.

2.  Հյուսվածքը բջիջների և միջբջջային նյութի
ընդհանուր ծագումն է, որոշակի կազմություն և
ֆունկցիաներ ունեցող միասնական համակարգ
է։Մարդու օրգանիզմում տարբերվում է չորս
հյուսվածքների տեսակ ՝ էպիթելային,
շարակցական, մկանային, նյարդային։

3.  Էպիթելային հյուսվածքը պատում է մարդու և կենդանիների
մարմնի արտաքին մակերևույթը, մարմնի բոլոր խոռոչները,
սնամեջ օրգանների և անոթների ներքին պատերը, մտնում
գեղձերի բաղադրամասերի մեջ։ Լինում է հարթ, գեղձային և
թարթչավոր էպիթելային։
 Հարթ էպիթելը կազմված է միմյանց կիպ հարող բջիջներից,
որոնք պատում են մաշկի մակերևույթը, բերանի
խոռոչը, կերակրափողը, թոքաբշտիկները։ Մաշկային
էպիթելը բազմաշերտ է, և նրա ածանցյալներն են եղունգներն ու
մազերը։
 Գեղձային էպիթելը մտնում է գեղձերի կազմի մեջ և կատարում
հյութազատական գործառույթ։
 Աղիքային էպիթելը մարսողական ուղու պատը ծածկող
լորձաթաղանթն է։ Այն մասնակցում է նաև գեղձերի
առաջացմանը։
 Թարթչավոր էպիթելը պատում է շնչուղիների
խոռոչը։ Էպիթելային բջիջները բազմանում են արագ և
փոխարինում մահացած բջիջներին։

4.  Շարակցական հյուսվածքը կազմում է կմախքը, ենթամաշկային
ճարպային շերտը,արյունը,ավիշը։Շարակցական հյուսվածքները
տարածված են ամբողջ օրգանիզմում՝ իրականացնելով
հենարանային, սնուցողական, պաշտպանական, փոխադրող և այլ
գործառույթներ։Այն մտնում է բոլոր ներքին օրգանների կազմության
մեջ, օժտված է արագ վերականգնվելու հատկությամբ։ Այն կազմված
է թելիկներից և հիմնական անձև նյութից։ Տարբերում են բուն
շարակցական, աճառային և ոսկրային հյուսվածքներ։
 Բուն շարակցական հյուսվածքի տարատեսակներն են փուխր
թելավոր, ամուր թելավոր, ցանցանման, ճարպային և այլն։ Թելավոր
շարակցական հյուսվածքից են կազմված բուն մաշկը, ջլերը,
կապանները, թաղանթները։
 Փուխր շարակցական հյուսվածքը գտնվում է ներքին օրգանների միջև։
 Հեղուկ շարակցական հյուսվածք են արյունը և ավիշը, որոնք
կազմված են միջբջջային հեղուկ նյութից և նրա մեջ լողացող ձևավոր
տարրերից։
Աճառային հյուսվածքը կազմված է աճառային, կլոր, ձվաձև բջիջներից
և միջբջջային նյութից.գտնվում է ողերը միացնող միջնաշերտում,
պատում է հոդային մակերեսները և կատարում է հենարանային
դեր։Ոսկրայինը կազմված է միջբջջային նյութից՝ ոսկրային
թիթեղներից, որոնց արանքում տեղավորված են ոսկրային բջիջներ։

