مروری بر کاربرد مارکرهای ژنتیکی و مهندسی ژنتیک در اصلاح دام

1. ‫ؾویٌبض‬ ‫هَضَع‬:
‫زام‬ ‫اصالح‬ ‫زض‬ ‫غًشیه‬ ‫هٌْسؾی‬ ٍ ‫غًشیىی‬ ‫هبضوطّبی‬ ‫وبضثطز‬ ‫ثط‬ ‫هطٍضی‬
ُ‫کٌٌذ‬ ِ‫تْی‬:‫سبری‬ ُ‫داًطگب‬ ،‫دام‬ ‫ًصاد‬ ‫اصالح‬ ٍ ‫شًتیک‬ ‫تخصصی‬ ‫دکتری‬ ‫داًطجَی‬ ،ُ‫قبدرزاد‬ ‫هحوذ‬
‫ثْوي‬1393
1

2. 2
ِ‫جلس‬ ‫ایي‬ ‫اّذاف‬
1-‫چیؿز؟‬ ‫هبضوط‬
2-‫وساهٌس؟‬ ‫غًشیىی‬ ‫هبضوطّبی‬ ‫دطوبضثطز‬ ‫اًَاع‬
3-‫غًشیىی؟‬ ‫هبضوطّبی‬ ‫اظ‬ ‫وسام‬ ‫ّط‬ ‫هؼطفی‬
4-‫؟‬ ‫زام‬ ‫اصالح‬ ‫زض‬ ‫غًشیىی‬ ‫هبضوطّبی‬ ‫وبضثطز‬
5-‫چیؿز؟‬ ‫غًشیه‬ ‫هٌْسؾی‬
6-‫اًَاع‬‫زام‬ ‫اصالح‬ ‫زض‬ ‫غًشیه‬ ‫هٌْسؾی‬ ‫ضٍقْبی‬‫وساهٌس؟‬
7-‫اؾز؟‬ ‫صَضر‬ ِ‫چ‬ ِ‫ث‬ ‫زام‬ ‫اصالح‬ ‫زض‬ ‫غًشیه‬ ‫هٌْسؾی‬ ‫وبضثطز‬
8–‫زام‬ ‫اصالح‬ ‫زض‬ ‫غًشیه‬ ‫هٌْسؾی‬ ٍ ‫هبضوطّب‬ ِ‫ضاثغ‬ ‫زض‬ ‫هَجَز‬ ‫ّبی‬ ‫چبلف‬
9-‫ولی‬ ‫گیطی‬ ِ‫ًشیج‬

3. 3
‫هبرکر‬(‫ًطبًگر‬)‫چیست؟‬
‫ضٍی‬ ‫ثط‬ ‫آًْب‬ ‫آ‬ ‫اى‬ ‫زی‬ ‫سفبٍر‬ ‫اظ‬ ‫ًبقی‬ ِ‫جبهؼ‬ ‫افطاز‬ ‫ثیي‬ ‫هشفبٍر‬ ‫صفبر‬
‫قًَس‬ ‫هی‬ ‫هٌشمل‬ ‫ًشبع‬ ِ‫ث‬ ِ‫و‬ ‫وطٍهَظٍهْبؾز‬.
‫قًَس‬ ‫هی‬ ِ‫گطفش‬ ‫وبض‬ ِ‫ث‬ ‫ًكبًگط‬ ‫یب‬ ًِ‫ًكب‬ ‫ػٌَاى‬ ِ‫ث‬ ‫سفبٍسْب‬ ‫ایي‬
‫ثبقس‬ ‫غًشیىی‬ ‫ًكبًگط‬ ‫صفز‬ ‫یه‬ ِ‫آًى‬ ‫ثطای‬ ‫اصلی‬ ‫ٍیػگی‬ ٍ‫ز‬:
‫الف‬)‫ثبقس‬ ‫هشفبٍر‬ ‫فطز‬ ٍ‫ز‬ ‫ثیي‬ ‫زض‬(‫زّس‬ ‫ًكبى‬ ‫چٌسقىلی‬.)
‫ة‬)‫ثبقس‬ ‫سَاضص‬ ‫لبثل‬(Kumar., 1999.)

4. 4
‫هبرکرّب‬ ‫برای‬ ‫هطلَة‬ ‫ٍیصگیْبی‬:
‫چٌسقىلی‬ ‫زاقشي‬
‫دصیطی‬ ‫سىطاض‬
‫ثَزى‬ ‫ّوجبضظ‬
‫غًَم‬ ‫زض‬ ‫یىٌَاذز‬ ‫دطاوٌسگی‬
‫ثَزى‬ ‫اضظاى‬
‫آؾبى‬ ‫گیطی‬ ُ‫اًساظ‬(Ronald., 2001)

5. 5
‫شًتیکی‬ ‫هبرکرّبی‬ ‫اًَاع‬:
‫هَضفَلَغیه‬ ‫هبضوطّبی‬(‫فٌَسیذی‬ ‫هبضوطّبی‬)
‫دطٍسئیٌی‬ ‫هبضوطّبی‬(‫ثیَقیویبیی‬ ‫هبضوطّبی‬)
‫هبضوطّبی‬DNA)‫هَلىَلی‬ ‫هبوطّبی‬).(Naghavi 2009)

6. 6
‫هبرکرّبی‬DNA)‫هَلکَلی‬ ‫هبکرّبی‬)
‫آًعیوی‬ ‫ّضن‬ ‫اظ‬ ‫حبصل‬ ‫ّبی‬ ِ‫لغؼ‬ ‫عَل‬ ‫سفبٍر‬(RFLP)
‫شًتیکی‬ ‫هبرکرّبی‬ ‫پرکبربرد‬ ‫اًَاع‬
‫ّب‬ ُ‫هبَّاض‬ ‫ضیع‬(Microsatellite)
‫سصبزفی‬ ُ‫قس‬ ‫سىظیط‬ ‫چٌسقىل‬ ‫ای‬ ‫اى‬ ‫زی‬(RAPD)
‫ًَولئَسیسی‬ ‫سه‬ ‫چٌسقىلی‬(SNP)

