι, κρόκος αυγού, πατάτα, σόγια, φυτικά έλαια και δημητριακά • Σύνθεση από εντερικά βακτήρια • Συνιστώμενη ημερήσια δόση: • 70 μg περίπου • Μια ισορροπημένη διατροφή καλύπτει τις ανάγκες • Σε έλλειψη: • Αιμορραγικές επιπλοκές
- 15. Γενικά χαρακτηριστικά υδατοδιαλυτών βιταμινών • Δεν αποθηκεύονται στον οργανισμό • Η περίσσειά τους αποβάλλεται με τα ούρα • Απαραίτητη η καθημερινή πρόσληψή τους με τη διατροφή • Δε χρειάζεται λίπος για την απορρόφησή τους • Εξαιρετικά σπάνια η πιθανότητα υπερβιταμίνωσης
- 16. Βιταμίνες συμπλέγματος Β: Β1 (θειαμίνη) • Βασικές λειτουργίες: • Απαραίτητη για την παραγωγή ενέργειας στους μυς, την καρδιά και το κεντρικό νευρικό σύστημα (συμμετέχει στο μεταβολισμό των υδατανθράκων) • Πηγές: • Δημητριακά ολικής άλεσης, όσπρια, κρέας και πουλερικά • Συνιστώμενη ημερήσια δόση: • 1,4 mg • Σε έλλειψη: • Σπάνια, μόνο στους αλκοολικούς • Νόσος Beri-Beri, σύνδρομο Wernicke-Korsakoff
- 17. Βιταμίνες συμπλέγματος Β: Β2 (ριβοφλαβίνη) • Βασικές λειτουργίες: • Απαραίτητη για την παραγωγή ενέργειας στο κύτταρο • Πηγές: • Κρέας, αυγά, ξηροί καρποί, σόγια, μαγιά μπύρας, δημητριακά ολικής άλεσης και γαλακτοκομικά • Συνιστώμενη ημερήσια δόση: • 1,7 mg • Σε έλλειψη: • Δεν εμφανίζεται σε ισορροπημένη διατροφή • Ερυθρότητα του βλεννογόνου της γλώσσας, ραγάδες στις γωνίες του στόματος και χειλίτιδα • Καταστρέφεται από το φως, προστασία των τροφών
- 18. Βιταμίνες συμπλέγματος Β: Β3 (νιασίνη ή νικοτινικό οξύ) • Βασικές λειτουργίες: • Συμμετέχει στις αντιδράσεις παραγωγής ενέργειας στα μιτοχόνδρια των κυττάρων • Πηγές: • Κρέας, ψαρικά, αυγά, γαλακτοκομικά, δημητριακά ολικής άλεσης και πράσινα χορταρικά • Συνιστώμενη ημερήσια δόση: • 18 mg για τους άνδρες • 13 mg για τις γυναίκες (↑ εγκύους) • Σε έλλειψη: • Πελλάγρα: νευρολογικά συμπτώματα (ψευδαισθήσεις και παραλήρημα), διάρροια, βλεννογονίτιδα και δερματικές βλάβες με φαιά χροιά, σε περιοχές δέρματος που εκτίθενται στο φως
- 19. Βιταμίνες συμπλέγματος Β: Β5 (παντοθενικό οξύ) • Βασικές λειτουργίες: • Δομικό συστατικό του συνενζύμου-Α, μιας ουσίας που κατέχει κεντρικό ρόλο στο μεταβολισμό των υδατανθράκων, των λιπών και των πρωτεϊνών • Πηγές: • Αυγά, κρέας και λαχανικά • Συνιστώμενη ημερήσια δόση: • 10 mg • Σε έλλειψη: • Πολύ διαδεδομένο στη φύση, σπάνια έλλειψη • Σύνδρομο των ‘καιόμενων’ ποδιών
- 20. Βιταμίνες συμπλέγματος Β: Β6 (πυριδοξίνη) • Βασικές λειτουργίες: • Σημαντικό συνένζυμο στο μεταβολισμό των αμινοξέων • Σημαντική στη διαδικασία ωρίμανσης ερυθρών αιμοσφαιρίων • Πηγές: • Πράσινα φυλλώδη λαχανικά, πατάτες, ξηρά φασόλια, μπανάνες, λιπαρά ψάρια • Συνιστώμενη ημερήσια δόση: • 2 mg • Σε έλλειψη: • Εμφάνιση αναιμίας, βλάβες στους βλεννογόνους • Νευρολογικές βλάβες (πχ επιληπτικοί σπασμοί σε βρέφη)
- 21. Βιταμίνες συμπλέγματος Β: Β7 (βιοτίνη) • Βασικές λειτουργίες: • Σημαντικός ρόλος ως συνένζυμο στο μεταβολισμό των λιπαρών οξέων • Παίζει ρόλο στην ανάπτυξη του δέρματος και των μαλλιών • Πηγές: • Φρούτα, λαχανικά, γάλα, κρέατα, κρόκος αυγού • Συνιστώμενη ημερήσια δόση: • 0,25 mg (πολύ σπάνια η έλλειψή της) • Σε έλλειψη: • Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα, ξηροδερμία, αλωπεκία
- 22. Βιταμίνες συμπλέγματος Β: Β12 (κοβαλαμίνη) • Βασικές λειτουργίες: • Σημαντικός παράγοντας σχηματισμού ερυθρών αιμοσφαιρίων • Διατήρηση ακεραιότητας νευρικού ιστού • Συμμετέχει στο μεταβολισμό υδατανθράκων, λιπών, πρωτεϊνών • Πηγές: • Κρέας, ψαρικά, μαγιά μπύρας και γαλακτοκομικά προϊόντα • Συνιστώμενη ημερήσια δόση: • 5 μg, απορροφάται στο τελικό τμήμα του ειλεού ενωμένη με τον ενδογενή παράγοντα (που παράγεται στο στομάχι) • Σε έλλειψη: • Σοβαρές νευρολογικές επιπλοκές (πχ αστάθεια, αταξία) • Μεγαλοβλαστική αναιμία
- 23. Βιταμίνη C (ασκορβικό οξύ) • Βασικές λειτουργίες: • Απαραίτητη στο σχηματισμό κολλαγόνου Το κολλαγόνο απαντάται στα οστά, τα δόντια, τους χόνδρους, τους τένοντες, το δέρμα, τον ουλώδη ιστό και το τοίχωμα των αγγείων • Αντιοξειδωτική δράση • Πηγές: • Φρούτα και λαχανικά, και κυρίως τα εσπεριδοειδή (λεμόνια, πορτοκάλια, μανταρίνια), φράουλες, πιπεριές και τομάτες • Συνιστώμενη ημερήσια δόση: • 30 έως 90 mg (καλύπτεται από δίαιτα πλούσια σε εσπεριδοειδή) • Το κάπνισμα και η κύηση αυξάνουν τις ανάγκες • Σε έλλειψη: • Σκορβούτο
- 24. Σκορβούτο
