1. พระราชดารัส
“...การกสิ กรรมและอาชีพในด้ านเกษตรทุกทุกอย่ างย่ อมต้ องอาศัย
ปัจจัยสาคัญหลายด้ าน ด้ านหนึ่งก็คอหลักวิชาของการเพาะปลูก
ื
เป็ นต้ น และอีกด้ านหนึ่งก็เป็ นการช่ วยให้ เพิมหลักวิชาเหล่านั้น
่
และเมื่อได้ ปฏิบัติแล้วได้ ผลิตผลแล้วก็จะต้ องสามารถดัดแปลงและ
ขายจาหน่ ายผลิตผลที่ตนได้ ทา ฉะนั้นทุกอย่ างต้ องสอดคล้ องกัน
ความขยันหมันเพียรในการผลิต ความรู้ในวิชาการผลิตและความรู้
่
ในการเป็ นอยู่ ทั้งความรู้ในด้ านจาหน่ าย ล้ วนเป็ นความรู้ทจะต้ อง
ี่
ประสานกันหมด...”

2. เมือปี 2542 นาย ศุภชัย ผดุงเจริญ อยู่บ้านเลขที่ 71 ซอยหัสดินเสรี ถ.สุ ทธิสาร
่
วินิจฉัย เขตห้ วยขวาง จ. กรุ งเทพมหานคร ได้ มหนังสื อ
ี
แจ้ งมายังสานักงานคณะกรรมการพิเศษ เพือประสานงานโครงการอันเนื่องมาจาก
่
พระราชดาริ (สานักงาน กปร.) มีความประสงค์ จะน้ อมเกล้าถวายทีดนเลขที่ ่ ิ
1411 ระวาง 4938, 8654, 8854 เนือที่ 41 ไร่ 3 งาน 20 ตารางวา ตั้งอยู่ทบ้านหนอง
้ ี่
ยาง หมู่ที่ 2 ตาบลสุ ขเดือนห้ า อาเภอเนินขาม จังหวัดชัยนาท ให้ กบมูลนิธิชัยพัฒนา
ั
และเมือวันที่ 13 พฤษภาคม 2542 ทางมูลนิธิฯ ได้ มมติให้ ดาเนินการจดทะเบียนเป็ น
่ ี
คามั่นจะรับพืนที่ดงกล่าว
้ ั
เป็ นของมูลนิธิฯ และโอนให้ กบมูลนิธิฯ ในเดือนเมษายน 2543 เพือดาเนินการพัฒนา
ั ่
พืนทีแปลงดังกล่ าวให้ เป็ นศูนย์ พฒนาการเกษตรตามแนวพระราชดาริ
้ ่ ั

3. พระราชดาริ
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุ ดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้ พระราชทาน
พระราชานุมตให้ รับโอนกรรมสิ ทธิ์ทดนดังกล่ าว และพัฒนาที่ดินเป็ น
ั ิ ี่ ิ
“ศูนย์ สาธิตการเกษตรแบบผสมผสาน” โดยใช้ หลักการแนวคิดทฤษฎีใหม่ เพือเป็ น
่
ศูนย์ สาธิตเทคโนโลยีการเกษตร และเป็ นแหล่ งขยายพันธุ์พชพันธุ์ดี
ื
สู่ เกษตรกรและประชาชนทัวไป
่

4. วัตถุประสงค์
3.1 เป็ นสถานทีสาธิตการเกษตรแบบผสมผสาน ด้ านพืช การ
่
เลียงสั ตว์ และการประมง เพือเป็ นต้ นแบบ หรือดัดแปลงให้ เหมาะสมใน
้ ่
การนา
ไปใช้ ในพืนที่ของเกษตรกรได้
้
3.2 เป็ นแหล่งผลิตผลผลิตทางด้ านการเกษตร รวมทั้งสามารถ
แจกจ่ ายและจาหน่ ายผลผลิตให้ แก่ เกษตรกร และผู้สนใจ
3.3 เป็ นศูนย์ ฝึกอบรม และดูงาน ให้ แก่ เกษตรกรและผู้สนใจ
ทัวไป
่
3.4 ดาเนินกิจกรรมทีก่อให้ เกิดรายได้ ภายใต้ กรอบการ
่
ดาเนินงานตามแนวพระราชดาริ เพือให้ เกษตรกรนาไปเป็ นตัวอย่ างใน
่
การประกอบอาชีพ