7. 7
‫آًسیوی‬ ‫ّضن‬ ‫از‬ ‫حبصل‬ ‫ّبی‬ ِ‫قطع‬ ‫طَل‬ ‫تفبٍت‬ ‫رٍش‬ ‫کلیبت‬(RFLP)
‫ًظط‬ ‫هَضز‬ ‫ثبفز‬ ًَِ‫ًو‬ ‫اظ‬ ‫آ‬ ‫اى‬ ‫زی‬ ‫هَلىَل‬ ‫اؾشرطاع‬
‫ثطقی‬ ‫آًعیوْبی‬ ‫اظ‬ ُ‫اؾشفبز‬ ‫ثب‬ ‫آ‬ ‫اى‬ ‫زی‬ ‫هَلىَل‬ ‫ّضن‬
‫الىشطٍفَضظ‬ ‫غل‬ ‫اظ‬ ُ‫اؾشفبز‬ ‫ثب‬ ُ‫قس‬ ‫ّضن‬ ‫لغؼبر‬ ‫ؾبظی‬ ‫جسا‬
‫ًیشطٍؾلَلعی‬ ‫یب‬ ‫ؾلَلعی‬ ‫غكبی‬ ِ‫ث‬ ‫غل‬ ‫ضٍی‬ ‫اظ‬ ُ‫قس‬ ‫الىشطٍفَضظ‬ ‫لغؼبر‬ ‫اًشمبل‬
‫دطٍح‬ ‫ثب‬ ‫ّیجطیساؾیَى‬ ‫عطیك‬ ‫اظ‬ ‫لغؼبر‬ ‫اًشربة‬(Rahimi Course of Course of Genetic
Enginering., 2015)

8. 8
‫رٍش‬RFLP
This image Received from Google

9. 9
‫رٍش‬ ‫شل‬ ‫تصبٍیر‬RFLP
From Ghaderzadeh et al., 2012
From Hamed Rashidi., 2012

10. 10
‫ّب‬ ُ‫هبَّاض‬ ‫ضیع‬ ‫ضٍـ‬ ‫ولیبر‬(Microsatellite)
‫ًظط‬ ‫هَضز‬ ‫ثبفز‬ ًَِ‫ًو‬ ‫اظ‬ ‫آ‬ ‫اى‬ ‫زی‬ ‫هَلىَل‬ ‫اؾشرطاع‬
‫اعالػبسی‬ ‫ثبًىْبی‬ ‫اظ‬ ُ‫اؾشفبز‬ ‫ثب‬ ُ‫هبَّاض‬ ‫ضیع‬ ‫جبیگبّْبی‬ ‫اًشربة‬
‫هطاظ‬ ‫دلی‬ ‫ای‬ ُ‫ظًجیط‬ ‫ٍاوٌف‬ ‫اًجبم‬
ُ‫ًمط‬ ‫ًیشطار‬ ‫آهیعی‬ ‫ضًگ‬ ٍ ‫غل‬ ‫ضٍی‬ ‫ثط‬ ‫الىشطٍفَضظ‬
AGCTGCTAGTACGTGA GT GT TGGCACTACATGATGC
AGCTGCTAGTACGTGA GT GT GT TGGCACTACATGATGC
AGCTGCTAGTACGTGA GT GT GT GT TGGCACTACATGATGC
1
2
3

11. 11
‫شل‬ ‫تصَیر‬‫ّب‬ ُ‫هبَّاض‬ ‫ضیع‬(Microsatellite)
From Solimani et al., 2012

12. 12
‫تصبدفی‬ ُ‫ضذ‬ ‫تکثیر‬ ‫چٌذضکل‬ ‫ای‬ ‫اى‬ ‫دی‬ ‫رٍش‬ ‫کلیبت‬(RAPD)
‫ًظط‬ ‫هَضز‬ ‫ثبفز‬ ًَِ‫ًو‬ ‫اظ‬ ‫آ‬ ‫اى‬ ‫زی‬ ‫هَلىَل‬ ‫اؾشرطاع‬
‫هطاظ‬ ‫دلی‬ ‫ای‬ ُ‫ظًجیط‬ ‫ٍاوٌف‬ ‫اًجبم‬
‫ثطٍهبیس‬ ‫اسیسیَم‬ ‫آهیعی‬ ‫ضًگ‬ ٍ ‫غل‬ ‫ضٍی‬ ‫ثط‬ ‫الىشطٍفَضظ‬
‫ای‬ ًَِ‫گ‬ ‫زضٍى‬ ٍ ‫ای‬ ًَِ‫گ‬ ‫ثیي‬ ‫سٌَع‬ ‫سؼییي‬ ‫جْز‬ ‫افعاضی‬ ‫ًطم‬ ‫آًبلیع‬Javanrooh et al.,2006 )(

13. 13
‫شل‬ ‫تصَیر‬(RAPD)
From Javanrooh et al.,2006

14. 14
‫ًَکلئَتیذی‬ ‫تک‬ ‫چٌذضکلی‬(SNP):
‫سٌَع‬ٍ‫سفبٍسْبیی‬ِ‫و‬ِ‫ث‬ِ‫ٍاؾغ‬‫اذشالف‬‫زض‬‫یه‬ُ‫جبیگب‬‫ًَولئَسیسی‬(ِ‫ث‬‫ػلز‬،‫جبیگعیٌی‬‫حصف‬‫یب‬
‫اظیبز‬‫اسفبق‬،‫افشٌس‬‫ثب‬‫ػٌَاى‬‫سفبٍر‬‫سه‬‫ًَولئَسیسی‬(‫اؼ‬.‫اى‬.‫دی‬)ُ‫ًبهیس‬‫هی‬‫قًَس‬.

15. 15
(SNP):
‫کلیبت‬‫هٌفرد‬ ‫ّبی‬ ِ‫رضت‬ ‫فضبیی‬ ‫فرم‬ ‫تفبٍت‬(SSCP)
‫ًظط‬ ‫هَضز‬ ‫ثبفز‬ ًَِ‫ًو‬ ‫اظ‬ ‫آ‬ ‫اى‬ ‫زی‬ ‫هَلىَل‬ ‫اؾشرطاع‬
‫هطاظ‬ ‫دلی‬ ‫ای‬ ُ‫ظًجیط‬ ‫ٍاوٌف‬ ‫اًجبم‬
‫غل‬ ‫ضٍی‬ ‫ثط‬ ‫الىشطٍفَضظ‬‫ػوَزی‬
ُ‫ًمط‬ ‫ًیشطار‬ ‫ضٍـ‬ ِ‫ث‬ ‫آهیعی‬ ‫ضًگ‬(Ghaderzadeh et al., 2013).