5.  Մկանային հյուսվածքը կազմված է մկանաթելերից և
միջբջջային նյութից։ Մկանային բջիջների
ցիտոպլազմայում կան մանրադիտակային թելիկներ, որոնք
կծկվում են և ապահովում մկանի կծկողական գործառույթը։
Մկանային հյուսվածքը լինում է միջաձիգ զոլավոր և հարթ։
Հարթ մկանային հյուսվածքը գտնվում է ներքին օրգաններում,
արյան և ավշային անոթների պատերում և մաշկում։ Միջաձիգ
զոլավոր մկանային հյուսվածքը կազմված է կամային կծկվող
10-12 սմ երկարությամբ բազմակորիզ մկանաբջիջներից, որոնց
լայնական դասավորված մուգ ու բաց շերտերը հաջորդում են
միմյանց։
 Միջաձիգ զոլավոր են կմախքի, դեմքի, լեզվի, կոկորդի,
կերակրափողի վերին մասի և ստոծանու մկանները։ Նրանց
կծկումները կամային են։ Սրտամկանն ունի հատուկ
կառուցվածք.նրա միջաձիգ զոլավոր մկանաթելերը տեղ-տեղ
իրան են միանում կամրջակներով և կծկվում են հարթ
մկանաթելերի նման՝ ոչ կամային։

6.  Նյարդային հյուսվածքը կազմված է նյարդային
բջիջներից՝ նեյրոններից, ուղեկից բջիջներից և
միջբջջային նյութից։ Նեյրոններն ունեն մարմին և
ելուստներ։ Մարմինը կազմված
է ցիտոպլազմայից և կորիզից։ Ելուստները լինում են
կարճ և ճյուղավորված։ Դրանք կոչվում են դենդրիտներ,
որոնք ընկալում են նյարդային գրգիռը և փոխանցում
նեյրոնի մարմնին։ Երկար ելուստները կոչվում են
աքսոններ, որոնց միջոցով գրգիռը հաղորդում է մեկ
նյարդային բջջից մյուսին կամ աշխատող օրգանին։
Տարիքի մեծացման զուգընթաց ուղեկից բջիջների թիվը
ավելանում է, իսկ նեյրոնները՝պակասում են։ Դա
պայմանավորված է նրանով, որ կյանքի ընթացքում
նեյրոնների մի մասը մահանում է, իսկ նոր նեյրոններ
չեն առաջանում։ Ուղեկից բջիջները կատարում են
հենարանային, պաշտպանական և սնուցողական
գործառույթներ։

7.  Բջիջը կազմված է տարբեր բաղադրամասերից,
որոնք կենսագործունեության ընթացքում
կատարում են առանձնահատուկ ֆունկցիաներ՝
խիստ համաձայնեցված ռեժիմով։ Յուրաքանչյուր
բջիջ կազմված է բջջապլազմայից և կորիզից։
Բջջապլազման կիսահեղուկ միջավայր է, որը
բաղկացած է 2 հիմնական բաղադրամասերից
ցիտոպլազմայից և կարիոպլազմայից և
պարունակում է բազմաթիվ օրգանոիդներ ու
տարբեր ներառումներ։ Ներառումները բջջի
գործունեության արգասիքների կուտակումներ են՝
բշտիկների կամ հատիկների ձևով։ Վերջիններս
հարուստեն ճարպերով,ածխաջրերով, սպիտակուց-
ներով, աղերով, որոնց քանակը փոփոխվում է բջջի
գործունեության ժամանակ։

8.  Ցիտոպլազման, թափանցիկ հեղուկ է, որում
տարբերումեն՝ հիալոպլազմա, օրգանոիդներ և
ներառուկներ Ցիտոպլազման արտաքինից
պատված է թաղանթով, որին անվանում
են ցիտոպլազմային մեմբրանկամ պլազմոլեմ։
Բուսական բջջի պլազմոլեմն արտաքինից պատված
է բջջապատով, որը հիմնականում կազմված
է ցելյուլոզից և պեկտինից։ Կենդանական բջիջների
պլազմոլեմն արտաքինից պատված է 10-20 նմ
հաստություն ունեցող գլիկոկալիքսով, որի
հիմնական բաղադրամասերն
են գլիկոպրոտեինները և գլիկոլիպիդները։Բջիջները
լինում են երկու տեսակ՝ էուկարիոտներ, որոնք
ունեն կորիզ և պրոկարիոտներ՝ որոնք չունեն։
Պրոկարիոտները միաբջիջ օրգանիզմներ են, իսկ
էուկարիոտները կարող են լինեն միաբջիջ և
բազմաբջիջ։