แนวทางการพัฒนาปรับปรุงห้องเรียนและห้องปฏิบัติการวิทยาศาสตร์

1. 25 มกราคม
2553
แนวทางการพัฒ นา
ปรับ ปรุง
ห้อ งเรีย นและห้อ งปฏิบ ัต ิ
การวิท ยาศาสตร์
กลุ่มสถาบันวิทยาศาสตร์
สำานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สำานักงานคณะ
กรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

2. บทบาทและหน้าที่ของ
โรงเรียนในโครงการ
• เข้มข้นในการเรียนการสอน
วิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์
• เป็นตัวอย่าง แกนนำา การจัดการเรียน
การสอนวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์
• เป็นแหล่งเรียนรู้/ศูนย์การเรียนรู้
• สนับสนุนให้ครูได้จัดการเรียนการ
สอนอย่างมีประสิทธิภาพ
ปรับ ห้อ งเรีย น ห้อ งปฏิบ ัต ิก ารให้
มีค ุณ ภาพ ได้ม าตรฐาน

3. สิ่ง ที่ต ้อ งคำา นึง ถึง
เอือต่อกิจกรรม Hands-on
้
• จัดห้องเรียนให้เหมาะสมกับ
ธรรมชาติของวิชา มีพื้นที่สำาหรับ
กิจกรรมที่ได้ลงมือปฏิบติ
ั

4. การออกแบบห้อ งเรีย น
วิท ยาศาสตร์
ส่ว น
ส่ว น ปฏิบ ต ิก าร
ั
บรรยาย
ห้อ งเรีย นวิท ยาศาสตร์ โรงเรีย นฮาร์ว าร์ด -เวสต์เ ลค

5. การออกแบบห้อ งเรีย น
วิท ยาศาสตร์
การจัด ห้อ งเรีย นวิท ยาศาสตร์
อง Notre Dame Academy in Middleburg, Va.

6. สิ่ง ที่ต ้อ งคำา นึง ถึง
เอือให้เกิดการเรียนรู้นอก
้
ห้องเรียน
• ออกแบบให้เข้าและออกห้องเรียน
ได้โดยง่าย อยู่ใกล้แหล่งเรียนรู้
เช่น สวนป่า สระนำ้า สนาม สวน
สมุนไพร สวนพฤษศาสตร์

7. สิ่ง ที่ต ้อ งคำา นึง ถึง
ส่ง เสริม ให้เ กิด บรรยากาศของ
ความอยากรู้อ ยากเห็น และ
เกิด ความคิด สร้า งสรรค์
• จัดแต่งห้องเรียนให้เกิดความ
สงสัยใคร่รู้ เช่น การติดตั้ง
เทอร์โมมิเตอร์ภายในห้อง การ
ติดตั้งมิเตอร์วัดการใช้ไฟฟ้าใน
ห้องแบบ Real-time การเปิด

8. อาคารที่อ อกแบบเพื่อ ให้
แสงแดดที่ส อ งผ่า นลงมาเป็น
่

9. สิ่ง ที่ต ้อ งคำา นึง ถึง
เข้า ถึง เทคโนโลยี
• ออกแบบให้ห้องเรียนสามารถ
ปรับเข้ากับเทคโนโลยีใหม่ ๆ
ได้ เช่น การเตรียมทางเดิน
สายไฟสำาหรับการติดตัง ้
Projector ในอนาคต หรือ
การเตรียมทีวางและปลักไฟให้
่ ่ ๊
เพียงพอสำาหรับการติดตั้ง
อุปกรณ์อื่น ๆ ในอนาคต เดิน

11. สิ่ง ที่ต ้อ งคำา นึง ถึง
ความปลอดภัย
• มีสงของหรือสารเคมีอันตราย
ิ่
ในห้องเรียนให้นอยทีสุด (ห้อง
้ ่
เก็บสารเคมีตองแยกออกมา) มี
้
อุปกรณ์รักษาความปลอดภัย
เช่น อุปกรณ์ดับเพลิง ชุด
ปฐมพยาบาล สะพานไฟ
ควบคุมไฟฟ้าทังห้องทีอยู่ใกล้
้ ่

12. ห้อ ง Lab วิท ยาศาสตร์เ ฉพาะสาขา (ปรับ
จากแบบมหิด ลวิท ยานุส รณ์)