16. 16
‫شل‬ ‫تصبٍیر‬SSCP
From Ghaderzadeh et al., 2013

17. 17
‫دام‬ ‫اصالح‬ ‫در‬ ‫شًتیکی‬ ‫هبرکرّبی‬ ‫کبربرد‬
‫اضظیبثی‬‫ّبی‬‫غًشیىی‬ً‫ال‬َ‫هؼو‬‫ثب‬‫آًبلیع‬‫فٌَسیخ‬‫قطٍع‬‫هی‬‫قَز‬ِ‫و‬‫سأطیطار‬‫غًشیىی‬‫ذبل‬‫ذَز‬‫ضا‬‫زاضًس‬.
‫غًشیه‬‫هَلىَلی‬‫اغلت‬‫ثب‬‫آللْبی‬ِ‫قٌبذش‬ُ‫قس‬‫یب‬‫سَالی‬‫ّبی‬‫زی‬‫اى‬‫آ‬‫قطٍع‬‫هی‬‫قَز‬ٍ‫سأطیط‬‫آًْب‬‫ضا‬‫ثط‬‫فٌَسیذْب‬‫هَضز‬
‫آظهَى‬‫لطاض‬‫هی‬‫زّس‬.
ُ‫ؾبز‬‫سطیي‬‫اؾشطاسػی‬‫ثطای‬‫جلَگیطی‬‫اظ‬‫ثیوبضی‬‫ّبی‬‫اضطی‬‫زض‬‫حیَاًبر‬‫ایي‬‫اؾز‬ِ‫و‬‫هغوئي‬‫قَین‬ِ‫و‬‫حسالل‬‫یىی‬‫اظ‬
‫ٍالسیي‬‫حبهل‬‫آى‬‫ثیوبضی‬‫ًیؿز‬(‫ثیوبضی‬BLADِ‫و‬‫حیَاًبر‬‫ًط‬‫سؿز‬ُ‫قس‬‫ثبقٌس‬).(BEUZEN., 2000).
‫چٌسقىلی‬‫ّبیی‬‫غًی‬ِ‫و‬‫هطسجظ‬‫ثب‬‫صفبر‬‫الشصبزی‬‫یب‬‫سَلیسی‬‫ثبقٌس‬‫هیشَاًٌس‬ِ‫ث‬‫ػٌَاى‬ِ‫ث‬‫ػٌَاى‬‫هبضوط‬‫سؼطیف‬‫قًَس‬.
‫قٌبؾبیی‬QTL‫ّب‬‫ثطای‬‫صفبسی‬ِ‫و‬ُ‫اًساظ‬‫گیطی‬‫آًْب‬‫هكىل‬‫هی‬‫ثبقس‬‫هبًٌس‬:‫سَلیس‬‫قیط‬‫زض‬‫گبٍّبی‬،‫قیطی‬‫ػوك‬‫چطثی‬
‫زض‬‫دكز‬‫ذَن‬‫هی‬‫سَاًٌس‬‫زض‬ٌِ‫ظهی‬‫اصالح‬‫زام‬‫ثؿیبض‬‫هفیس‬‫ػول‬‫وٌٌس‬.(Simm., 1998)

18. 18
‫دام‬ ‫اصالح‬ ‫در‬ ‫شًتیکی‬ ‫هبرکرّبی‬ ‫کبربرد‬
‫وبًسیسا‬ ‫غًْبیی‬ ‫قٌبؾبیی‬:‫طبثز‬ ‫هرشلف‬ ‫هغبلؼبر‬ ‫زض‬ ‫صفبر‬ ‫فٌَسیذی‬ ‫سٌَع‬ ‫ثط‬ ‫آًْب‬ ‫چٌسقىلی‬ ‫اططار‬ ِ‫و‬ ‫ّؿشٌس‬ ‫غًْبیی‬
‫اؾز‬ ُ‫قس‬.
‫اططار‬ ٍ ‫قًَس‬ ‫هی‬ ُ‫ًبهیس‬ ‫هؿشمین‬ ‫هبضوط‬ ٍ ‫وٌٌس‬ ‫هی‬ ‫وٌشطل‬ ‫ضا‬ ‫صفبر‬ ‫سٌَع‬ ‫چٌسقىلی‬ ‫زازى‬ ‫ًكبى‬ ‫ثب‬ ‫هبضوطّب‬ ‫ثطذی‬
‫هیسٌّس‬ ‫ًكبى‬ ‫حیَاى‬ ‫ظًسگی‬ ِ‫هطحل‬ ‫گطفشي‬ ‫ًظط‬ ‫زض‬ ‫ثسٍى‬ ‫ضا‬ ُ‫قس‬ ِ‫قٌبذش‬ ‫آللْبی‬ ‫چٌسقىلی‬.
‫ًكبى‬ ِ‫گطفش‬ ‫اًجبم‬ ‫غًَهی‬ ‫ّبی‬ ُ‫دطٍغ‬ ِ‫ث‬ ِ‫سَج‬ ‫ثب‬ُ‫قس‬ ُ‫زاز‬‫اغلت‬SNP‫ّط‬ ‫زض‬ ‫هشَؾظ‬ ‫ثغَض‬ ِ‫و‬ ‫ثب‬ ‫ّب‬200‫ضخ‬ ‫ثبظ‬ ‫جفز‬
‫زٌّس‬ ‫هی‬.
SNP‫ّؿشٌس‬ ‫قٌبؾبیی‬ ‫لبثل‬ ‫ضاحشی‬ ِ‫ث‬ ‫الىشطٍفَضظ‬ ‫هبًٌس‬ ُ‫ؾبز‬ ‫سىٌیىْبی‬ ٍ ‫ضٍقْب‬ ِ‫ثَؾیل‬ ‫ّب‬(2002BEUZEN,. )

19. 19
‫دام‬ ‫اصالح‬ ‫در‬ ‫شًتیکی‬ ‫هبرکرّبی‬ ‫کبربرد‬
‫آى‬ٍ‫ّوىبضاى‬(2015)‫ثب‬‫ضٍـ‬PCR-RFLP‫آًبلیع‬‫غى‬KITLGٍ‫ثطضؾی‬‫اضسجبط‬‫آى‬‫ثب‬‫سؼساز‬ِ‫ثعغبل‬
‫زض‬‫ّط‬‫ظایف‬‫زض‬‫ثعّب‬‫هَفك‬ِ‫ث‬‫قٌبؾبیی‬ِ‫ؾ‬‫غًَسیخ‬‫هرشلف‬‫قسًس‬ِ‫و‬‫ثطذی‬‫اظ‬‫غًَسیخ‬‫ثب‬‫صفبر‬‫هصوَض‬
ِ‫ضاثغ‬‫هؼٌی‬‫زاض‬‫زاقشٌس‬.(ُ‫اؾشفبز‬‫اظ‬537‫ثع‬‫اظ‬ٍ‫ز‬ِ‫گل‬)
َ‫لی‬‫ّوىبضاى‬(2014)‫ثب‬‫ضٍـ‬PCR-RFLP‫ثطضؾی‬‫غى‬Foxa2‫زضگبٍّبی‬‫چیٌی‬‫هَفك‬ِ‫ث‬‫قٌبؾبیی‬4
‫غًَسیخ‬‫هرشلف‬‫قسًس‬ِ‫و‬‫ثیكشط‬‫ایي‬‫غًَسیذْب‬‫اضسجبط‬‫ثؿیبض‬‫هؼٌی‬‫زاضی‬‫ثب‬‫صفبر‬‫ضقس‬‫ًكبى‬‫زازًس‬.
(ُ‫اؾشفبز‬‫اظ‬ِ‫ؾ‬ِ‫گل‬‫ثب‬822‫ضاؼ‬ٍ‫گب‬).
‫آلبی‬‫ضز‬(2015)‫ثب‬‫ثطضؾی‬ِ‫گل‬‫ّبی‬‫هرشلف‬‫گَؾفٌس‬‫زض‬‫اؾشطالیب‬‫ثطای‬‫اًجبم‬parentage testingٍ‫دی‬
‫ثطزى‬ِ‫ث‬‫صحز‬ُ‫قجط‬‫ّب‬ٍ‫ضوَضزّبی‬‫طجز‬ُ‫قس‬‫اظ‬28‫هبضوط‬Microsatellite‫ثغَض‬‫هَفمیز‬‫آهیع‬
ُ‫اؾشفبز‬‫وطزًس‬(ُ‫اؾشفبز‬‫اظ‬ِ‫ؾ‬ِ‫گل‬‫گَؾفٌس‬ٍ529‫ضاؼ‬‫گَؾفٌس‬‫ًػاز‬ٌَ‫هطی‬).