5. เปาหมาย
้
เกษตรกรและกลุ่มแม่ บ้านในเขต ตาบลสุ ขเดือนห้ า ตาบลเนินขาม และ ตาบล
กระบกเตีย อาเภอเนินขาม จังหวัดชัยนาท ได้ เรียนรู้ เทคโนโลยีต่าง ๆ ดังนี้
้
4.1 เกษตรกรได้ เรียนรู้ เทคโนโลยีด้านพันธุ์ ด้ านการผลิต ระบบปลูก
พืช และการขยายพันธุ์ข้าว พืชไร่ พืชผัก ไม้ ผล และพืชอาหารสั ตว์ รวมถึงการ
ทาการเกษตรแบบผสมผสาน และนาความรู้ ทได้ ไปพัฒนาอาชีพให้ มี
ี่
ความก้าวหน้ ามากยิงขึน
่ ้
4.2 เกษตรกรได้ เรียนรู้ เทคโนโลยีในการปรับปรุ งบารุ งดิน โดยใช้ ปุ๋ย
อินทรีย์ พืชบารุ งดิน
และหญ้ าแฝก เพือนาไปปฏิบัตในที่ดนของตนเองให้ เกิดประโยชน์ ได้ อย่าง
่ ิ ิ
แท้ จริง

6. 4.3 เกษตรกรและกลุ่มแม่ บ้านได้ เรียนรู้ เทคโนโลยีการแปรรู ป
ผลผลิตและการบรรจุภัณฑ์
อย่ างง่ าย ๆ ในระดับครัวเรือน เพือเป็ นอาชีพเสริม เพิมมูลค่ าและรายได้
่ ่
4.4 เกษตรกรได้ เรียนรู้ เทคโนโลยีการเลียงปลาในแหล่ งนาและใน
้ ้
นาข้ าว
4.5 เป็ นแหล่ งกระจายพืชพันธุ์ดไปสู่ เกษตรกร
ี

7. กิจกรรมข้ าว สาธิตการปลูกข้ าวพันธุ์ดี
เทคโนโลยีการเพิมผลผลิต และการผลิตข้ าว
่
เพือใช้ เป็ นเมล็ดพันธุ์ จานวน 1 พันธุ์ พืนที่ 6-
่ ้
3-31 ไร่ ได้ แก่ พันธุ์พษณุโลก 3 ได้ ผลผลิต
ิ
เฉลีย 500 กก./ไร่ ในปี 2251 เริ่มปักดาเมือวันที่
่ ่
26 ก.ค.51

8. กิจกรรมพืชไร่ จัดทาแปลงเพือสาธิตแนะนาพืชไร่ พนธุ์ดี และ
่ ั
เทคโนโลยีการผลิตพืชไร่ 2 ชนิด พืนที่ประมาณ 5-2-10 ไร่ ได้ แก่
้
ข้ าวโพดหวานพันธุ์ไฮบริกซ์ 3 ผลผลิตเฉลีย 1,080 กก./ไร่ และอ้อย
่
พันธุ์สุพรรณบุรี 80 ได้ ผลผลิตเฉลีย 7.6 ตัน/ไร่
่
กิจกรรมพืชผัก จัดทาแปลงสาธิตชนิดของพืชผักชนิดต่ าง ๆ บนพืนที่ ้
1 ไร่ ปลูกแบบผสมผสานทั้งทางวิชาการและดัดแปลงจาก
วิธีการของเกษตรกร โดยเน้ นการใช้ ปุ๋ยอินทรีย์ ปุ๋ ยชีวภาพ และนา ้
หมักชีวภาพ ในการปรับปรุ งบารุ งดินและป้ องกันโรคและแมลง ชนิด
ของพืชผักทีปลูก
่
ประกอบด้ วยพืชผักกินใบอายสั้น ได้ แก่ ผักบุ้ง คะน้ า และกวางตุ้ง
ุ
พืชผักกินผล ได้ แก่ ถั่วฝักยาว แตงกวา พริกขีหนู มะเขือเปราะ และ
้
มะเขือยาว,

9. พืชผักพืนบ้ าน ได้ แก่ ผักหวานป่ า และชะอม
้
เก็บเกียวผลผลิตพืชผัก ตั้งแต่ เดือนตุลาคม
่
2550 – กันยายน 2551 ได้ ผลผลิตดังนี้
ถั่วฝักยาว 709 กก.,
แตงกวา 269 กก.

