1. เศรษฐกิจพอเพียง
เรื่ อง
การปลูกป่ าชายเลน

2. ความสาคัญของป่ าชายเลน
ความสาคัญทางด้านป่ าไม้
ผลผลิตที่ได้ จากป่ าชายเลนซึงช่วยเพิ่มเศรษฐกิจของประเทศได้ มากก็คือ การนาไม้
่
จากป่ าชายเลนมาใช้ ประโยชน์ในลักษณะต่าง ๆ กันหลายรูปแบบอย่างกว้ างขวางก็
คือการเผาถ่าน โดยเฉพาะการนาไม้ โกงกางมาทาเป็ นถ่าน ซึงถ่านที่ได้ จากไม้ โกงกาง
่
ถือว่าเป็ นถ่านที่มีคณภาพดี ให้ ความร้ อนสูงเมื่อเทียบกับถ่านที่ได้ จากไม้ ชนิดอื่น ๆ ป่ า
ุ
ชายเลนมีสวนสาคัญในการสร้ างชาติและพัฒนาเศรษฐกิจมาตังแต่โบราณกาล โดย
่ ้
ป่ าชายเลนได้ ผลิตถ่านไม้ โกงกาง โดยมีปริมาณการผลิตถึง 320,481 ม 3 / ปี เป็ น
มูลค่าประมาณ 320 ล้ านบาท / ปี ไม้ ในป่ าชายเลนนอกจากจะนามาทาเป็ นถ่านแล้ ว
ยังนาไปใช้ ทาเสาเข็มไม้ ค ้ายัน สร้ างบ้ านเรื อน เฟอร์ นิเจอร์ ไม้ จากป่ าชายเลนยัง
นามาใช้ ประโยชน์ในด้ านต่าง ๆ ทางอุตสาหกรรมเกี่ยวกับการกลันไม้ ปรื อสกัดเอา
่
สารเคมีที่เป็ นประโยชน์ โดยเฉพาะผลผลิตด้ านแทนนิน เมททิลแอลกอฮอล์ กรด
น ้าส้ ม และน ้ามันดิน นอกจากนี ้ไม้ ป่าชายเลนหลายชนิดยังสามารถใช้ เป็ นสมุนไพรได้
อีกด้ วย

3. ความสาคัญทางด้านประมง
ป่ าชายเลนมีบทบาทสาคัญในการรักษากาลังผลิตของประมงชายฝั่ งและนอกฝั่ งให้ มี
ศักยภาพสม่าเสมอโดยตรง โดยป่ าชายเลนเป็ นแหล่งอาหารที่สาคัญสาหรับสัตว์น ้า
นานาชนิดไม่วาจะเป็ นพวก กุ้ง หอย ปู และปลา วงจรชีวิตของสัตว์น ้าเหล่านี ้จะมี
่
ความสาคัญกับป่ าชายเลนอย่างมาก ทังในด้ านที่เป็ นที่อยูอาศัย แหล่งเพาะพันธุ์การ
้ ่
เจริญเติบโต ป่ าชายเลนสามารถผลิตอาหารและแร่ธาตุหลายชนิด โดยได้ จากการร่วง
หล่นและสลายตัวของเศษไม้ ใบไม้ ซากพืชเหล่านี ้เมื่อร่วงหล่นลงสูพื ้นล่างประมาณ 1
่
กิโลกรัม / ม 2 / ปี จะผุสลายเป็ นธาตุอาหารที่สาคัญต่อการเจริญเติบโตของพืชและ
สัตว์ชายฝั่ ง ทาให้ มีประมาณสัตว์น ้ามากมายหลายชนิดเข้ ามาอาศัย วางไข่ และ
แสวงหาอาหาร ทารายได้ ให้ แก่ผ้ ประกอบอาชีพด้ านการประมงมาช้ านาน และนา
ู
รายได้ เข้ าประเทศมากมาย นอกจากนี ้ในป่ าชายเลนมีแพลงตอนพืชและแพลงตอน
สัตว์ที่มีบทบาทสาคัญในการเป็ นแหล่งอาหารในวงจรชีวิตของสัตว์น ้า

4. การอนุรักษ์ป่าชายเลน
• โดยที่ป่าชายเลน เป็ นทรัพยากรที่สาคัญ และให้ ประโยชน์ทงในด้ านป่ าไม้ ประมง
ั้
และรักษาสภาพสิงแวดล้ อม แต่ในสถานการณ์ปัจจุบน ป่ าชายเลนได้ ถกทาลาย
่ ั ู
ลงด้ วยกิจกรรมต่าง ๆ อยูเ่ ป็ นประจา ดังนันจึงจาเป็ นจะต้ องหาแนวทางในการ
้
อนุรักษ์ และใช้ ประโยชน์ทรัพยากรป่ าชายเลนให้ ได้ ผลเต็มที่ตลอดไป และใน
ขณะเดียวกันก็ไม่เป็ นการทาลายระบบนิเวศด้ วย หรื ออีกนัยหนึง ก็คือ การจัดการ
่
ทรัพยากรป่ าชายเลนเพื่อให้ สามารถนามาใช้ ประโยชน์ได้ ยงยืนต่อไป การอนุรักษ์
ั่
ป่ าชายเลน ได้ แก่