20. 20
‫دام‬ ‫اصالح‬ ‫در‬ ‫شًتیکی‬ ‫هبرکرّبی‬ ‫کبربرد‬
‫ّوىبضاى‬ ٍ ‫لَقي‬(2014)‫غًشیىی‬ ‫سٌَع‬4‫ثب‬ ‫گَظى‬ ‫جوؼیز‬14‫هبضوط‬Microsatellite‫آهیع‬ ‫هَفمیز‬ ‫ثغَض‬ ‫ضا‬
‫زازًس‬ ‫لطاض‬ ‫ثطضؾی‬ ‫هَضز‬ ‫چیٌی‬ ‫ؾیىبی‬ ‫ًبم‬ ِ‫ث‬ ‫گَظى‬ ‫ًبزض‬ ًَِ‫گ‬ ‫یه‬ ‫زض‬(113‫ًبزض‬ ًَِ‫گ‬ ‫یه‬ ‫زض‬ ‫ضاؼ‬.)
‫ّوىبضاى‬ ٍ ‫وَهبض‬(2008)‫هبضوط‬ ‫ووه‬ ‫ثب‬RAPDٍ ِ‫سجعی‬ ‫هَضز‬ ‫ضا‬ ‫گَؾفٌس‬ ‫ًػاز‬ ‫قف‬ ‫غًشیىی‬ ‫سٌَع‬ ‫هَفك‬ ‫ثغَض‬
‫زازًس‬ ‫لطاض‬ ‫سحلیل‬(‫ول‬ ‫سؼساز‬ ‫ثب‬ ‫ٌّس‬ ‫ثَهی‬ ‫گَؾفٌس‬ ‫ًػاز‬ ‫قف‬384.)
‫ّوىبضاى‬ ٍ ‫صالح‬(2007)‫هبضوط‬RAPD‫ای‬ ًِ‫ضٍزذب‬ ‫گبٍهیف‬ ‫ًػاز‬ ِ‫ؾ‬ ‫ثیي‬ ‫غًشیىی‬ ‫قجبّز‬ ‫ثطضؾی‬ ‫ثطای‬ ‫ثغَض‬ ‫ضا‬
‫گطفشٌس‬ ‫ثىبض‬(‫اظ‬ ُ‫اؾشفبز‬ ‫ثب‬300ِ‫گل‬ ِ‫ؾ‬ ‫زض‬ ‫گبٍهیف‬ ‫ضاؼ‬.)
‫ّوىبضاى‬ ٍ ‫ّیىفَضز‬(2009)‫هبضوط‬ ‫ووه‬ ‫ثب‬SSCPِ‫الق‬ ٍ ‫ضقس‬ ‫صفبر‬ ‫ثب‬ ‫آى‬ ‫اضسجبط‬ ٍ ‫هیَاؾشبسیي‬ ‫غى‬ ‫ثطضؾی‬ ‫زض‬
‫اظ‬ ‫ثطذی‬ ِ‫و‬ ‫قسًس‬ ‫هرشلف‬ ‫غًَسیذْبی‬ ‫قٌبؾبیی‬ ِ‫ث‬ ‫هَفك‬ ‫ًیَظیلٌس‬ ‫ثَهی‬ ‫هرشلف‬ ‫ًػازّبی‬ ٍ ‫ضاهٌی‬ ‫ًػاز‬ ‫گَؾفٌساى‬ ‫زض‬
‫زازًس‬ ‫ًكبى‬ ‫زاض‬ ‫هؼٌی‬ ‫اضسجبط‬ ‫هصوَض‬ ‫صفبر‬ ‫ثب‬ ‫آًْب‬(ُ‫اؾشفبز‬ ‫ثب‬747‫گَؾفٌس‬ ‫ضاؼ‬.)
‫ّوىبضاى‬ ٍ َ‫لی‬(2012)‫غى‬ ‫ثطضؾی‬ ‫ثب‬ATP1A1‫هبضوط‬ ‫ثب‬SSCP‫ثطذی‬ ‫زض‬ ‫ضا‬ ‫ًَولئَسیسی‬ ‫سه‬ ‫ّبی‬ ‫چٌسقىلی‬
‫ثَزًس‬ ‫دؿشبى‬ ‫ٍضم‬ ‫ثیوبضی‬ ‫ثب‬ ‫هطسجظ‬ ‫آًْب‬ ‫ثیكشط‬ ِ‫و‬ ‫وطزًس‬ ‫قٌبؾبیی‬ ‫غى‬ ‫ایي‬ ‫ًَاحی‬( .ُ‫اؾشفبز‬ ‫ثب‬320ٍ‫گب‬ ‫ضاؼ‬
‫قیطی‬.)