10. กิจกรรมไม้ ผล จัดทาแปลงสาธิตชนิดของไม้ผล และวิธีการผลิตที่เหมาะสม
ออกเป็ น 2 ส่ วน บนพื้นที่ 4-2-50 ไร่
ส่ วนที่ 1 ปลูกไม้ผลแบบผสมผสาน พื้นที่ประมาณ 3 ไร่ 2 งาน เป็ นการรวบรวมไม้
ผลพันธุ์ดีชนิดต่าง ๆ ได้แก่ ส้มโอ มะขามหวาน มะม่วง
ฝรั่ง และชมพู่ เพื่อเตรี ยมไว้ให้เกษตรกรผูสนใจมาศึกษาเรื่ องพันธุ์ เทคโนโลยีการ
้
ผลิต การขยายพันธุ์
ส่ วนที่ 2 ปลูกไม้ผลเชิงเดี่ยวเพื่อการค้า ได้แก่ ส้มโอ พันธุ์ขาวแตงกวาและพันธุ์
ทองดี บนพื้นที่ประมาณ 1 ไร่ สนับสนุนต้นพันธุ์โดยบริ ษท ั
เจริ ญโภคภัณฑ์ ซึ่ งเป็ นส้มปลอดโรคอายุประมาณ 3 ปี ดูแลรักษาโดยรดน้ าสกัด
ชีวภาพ สัปดาห์ละ 1 ครั้ง ใส่ ปุ๋ยคอก และพ่นสารป้ องกันกาจัดแมลง
ศัตรู พืช ในปี 2551 เก็บผลผลิตส้มโอพันธุ์ขาวแตงกวาได้จานวน 127 ลูก น้ าหนัก
รวม 196.3 กก. พันธุ์ทองดีได้จานวน 66 ลูก น้ าหนักรวม 65.4 กก.

11. กิจกรรมพืชอาหารสั ตว์ จัดทาแปลงสาธิตการผลิตพืชอาหาร
สั ตว์ บนพืนที่4-2-54ไร่ โดยปลูกพืชอาหารสั ตว์ ได้ แก่ หญ้ ากินนีสี
้
ม่ วงและหญ้ ารู ซ่ีมกาเจริญเติบโตดี และสามารถนามาใช้ เลียงวัวใน
ี ้
โครงการฯ

12. กิจกรรมเพาะชา และขยายพันธุ์กล้ าไม้ ดาเนินการเพาะชากล้ าไม้ ประเภท
ต่ าง ๆ เช่ น ไม้ ผล พืชผัก ไม้ หอม ไม้ มงคล ไม้ ประดับ ไม้ ป่า
ไว้ สาหรับเป็ นแหล่ งไม้ พนธุ์ดี ไม้ หายาก และไม้ แดง ตั้งแต่ เดือนตุลาคม 2550 -
ั
สิ งหาคม 2551 ได้ ดาเนินการเพาะชากล้าไม้ จานวนประมาณ 6,600 กล้า
กิจกรรมประมง ดูแลรักษาปลาทีปล่ อยในสระนา ได้ แก่ ปลานิล ปลา
่ ้
ตะเพียน ปลาสวาย ปลาตะเพียนทอง ปลากระแห ปลาม้ า โดย
ความร่ วมมือของศูนย์ วจัยและพัฒนาประมงนาจืดชัยนาท และดูแลตัดหญ้ า
ิ ้
บริเวณขอบสระ

13. ประโยชน์ ที่คาดว่ าจะได้ รับ
เกษตรกรนาความรู้ด้านพันธุ์ ด้ านการผลิต การแปรรูปผลผลิต ระบบ
ปลูกพืช การปรับปรุงดินโดยเน้ นการใช้ ปุ๋ยอินทรีย์ และหญ้ าแฝก รวมถึง
การทาการเกษตรแบบผสมผสาน ไปปฏิบัติในทีดินของตนเอง เพือเพิม
่ ่ ่
ผลผลิต มูลค่ าของผลผลิต และประสิ ทธิภาพการใช้ ทดิน ทาให้ มรายได้
ี่ ี
และความ
เป็ นอยู่ทดีขึน
ี่ ้