1. โครงการห้วยองคต
พระราชดาริ
"ให้ ดาเนินการพัฒนาชีวตความเป็ นอยู่ และการทามาหากินของ
ิ
ราษฎรควบคู่ไปกับการพัฒนา และฟื้ นฟูสภาพป่ าให้ กลับสู่ ความ
อุดมสมบูรณ์ อกทั้ง โดยเน้ น การบริหารและจัดการ
ี
ทรัพยากรธรรมชาติให้ เหมาะสมกับสภาพพืนที่" ้
นางสาวกนกพร ลาภบรรเทิง ชั้น ม.4/8 เลขที่ 13

2. วัตถุประสงค์
• ๑. ฟื้ นฟูสภาพแวดล้อมโดยการปลูกป่ าไม้ให้กลับคืนความอุดมสมบูรณ์ และเป็ น
แหล่งต้นน้ าลาธาร ตามเดิม
• ๒. บริ หารทรัพยากรอย่างเหมาะสม โดยการแบ่งแยกพื้นที่ให้เป็ นสัดส่ วนทั้งใน
่
ด้านการอนุรักษ์ การฟื้ นฟูสภาพป่ า การจัดสรรที่อยูอาศัย ที่ทากิน และพื้นที่
ส่ วนกลางในการก่อสร้างสาธารณูปโภคที่จาเป็ น ต่าง ๆ
• ๓. จัดสร้างสาธารณูปโภคพื้นฐาน พร้อมทั้งจัดระเบียบชุมชนให้ราษฎรได้เข้าอยู่
อาศัย ในพื้นที่ที่จดสรรให้อย่างเหมาะสม
ั
• ๔. ส่ งเสริ ม พัฒนาอาชีพให้มีรายได้ และสภาพความเป็ นอยูดีข้ ึน ควบคู่ไปกับการ
่
บริ หารทรัพยากร อย่างถูกต้องเหมาะสม รวมทั้งการอนุรักษ์และรักษาสิ่ งแวดล้อม
นางสาวกนกพร ลาภบรรเทิง ชั้น ม.4/8 เลขที่ 13

3. ความเป็ นมา
• เมื่อปี 2533 พระบาทสมเด็จพระเจ้ าอยูหว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้ าฯ
่ ั
พระราชทานพระราชดาริกบ นายสุเมธ ตันติเวชกุล เลขาธิการมูลนิธิชยพัฒนา
ั ั
และเลขาธิการ กปร. อธิบดีกรมชลประทาน พร้ อมคณะเจ้ าหน้ าที่วา ได้ ทรงทราบ
่
ว่า พระเทพญาณรังษี (พระอาจารย์จนทร์ คเวสโก) ได้ ไปดาเนินการพัฒนาพื ้นที่
ั
ตาบลหนองปรื อ อาเภอบ่อพลอย จังหวัดกาญจนบุรี (ปั จจุบนคือพื ้นที่ตาบล
ั
สมเด็จเจริญ อาเภอหนองปรื อ จังหวัดกาญจนบุรี) ซึงจะก่อให้ เกิดประโยชน์แก่
่
ราษฎรเป็ นอย่างดี จึงให้ เลขาธิการมูลนิธิชยพัฒนา ประสานและสนับสนุนการ
ั
ดาเนินงานโครงการ รวมทังให้ กรมชลประทาน พิจารณาก่อสร้ างอ่างเก็บน ้าตาม
้
ลาน ้าต่างๆ ของห้ วยตะเพิน ในเขตอาเภอบ่อพลอย จังหวัดกาญจนบุรี และอาเภอ
ด่านช้ าง จังหวัดสุพรรณบุรี เพื่อจัดหาน ้าช่วยเหลือราษฎรในเขตโครงการ ทาให้ มี
น ้าทาการเพาะปลูก อุปโภค – บริโภค ได้ ตลอดปี และสมควรปลูกป่ าตามบริเวณ
ขอบอ่างเก็บน ้าต่างๆที่ทาการก่อสร้ างด้ วย
นางสาวกนกพร ลาภบรรเทิง ชั ้น ม.4/8 เลขที่ 13