21. 21
‫چیست؟‬ ‫شًتیک‬ ‫هٌْذسی‬
‫یب‬ ‫غًشیه‬ ‫هٌْسؾی‬DNA‫ثبقٌس‬ ‫هی‬ ‫ظیط‬ ‫هَاضز‬ ‫قبهل‬ ِ‫و‬ ‫اؾز‬ ‫ضٍقْبیی‬ ِ‫هجوَػ‬ ‫ًَسطویت‬:
‫کردى‬ ‫کلَى‬
‫دادى‬ ‫اًتقبل‬

22. 22
‫کردى‬ ‫کلَى‬

23. 23
‫هٌْذسی‬ ‫رٍضْبی‬
‫دام‬ ‫اصالح‬ ‫در‬ ‫شًتیک‬

24. 24
‫کردى‬ ‫کلَى‬(‫سبزی‬ ِ‫ضبی‬)

25. 25
‫دام‬ ‫اصالح‬ ‫در‬ ‫سبزی‬ ِ‫ضبی‬ ‫اّویت‬ ٍ ‫کبربرد‬
‫ثطسط‬ ‫زاهْبی‬ ‫اًمطاض‬ ‫اظ‬ ‫جلَگیطی‬
‫هسیطیز‬ ٍ ‫سَلیس‬ ‫ًظط‬ ‫اظ‬ ‫یىٌَاذز‬ ‫ّبی‬ ِ‫گل‬ ‫ایجبز‬
‫هحیظ‬ ٍ ‫غًشیه‬ ‫هشمبثل‬ ‫اططار‬ ‫ثطضؾی‬
‫زاهْب‬ ‫ًشبع‬ ‫اضظیبثی‬ ‫زض‬ ‫سؿطیغ‬
‫سط‬ ‫ؾبلن‬ ٍ ‫سط‬ ‫ویفیز‬ ‫ثب‬ ‫هحصَالر‬ ‫ایجبز‬
‫ًبهغلَة‬ ‫زاهْبی‬ ‫وبّف‬ ٍ ‫حصف‬

26. 26
‫زض‬‫ؾبل‬1996‫زاًكوٌسی‬‫ثٌبم‬Wilmut‫ثب‬‫ّوىبضاًف‬‫اٍلیي‬‫گَؾفٌس‬ِ‫قجی‬‫ؾبظی‬ُ‫قس‬‫ضا‬‫سَلیس‬
‫وطزًس‬ٍ‫آًطا‬Dolly‫ًبهیسًس‬.

27. 27
‫ًطبًگرّبی‬ ‫از‬ ُ‫استفبد‬ ‫از‬ ‫دالیل‬
‫شًتیک‬ ‫هٌْذسیی‬ ٍ ‫هَلکَلی‬(‫کالسیک‬ ‫دام‬ ‫اصالح‬ ‫هحذٍدیتْبی‬)
‫اؾز‬ ‫فٌَسیذی‬ ‫اعالػبر‬ ‫هجٌبی‬ ‫ثط‬ ‫والؾیه‬ ‫زام‬ ‫اصالح‬.
‫قَز‬ ‫هی‬ ‫ًؿل‬ ِ‫فبصل‬ ‫افعایف‬ ‫ثبػض‬ ِ‫و‬ ‫ثطؾٌس‬ ‫صفز‬ ‫ثطٍظ‬ ‫ؾي‬ ِ‫ث‬ ‫ثبیس‬ ‫افطاز‬ ‫فٌَسیذی‬ ‫اعالػبر‬ ‫طجز‬ ‫ثطای‬.
‫غًشیىی‬ ‫دیكطفز‬(‫اًشربة‬ ِ‫ث‬ ‫دبؾد‬)‫اؾز‬ ‫دبییي‬ ً‫ب‬‫ًؿجش‬.
‫ًساضز‬ ‫ٍجَز‬ ‫غًْب‬ ‫افعایكی‬ ‫غیط‬ ‫اططار‬ ‫اظ‬ ُ‫اؾشفبز‬ ‫اهىبى‬ ‫اًشربة‬ ‫ّبی‬ ِ‫ثطًبه‬ ‫زض‬(‫ولَى‬ ‫هعایبی‬ ‫ثْشطیي‬ ‫اظ‬ ‫یىی‬
‫غًْبؾز‬ ‫غیطافعایكی‬ ‫اططار‬ ‫اظ‬ ُ‫اؾشفبز‬ ‫وطزى‬.)
‫اؾز‬ ‫دبییي‬ ‫ذیلی‬ ‫هَاضز‬ ‫ثؼضی‬ ‫زض‬ ‫اًشربة‬ ‫صحز‬(‫الشصبزی‬ ‫صفبر‬ ٍ ُ‫قجط‬ ‫اعالػبر‬ ‫اظ‬ ‫ثركی‬)‫زضؾز‬
‫قَز‬ ‫هی‬ ‫غًشیىی‬ ‫دیكطفز‬ ‫وبّف‬ ‫هَجت‬ ‫هَضَع‬ ‫ایي‬ ِ‫و‬ ‫قًَس‬ ‫ًوی‬ ‫طجز‬.

28. 28
‫کالسیک‬ ‫دام‬ ‫اصالح‬ ‫هحذٍدیتْبی‬
‫ثبالؾز‬ ً‫ب‬‫ًؿجش‬ ‫آًْب‬ ‫ّبی‬ ٌِ‫ّعی‬ ٍ ‫عَالًی‬ ‫زام‬ ‫اصالح‬ ‫والؾیه‬ ‫ّبی‬ ِ‫ثطًبه‬ ‫اجطای‬ ‫ظهبى‬.
‫ًیؿز‬ ‫دصیط‬ ‫اهىبى‬ ‫آًْب‬ ‫ثب‬ ‫هطسجظ‬ ‫صفبر‬ ِ‫ًشیج‬ ‫زض‬ ٍ ‫ًبهغلَة‬ ‫اظ‬ ‫هغلَة‬ ‫غًْبی‬ ‫وطزى‬ ‫جسا‬.
‫هرشلف‬ ‫ّبی‬ ًَِ‫گ‬ ‫ثیي‬ ‫هغلَة‬ ‫غًْبی‬ ‫اًشمبل‬ ‫اهىبى‬(‫جبًَضاى‬ ٍ ‫گیبّبى‬)‫ًساضز‬ ‫ٍجَز‬.
‫اؾز‬ ‫گیط‬ ‫ٍلز‬ ‫ثؿیبض‬ ‫دبییي‬ ‫صحز‬ ‫ثط‬ ٍُ‫ػال‬ ‫آظهَى‬ ‫آهیعـ‬ ‫ًظیط‬ ‫ضٍقْبیی‬ ‫ثب‬ ‫غًشیىی‬ ‫ثیوبضیْبی‬ ‫ًبللیي‬ ‫قٌبؾبیی‬.

