2. İşe İade Davası Nedir?
İşe iade davası, geçerli bir fesih nedeni olmadan işveren tarafından işten çıkartılan
işçinin tekrar işe iadesi için başvurulan, işçinin iş güvencesini sağlayan ve
çalışmadığı zamanlardaki uğramış olduğu zararları tazmin etme imkânı veren bir
davadır. Bu dava ile iş sözleşmesi haksız olarak feshedilen işçiye, sözleşmesinin
haksız feshedildiğinin tespitini ve haksız fesih nedeniyle işe başlatılmasını, işe
başlatılmaması durumunda ise tazminata karar verilmesini talep etme hakkı
tanınmıştır.
3. İşe İade Davası Açabilmek için Gerekli Şartlar Nelerdir?
- İşe iade davası açmadan önce işçinin fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren
bir ay içinde işe iade talebiyle arabulucuya başvurması zorunludur.
- İşçinin işe iade davası açabilmesi için iş güvencesi kapsamında olması gerekir.
İşçilerin iş güvencesinden yararlanabilmesi için şu şartlar mevcut olmalıdır:
• İş Kanunu veya Basın İş Kanunu’na tabi bir iş sözleşmesi olmalıdır.
• İşçi, 30 veya daha fazla işçi çalıştırılan bir işyerinde çalışıyor olmalıdır.
• İşçinin işyerindeki kıdemi en az 6 ay olmalıdır.
• İşçi, işletmenin veya işyerinin bütününü sevk ve idare eden işveren vekili veya
yardımcısı niteliğinde bir işçi olmamalıdır.
• İşçinin belirsiz süreli bir iş sözleşmesi ile çalışıyor olması ve ayrıca bu
sözleşmenin işveren tarafından sona erdirilmiş olması gerekir.
4. İşe İade Davalarında Arabulucuya Başvuru Zorunluluğu
İşçinin sözleşmesinin hukuka aykırı feshedilmesi halinde iş sözleşmesi feshedilen
işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir
sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde
işe iade talebiyle, İş Mahkemeleri Kanunu hükümleri uyarınca arabulucuya
başvurmak zorundadır.
Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamaması hâlinde, son tutanağın
düzenlendiği tarihten itibaren, iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılması
mümkündür.
Taraflar anlaşırlarsa uyuşmazlık aynı sürede iş mahkemesi yerine özel hakeme de
götürülebilecektir.
Arabulucuya başvurmaksızın doğrudan dava açılması halinde davanın usulden
reddine karar verilir. Kesinleşen ret kararının da resen tebliğinden itibaren iki hafta
içinde arabulucuya başvurulması mümkündür.
Arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların, işçinin işe başlatılması konusunda
anlaşmaları hâlinde;
• İşe başlatma tarihi,
• Ücret ve diğer hakların parasal miktarı,
• İşçinin işe başlatılmaması durumunda tazminatın parasal miktarı, belirlenmesi
zorunlu hususlardır. Aksi takdirde anlaşma sağlanamamış sayılır ve son tutanak
buna göre düzenlenir. İşçinin kararlaştırılan tarihte işe başlamaması hâlinde fesih
geçerli hâle gelir ve işveren sadece bunun hukuki sonuçları ile sorumlu olur.
5. İşe İade Davasında İspat Yükü İşverendedir
İşçinin geçerli bir neden olmaksızın iş akdinin feshedilmesi sebebiyle işe iade davası
açması halinde ispat yükü işçide değildir. Zira sebebi ileri süren işverendir ve bu
sebebin gerçeği yansıttığını işveren ispat etmek zorundadır. Ancak eğer işçi,
gösterilen sebepten farklı bir nedenle iş akdinin sona erdirildiğini ileri sürüyorsa, bu
durumu ispat etmek zorundadır.
6. Fesih Bildiriminin Şekli ve İçeriği Nasıl Olmalıdır?
Haklı sebeple de olsa iş akdini fesheden işveren bu açıklamasını işçiye ulaştırmakla
yükümlüdür. İş Kanunu’nun 19. maddesine göre işveren tarafından yapılan fesih
bildiriminde yazılı şekle uyulmalı ve fesih sebebinin açık ve kesin olarak belirtilmesi
gerekmektedir. Fesih bildiriminin yazılı ve gerekçeli olması işçinin işe iade davası
açması durumunda ispat kolaylığı sağlamaktadır.
Ayrıca İş Kanunu’nun 19. maddesine göre hakkındaki iddialara karşı savunmasını
almadan bir işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi, o işçinin davranışı veya verimi ile
ilgili nedenlerle feshedilemez.
7. İşçinin İşe İade Davasını Kazanması
İş Kanunu’nun 21. Maddesine göre, işe iade davasını kazanan işçi kesinleşen
mahkeme kararının kendisine tebliğinden itibaren 10 işgünü içinde işe başlamak için
işverene başvuruda bulunur. İşçi bu süre içerisinde başvuruda bulunmazsa
işverenin feshi geçerli bir feshe dönüşür ve işe başlatılmaması durumunda
kendisine ödenecek olan tazminatlara da hak kazanamaz.
İşveren işe başvuruda bulunan işçiyi 1 ay içinde işe başlatmak zorundadır.
Başlatmadığı durumda ödemesi gereken tazminatları işçiye ödeyerek iş
sözleşmesini fesheder.
İşçi işe başlatılırsa, peşin olarak ödenen bildirim süresine ait ücret ile kıdem
tazminatı, İş Kanunu hükümlerine göre yapılacak ödemeden mahsup edilir. İşe
başlatılmayan işçiye bildirim süresi verilmemiş veya bildirim süresine ait ücret peşin
ödenmemişse, bu sürelere ait ücret tutarı ayrıca ödenir.
8. İşçinin Talep Edebileceği Alacaklar
- Boşta geçen süre tazminatı
İş Kanunu’nun 21.maddesinde “Kararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre
için işçiye en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer hakları
ödenir.” hükmüyle düzenlenen boşta geçen süre tazminatına feshin geçersizliği ile
birlikte doğrudan hükmedilir.
- İşe başlatmama tazminatı
İş Kanunu 21.maddesinde “İşçiyi başvurusu üzerine işveren bir ay içinde işe
başlatmaz ise, işçiye en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat
ödemekle yükümlü olur. Mahkeme veya özel hakem feshin geçersizliğine karar
verdiğinde, işçinin işe başlatılmaması halinde ödenecek tazminat miktarını da
belirler.” hükmüyle düzenlenen işe başlatmama tazminatına karar verilebilmesi için;
işçinin kesinleşen mahkeme kararının kendisine tebliğinden itibaren on işgünü
içinde işe başlamak için işverene başvuruda bulunma zorunluluğu bulunmaktadır.
- Kıdem tazminatı
- İhbar tazminatı
9. +90 850 333 86 60 +90 212 215 25 84 info@mgc.com.tr mgc.com.tr
MGC LEGAL
Büyükdere Cad. No:127 Astoria B Kule
Kat 5 Şişli – İstanbul, TÜRKİYE
İletişim