4. ่ ั
• ต่อมา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูหว ได้พระราชทานพระราชดาริ ให้ดาเนินการ
จัดหาที่ดินจานวนหนึ่ งนามาใช้จดทาโครงการเพื่อพัฒนาและช่วยเหลือประชาชน
ั
ในบริ เวณพื้นที่ดงกล่าวและพระราชทานชื่อว่า โครงการห้วยองคตอันเนื่องมาจาก
ั
พระราชดาริ และได้พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ และจากมูลนิธิชย ั
พัฒนา เข้าร่ วมสนับสนุนโครงการฯ ทั้งนี้ ในการดาเนิ นงานโครงการฯ ได้ยดหลัก ึ
“บวร” และการบริ หารจัดการทรัพยากรธรรมชาติที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่
่
เพื่อให้ราษฎรได้อยูอาศัยและทากิน กับธรรมชาติอย่างเกื้อหนุนกัน
่
โครงการห้วยองคตอันเนื่องมาจากพระราชดาริ ตั้งอยูที่ตาบลสมเด็จเจริ ญ
อาเภอหนองปรื อ จังหวัดกาญจนบุรี มีพ้นที่ครอบคลุม 4 หมู่บาน ได้แก่ หมู่ที่ 2
ื ้
บ้านเขาหิ นตั้ง หมู่ที่ 3 บ้านห้วยแม่ระวัง หมู่ที่ 4 บ้านม่วงเฒ่า และหมู่ที่ 5 บ้าน
บารมี รวมเป็ นพื้นที่โครงการทั้งหมดประมาณ 20,625 ไร่ โดยสามารถแบ่ง
แผนการดาเนินงานหลักได้ดงนี้ ั
1. แผนงานด้านการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและจัดระเบียบชุมชน
1.1 งานพัฒนาแหล่งน้ าเพื่อการเกษตร โดยดาเนินการก่อสร้างอ่างเก็บน้ า
จานวน 5 แห่ง พร้อมระบบส่ งน้ าเข้าพื้นที่การเกษตร พร้อมทั้งขุดสระน้ าในพื้นที่
การเกษตรและขุดลอกลาห้วยเป็ นระยะๆ
นางสาวกนกพร ลาภบรรเทิง ชั ้น ม.4/8 เลขที่ 13

5. • 1.2 งานพัฒนาด้านสาธารณูปโภค ดาเนินการก่อสร้างถนนลูกรัง ถนนลาดยางและ
่
ถนนคอนกรี ตในบริ เวณแปลงที่ดินทากินและแปลงที่อยูอาศัย จัดสร้างระบบไฟฟ้ า
ระบบประปา โทรศัพท์ทางไกลผ่านดาวเทียม จัดสร้างโรงพยาบาลขนาด 30 เตียง 1
แห่ง โรงเรี ยนมัธยม 1 แห่ง โรงเรี ยนประถมศึกษา 2 แห่ง ศูนย์การศึกษานอก
โรงเรี ยน 1 แห่ง ศูนย์พฒนาเด็กเล็ก 4 แห่ง และวัด 4 แห่ง
ั
่
1.3 งานจัดแปลงที่อยูอาศัย และแปลงที่ดินทากินให้แก่ราษฎร ดาเนินการจัด
่
แปลงที่อยูอาศัย ดังนี้
่
- จัดแปลงที่อยูอาศัย แปลงละ 1ไร่ จานวน 652 แปลงรวมเป็ นจานวน เนื้อที่
652 ไร่
- จัดแปลงริ มถนน กรป. กลาง (ตามการครอบครองของราษฎรเดิม) จานวน
235 แปลง รวมเนื้อที่ 332 ไร่
- จัดแปลงอาคารพาณิ ชย์ แปลงละ 45 ตารางวา จานวน 259 แปลง รวมเนื้อที่
29-0-55 ไร่
่
รวมแปลงที่อยูอาศัย จานวน 1,146 แปลง เนื้อที่ 1,013-0-61 ไร่
- ดาเนินการจัดแปลงเกษตรกรรมในพื้นที่เขตส่ งน้ าอ่างเก็บน้ าทั้ง 5 แห่ง โดย
จัดพื้นที่แปลงละ 8 ไร่ จานวน 906 แปลง รวมเป็ นจานวนเนื้อที่ท้ งหมด 7,248 ไร่
ั
นางสาวกนกพร ลาภบรรเทิง ชั้น ม.4/8 เลขที่ 13