29. 29
‫هبرکرّب‬ ٍ ‫شًتیک‬ ‫هٌْذسی‬ ‫بب‬ ‫هرتبط‬ ‫چبلطْبی‬
ِ‫ث‬‫ضغن‬‫عَل‬‫ػوط‬ً‫ب‬‫ًؿجش‬‫عَالًی‬‫هَجَزار‬‫ولَى‬ُ‫قس‬‫عَل‬‫ػوط‬‫آًْب‬‫ون‬‫اؾز‬.
‫هَجَزار‬‫ولَى‬ُ‫قس‬‫حؿبؾیز‬‫ثبال‬ِ‫ث‬‫قطایظ‬‫هحیغی‬ٍ‫ػَاهل‬‫ثیوبضی‬‫ظا‬‫زاضًس‬.
ِ‫قجی‬‫ؾبظی‬‫ثب‬‫وبّف‬‫سٌَع‬،‫غًشیىی‬‫دیكطفز‬‫غًشیىی‬‫ثلٌس‬‫هسر‬‫ضا‬‫وبّف‬‫هی‬‫زّس‬.
ِ‫قجی‬‫ؾبظی‬‫ثبػض‬‫وبّف‬‫ظطفیز‬ُ‫هجبضظ‬‫ثب‬‫ثیوبضی‬‫هی‬‫قَز‬.
‫اًَاع‬‫ًبٌّجبضیْب‬‫زض‬‫هَجَزار‬ِ‫قجی‬‫ؾبظی‬ُ‫قس‬‫گعاضـ‬ُ‫قس‬‫اًس‬.
‫ضٍیبًْبی‬‫ولَى‬ُ‫قس‬‫ؾلَلْبی‬‫ووشطی‬‫زاضًس‬.
‫زض‬‫ثلٌس‬‫هسر‬‫ثب‬‫سغییط‬‫قطایظ‬‫ثبظاض‬ٍ‫سغییط‬‫قطایظ‬‫هحیظ‬‫دطٍضـ‬ٍِ‫شایم‬‫هصطف‬‫وٌٌسگبى‬ٍ
‫ثب‬‫وبّف‬‫سٌَع‬‫غًشیىی‬‫ًبقی‬‫اظ‬،‫ولًَیٌگ‬ِ‫افطازیى‬‫قطایظ‬‫هصوَض‬‫ضا‬‫سبهیي‬،‫وٌٌس‬‫ٍجَز‬
‫ًساضًس‬.

30. 30
‫هبرکرّب‬ ٍ ‫شًتیک‬ ‫هٌْذسی‬ ‫بب‬ ‫هرتبط‬ ‫چبلطْبی‬
‫اؾبؼ‬‫اصالح‬‫زام‬‫ثط‬‫هجٌبی‬‫ضوَضزگیطی‬‫اؾز‬.
‫غًشیه‬‫ووی‬ِ‫دبی‬‫اصالح‬‫زام‬‫والؾیه‬،‫اؾز‬‫اثعاض‬‫اصلی‬‫اصالح‬،‫زام‬‫اعالػبر‬‫فٌَسیذی‬‫طجز‬ُ‫قس‬‫اظ‬‫صفبر‬
‫الصبزی‬ٍُ‫قجط‬‫اؾز‬.
‫اضظقْبی‬‫اصالحی‬‫افطاز‬‫ثب‬ُ‫اؾشفبز‬‫اظ‬‫ضٍقْبی‬‫آهبضی‬ٍ‫ثط‬‫اؾبؼ‬‫ضوَضزّبی‬‫فٌَسیذی‬‫اًجبم‬‫هی‬‫قَز‬.
‫اًشربة‬ِ‫ث‬‫ووه‬‫ًكبًگطّبی‬‫غًشیىی‬ِ‫ث‬ُ‫ّوطا‬‫اعالػبر‬‫ضوَضزّبی‬،‫فٌَسیذی‬‫زض‬‫اًشربة‬‫هَلسّب‬ُ‫اؾشفبز‬‫هی‬
‫قَز‬.

31. 31
‫دؽ‬‫زض‬‫ؾیؿشوْبی‬‫اصالح‬‫ًػاز‬‫هجشٌی‬‫ثط‬‫هبضوطّب‬‫ًیبظ‬ِ‫ث‬‫ضوَضز‬‫ثطزاضی‬‫زلیك‬ٍ‫صحیح‬‫زض‬‫هطاوع‬‫اصالحی‬‫اؾز‬.
‫حشی‬‫ثب‬‫زاقشي‬‫ثْشطیي‬ٍ‫ثیكشطیي‬‫سٌَع‬‫غًَسیذی‬(SNPsٍ...)‫اگط‬‫ضوَضزّبی‬‫زلیك‬ٍ‫زضؾز‬ِ‫ث‬‫سؼساز‬‫ظیبز‬‫ٍوبفی‬‫زض‬
‫زؾشطؼ‬‫ًجبقٌس‬‫اصالح‬‫ًػاز‬‫ثط‬‫هجٌبی‬‫هبضوطّب‬ًَِ‫ّیچگ‬ُ‫فبیس‬‫ای‬‫ًرَاّس‬‫زاقز‬.
‫هعیز‬‫هْن‬ُ‫اؾشفبز‬‫اظ‬،‫هبضوطّب‬‫افعایف‬‫صحز‬،‫اًشربة‬‫اًشربة‬‫ؾطیؼشط‬ٍ‫وبّف‬ِ‫فبصل‬‫ًؿل‬‫اؾز‬.
‫هبرکرّب‬ ٍ ‫شًتیک‬ ‫هٌْذسی‬ ‫بب‬ ‫هرتبط‬ ‫چبلطْبی‬

32. 32
‫هبرکرّب‬ ٍ ‫شًتیک‬ ‫هٌْذسی‬ ‫بب‬ ‫هرتبط‬ ‫چبلطْبی‬
‫ًوَز‬ ِ‫سَج‬ ‫صفبر‬ ‫دصیطی‬ ‫ٍضاطز‬ ِ‫ث‬ ‫ثبیس‬ ‫غًشیىی‬ ‫ًكبًگطّبی‬ ‫وبضثطز‬ ٍ ُ‫اؾشفبز‬ ‫زض‬.
ٍ ‫زاضز‬ ‫ثبالیی‬ ‫صحز‬ ‫فٌَسیذی‬ ‫ضوَضزّبی‬ ‫اؾبؼ‬ ‫ثط‬ ‫هؿشمین‬ ‫اًشربة‬ ،‫ثبال‬ ‫دصیطی‬ ‫ٍضاطز‬ ‫ثب‬ ‫صفبر‬ ‫زض‬
‫ثَز‬ ‫ذَاّس‬ ‫ظیبز‬ ‫ًیع‬ ‫غًشیىی‬ ‫دیكطفز‬ ِ‫ًشیج‬ ‫زض‬.
‫هوىي‬ ‫حشی‬ ٍ ‫زاضز‬ ‫ووی‬ ‫ثبظزّی‬ ‫غًشیىی‬ ‫ًكبًگطّبی‬ ‫اظ‬ ُ‫اؾشفبز‬ ‫ثبال‬ ‫دصیطی‬ ‫ٍضاطز‬ ‫ثب‬ ‫صفبر‬ ‫زض‬
‫ًجبقس‬ ِ‫سَجی‬ ‫لبثل‬ ‫آى‬ ‫ّبی‬ ٌِ‫ّعی‬ ِ‫ث‬ ِ‫سَج‬ ‫ثب‬ ‫اؾز‬.
‫ثبالیی‬ ‫ثبظزّی‬ ‫غًشیىی‬ ‫ًكبًگطّبی‬ ‫اظ‬ ُ‫اؾشفبز‬ ‫ثیوبضی‬ ِ‫ث‬ ‫همبٍهز‬ ٍ ‫ثبضٍضی‬ ‫هبًٌس‬ ‫صفبر‬ ‫ثطذی‬ ‫زض‬
‫زاضًس‬ ‫دبییٌی‬ ‫دصیطی‬ ‫ٍضاطز‬ ‫ایي‬ ‫چَى‬ ‫زاقز‬ ‫ذَاّس‬.

