Modul ini membahas tentang sesorah dan teknik yang digunakan dalam presentasi bahasa Jawa, termasuk bab-bab yang harus diberikan perhatian dan dihindari saat sesorah, serta prinsip-prinsip dalam pelaksanaan acara sesorah.
2. Sub Materi Pokok
CAPAIAN PEMBELAJARAN :
• Mampu menganalisis dan mengevaluasi secara tepat dan kritis
beragam informasi dalam teks bahasa Jawa lisan dan tulis
dalam konteks keseharian/umum, akademik dan pekerjaan
setara tingkat C
• Mampu berkomunikasi dan menyampaikan ide dalam bahasa
Jawa secara terampil baik lisan maupun tulis dengan
menggunakan kosakata dan tata bahasa yang sesuai dalam
konteks resmi dan tidak resmi berdasarkan kaidah bahasa dan
unggah ungguh bahasa Jawa yang tepat setara tingkat C
Lanju
t
3. Sub Materi Pokok
1. definisi sesorah kanthi
trep 2 metode sesorah
kanthi trep
3. ancas sesorah kanthi trep
4. cengkorongan sesorah kanthi trep
5. jinis sesorah kanthi trep
6. babagan kang kudu digatekake nalika
sesorah
7. bab- bab kang kudu disingkiri nalika
sesorah
8.Teknik
sesorah
9.Praktik
sesorah
Lanju
t
5. Bab kang digatekake
Nalika Sesorah
Menu
nalika sesorah ana babagan kang kudu digatekake
yaiku :
• Swara
• Busana
• Subasita
• Basa lan Sastra
• Sikap
6. Swara lanBusana
Balik
Pamedhar sabda kudu bisa mapanake utawa migunakake swara
kang trep jumbuh karo ancas saha swasana nalika sesorah.
Pengolahaning swara kudu wajar, cetha, teges, lan ora digawe-
gawe.
Swara kudu sora supaya kabeh pamiyarsa bisa ngrungokake apa
kang kawedhar ananging ora kena ana kesan nggetak utawa galak.
Ana bebasan Ajining raga gumantung saka busana. Piyayi kang sesorah kudu
bisa ngadi busana kang jumbuh karo kaperluan, papan, lan ancasing sesorah.
Busana ora mung gegandhengan karo model ageman ananging uga werna
kang kapilih. Ana swasana sedhih luwih becik ngagem busana kang warnane
peteng utawa kalem.
7. Subasita, Basa, lan
Sastra
B alik
Trapsila utawa tata karma , ana ing sesorah kalebu solah bawa.
Nalika sesorah solah bawa , cara matur, aja digawe – gawe.
Nalika sesorah ora prayoga kakehan obah. Becike anteng,
manteb ananging ora kaku.
Basa kang digunakake kudu dironce dadi ukara kang trep karo
pamiyarsa kang ana.
Pilihan tembung kang luwes, becik, supaya kepenak
dimirengake saha jumbuh karo swasana lan ancasing sesorah.
Ragam basa (ngoko, ngoko alus, karma, utawa karma inggil)
kang dipilih kudu jumbuh karo swasana.
8. Sikap
Balik
• Jumenenge jejeg Sikil ora mepet utawa mbegagah.
• Ora ndingkluk utawa ndangak.
• Ora kakehan obah
• Pandengan kudu mirsani kabeh pamiyarsa
ora mung kendel ing sak nggon wae
9. Bab kang kudu disingkiri
nalika Sesorah
Menu
• Ngguyu sing digawe gawe.
• Sering ndeleng cathetan.
• Bola bali ngobahake
tangan/sikil.
• Ngadeg kaku kaya wong
baris.
• Karo mloka mlaku.
• Tangan methentheng
• Tangan mlebu sak
klambi/kathok
Bali
k
10. Teknik Sesorah
• Nggunakake basa kang gampang dimangerteni
• tuladha lan ilustrasi kang trep
• materi sesorah dianggit kanthi urut
• Tembung kang nduweni teges dobel disingkiri
• Nggunakake variasi suara (intonasi, wirama,
kendeling swara, lan nada) kang trep
• solah bawa (gesture) kang trep kanggo mbangun komunikasi
• Nggunakake variasi suara (intonasi, wirama,
kendeling swara, lan nada) kang trep
Men
u
Lanju
t
11. Kang digatekake ana
pranatacara
Busana lan Patrap. Pranatacara ing adicara manten trep yen
ngagem busana adat jawa. Pranatacara ing sripah cocok ngagem
busana kang sederhana, rapi, lan ora mewah. 2) Basa lan Lagu ;
3) Melok lan Trawaca .
Syarat baku pranatacara 1. Parama basa: bab tata rakiting basa
manut kalenggahanipun, tata karma sarta unggah-ungguhing
basa. 2. Wara carita : wasis ngandharaken kawontenan boten
gonyak ganyuk, wasis carita. 3. Samanta guna : mumpuni
salwiring kabisan bab seni budaya, mranata urut-urutaning
gendhing, pangawikan lahir batos, agami, lan tetaning
pasrawungan. 4. Nawung krida, pratitis tumindakipun ingkang
linanbaran lantiping pambudi. 5. Pana sasmita, kedhah gathekan
Men
u
Lanju
t
12. Sangu Pranatacara
Sangu Pokok
Olah swara : logat, pocapan, napas, tegas, cetha, boten blero,
membat- mentuling swanten, kajiwa
Olah sastra: pilihan tembung,purwakanthi,sekar,pathetan, suluk,
sendhon, ada-ada, pathetan, panyandra, paribasan, pepindhan,
wangsalan, lsp.
Men
u
Bali
k
13. Sangu Pranatacara
Sangu Tambahan
Olah raga lan busana. Olah raga sapta-MA :
Magatra : patrap wajar boten dipundamel-
damel Malaksana : luwes, boten ingah-ingih
Mawastha : jejeg, boten kendho/dhoyong
Maraga : boten rongeh/edheg/gumeter,
mantep Malagawa : enthengan, trengginas
Matanggap : tanggap swasana
(susah,seneng) Mawwat : ngentasi karya
Men
u
Bali
k