5. ่
1. การรักษาพื้นที่ป่าชายเลนที่มีอยูให้คงไว้
• การรักษาพื ้นที่ป่าชายเลนที่มีอยูให้ คงไว้ ซงเป็ นเรื่ องที่ยากพอสมควร และจะต้ อง
่ ึ่
ช่วยกันหลาย ๆ ฝ่ าย ลาพังกรมป่ าไม้ แต่เพียงหน่วยงานเดียว ย่อมทาได้ ยาก การ
ปองกันอย่างจริงจัง รวมทังการจัดการวางแผนการใช้ ที่ดินชายฝั่ งทะเลให้
้ ้
เหมาะสม จะเป็ นทางหนึงที่จะรักษาพื ้นที่ป่าชายเลนไว้ ได้ นอกจากนีกฏระเบียบ
่ ้
ต่าง ๆ ตลอดจนมติคณะรัฐมนตรี เกี่ยวกับการใช้ พื ้นที่ป่าชายเลนควรจะใช้ ปฏิบติ ั
อย่างเคร่งครัด

6. 2. การเพิ่มพื้นที่ป่าชายเลน
• การเพิ่มพื ้นที่ป่าชายเลน โดยการปลูกป่ า ปั จจุบนกรมป่ าไม้ มีนโยบายที่จะขยาย
ั
และสนับสนุนการปลูกป่ าชายเลนเพิ่มขึ ้น ทังในส่วนของราชการ และส่วนของ
้
เอกชน ตามพื ้นที่วางเปล่าบริเวณชายฝั่ งทะเล ทังที่ผ่านการทาเหมืองแร่ หรื อพื ้นที่
่ ้
นากุ้ง หรื อนาข้ าวที่เลิกไปแล้ ว ซึงมีอยูมากมาย และมีโอกาสที่จะฟื นฟูให้ เป็ นป่ า
่ ่ ้
ชายเลนขึ ้นมาได้ นอกจากนี ้พื ้นที่ดินงอกตามชายฝั่ งทะเลก็เป็ นพื ้นที่ที่จะสามารถ
ปลูกป่ าชายเลนขึ ้นมาได้

7. 3. การใช้ประโยชน์ทรัพยากรป่ าชายเลน
• การใช้ ประโยชน์ทรัพยากรป่ าชายเลนให้ มีประสิทธิภาพมากขึ ้น โดยการศึกษาวิจย ั
เพื่อหาวิธีการและเทคโนโลยีที่เหมาะสมที่จะนามาใช้ ใสการใช้ ประโยชน์ทง้ั
ทางด้ านป่ าไม้ ประมงและวิธีการผสมผสานระหว่างป่ าไม้ กบประมงให้ มากขึ ้น ซึง
ั ่
ในเรื่ องนี ้ หากทางด้ านผู้ปฏิบติการเจ้ าหน้ าที่ควบคุม และนักวิชาการ ได้ ร่วมมือ
ั
กันอย่างจริงจังแล้ ว เชื่อว่าการใช้ ประโยชน์ทรัพยากรป่ าชายเลนจะประสบ
ผลสาเร็จมากขึ ้น โดยได้ ผลิตผลสูงขึ ้น และปราศจากการทาลายระบบนิเวศของ
ตัวเอง

8. วิธีปลูกป่ าทดแทน
1) ปลูกป่ าทดแทนในพื ้นที่ป่าไม้ ถกบุกรุกแผ้ วถางและพื ้นที่ป่าไม้ และพื ้นที่เสื่อมโทรม
ู
2) การปลูกป่ าทดแทนตามไหล่เขา
3) การปลูกป่ าทดแทนบริเวณต้ นน ้าบนยอดเขาและเนินสูง
4) ปลูกป่ าบริ เวณอ่างเก็บน ้า หรื อเหนืออ่างเก็บน ้าที่ไม่มีความชุ่มชื ้นยาวนานพอ
5) ปลูกป่ าเพื่อพัฒนาลุมน ้าและแหล่งน ้าให้ มีน ้าสะอาดบริ โภค
่
6) ปลูกป่ าให้ ราษฎรมีรายได้ เพิ่มขึ ้น
7) ปลูกป่ าเสริ มธรรมชาติ เพื่อเป็ นการเพิ่มที่อยู่อาศัยแกสัตว์ป่า

9. จัดทาโดย
ชื่อ นางสาวมิ่งพิมล สนันสินธุ์
่
ชัน ม.4/7 เลขที่28
้
เสนอ
อาจารย์ อารี ย์ บุญรักษา