33. 33
‫هبرکرّب‬ ٍ ‫شًتیک‬ ‫هٌْذسی‬ ‫بب‬ ‫هرتبط‬ ‫چبلطْبی‬
ُ‫اؾشفبز‬‫اظ‬‫هبضوطّبی‬‫ثطای‬‫صفبر‬‫هحسٍز‬ِ‫ث‬‫جٌؽ‬(‫ثطٍظ‬‫فمظ‬‫زض‬‫یه‬‫جٌؽ‬)،ُ‫اؾشفبز‬‫هؿشمین‬‫اظ‬DNA‫فطز‬
‫ثبػض‬‫افعایف‬‫صحز‬‫اًشربة‬‫هی‬‫قَز‬.
‫زض‬‫ثؿیبضی‬‫اظ‬‫صفبر‬،‫الشصبزی‬‫وبًسیساّبی‬‫اًشربة‬ً‫ب‬‫حشو‬‫ثبیس‬ِ‫ث‬‫ؾي‬‫ذبصی‬‫ثطؾٌس‬‫سب‬‫اظ‬‫آًْب‬‫ضوَضز‬‫ثطزاضی‬‫قَز‬
ٍ‫ثطاؾبؼ‬‫ضوَضزّب‬‫اًشربة‬‫اًجبم‬،‫قَز‬‫زض‬ِ‫ًشیج‬‫چٌس‬‫ؾبل‬‫ظهبى‬‫الظم‬ٍ‫هَجت‬‫افعایف‬ِ‫فبصل‬‫ًؿل‬ٍ‫وبّف‬
‫دیكطفز‬‫غًشیىی‬‫هی‬،‫قَز‬‫اهب‬‫زض‬‫ایي‬‫هَاضز‬‫ثب‬DNAٍ‫ثطاؾبؼ‬‫اعالػبر‬،ِ‫حبصل‬‫اضظیبثی‬ٍ‫اًشربة‬‫ثؿیبض‬‫ؾطیؼشط‬
‫اًجبم‬‫هی‬‫قَز‬ٍِ‫فبصل‬‫ًؿل‬‫وبّف‬‫هی‬‫یبثس‬.
‫زض‬‫صفبسی‬‫هبًٌس‬‫همبٍهز‬ِ‫ث‬،‫ثیوبضی‬‫ضطیت‬‫سجسیل‬،‫غصایی‬‫ثبضٍضی‬ِ‫و‬‫ضوَضز‬‫گیطی‬‫ٍلز‬،‫گیط‬ٌِ‫ّعی‬‫ثط‬ٍ‫ثؿیبض‬
‫هكىل‬‫اؾز‬‫ثب‬‫ووه‬‫ًكبًگطّبی‬‫غًشیىی‬ِ‫ث‬‫ضاحشی‬‫هی‬‫سَاى‬‫ثب‬‫زلز‬‫ثبال‬‫اعالػبر‬‫ثسؾز‬‫آٍضز‬.

34. 34
‫هبرکرّب‬ ٍ ‫شًتیک‬ ‫هٌْذسی‬ ‫بب‬ ‫هرتبط‬ ‫چبلطْبی‬
‫زض‬‫صفبسی‬‫هبًٌس‬‫عَل‬‫ػوط‬‫هفیس‬‫گبٍّبی‬‫قیطی‬ِ‫و‬‫زض‬‫اٍاذط‬‫ػوط‬‫ثطٍظ‬‫هی‬‫وٌٌس‬ُ‫اؾشفبز‬‫اظ‬‫ًكبًگطّبی‬‫غًشیىی‬
‫هشصل‬‫ثب‬‫غًْبی‬‫زض‬‫اضسجبط‬‫ثب‬‫عَل‬،‫ػوط‬‫هی‬‫سَاى‬‫اًشربة‬‫ضا‬‫زض‬‫ظهبى‬‫ثؿیبض‬‫ؾطیؼشطی‬‫اًجبم‬ٍ‫ثبظزّی‬‫ضا‬ِ‫ث‬
‫هیعاى‬‫ظیبزی‬‫افعایف‬‫زاز‬.
‫زضصفبسی‬ِ‫و‬‫ثطای‬‫ضوَضزگیطی‬‫آًْب‬ً‫ب‬‫حشو‬‫حیَاًبر‬‫ثبیس‬‫وكشبض‬‫قًَس‬‫هبًٌس‬‫صفبر‬‫هطثَط‬ِ‫ث‬ِ‫الق‬ِ‫و‬‫حیَاًبر‬
ً‫ال‬َ‫هؼو‬‫اظ‬‫ضٍی‬‫ذَیكبًٍساى‬‫ًعزیه‬‫ذَز‬‫اضظیبثی‬‫هی‬‫قًَس‬.‫صحز‬‫ٍقسر‬‫اًشربة‬‫وبّف‬‫هی‬‫یبثس‬‫چَى‬‫ثطذی‬
‫اظ‬‫وبًسیساّب‬‫وكشبض‬‫هی‬‫قًَس‬ٍ‫غًْبی‬‫افطاز‬‫وكشبض‬ُ‫قس‬‫لبثل‬ُ‫ثْط‬‫ثطزاضی‬،‫ًیؿشٌس‬‫زض‬‫صَضر‬ُ‫اؾشفبز‬‫اظ‬
‫ًكبًگطّبی‬‫غًشیىی‬‫ثطای‬‫اًشربة‬‫افطاز‬‫ًیبظ‬ِ‫ث‬‫وكشبض‬‫ًیؿز‬.