6. • 1.2 งานพัฒนาด้านสาธารณูปโภค ดาเนินการก่อสร้างถนนลูกรัง ถนนลาดยาง
่
และถนนคอนกรี ตในบริ เวณแปลงที่ดินทากินและแปลงที่อยูอาศัย จัดสร้างระบบ
ไฟฟ้ า ระบบประปา โทรศัพท์ทางไกลผ่านดาวเทียม จัดสร้างโรงพยาบาลขนาด 30
เตียง 1 แห่ง โรงเรี ยนมัธยม 1 แห่ง โรงเรี ยนประถมศึกษา 2 แห่ง ศูนย์การศึกษา
นอกโรงเรี ยน 1 แห่ง ศูนย์พฒนาเด็กเล็ก 4 แห่ง และวัด 4 แห่ง
ั
่
1.3 งานจัดแปลงที่อยูอาศัย และแปลงที่ดินทากินให้แก่ราษฎร ดาเนินการจัด
่
แปลงที่อยูอาศัย ดังนี้
- จัดแปลงริ มถนน กรป. กลาง (ตามการครอบครองของราษฎรเดิม) จานวน
235 แปลง รวมเนื้อที่ 332 ไร่
- จัดแปลงอาคารพาณิ ชย์ แปลงละ 45 ตารางวา จานวน 259 แปลง รวมเนื้อที่
29-0-55 ไร่
่
รวมแปลงที่อยูอาศัย จานวน 1,146 แปลง เนื้อที่ 1,013-0-61 ไร่
- ดาเนินการจัดแปลงเกษตรกรรมในพื้นที่เขตส่ งน้ าอ่างเก็บน้ าทั้ง 5 แห่ง โดย
จัดพื้นที่แปลงละ 8 ไร่ จานวน 906 แปลง รวมเป็ นจานวนเนื้อที่ท้ งหมด 7,248 ไร่
ั
- เมื่อวันที่ 6 มิถุนายน 2544 ฯพณฯ พลอากาศตรี กาธน สิ นธวานนท์ องคมนตรี
ได้เป็ นประธานในพิธีมอบหนังสื อรับรองการทาประโยชน์(ชัวคราว)แก่ราษฎร
่
จานวน 810 ราย
นางสาวกนกพร ลาภบรรเทิง ชั ้น ม.4/8 เลขที่ 13

7. • 2. แผนงานด้านพัฒนาสังคม
ดาเนินการให้มีการรวมกลุ่มต่างๆ เพื่อให้ราษฎรมีส่วนร่ วมในการพัฒนา
ท้องถิ่นและช่วยเหลือชุมชน ตลอดจนสนับสนุนกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อสร้างความ
สามัคคี ยกตัวอย่างเช่น กลุ่มที่มีบทบาทด้านสังคม ได้แก่ คณะกรรมการสตรี
หมู่บาน กลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิต กลุ่มอาชีพ ได้แก่ กลุ่มผูใช้น้ ากลุ่มผูเ้ ลี้ยงไก่ไข่
้ ้
3. แผนงานด้านการพัฒนาเศรษฐกิจ
ดาเนินการส่ งเสริ มให้เกษตรกรทาการเกษตรแบบผสมผสาน มีการปลูกพืช
หลายชนิดมีการเลี้ยงสัตว์ มีการรวมกลุ่มอาชีพต่าง ๆ จัดหาอาชีพเสริ มให้แก่
ราษฎร ยกตัวอย่างเช่น การปลูกผักปลอดสารพิษ การส่ งเสริ มการปลูกไม้ผล
ส่ งเสริ มการเลี้ยงไก่ไข่ เป็ นต้น
นางสาวกนกพร ลาภบรรเทิง ชั ้น ม.4/8 เลขที่ 13

