Komplikacije pri ekstrakciji zuba

1. KOMPLIKACIJE PRI EKSTRAKCIJI ZUBA
SEBILA RUSTEMPAŠIĆ

2. Ekstrakcija zametka stalnog zuba
• Ukoliko korijenovi nisu resorbovani ekstrakcija mliječnih
molara može predstavljati poteškoću.
• Između korijenova mliječnih molara nalaze se zametci stalnih
premolara koji mogu biti ekstrahirani zajedno sa mliječnim
molarima.
• Zbog toga je neophodno poduzeti sljedeće korake:
1. ekstrakciju vršiti uz kontrolni rentgen snimak
2. paziti da se pri ekstrakciji kliješta ne apliciraju duboko
• Ukoliko se i pored poduzetih mjera desi ekstrakcija zametka
stalnog zuba, takav zametak je neophodno reponirati, a
zatim ekstrakcionu ranu zatvoriti sa nekoliko šavova.

3. • Reponirani zametak je potrebno zatvoriti šavovima iz
sljedećih razloga:
1. šavovi sprječavaju prodor pljuvačke iz usne šupljine
i infekcije
2. upalna reakcija i edem nastoje izbaciti zametak iz
alveole
3. da bi zametak zadržao potencijal nicanja, a samim
tim i daljnjeg razvoja

4. Povreda nerava
• Pri esktrakciji zuba najčešće dolazi do povrede
sljedećih nerava:
1. n. alveolaris inferior
2. n. lingualis
3. n. mentalis

5. • N. alveolaris inferior
Do povrede n. alveolaris inferiora najčešće dolazi pri ekstrakciji
duboko zalomljenih korijenova, kada upotrebom šiljatih
poluga povrijedimo sadržaj mandibulanog kanala. Posljedično,
povrijeđeni arterija, vena i nerv dovode do krvarenja i
dugotrajnih parestezija uslijed lezije n. alveolaris inferiora.
• N. lingualis
Do povrede n. lingualisa najčešće dolazi kada se pri ekstrakciji
impaktiranih mandibularnih umnjaka koristi lingvalni pristup.
• N. mentalis
Do povrede n. mentalisa najčešće dolazi kod teških ekstrakcija
mandibularnih premolara kada se isforsirano koriste kliješta.
Zbog toga je nekad bolje operativno odstraniti zalomljeni
korijen, jer se na akav način najmanje traumatizira tkivo.

6. Povreda mekih dijelova
Do povrede mekih dijelova najčešće dolazi zbog nepravilne
upotrebe poluge za odvajanje epitelne insercije.
• U mandibuli vrlo često zbog nepravilne upotrebe poluge
dolazi do povrede lingvalne sluznice koja je dobro
prokrvljena.
• U maksili nepravilna upotreba poluge po Bertenu može
dovesti do iskliznuća instrumenta i povrede okolnih
struktura.
U cilju sigurnijeg rada neophodno je kažiprst postaviti u
blizini operativnog dijela poluge kako ne bi došlo do
iskliznuća instrumenta i povrede okolnih mekih struktura.

7. Dislokacija susjednog zuba
Zbog nepravilne upotrebe poluge gdje susjedni zubi
služe kao oslonac pri ekstrakciji vrlo često dolazi i do
pojave poznate kao dislokacija susjednog zuba.
Do povrede zuba antagonista, u smislu odlamanja dijela
krunice zuba može doći pri dugotrajnoj esktrakciji
mandibularnih molara.
Svaki luksirani ili traumatski ekstrahirani zub
neophodno je reponirati i fiksirati žicom za susjedne
zube u trajanju od 2 – 3 sedmice.

8. Dislokacija temporomandibularnog
zgloba
Dislokacija temporomandibularnog zgloba kod pojedinih
pacijenata najstaje iz sljedećih razloga:
1. dugotrajno držanje otvorenih usta
2. zijevanje
3. pjevanje
Ono što se dešava jeste sljedeće:
glavica donje vilice (capitulum mandibulae) iskoči iz fose
mandibularis preko zglobne ploštine (tuberculum
articulare).

9. Dislokacija TMZ može biti:
1. jednostrana
2. obostrana
Klinički znaci dislokacije TMZ:
1. Jednostrana dislokacija –
kod jednostrane
dislokacije TMZ vilica je
uvijek pomjerena ka
zdravoj strani.
2. Obostrana dislokacija –
kod obostrane dislokacije
TMZ pacijent ima smetnje
pri govoru, ne može da
zatvori usta, te vilica strši
prema naprijed.

10. Terapija podrazumijeva repoziciju TMZ.
Repozicija se vrši tako da se palci postave na grizne površine
molara, a donji rub mandibule se obuhvati ostalim prstima.
Snažnim pritiskom prema dole i nazad potiskujemo glavicu
mandibule preko tuberculum articulare u fosu mandibularis.
Repoziciju je neophodno uraditi odmah jer poslije luksacije
dolazi do kontrakcije mišića, koje je teško savladati bez
upotrebe opšte anestezije.

11. Potiskivanje korijena u gornjoviličnu
šupljinu
Kada ne postoji dovoljna preglednost operativnog polja
a nastoji se odstraniti zalomljeni fragmenat
posljedično može doći i do potiskivanja korijena u
maksilarni sinus.
Najčešće se radi o palatinalnom korijenu prvog
premolara i prvog molara.
Predisponirajući faktor za nastanak ove komplikacije je
postojanje širokog antruma maksilarnog sinusa.
Ova komplikacija se prepušta ljekaru specijalisti.