35. 35
‫کلی‬ ‫گیری‬ ِ‫ًتیج‬
‫ثغَض‬،‫ولی‬‫اًشربة‬ِ‫ث‬‫ووه‬‫ًكبًگطّب‬‫ی‬‫غًشیىی‬‫ثبیس‬ِ‫ث‬‫ػٌَاى‬‫ضٍقی‬‫ثطای‬‫افعایف‬‫صحز‬‫اًشربة‬ٍ
‫دیكطفز‬‫غًشیىی‬‫سلمی‬‫قَز‬.ُ‫اؾشفبز‬‫اظ‬‫ایي‬‫ضٍـ‬ِ‫ث‬‫ّیچ‬ِ‫ٍج‬‫ًیبظ‬ِ‫ث‬‫اعالػبر‬‫فٌَسیذی‬‫ضا‬‫اظ‬‫ثیي‬
‫ًوی‬‫ثطز‬.‫جْز‬ُ‫ثْط‬‫ثطزاضی‬‫هَططسط‬‫اظ‬‫اعالػبر‬‫هطثَط‬ِ‫ث‬‫ًكبًگطّبی‬،‫غًشیىی‬‫ثبیس‬‫اعالػبر‬‫هطثَط‬
ِ‫ث‬‫ًكبًگطّب‬‫ثب‬‫اعالػبر‬‫حبصل‬‫اظ‬‫ضوَضزّبی‬‫فٌَسیذی‬ٍ‫اضظـ‬‫اصالحی‬‫سلفیك‬‫قَز‬ٍ‫اًشربة‬‫ثط‬
‫اؾبؼ‬‫ّط‬ٍ‫ز‬‫هٌجغ‬‫اظ‬،‫اعالػبر‬‫صَضر‬‫گیطز‬.
‫وبضثطز‬‫ولًَیٌه‬‫ثغَض‬ُ‫گؿشطز‬ٍ‫سجبضی‬‫هٌَط‬ِ‫ث‬‫ضفغ‬‫هحسٍزیشْبی‬‫فؼلی‬‫آى‬‫اؾز‬ٍُ‫اؾشفبز‬‫ٍؾیغ‬
ٍ‫جْبًی‬‫اظ‬‫زاهْبی‬‫ولَى‬ُ‫قس‬‫هٌَط‬ِ‫ث‬‫زؾشیبثی‬‫ضٍقْبی‬‫هٌبؾت‬‫اًجوبز‬‫ضٍیبًْبی‬‫ولَى‬،ُ‫قس‬
‫جْز‬ُ‫شذیط‬ٍ‫ؾَْلز‬‫ثبظاض‬‫یبثی‬‫صبزضار‬ٍ‫ٍاضزار‬‫آًْب‬‫زض‬‫ؾغح‬‫زًیب‬‫اؾز‬.

36. 36
‫هٌببع‬
Kumar L.S (1999) DNA markers in plant improvement: an overview.
Biotechnology Advances 17: 143-182.
Ronald L and Indra (2001) DNA-based markers in plant. Kluwer Academic
Publisher.
Naghavi M.R., Ghareyazie B., Hosseini Salkadeh G. (2009) Moleculare
Markers. University of Tehran Press.
Rahimi Mianji G., Course of Genetic Enginering.(2015). Sari Agricultural
Sciences and Natural Resources University, Iran.
Piryonesi A, Mardani K, Khakpour K, Ghaderzadeh M, Modaresi R (2012).
Modern Genetics Journal Vol7, Number 31, Winter 2012, Quaternary.

37. 37
Solimani B., Chahar aeen B and Rahimi mianji. (2012). Iranian Journal of Animal
Science Research Vol. 4, No. 1, Spring 2012, p. 85-90.
Javanrooh et al. (2066). 4th National Biotechnology Congress Republic Islamic
of Iran.
Ghaderzadeh M., Mardani K and Hashemi A. (2013). Study of polymorphism in
Intron 4 of Ghrelin gene in west Azerbaijan nativechickens using PCR-SSCP
Modern Genetic Journal. No 4: 403-410.
SIMM, G. (1998). Genetic improvement of cattle and sheep. Farming Press,
Ipswich.
BEUZEN NDSTEAR MJ and K CHANG (2000). Molecular markers and their
use in animal breeding. The Veterinary Journal 2000, 160, 42–52

38. 38
X.P. An, J.X. Hou, T.Y. Gao, Y.N. Lei, Y.X. Song, J.G.Wang, B.Y. Cao .(2015). Association
analysis between variants in KITLG gene and litter size
in goats. Gene .126–130.
Raed M. Al-Atiyat .(2015). The power of 28 microsatellite markers for parentage testing
in sheep. Electronic Journal of Biotechnology.
Lv Shen-Jin a, Yang Yan b, Wang Xue-Bin (2014( . Genetic diversity analysis by
microsatellite markers in four captive populations of the sika deer (Cervus nippon).
Biochemical Systematics and Ecology 57 (2014) 95-101.
Kumar et al. (2008). Genetic variality among sheep breeds by random amplified
polymorphic DNA-PCR. Indian Journal of Biotechnology. pp: 482-486.

39. 39
Salah M. Abdel-Rahman and Elsayed E. Hafez Genetic Similarity Among the Three
Egyptian Water Buffalo Flocks Using RAPD-PCRand PCR-RFLP Techniques .(2007).
Research Journal of Agriculture and Biological Sciences, 3(5): 351-355.
J. G. H. Hickford, R. H. Forrest, H. Zhou, Q. Fang, J. Han, C. M. Frampton and A. L.
Horrell .(2009). Polymorphisms in the ovine myostatin gene (MSTN) and
their association with growth and carcass traits in New Zealand
Romney sheep .41, 64–72
Y.X. Liu, C.H. Xu, T.Y. Gao and Y. Sun (2012). Polymorphisms of the ATP1A1 gene
associated with mastitis in dairy cattle. Genetics and Molecular Research 11 (1): 651-660
Gity Emtiazi., (2008). Fundamentals of molecular biology and genetic engineering.,
Mni Press.
Bousquet , D. and P. Blondin. 2004. Potential uses of cloning in breeding schemes: dairy
cattle. Cloning and Stem Cells. 6 (2): 190-197.

40. 40
‫ای‬ ًَِ‫چگ‬ ‫ّر‬ ‫بب‬ ،‫ببضذ‬ ِ‫داضت‬ ‫زیستي‬ ‫برای‬ ‫چرایی‬ ِ‫ک‬ ‫کسی‬
‫سبخت‬ ‫خَاّذ‬( .ِ‫ًیچ‬ ‫فردریص‬)
‫سپبسگسارم‬ ‫ضوب‬ ِ‫تَج‬ ‫حسي‬ ‫از‬