8. • 4. แผนงานด้านการฟื้ นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่ งแวดล้อม
ดาเนินการปลูกป่ าในพื้นที่ที่ได้จดไว้เป็ นพื้นที่อนุรักษ์และฟื้ นฟูสภาพป่ าเนื้อที่
ั
ประมาณ 7,000 ไร่ โดยได้เริ่ มดาเนิ นการตั้งแต่ปี 2534 เป็ นต้นมา เพื่อให้สภาพป่ า
ไม้กลับมามีความอุดมสมบูรณ์เหมือนเดิมเป็ นแหล่งต้นน้ าลาธาร โดยได้ดาเนินการ
ปลูกป่ าบริ เวณที่เป็ นภูเขา เชิงเขา พื้นที่เหนืออ่างเก็บน้ า และตามแนวคลองส่ งน้ า
ชลประทาน นอกจากนี้ยงได้มีการปลูกป่ าในพื้นที่ส่วนกลางบริ เวณชุมชนโดยให้
ั
ประชาชนมีส่วนร่ วมในการปลูกป่ าและบารุ งรักษา
นางสาวกนกพร ลาภบรรเทิง ชั้น ม.4/8 เลขที่ 13

9. • การดาเนินงาน 1. ราษฎรในพื้นที่โครงการได้เข้าทากินในพื้นที่ที่ได้มอบสิ ทธิ ให้
ตั้งแต่เริ่ มโครงการโดยมีอาชีพหลัก คือ อาชีพด้านการเกษตร ประกอบด้วย การ
ปลูกผัก การปลูกพืชไร่ การปลูกไม้ผล
2. กองอานวยการโครงการฯ ร่ วมกับส่ วนราชการที่เกี่ยวข้อง ได้จดการ ั
ฝึ กอบรมอาชีพเสริ มให้แก่ราษฎร ประกอบด้วย งานหัตถอุตสาหกรรม การเลี้ยงไก่
สามสายพันธุ์ การเลี้ยงแพะ การปลูกไผ่ขาวหลาม การปลูกมะม่วงนอกฤดูกาล เพื่อ
้
สร้างรายได้เสริ มแก่เกษตรกร
3. ปัจจุบน มูลนิธิพฒนาชีวตชนบท ได้ขอหยุดดาเนินการ ศูนย์ฝึกอาชีพหัตถ
ั ั ิ
อุตสาหกรรม และการส่ งเสริ มการปลูกผักปลอดสารพิษ โดยมีรายละเอียดดังนี้
3.1 ศูนย์ฝึกอาชีพหัตถอุตสาหกรรม :
1) เนื่องจากสภาพปั ญหาทางเศรษฐกิจทาให้งานที่เข้ามามีจานวนน้อยลง
่
2) ราษฎรมีการฝึ กอาชีพน้อยลง เนื่องจากมีการประกอบอาชีพอื่นอยูแล้ว ส่ วน
ราษฎรที่ได้รับการฝึ กอาชีพและมีความรู ้เรื่ องการตัดเย็บเป็ นอย่างดี ได้อพยพย้าย
ไปประกอบอาชีพในกรุ งเทพมหานคร
นางสาวกนกพร ลาภบรรเทิง ชั้น ม.4/8 เลขที่ 13

10. • การดาเนินงานในระยะต่อไป ความก้าวหน้า สานักงานมูลนิธิชยพัฒนาได้ส่งมอบ
ั
โครงการห้วยองคตอันเนื่องมาจากพระราชดาริ ฯ ให้สานักงาน กปร. พิจารณา
ดาเนินการต่อไป ผูรับผิดชอบ หน่วยงาน สานักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อ
้
ประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดาริ (กปร.)
• การจัดการข้อมูล
นางสาวกนกพร ลาภบรรเทิง ชั้น ม.4/8 เลขที่ 13