13. ห้อ งLab วิท ยาศาสตร์เ ฉพาะสาขา (ปรับ
จากแบบมหิด ลวิท ยานุส รณ์)
ฝัก บัว ล้า ง
ตัว /ล้า ง
ตา

14. สิง ที่ต ้อ งคำา นึง ถึง
่
ประหยัด ใช้ป ระโยชน์ไ ด้
สูง สุด
• โดยปกติห้องเรียน
วิทยาศาสตร์จะใช้งบ
ประมาณการจัดสร้าง
มากกว่าห้องเรียนธรรมดา
มากกว่า 3 เท่า ดังนั้นต้องมี

15. สิง ที่ต ้อ งคำา นึง ถึง
่
สามารถเปลี่ย นแปลง
เคลื่อ นย้า ยได้
•การจัดรูปแบบไม่ตายตัว
สามารถเคลื่อนย้าย
เปลี่ยนแปลงตำาแหน่ง ให้
สอดคล้องกับกิจกรรม วิชา
ที่ทำาการเรียนและสอนได้

18. การออกแบบห้อ งเรีย น
วิท ยาศาสตร์
โรงเรีย น นิว เวสมิน สเตอร์

19. การใช้ท รัพ ยากรร่ว มกัน
• คอมพิวเตอร์ โปรเจคเตอร์
เครื่องเสียง ทีสามารถเคลือน
่ ่
ย้ายระหว่างห้องได้

21. ห้อ งเรีย นวิท ยาศาสตร์
มาตรฐาน: ธรรมชาติ
ของช่ว งชั้น
•วิทยาศาสตร์ในระดับ
•ประถมศึกษา
•มัธยมต้น
•มัธยมปลาย

22. ห้อ งเรีย นวิท ยาศาสตร์
มาตรฐาน: ประถม
ศึก ษา
• ศูนย์การเรียนรู้วทยาศาสตร์
ิ
(Science Learning Center
)
• ส่วนของอ่างนำ้า/ท่อนำ้า
• ส่วนจัดแสดงผลงานนักเรียน/
บอร์ด

23. การออกแบบห้อ งเรีย น
วิท ยาศาสตร์
ยนวิท ยาศาสตร์แ บบห้อ งประชุม ของโรงเรีย นประถมในไต้ห

24. ห้อ งเรีย นวิท ยาศาสตร์
มาตรฐาน: ประถม
ศึก ษา
• ศูนย์การเรียนรู้วทยาศาสตร์
ิ
(Science Learning Center
)
• ส่วนของอ่างนำ้า/ท่อนำ้า
• ส่วนจัดแสดงผลงานนักเรียน/
บอร์ด

25. ห้อ งเรีย นวิท ยาศาสตร์
มาตรฐาน: ประถม
ศึก ษา
•ห้องสำาหรับเก็บ จัดเตรียม
อุปกรณ์ ที่สามารถเปิดเข้า
ห้องเรียนได้ 1-2 ห้อง
•รถเลื่อนสำาหรับการขนย้าย
อุปกรณ์เช่น คอมพิวเตอร์
โปรเจคเตอร์ เครื่องเสียง

26. ห้อ งเรีย นวิท ยาศาสตร์
มาตรฐาน: มัธ ยมต้น
• ห้องเรียนที่มส่วนปฏิบัติการ
ี
โดยสามารถทำาการทดลอง
กิจกรรมที่มการลงมือปฏิบัติ
ี
และการอภิปรายได้
• มีส่วนของอ่างล้าง และ ส่วน
ของปลั๊กไฟ

27. ห้อ งเรีย นวิท ยาศาสตร์
มาตรฐาน: มัธ ยมต้น
• บริเวณโต๊ะ และเคาเตอร์
ทดลองสามารถปรับเปลี่ยน
ได้
• มีส่วนจัดแสดงผลงาน
นักเรียน เช่น บอร์ด ตู้

28. ห้อ งเรีย นวิท ยาศาสตร์
มาตรฐาน: มัธ ยมต้น
• มีพื้นที่สำาหรับทำากิจกรรม
นอกเวลาเรียน เช่น การทำา
โครงงาน ซึ่งอาจจัดเป็นเคา
เตอร์ หรือ โต๊ะ
• อุปกรณ์รักษาความ
ปลอดภัย