12. Otvaranje gornjovilične šupljine
Maksilarni sinus se može otvoriti u sljedećim
situacijama:
1. kada postoji široki maksilarni sinus u kojem strše
vrhovi korijenova prvog molara i prvog premolara
2. pri kiretiranju periapikalnih primjena – granuloma
koji razaraju kost do tanke lamele koja dijeli sinus od
zuba.
3. kada se ekstrakciji fragmentiranog korijena pristupi
grubo i neoprezno.

13. Simptomi otvorenog maksilarnog sinusa:
• sonda prolazi duboko apikalno
• voda kojom pacijent ispire usnu šupljinu izlazi na nos
• kada pacijent zatvori nos i snažno duva na mjestu
otvora dolazi do prolaska vazduha i stvaranja
mjehurića.

14. Terapija:
Kada je maksilarni sinus otvoren za širinu vršnog dijela
korijena novonastalu komunikaciju je moguće zatvoriti
stavljanjem fibrinske pjene u dobro prokrvljenu
alveolarnu čašicu.
Retentivna alveola i stvoreni krvni ugrušak dovest će do
zacjeljivanja komunikacije.
Prva 3-4 dana krvni ugrušak se štiti postavljanjem jodoform
gaze preko alveole koja se pričvrsti za susjedne zube
putem cirkularnog šava ili ligature osmice.
U svim ostalim slučajevima alveolu blago tamponirati i
pacijenta uputiti ljekaru specijalisti.

15. Fraktura mandibule
Vrlo često mandibularni treći molar se svojim položajem
postavi kao klin između ramusa mandibule i korpusa
mandibule. Nepravilnom upotrebom Leklizove i
Winterove poluge doći će frakture upravo u predjelu
angulusa mandibule. Sa forenzičkog stajališta ova
fraktura se označava kao teška tjelesna povreda.
Prevenirati frakturu mandibule možemo ukoliko se prilikom
ekstrakcije mandibularnih trećih molara pridržavamo
pravila da ne koristimo polugu širokog operativnog dijela
ukoliko nije prisutan cijeli zubni niz zbog ravnomjerne
raspodjele sile koja se sa ruke stomatologa prenosi na
polugu.

16. Do frakture mandibule
može doći i ukoliko je
mandibula oslabljena
uslijed:
• osteoitis deformans
• fibrozne displazije
• ranijeg terapeutskog
zračenja
Također, fraktura mandibule
u predjelu angulusa može
nastati i uslijed prisustva:
• impaktiranog zuba
• ciste
• tumora

17. Fraktura maksile
Prilikom ekstrakcije maksilarnih molara, naročito
drugog i trećeg maksilarnog molara može doću do
frakture tubera maksile što sa forenzičkog stajališta
predstavlja tešku tjelesnu povredu.
Distalni dio maksile je građen od spongiozne koštane
strukture. Kod starijih pacijenata kod kojih su ranije
esktrahirani postrani zubi distalni dio maksile može
biti dodatno oslabljen prisustvom tzv. spuštenog
sinusa.

18. Znat ćemo da je tuber
odlomljen po tome što se
prilikom luksacije zuba
pomjera cijeli alveolarni
greben.
Takav zub je potrebno odvojiti
polugom od koštane lamele,
vodeči tačuna da se sačuva
sluzokoža i gingiva kako bi se
mogao postaviti šav i zatvoriti
nastala šupljina.
Pacijenta uputiti ljekaru
specijalisti.

19. Fraktura alveolarne kosti
U pojedinim slučajevim prilikom upotrebe Bajonet ili
nekih drugih korijenskih kliješta, kada se isforsirano
nastoji odstraniti zalomljeni dio korijena može
istovremeno doći i do odstranjivanja dijela alveolarne
kosti. Prilikom ekstrakcije neophodno je što više
sačuvati kost, te se zbog toga u ovoj situaciji
preporučuje upotreba bušilice ili borera.
Također, prilikom ekstrakcije maksilarnog očnjaka može
doći do odlamanja tanke labijalne lamele koja može
biti oslabljena ekstrakcijom lateralnog sjekutića.
Neophodno je frakturiranu lamelu zaobliti frezerom.

20. Fraktura korijena
Fraktura korijena je najčešća komplikacija koja se može
desiti prilikom ekstrakcije zuba.
Poseban oprez je potreban prilikom ekstrakcije maksilarnih
prvih i mandibularnih trećih molara zbog gracilnih i
varijabilnih korijenova.
Prije ekstrakcije neophodno je napraviti rendgenološki
snima zuba.
Koja tehnika i koji instrument će se koristiti prilikom
odstranjivanja frakturiranog zuba zavisi od toga u kojem
dijelu je zub frakturiran, da li je to vratni, srednji ili vršni
dio zuba.

21. Najjednostavniji način i za stomatologa i za pacijenta je
odvajanje korijenova upotrebom bušilice. U gornjoj
vilici se pravi separaciona linija u obliku obrnutog
slova Y, dok se u donjoj vilici koristi separaciona linija
koja odvaja mezijalni od distalnog korijena.
Zalomljeni vrh korije se može uspješno odstranit ker
iglom ili apeksoelevatorom.

22. Fraktura krune zuba
Fraktura krune zuba je neizbježna komplikacija u sljedećim
situacijama:
• kada je krunica zuba oslabljena velikom karioznom
lezijom
• kada je krunica zuba oslabljena velikim ispunom
• nepravilno odabran instrument
• neadekvatna aplikacija instrumenta
• prekomjerna upotreba sile kojom se želi savladati otpor
koji pruža kost
Ove komplikacije se mogu izbjeći ukoliko stomatolog radi
savjesno sa velikom dozom koncentracije i ozbiljnosti.

23. Hvala na pažnji !!!