29. ห้อ งเรีย นวิท ยาศาสตร์
มาตรฐาน: มัธ ยมปลาย
• ห้องปฏิบัติการที่ลักษณะ
เฉพาะตามสาขาวิชาที่
สามารถปรับให้ใช้กับวิชาอื่น
ได้โดยง่าย
• มีห้องเตรียมอุปกรณ์หรือห้อง
เก็บของที่เชื่อมต่อกับ
ห้องเรียนโดยตรง

30. ห้อ งเรีย นวิท ยาศาสตร์
มาตรฐาน: มัธ ยมปลาย
• ห้องเก็บสารเคมี
• ห้องพักครูที่อยู่ใกล้บริเวณ
ห้องเรียน และห้องเก็บ
อุปกรณ์ และสารเคมี

31. การจัด วางแบบแปลน

33. การออกแบบห้อ งเรีย น
วิท ยาศาสตร์
องเตรีย ม/เก็บ อุป กรณ์ม ีห น้า ต่า งเพื่อ ให้ม องเห็น ห้อ งเรีย น

34. การปรับ ปรุง โครงสร้า ง
พื้น ฐาน
• แสงไฟ: สว่างเพียงพอ ไม่มี
สิ่งกีดขวาง
• ระบบไฟ: ไม่เดินสายไฟบน
พื้นห้อง ไม่มีสายไฟระโยงระ
ยาง ไม่ติดปลั๊กลอยบนพื้น
เดินระบบสายไปให้ปลอดภัย
มีปลั๊กไฟเพียงพอ ใช้ได้จริง

35. การปรับ ปรุง ห้อ งเรีย น
• การใช้แสงธรรมชาติผ่านช่องแสง
ด้านข้างส่วนบน เพือเพิม
่ ่
ประสิทธิภาพแสงสว่างใน
ห้องเรียนในชนบท (อวิรุทธ์ อุรุ
พงศา, 2544)

37. การปรับ ปรุง โครงสร้า ง
พื้น ฐาน
• อุปกรณ์พื้นฐาน โต๊ะเรียน
กระดาน ความกว้างของห้อง
ที่เพียงพอ
• ระบบนำ้า: ท่อนำ้า ท่อนำ้าทิ้ง
ใช้ได้จริง ไม่รั่ว ไม่ซึม

39. ตัว อย่า งผัง
ห้อ งเรีย น
วิท ยาศาสตร์

46. การออกแบบ
ห้อ งเรีย น
วิท ยาศาสตร์
ในต่า ง
ประเทศ

47. การออกแบบห้อ งเรีย น
วิท ยาศาสตร์
โต๊ะ แบบนั่ง สามคน

48. การออกแบบห้อ งเรีย น
วิท ยาศาสตร์
โต๊ะ แปดเหลี่ย มพร้อ มอุป กรณ์แ บบ Built-in

49. การออกแบบห้อ งเรีย น
วิท ยาศาสตร์
เรีย น แบบบูร ณาการของโรงเรีย น Marlboro Memorial Middle School
Morganville, New Jersey

50. การออกแบบห้อ งเรีย น
วิท ยาศาสตร์
รูป แบบโต๊ะ ปฏิบ ต ิก าร
ั

51. การออกแบบห้อ งเรีย น
วิท ยาศาสตร์
ยาศาสตร์ท ี่อ อกแบบให้เ กิด การเรีย นรู้เ ป็น กลุ่ม แบบผู้ส อนอยู่ห น้า ห

52. การออกแบบห้อ งเรีย น
วิท ยาศาสตร์
ิท ยาศาสตร์ท ี่อ อกแบบให้เ กิด การเรีย นรู้เ ป็น กลุ่ม ผู้ส อนอยู่ต รงกลา

53. การออกแบบห้อ งเรีย น
วิท ยาศาสตร์

54. การออกแบบ
ห้อ งเรีย น
วิท ยาศาสตร์
ในประเทศ

55. ห้อ ง Lab วิท ยาศาสตร์เ ฉพาะสาขา
(ปรับ จากแบบ WorldBank)

56. ห้อ ง Lab วิท ยาศาสตร์เ ฉพาะสาขา
(ปรับ จากแบบ WorldBank)

57. ห้อ ง Lab วิท ยาศาสตร์เ ฉพาะสาขา
(ปรับ จากแบบ WorldBank)

58. ห้อ ง Lab วิท ยาศาสตร์เ ฉพาะสาขา
(ปรับ จากแบบ WorldBank)

59. ห้อ ง Lab วิท ยาศาสตร์เ ฉพาะสาขา (ปรับ
จากแบบ WorldBank)

60. ห้อ ง Lab วิท ยาศาสตร์เ ฉพาะสาขา
(ปรับ จากแบบ WorldBank)

61. ห้อ ง Lab วิท ยาศาสตร์เ ฉพาะสาขา (ปรับ
จากแบบมหิด ลวิท ยานุส รณ์)

62. ห้อ งLab วิท ยาศาสตร์เ ฉพาะสาขา(ปรับ
จากแบบมหิด ลวิท ยานุส รณ์)

63. ห้อ งLab วิท ยาศาสตร์เ ฉพาะสาขา(ปรับ
จากแบบมหิด ลวิท ยานุส รณ์)

64. ห้อ ง Lab วิท ยาศาสตร์เ ฉพาะสาขา (ปรับ
จากแบบมหิด ลวิท ยานุส รณ์)

65. ห้อ งเตรีย ม วิท ยาศาสตร์เ ฉพาะสาขา (ปรับ
จากแบบมหิด ลวิท ยานุส รณ์)

66. กรณีตวอย่างการปรับปรุงห้อง
ั
วิทยาศาสตร์
Dream Science Classroom
Discovery Channel
• Rahway, New Jersey Middle
School
• ห้องเรียนทรุดโทรม ขาดงบพัฒนา
• ปรับปรุงตามความต้องการของครู
• นักเรียนมีส่วนร่วม
• ชุมชนมีส่วนรวม
• ได้รับการสนับสนุนจากชุมชนและ

67. ตัว อย่า งผัง
ห้อ งเรีย น
คณิต ศาสตร์

69. ห้อ งปฏิบ ัต ิก าร
คณิต ศาสตร์

70. การออกแบบ
ห้อ งเรีย น
คณิต ศาสตร์
ในต่า ง
ประเทศ

71. การออกแบบห้อ งเรีย น
คณิต ศาสตร์

72. การออกแบบห้อ งเรีย น
คณิต ศาสตร์

73. การออกแบบห้อ งเรีย น
คณิต ศาสตร์

74. การออกแบบห้อ งเรีย น
คณิต ศาสตร์

75. การออกแบบห้อ งเรีย น
คณิต ศาสตร์

76. การออกแบบห้อ งเรีย น
คณิต ศาสตร์

77. การออกแบบห้อ งเรีย น
คณิต ศาสตร์

78. การออกแบบ
ห้อ งเรีย น
คณิต ศาสตร์
ในประเทศ

79. การออกแบบห้อ งเรีย น
คณิต ศาสตร์

80. การออกแบบห้อ งเรีย น
คณิต ศาสตร์

81. การออกแบบห้อ งเรีย น
คณิต ศาสตร์

82. การออกแบบห้อ งเรีย น
คณิต ศาสตร์

83. การจัด
กิจ กรรม
ส่ง เสริม การ
เรีย นรู้
คณิต ศาสตร์

84. กิจ กรรมการเรีย นรู้
คณิต ศาสตร์

85. กิจ กรรมการเรีย นรู้
คณิต ศาสตร์

86. กิจ กรรมการเรีย นรู้
คณิต ศาสตร์

87. กิจ กรรมการเรีย นรู้
คณิต ศาสตร์

88. กิจ กรรมการเรีย นรู้
คณิต ศาสตร์

89. กิจ กรรมการเรีย นรู้
คณิต ศาสตร์

90. กิจ กรรมการเรีย นรู้
คณิต ศาสตร์

91. กิจ กรรมการเรีย นรู้
คณิต ศาสตร์

92. Website แนะนำา
• www.schooldesigns.com
• http://www.openarchitecturenetwork.org/
• http://www.edfacilities.org/rl/classroom_design
• Dream Science Classroom
[motion picture]

93. ตัว อย่า งการปรับ ปรุง
ห้อ งเรีย นวิท ยาศาสตร์
• Rahway Middle School ’s case
study
• ห้องเรียนเก่าทรุดโทรม อุปกรณ์ไม่
เพียงพอ
• งบประมาณ เวลาจำากัด
• ครูเป็นผู้ต้องการให้เกิดการ
เปลี่ยนแปลง ปรับปรุง
• ผู้เรียนมีส่วนร่วม ในการปรับปรุง
Dream Science Classroom project from Discovery Channel
ห้องเรียน

94. ขอบคุณ ค่ะ
คำาถาม/คำาแนะนำา/ความเห็น